Bülent Sarıoğlu

AİLE ve Sosyal Hizmetler Bakanlığı’nın açık platforma dönüştürdüğü Çocuk Zirvesi bu yıl, “Geleceğin Dünyasında Çocuk ve Çocukluk” temasıyla Meclis’te toplandı. Meclis Tören Salonu’nda dün başlayan zirvede konuşan TBMM Başkanı Numan Kurtulmuş özetle şunları söyledi: 

POSTMODERN KÖLELİK

“Dünya çocuklarının bugün en önemli sorunlarından birisi de öyle ‘çocuk işçiliği’ diyerek biraz da süsleyerek ifade
edilen bir meseledir, bir gerçektir. Çocuk işçiliği denilen şey postmodern çocuk köleliğidir. Dünyanın birçok yerinde 8 yaşında, 10 yaşında çocuklar maalesef vampir kapitalizmin aparatı haline getirilmiş ve maalesef ağır çalışma koşullarında inim inim inletilmektedir. Köleliği geride bıraktığımızın çok olduğunu söylüyoruz ama dünya bugün sadece çocuk işçiliği ayıbı, çocuk köleliği ayıbıyla yüzü kızarsa yeter ve artar. Çocuklarımızı 2050’nin, 2073’ün şartlarına göre hazırlamak bizim boynumuzun borcudur. Bunu özellikle çocuk politikalarımızın merkezine yerleştirmek zorundayız. Bunun için çocuklarımızın önce en üst derecede eğitim almalarının ortaya konulması, çocuklarımızın hayata ilişkin hedeflerinin güçlendirilmesi, spor, sanat başta olmak üzere birçok alandaki kabiliyetlerinin ortaya çıkarılarak bunların zenginleştirilmesi, Türkiye’yi yönetenlerin üzerindeki vazifedir.”

Cumhurbaşkanı Tayyip Erdoğan ile CHP Genel Başkanı Özgür Özel’in beklenen görüşmesinden önce, dün Meclis’teki 23 Nisan Resepsiyonu’nda sürpriz bir buluşma gerçekleşti. Erdoğan, böylece 15 Temmuz 2016’daki hain darbe girişiminden sonra dönemin CHP Genel Başkanı Kemal Kılıçdaroğlu ile yaptığı görüşmeden sekiz yıl sonra ilk kez CHP Genel Başkanı ile bir araya gelmiş oldu.

Erdoğan resepsiyona katıldıktan sonra salonun kalabalık olduğunu belirterek, “Küçük salona geçelim” dedi. Liderler ve vekiller Mermerli Salona geçti.

ÇAY DAVETİ

AK Parti Grup Başkanvekili Emin Akbaşoğlu, CHP Lideri Özel’i salonda bularak, “Sayın Cumhurbaşkanı sizi çay içmeye davet ediyor” dedi. Özel, Grup Başkanvekili Murat Emir’le birlikte Mermerli Salona geçti. Salona giderken Özel’in çevresindekilere “Bir bayramlaşalım” dediği duyuldu. Özel ve Emir’in katılımıyla salona çay servisi yapıldı. Yaklaşık 15 dakika süren sohbette, diğer partilerin genel başkanları ve bazı milletvekilleri bulundu. Edinilen bilgiye göre Erdoğan, Özel’in sağlık durumunu sorarak geçirdiği ameliyatlarla ilgili bilgi aldı. Özel de sağlık durumunun iyi olduğunu, ameliyatı da yanında bulunan uzman hekim Murat Emir’in yaptığını anlattı. Erdoğan geçmiş olsun dileğini iletti.

GÖRÜŞME HAFTAYA

Sohbet sırasında Özel, gelecek hafta görüşmek üzere randevu talep edeceğini Erdoğan’a iletti. Cumhurbaşkanı da programının uygun olduğunu, görüşmeyi gelecek hafta yapabileceklerini belirterek, “Arkadaşlarımız haftaya bir planlama yapsınlar” dedi. Erdoğan resepsiyondan ayrılırken de gazetecilerin soruları üzerine Özel’le haftaya görüşeceğini vurguladı. Özel de beklenen görüşmeyle ilgili “Birbirimizi dinleyeceğiz, birbirimizi anlayacağız. Ben Erdoğan’ı dinlemeden müzakerelere kapıları kapatmam” dedi.

Adalet Bakanı Yılmaz Tunç ise resepsiyonda basın mensuplarının DEM Parti ile ilgili soruları üzerine, “Eğer hukukta bir suç işlenmişse yetkili makamlar devreye girer. Kimse bir partinin kapatılmasını istemez. Durup dururken de bir parti hakkında kapatma davası açılmaz” cevabını verdi. İçişleri Bakanı Ali Yerlikaya da aynı konu hakkında “Yapılan soruşturma ortada. Hak, hukuk, adalet neyi gerektiriyorsa o olacak” dedi.

TBMM Genel Kurulu dün 23 Nisan özel oturumu için toplandı. Açılış konuşmasında TBMM Başkanı Numan Kurtulmuş, yeni anayasa sürecini gelecek hafta başlatacağını açıkladı ve şöyle dedi: “Kapsayıcı, kuşatıcı, demokrat ve sivil bir anayasa yapılması meselesi TBMM’nin bundan sonraki süreçlerinde de öncelikle ödevlerinden biridir. Sadece partilerin değil, toplumun bütün kesimlerinin fikirlerinin en doğru şekilde dile getirilmesi için şeffaf bir süreci yönetmek de TBMM’nin ödevlerindendir. Şunu bir kere daha altını üstünü çizerek ifade etmek isterim, TBMM yasa ve anayasa yapma gücüne de salahiyetine de sahiptir.”

ATATÜRK ÖNDERLİĞİNDE

CHP Lideri Özel de “Dünya tarihinde sandıktan çıkan iradenin kurduğu tek bir ülke varsa o da kuşkusuz Türkiye Cumhuriyeti Devleti’dir. Genç Cumhuriyetimiz, Atatürk’ün önderliğinde Parlamento’da alınan kararlarla yükselmiştir” diye konuştu. Özel devamında şunları söyledi: “Bu ülkeyi Atatürk önderliğindeki Meclis’in demokrasiye inancı kurtarmıştır. Şimdi ise Meclis’in demokrasiyi kurtarmasına ihtiyaç vardır.

CHP Genel Başkanı Özgür Özel, AK Parti, DEM Parti, MHP, İYİ Parti ve Saadet- Gelecek Partisi sıralarına giderek Grup Başkanvekilleri ile tek tek tokalaştı.

YENİ BİR SİYASİ İKLİM

2023 seçimleriyle Meclis’te oluşan iradeye nasıl saygı duyuyorsak, yerel seçimlerde oluşan iradeye de aynı saygıyı beklemekteyiz. ‘Seçimi CHP kazanmadı biz kazandık’ gibi bir inkârcı tutumun milli iradeye bir hürmetsizlik olduğunu belirtmek ve milletimizi kırdığını ifade etmek isterim.

Millet 31 Mart’ta ülkemizde yeni bir siyasi iklim yaratmıştır. Toplumun sorunlarını görmezden gelen, kutuplaştıran, ayrıştıran politikalar siyasetin gündeminden çıkmalıdır.”

Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan ile CHP Genel Başkanı Özgür Özel TBMM resepsiyonu sonrasında bir araya geldi.

AK PARTİ GRUP BAŞKANVEKİLİ, ÖZEL'İ DAVET ETTİ

AK Parti Grup Başkanvekili Emin Akbaşoğlu’nun Erdoğan’ın çay içtiği mermerli salona, resepsiyon salonunda bulunan Özgür Özel’i davet etmesi üzerine Özel de “Bayramlaşalım” diyerek daveti kabul etti.

Görüşmede TBMM Başkanı Numan Kurtulmuş, AK Parti Grup Başkanı Abdullah Güler ve CHP Grup Başkanvekili Murat Emir de bulundu.

ÖZEL'DEN AÇIKLAMA

Yapılacak ikili görüşmeye ilişkin açıklamalarda bulunan Özel "Hasan Bey'le özel kalemimiz görüşüp, önümüzdeki hafta için uygun bir tarih belirlenecek. Salı günü zaten Meclis Başkanımızla sözleşmiştik. Sayın Cumhurbaşkanımızla da özel kalemlerimizin mutabık olduğu bir tarihte görüşeceğiz. Bugün bayramlaşmak üzere , kendisi bir çay içmek için davet etti. Çayımızı içtik, bayramlaştık, haftaya görüşeceğiz. Haftaya görüşme günü henüz belli değil." dedi.

Meclis, 23 Nisan Ulusal Egemenlik Haftası kapsamında dün önemli etkinliklere ev sahipliği yaptı. Meclis Başkanı Numan Kurtulmuş’un katılımıyla Meclis Bahçesi’nde ödül töreni düzenlendi. TÜBİTAK tarafından Türkiye genelinde düzenlenen 31. Bilim Olimpiyatları’nda matematik ve bilgisayar alanında; Gençlik ve Spor Bakanlığı’nca düzenlenen 23 Nisan Meclis Kupası Spor etkinliğinde başarı elde eden çocuklar  ödüllerini aldı. 

20 ÜLKEDEN 500 ÇOCUK

Kurtulmuş daha sonra 46’ncı TRT Uluslararası Çocuk Şenliği’ne katılmak için 20 ülkeden Türkiye’ye gelen 500 çocuğu kabul etti. TRT’nin uluslararası şenliği bu yıl, “Dünya Çocukları Barış İçin El Ele” mottosuyla düzenlendi. Kurtulmuş, konukların ülkelerinden getirdikleri hediyeleri kabul etti. Kabul töreninin onur konuğu ise Filistin’den gelen Laya Abdulnaser Abuzeneh oldu.

ATATÜRK SEVGİMİZ

Ardından Meclis Genel Kurulu’nda Çocuk Özel Oturumu gerçekleşti. Çocukların locadan izlediği oturumda Çocuk Meclis Başkanlığı’na seçilen Aysima Arslan “Atatürk’e olan şükranımızı Türkiye sevgimizle, çalışkanlığımızla, yüksek hedeflere odaklanmamızla göstereceğiz” dedi.  

Türkiye ile BM arasında imzalanan anlaşmaya göre BM Kalkınma Eşgüdüm Bölgesel Ofisi İstanbul’da kurulacak. BM, kalkınma sisteminin gözden geçirilmesi çerçevesinde yerleşik ofisler arasında bölgesel koordinasyonu güçlendirmeyi amaçlıyor. Şimdiye kadar Panama, Addis Ababa, Amman ve Bangkok’da açılan bölgesel ofislerin beşincisi İstanbul’da olacak.

BM şemsiyesi altında halihazırda dünyada 130 yerleşik temsilci 162 ülkeyi kapsayacak şekilde görev yapıyor. Dışişleri kaynakları, anlaşmayı “İstanbul’un bir BM merkezi haline getirilmesi hedefimiz çerçevesinde atılmış somut bir adım” olarak değerlendirdi. Anlaşmayla ilgili Meclis komisyonunu bilgilendiren Dışişleri yetkilileri şu değerlendirmeyi yaptı:

“BM mukim koordinatörünün eşgüdüm görevinin öneminin son olarak ülkemizi derinden sarsan 6 Şubat depremlerinin ardından görüldü. BM’nin yayınladığı uluslararası acil yardım çağrısı aracılığıyla uluslararası donörlerden toplanan 550 milyon doları aşan kaynak milyonlarca vatandaşımızın acil ihtiyaçlarının karşılanmasına yardımcı oldu. Ofisin kuruluşu, aynı zamanda İstanbul’un, New York veya Cenevre gibi bir BM merkezi haline gelmesi vizyonumuzla da uyumlu.”

Meclis, 2016’da İstanbul’da imzalanan Türkiye ile Svaziland Krallığı Arasında Ticaret ve Ekonomik İş Birliği Anlaşması’nın onaylanmasını gündemine aldı. Komisyon aşamasından geçen anlaşma Genel Kurul’da görüşülecek. Anlaşmanın imzalanması ile onayı arasında geçen 8 yıl içinde Svaziland Krallığı’nın adı, Kral’ın kararıyla 19 Nisan 2018’de Esvatini olarak değişti. 38 yıldan beri ülkeyi yöneten Esvatini Kralı 3. Mswati, Türkiye’nin onayını beklemeden iç mevzuatı uyarınca sözleşmeyi doğrudan yürürlüğe koydu. Anlaşma, TBMM’nin onayıyla uygulanabilir olacak.

LÜKS HARCAMALARI MEŞHUR

Dünyanın en yoksul ülkelerinden olan Esvatini’de halkın büyük bölümü günlük 1 Euro’nun altında kazançla yaşıyor. Buna karşın en zengin 15 devlet başkanı arasına giren Esvatini Kralı 3. Mswati, lüks harcamaları, gösterişli hayatı ve çok eşli aile yapısıyla zaman zaman uluslararası basına konu oluyor.

Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan, 3. Antalya Diplomasi Forumu’nda Eswatini Kralı III. Mswati ile görüşmüştü.

Türkiye, 2003 yılında uygulamaya konulan Afrika Ülkeleri ile Ekonomik İlişkilerin Geliştirilmesi Stratejisi kapsamında Esvatini anlaşmasını gündemine aldı. İki ülke arasında şu andaki ticaret hacmi 1 milyon 500 bin dolar büyüklüğüyle İstanbul’da bir yalı dairesi fiyatını ancak buluyor. Yeni anlaşmayla bilim ve teknoloji alanında Türkiye’nin bu ülkeye destek olması, tarım ve hayvancılığın geliştirilmesi, eğitim, sağlık, enerji, mineral kaynaklar ve balıkçılık alanında iş birliği projeleriyle ticaretin artırılması hedefleniyor. Bu amaçla bakanlar düzeyinde Türkiye-Esvatini Karma Ekonomik Komisyonu kurulacak.

ORTAK PAZARA ERİŞİM FIRSATI

Türk işadamları da Esvatini’nin üye olduğu bölgesel örgütler üzerinden Afrika pazarına erişim fırsatı yakalayabilecek. Esvatinili girişimciler, Güney Afrika Gümrük Birliği (SACU), Güney Afrika Kalkınma Topluluğu (SADC) ve Doğu ve Güney Afrika Ortak Pazarı (COMESA) gibi bölgesel ekonomik örgütlerde üyelik hakkı kullanıyor. Anlaşma onaylandığında Esvatini de Türkiye’de bir ticaret ofisi açacak. Esvatini hükümetinin, 15 Temmuz hain darbe girişiminin ardından Afrika ülkelerini üs edinmeye çalışan terör örgütü FETÖ’ye karşı tavrı da anlaşmanın imzalanmasında önemli etken oldu. Dışişleri yetkilileri, Meclis komisyonunda, “Afrika’nın en küçük ülkelerinden biri olan Esvatini’de önümüzdeki dönemde büyükelçilik açılması planlanıyor” dedi.

1 Mart’ta seçim arası veren Meclis Genel Kurulu ve komisyonlar, 16 Nisan Salı gününden itibaren çalışmaya başlayacak. Ancak Genel Kurul’un aktif çalışmaya 24 Nisan’dan itibaren geçmesi bekleniyor. 23 Nisan Salı günü ise TBMM’nin kuruluşunun 104’üncü yıldönümü ile Ulusal Egemenlik ve Çocuk Bayramı özel oturumu yapılacak. 

DÖRT İSTİFA BEKLENİYOR

- Belediye başkanlığı kazanan CHP Grup Başkanvekili Burcu Köksal ile CHP’li milletvekilleri Abdurrahman Tutdere, Hasan Baltacı ve Ahmet Önal’ın TBMM üyeliğinden ayrılmaları bekleniyor. 

TURİZM VE ENERJİ 

- Cumhur İttifakı’nca, seçimden önce tartışma konusu olan turizm ve enerji teklifleri yeniden değerlendirilecek. Turist Rehberliği Meslek Yasası ile Seyahat Acentaları Yasası’nda değişiklik yapılması planlanıyor. 

- Enerji alanına ilişkin torba düzenleme de yeniden gündeme alındı. Teklife göre MTA Genel Müdürlüğü, UMREK Koduna göre rapor hazırlama şartı aranmaksızın arama yapabilecek. İliç’teki faciayla ilgili Meclis Araştırma Komisyonu çalışmaya başlayacak. 

- Bitcoin, altcoinler ve metaverse evrenini ilgilendiren kripto varlıklar Türkiye’de ilk kez mevzuat altına  alınacak. 

HATAY

CHP ADAYI LÜTFÜ SAVAŞ: YENİDEN İMAR YENİ YOLLAR

Hatay Büyükşehir Belediye Başkanı ve CHP’nin adayı Lütfü Savaş, yeni dönem kampanyasını “Hatay bizim canımız” temasıyla yürütüyor. Afet yaralarını sarmaya dönük projelerini “Hızlı Yanıt Planı”nda toplayan Savaş’ın önceliği yeniden imar, yeni yollar ve köprülerin güçlendirilmesi.

YENİ EVLİLERE KONUT

Bu projeyle ilk etapta şehir merkezinde 450 yapı ve 84 işyeri; yeni evlenen gençler veya konutu olmayan dar gelirli kiracı ailelere verilecek. Büyük yıkım yaşanan Akasya ve Saraykent mahallelerine 2 bin 497, Defne’de 3 bin 584 daire, Kırıkhan’da 71 blokta 560 dairelik site de projeler arasında.

EKOLOJİK OKUL

Savaş, 2029’a kadar 10 dönüm alanda 18 derslikli ekolojik okul, deprem sonrası iyileşme kapsamında fizyoterapi merkezi, güneş enerjisinde 78 megavat kurulu güce ulaşma ve 15 ilçeye modern modüler kreş sözü verdi. Birçok ilçede yeni içme suyu, atık su arıtma ve kanalizasyon tesisleri de vaatleri arasında.

Emeklilere dini bayramlarda 3 bin lira ikramiye ödenmesini de içeren 8. Yargı Paketi, seçim arasından önce Meclis Genel Kurulu’ndan geçen son düzenleme oldu. Yeni düzenlemenin ana hatları şöyle:

TAZMİNAT KAPSAMI GENİŞLEDİ

◊ Yargılanması iki yılı geçen vatandaşlar, artık tazminat talebi için AYM’de uzun süre beklemeyecek. Adalet Bakanlığı komisyonundan tazminat talep edebilecek.

◊ “Konutu terk etmemek veya uyuşturucu, uyarıcı veya uçucu maddeler ile alkol bağımlılığından arınmak amacıyla hastaneye yatmak” dahil adli kontrol yaptırımı uygulandıktan sonra haklarında dava açılmayanlar veya davada beraat edenler bir ay içinde devletten tazminat isteyebilecek.

MAHKÛMA ‘VASİ’ SEÇENEĞİ

◊ Hüküm giyme hali doğrudan kısıtlama nedeni olmaktan çıkarıldı. Cezası kesinleşen hükümlüye vasi tayin edilmesi veya kayyum atanması kendi isteğine bırakıldı.

◊ Mahkûmiyet nedeniyle kısıtlı kişi üzerindeki vesayet, hapis halinin sona ermesiyle kalkacak.

◊ Mahkemeler, iki yıla kadar olan hapis cezalarında sanık istemese de ‘hükmü açıklamayı’ erteleyebilecek.

Meclis’in 31 Mart yerel seçim kampanyaları nedeniyle 29 Şubat’tan sonra çalışmaya ara vermesi bekleniyor. Cumhur İttifakı, seçim arasına girilmeden çıkarılacak son düzenleme olarak 8. Yargı Paketi’ni gündemine aldı. Komisyondan geçen teklife göre, “uzun yargılama, haksız tutuklama veya koruma tedbirleri” nedeniyle maddi ve manevi tazminat talepleri artık mahkemeler yerine doğrudan Adalet Bakanlığı bünyesinde kurulan tazminat komisyonlarına yapılacak. 

- HAKSIZ TUTUKLANMAYA TAZMİNAT:  Düzenlemede ceza hukukunda iki yılı aşan yargılamaların komisyona taşınması olanağı bulunuyor. Bu başvuruların, ‘soruşturma, dava açılması veya yargılama’ sürecinde ya da en geç kesin karara bağlanmasından sonraki bir ayda yapılması gerekiyor. Koruma tedbirleri nedeniyle tazminat isteminde ise karar veya hükümlerin kesinleşmesinden sonraki üç ayda ve her halde kararların kesinleşme tarihini izleyen bir yılda başvuru yapılması gerekiyor. Başvurular 9 ayda karara bağlanacak.

- KİŞİSEL VERİ PAYLAŞIMI: Teklifte kişisel verilerin güvenliğiyle ilgili kurallar yeni baştan yazılıyor. Sağlık ve cinsel hayata ilişkin kişisel verileri sigortacılık, çalışma mevzuatı, iş sağlığı ve güvenliği ile sosyal hizmetler alanında çalışan kurumlar da arşivleyebilecek. Bu yetkiyi, “sır saklama yükümlüsü kişiler ile  kurumlar” kullanabilecek.

İSTANBUL DENKLEMİ

AK Parti ile CHP yarışına sahne olan İstanbul’da, İYİ Parti’den sonra YRP ve DEM’in de güçlü isimleriyle denkleme dahil olması hesapları karıştırdı. Kulislerde, İYİ Parti ile DEM’in Ekrem İmamoğlu’nun işini zora soktuğundan söz ediliyor. İYİ Parti’nin Buğra Kavuncu, DEM’in Meral Danış Beştaş ile yarıştığı İstanbul’da, Fatih Erbakan’ın YRP’si de Erbakan ailesinin damadı olan Genel Başkan Yardımcısı Mehmet Altınöz’ü aday gösterdi. YRP’nin bu kritik liste tercihinin de AK Parti’nin adayı Murat Kurum’u zorlayabileceği belirtilirken, bu partilerin İstanbul’daki aday listelerinin AK Parti ve CHP açısından bazı kritik ilçeleri sürprize açık hale getireceğinden de söz ediliyor.

BİR İLÇEDE ‘KENT UZLAŞISI’

DEM ile kent uzlaşısı görüşmelerinde öne çıkan Esenyurt’ta, CHP son dakikada aday değişikliğine de gitti. Ancak DEM Parti yönetiminin, CHP’nin yeni adayı Prof. Dr. Ahmet Özer’in sıcak baktıkları bir isim olmasına karşın belediye meclis üyeliği sayısındaki talepleri pazarlıkları uzattı. CHP’nin İstanbul’un Güngören ilçesinde sağlık nedeniyle yaptığı aday değişikliği ise işbirliği kapsamına girmiyor.

Prof. Dr. Ahmet Özer

HATAY’IN ZOR SEÇİMİ

Kritik liste tercihleriyle hesapların karıştığı bir başka önemli merkez de depremden en çok etkilenen illerden Hatay oldu. Hatay’daki yarışın önde gelen isimlerinden Büyükşehir Belediye Başkanı Lütfü Savaş ile ilgili CHP’de son ana kadar süren krizin hesapları etkilediğine dikkat çekiliyor. TİP’in eski milli futbolcu Gökhan Zan ile yarışa katılmasının, zaten kritik eşikte olduğu öne sürülen Savaş’ın durumunu iyice zora soktuğu söyleniyor. DEM’in beklentilerin aksine Mersin ve Adana’da yarışa kendi adaylarıyla katılmasının da CHP’yi zorlayacağı konuşuluyor.

ŞANLIURFA’DA KRİTİK YARIŞ

- Yeni düzenlemeyle adli para cezasının günlük 30 lira olan alt sınırı 100, üst sınırı 500 liraya çıkarılacak. Makul sürenin aşıldığı yargı süreçlerinde tazminat talepleri Anayasa Mahkemesi (AYM) yerine doğrudan Adalet Bakanlığı’ndaki komisyonlara yapılacak.

- Hükümlülere otomatik vasi tayin edilmeyecek. Hükümlülere gerek görülürse kendi istekleriyle vasi atanacak.

- Hükmün açıklanmasının geri bırakılması (HAGB) uygulaması yeniden düzenleniyor. Sanığın kabul etmemesi durumunda HAGB kararı verilemeyecek. Ayrıca karara karşı temyiz yoluna gidilebilecek. Böylelikle, “lekelenmeme hakkı” kullanılabilecek.

- Kişisel veriler, Koruma Yasası’ndaki şartların varlığı ve aktarımın yapılacağı ülke, uluslararası kuruluş veya ülke içerisindeki sektörler hakkında yeterlilik kararı bulunması halinde yurtdışına aktarılabilecek. Özel nitelikli veriler, ancak kişinin açık rızasının bulunması halinde işlenebilecek.

- 100 ila 500 lira arasında uygulanacak adli para cezası, 1 Haziran 2024’ten sonra işlenecek suçlara uygulanacak.

- Silahlı bir örgüte üye olmamakla birlikte örgüt adına suç işleme eylemi ayrı suç kabul edilecek. Bu suçu işleyenler hem müstakil eyleminden hem de örgüt suç işleme eyleminden ayrı ayrı ceza alacak.

AYM YOLU AÇIK

YASA teklifini açıklayan AK Parti Grup Başkanvekili Özlem Zengin, şunları söyledi: “Adalet Bakanlığı bünyesinde bulunan tazminat komisyonuna yeni görevler vererek yeni bir hüviyete kavuşturmuş oluyoruz. Manevi tazminat talepleri AYM yerine bu komisyona yapılacak. AYM, yargılama süresinin uzamasına dair konularda birinci başvuru mercii olmak istemediğini zaten söylüyor. Bu karardan sonra yine AYM’ye bireysel başvuru hakkını kullanmak mümkün olacak.(Can Atalay’ın dosyası) o tamamen yeniden yargılamanın konusu.”

CHP’de önceki gün yaşanan ve eski CHP Genel Başkanı Kemal Kılıçdaroğlu’nun eski Özel Kalem Müdürü Şükran Kütükçü’nün TBBM’deki odasının polis zoruyla boşaltılmasına kadar varan kriz iddialara göre şöyle çıktı: Şükran Kütükçü değişim sürecinde tarafını değiştirerek Özel-İmamoğlu ekibine dahil oldu. CHP kulisindeki karşıt bir teoriye göre ise 37 yıllık sırdaşının Kılıçdaroğlu’na ihanet etmesi söz konusu değildi. Ancak gelinen aşamada Özel’in desteğini aldı. Özel, İdare Amiri’ne ayrılan makamı, ‘protokol müdürü’ olarak görevlendirdiği Kütükçü’ye tahsis etti.

‘BOŞALTMAM’ DİYE DİRENİNCE...

Ancak çekişmeli bir yarışın sonunda Kılıçdaroğlu ekibince TBMM İdare Amiri seçilen Artvin Milletvekili Uğur Bayraktutan makam odasını geri istedi. Meclis yönetimi, Kütükçü’nün CHP’li danışmanlara ayrılan odayı kullanması gerektiğini bildirdi. Kütükçü odayı tahliye etmemekte direnince Bayraktutan’ın danışmanları, Meclis idaresinin denetiminde odayı devraldı. Kütükçü’nün eşyaları görevlilerce boşaltılıp tutanak tutuldu. TBMM Genel Sekreterliği, odayı kilitli tutması ve tahliye yazısına uymaması nedeniyle Kütükçü hakkında soruşturma açtı.

ÖZEL, PROTOKOL MÜDÜRÜ YAPTI

-Özgür Özel, Genel Başkan seçildiği kurultayın ardından Kütükçü’yü görevden almayacağını açıkladı, ancak Özel Kalem Müdürü’nü değiştirdi. Kütükçü’yü ise jest olarak “CHP Protokol Müdürü” atadı. Ancak Meclis Genel Sekreterliği, TBMM’de “Protokol Müdürü” kadrosu bulunmadığından özel makam ayrılamayacağını bildirdi.

KILIÇDAROĞLU’NUN 37 YILLIK SIR KÜPÜ

-Peki kim bu krizin odağındaki Şükran Hanım. CHP’de Özgür Özel’in Genel Başkan seçildiği 37’nci olağan kurultayın ardından üç aydan beri yaşanan iç çekişmede, eski CHP Genel Başkanı Kemal Kılıçdaroğlu’nun eski Özel Kalem Müdürü Şükran Kütükçü’nün adı sık sık gündeme gelmişti. Çankırı doğumlu olduğu bilinen Şükran Kütükçü, çalışma hayatının 37 yılı boyunca Kılıçdaroğlu’nun sağ kolu olarak bilindi. Maliye Bakanlığı Gelirler Genel Müdürlüğü’ne atanıp daire başkanı olduğu 1986’dan itibaren Kılıçdaroğlu ile çalıştı. Gelirler Müdürlüğü’nün ardından Bağ-Kur Genel Müdürü ve SSK Genel Müdürü olduğu dönemde Kılıçdaroğlu’nun özel kalem müdürlüğünü yaptı. Çalışma hayatını izleyen gazeteciler, 1990’lı yıllardan itibaren Kütükçü’yü işine hâkim, ayrıntılarda titiz bir görev insanı olarak tanıdı. Özel hayatının mahremiyetine önem veren Kütükçü’nün geçmişte evlenip evlenmediği, henüz evli olup olmadığı, çocuk sahibi olup olmadığı, hatta doğum tarihiyle ilgili bile kamuoyuna yansıyan bilgi bulunmuyor.

Enerji ve Tabii Kaynaklar Bakan Yardımcısı Nevzat Şatıroğlu, planlanan alanın yüzde 3’ü kullanılsa bile Türkiye’de bütün kurulu gücün yarısına denk gelen 55 bin megavatlık potansiyel bulunduğunu belirtti. Yüzer GES’lerin buharlaşmayı azaltan özelliğiyle küresel ısınmayla da mücadele ettiği vurgulanıyor.

İÇME SUYU BARAJLARI HARİÇ

Genel Kurul’un gündemine gelen Maden Yasası değişikliğine göre, içme-kullanma suyu sağlanan rezervler ve sulak alanlar ile kıyı ve sahil şeritleri hariç olmak üzere denizler, baraj gölleri, suni göller ve tabii göller, yenilenebilir enerji alanı olarak kullanılabilecek. Yüzer GES kurulumunda imar planı aranmayacak. Komisyon üyelerinin sorularını yanıtlayan Bakan Yardımcısı Şatıroğlu şu bilgileri verdi:

SUDA İMAR OLMUYOR

“Ülkemizde ilk defa kurulacak yüzer GES, aslında günümüzün konusu değil. Sektör ve bakanlığımız bunu birkaç yıldan beri tartışıyordu. Biz bu anlamda kullanılabilir alanların sadece yüzde 3’ünü değerlendirsek bile -içme su hariç- barajlarımızda şu anda kurulu gücümüz 110 bin megavat; sadece yüzde 3 yüzey alanıyla biz 55 bin megavat kurulu güce sahip GES kuracak kapasiteye sahibiz.

İmarla ilgili zaten hiçbir proje başıboş değil. Altındaki deniz varlıklarının korunması amacıyla ÇED Genel Müdürlüğü’nden, koordinatlar için Mekânsal Planlama Genel Müdürlüğü’nden ve DSİ’den izin alarak bu projeler yapılacak. İmar olmasa bile koordinatları mutlaka belirlenecek. Hiçbir su yapısı üzerinde imar planı yapmak mümkün değil. İmar planı için sondaj şartı var. Deniz yüzeyinde nasıl sondaj yapacağız ki imara tahvil edelim?”

HAREKETLİ YAPILAR

Komisyon Başkanı Mustafa Varank da, “Bunlar yüzer yapılar aslında; bina olarak bakmamak lazım. İmar planı yapılırsa olay gölde balık avlayan balıkçı teknelerine de imar planı yapmaya kadar gider. Çünkü bunlar hareket de edecek, dubalarla tutturulacak” bilgisini verdi.

Ermut, Meclis Plan-Bütçe Komisyonu’nda TVF’nin 2022 yılı denetim raporlarının görüşmesinde sunum yaptı. TVF’nin 2022’de güçlü bir finansal performans sergilediğini belirten Ermut, “TVF 2022’de net dönem kârını 19.2 kat artırdı. 11.1 milyar TL’den 225.3 milyar TL’ye çıkardı. Dolar bazında da çok önemli bir artış gerçekleşti; net dönem kârı 9.83 kat artarak 1.3 milyar dolardan 13.6 milyar dolara çıktı” dedi.

Ermut, şu bilgileri verdi: “Türkiye Maden A.Ş. bünyesinde 26 maden ruhsatı bulunmakta. Dört proje önceliklendirilerek saha çalışmaları başlatıldı. Bunlar, Balıkesir-İvrindi (Akçal Altın Projesi), Kastamonu-Taşköprü (Bakır Projesi), Manisa-Çatalçam (Altın, Kurşun, Çinko Projesi), Sivas-Divriği (Demir Projesi). Balıkesir’in İvrindi ilçesinde Türkiye’nin son yıllardaki en önemli altın keşiflerinden bir tanesi gerçekleşti. Uluslararası standartlarda ve tüm dünyada geçerli kodlara uygun şekilde bir kaynak raporu hazırlandı. Sahada keşfedilen kaynağın ötesinde ciddi ilave potansiyel olduğu belirlendi.”

DEM Parti Sözcüsü Ayşegül Doğan, Başak Demirtaş’ın adaylık çıkışının “şaşırtıcı bir hamle olarak tartışılmasını hayretle izlediklerini” söyledi.

CHP Parti Meclisi’nin, DEM Parti ile pazarlık konusu olan İstanbul Esenyurt, Adalar ilçeleri ile Mersin ve Adana’nın bazı ilçelerine ilişkin değerlendirmeyi gelecek haftaki toplantıda yapması bekleniyor. DEM Parti Sözcüsü Doğan, iki gün devam eden Merkez Yürütme Kurulu toplantılarında gelinen aşamayı dün açıkladı. Doğan, “CHP ile her iki siyasi partinin ayrı ayrı komisyonları karşılıklı çalışıp, ince eleyip sık dokuyup bir çalışmayı sürdürüyorlar. Şu anda üzerinde çalışılan konular şunlar: Nerelerde kimlerle, nasıl güç birlikleri yapılabilir? Bunlar birkaç günde bitecek çalışmalar değil” dedi.

AKSİ ŞAŞIRTICI OLURDU

Başak Demirtaş’ın İstanbul Büyükşehir Belediyesi için aday gösterilme olasılığına dair ısrarlı sorular üzerine Doğan şunları söyledi: “Sevgili Başak Demirtaş bizim arkadaşımız, yoldaşımız. Sevgili Başak Demirtaş bir gün bir yerden siyasete dahil olmak isterse ve aday olmak isterse olacağı yer burasıdır, DEM Partidir. Bu hiç şaşırtıcı değil, aksi şaşırtıcı olurdu. Bunun böyle şaşırtıcı bir açıklama gibi tartışılıyor olmasını doğrusu hayretle izliyoruz. Tutumu belli olmayan bir ilin adayı kim olacak diye soruyorsunuz. İlgili kurullarda tartışılması gereken ve çalışmaları süren bir konu.

2024 MOTTOMUZ FARKLI

İstanbul çok önemli bir şehir. Yalnızca İstanbul değil, Hatay, Adana, Muğla, Aydın, Kars en kritik yerler. 2019 yerel seçimlerinden farklı olarak 2024 seçimlerindeki mottomuz kazandırmak ya da kaybettirmek değil, kazanmak. Aslında Türkiye’nin her yerinde aday çıkarmaya ilişkin genel eğilimde değişen bir şey yok.”

Doğan, ayrıca önseçimin tamamlandığını il ve ilçelerin adaylarını 29 Ocak’ta Diyarbakır’da tanıtacaklarını açıkladı.

AK Parti Grup Başkanı Abdullah Güler, SSK ve Bağ-Kur emeklileri ile dul ve yetimlerin alacağı refah payıyla ilgili düzenlemenin, kabinede kararlaştırıldıktan sonra bu pakete ekleneceğini vurguladı. Güler, refah payının miktarıyla ilgili, “Etki analizleri, orantılı artışlar, bütçe imkânları, bunların tamamı değerlendiriliyor. Benim şu anda oran verme imkanım yok” dedi. Güler, teklifin kısa sürede Plan-Bütçe Komisyonu’nda görüşüleceğini ve birkaç hafta içinde Genel Kurul’a geleceğini belirtti. Teklifin ayrıntıları şöyle:

GÜNLÜK 23 TL DESTEK

İşverenlerin işgücü maliyetlerini düşürerek istihdamı korumalarını ve artırmalarını desteklemek amacıyla 2016 yılından 2023 sonuna kadar sağlanan asgari ücret desteği bu yıl günlük 23.33 TL, aylık 700 TL ödenecek. Bu ödemenin finansmanı İşsizlik Sigortası Fonu’ndan karşılanacak.

PANDEMİ TEŞVİĞİ

Pasif işgücü piyasası programlarının etkinliğinin artırılması için kısa çalışma gerekçelerine genel salgın durumu eklenmiş ve destekten yararlanmanın asgari prim şartı 450 güne indirilmişti. Şimdiye kadar 650 bin kişinin yararlandığı uygulama devam edecek. İlave istihdamın sağlanması ve özel politika gerektiren kadın, genç ve mesleki yeterlilik belgesi sahibi işsizlerin istihdamının desteklenmesi amacıyla 31 Aralık 2025’e kadar teşvik ödenecek. Cumhurbaşkanı bu süreyi 31 Aralık 2026’ya kadar uzatılabilecek.

DENETÇİYE ‘SIR’ KURALI

Çalışma ve Sosyal Güvenlik Bakanlığı’nın iş sağlığı ve güvenliği konularında ölçüm, inceleme ve araştırma yapma; bilgi, belge ve numune alma; iş hijyeni ölçüm, test ve analiz laboratuvarlarına ilişkin denetim yetkisi yeniden düzenleniyor. Son dönemde verilen yargı kararları çerçevesinde; iş güvenliği denetimleri, çalışma uzman ve uzman yardımcısı, mühendis, fizikçi, kimyager, biyolog ve tabiplerce yerine getirilecek. Görevlendirilen personel işverenin ve işyerinin meslek sırları ile gördükleri ve öğrendikleri konuları tamamen gizli tutmakla yükümlü olacak.

Yasanın hemen Cumhurbaşkanı’na sunulması ve onaylandığında hızla Resmi Gazete’de yayımlanması bekleniyor. Bankaları daha önceden bilgilendiren hükümet, çalışan emeklilerin ikramiyelerinin bugünden itibaren hesaplarına yatırılmasını ve yılbaşı olmadan ödemelerin tamamlanmasını öngörüyor.

Finansal kiralama, faktoring, finansman ve tasarruf finansman şirketleri, ödeme ve elektronik para kuruluşları, yetkili döviz müesseseleri, varlık yönetim şirketleri, sermaye piyasası kurumları ile sigorta ve reasürans şirketleri ve emeklilik şirketlerinin geçici vergi dönemleri de dahil olmak üzere 2024 ve 2025 hesap dönemlerinde yapacakları enflasyon düzeltmesi sonucu oluşacak kâr veya zararlar, kazancın tespitinde dikkate alınmayacak. Ayrıca Cumhurbaşkanı’na bu işlemi gerekirse 2026 hesap döneminde de uygulama yetkisi verildi.

Cumhurbaşkanı’na, yabancı para cinsinden ihraç edilen menkul kıymetlerden sağlanan gelirler ve döviz hesaplarından elde edilen faiz gelirleri ve kâr payları üzerinden yapılacak vergi kesintisini yüzde 40’a kadar artırma yetkisi de verildi.

Yurtdışında verilen bazı hizmetler ile yabancılara verilen eğitim ve sağlık hizmetlerinden elde edilen kazançların tamamında yüzde 50 olan vergi indirimi yüzde 80’e çıkarıldı.

Deprem riskine karşı kentsel dönüşüm uygulamalarını anlatan Çevre, Şehircilik ve İklim Değişikliği Bakanı Mehmet Özhaseki, tebligattan kaçınmak için evinin yüzde 1 hissesini Kenya’da yaşayan birine satanlar bile olduğunu, bazı mahallelerin son yasadan önce böyle kilitlendiğini söyledi.

Meclis Genel Kurulu’nda bütçe görüşmelerinde milletvekillerinin sorularını yanıtlayan Özhaseki şunları söyledi:

“Kentsel dönüşüm kararı eskiden üçte 2 çoğunlukla alınırken şimdi yüzde 50+1’le alınıyor. Ruhsat çıkarken yüzde 100’ün muvafakati isteniyordu, şimdi bu çoğunluğun muvafakati yeterli oluyor. İkincisi, Tebligat Yasası’nda kötüye kullanım vardı. Vatandaş tebligatı almıyor, yüzde 1 hissesini Kenya’da yaşayan birine satıyor; sonra siz onun peşine düşüyorsunuz. Beş sene kocaman mahalle bir kişinin yüzde 1’lik satışını beklemek zorunda kalıyordu. Tebligat Kanunu’nu değiştirdik. E-devlet üzerinden ilanla iş biraz daha hızlandırılmış oldu.

‘ÇIKMAM’ DİYEN EMEKLİYE ÇÖZÜM

Bazı vatandaşlarımız ‘Ben emekliyim 1 lira da ödeyemem, evimi yıkıyorsanız yıkın; içinde ölürüm’ diyordu. Şimdi çıkan yasayla bu vatandaşımız, gerçekten orada çıkarılan miktarı ödeyemiyorsa evinde sonuna kadar oturacak; dönüştürdüğümüz yeni evinde oturacak ama tapuya şerh düşeceğiz. Ne zaman ki borcunu ödedi, üzerine tapusunu alabilecek.

ANLAŞAN 70 BİN KİŞİ ÖNCELİKLİ

Yarısı Bizden Kampanyası’nın şartları belli oldu. Maliye Bakanımız birinci yıl için 80 milyar, ikinci yıl için 233 milyar, üçün yıl için 160 milyar lirayı bütçeye koydular. Bununla İstanbul’da 350 bine yakın konutu değiştirmiş olacağız. Müracaat eden 1 milyondan fazla vatandaşımız var. Ama yüzde 100 anlaşmış, binadakilerin tamamı, ‘Evet, biz binamızı yıkıp yapmak istiyoruz’ diyen vatandaş sayısı 70 bin civarında. Önce onlardan başlayacağız. Sonra, yüzde 50’yi geçen 158 bin civarında vatandaşımız var, onlara da diyeceğiz ki: ‘Kendi aranızda lütfen toplantılar yapın, yüzde 100’e çıkın, gelin sizin de dönüşümünüze başlayalım.’ Deprem bölgesindekine benzer bir yardım usulüyle İstanbul’da kısa süre içerisinde 700 bin-750 bine yakın bir konutu dönüştürmüş olacağız.

Bak, 4 bin 700 sözcükten oluşan konuşmasını yüksek tempoyla 35 dakikada tamamladı.  Meclis Genel Kurulu’nda dün iki bakanlığın bütçe görüşmeleri toplam 69 sayfa ve 65 bin sözcükle tutanakta yer aldı. Bak’ın konuşması ise tutanakta 9 sayfalık yer tuttu. Kürsü performansında heyecanını da baştan sona kadar devam ettiren Bak, hızlı tarzına karşın muhalefet sıralarından en çok sataşılan bakanlardan oldu. Bakan Bak’ın tempolu konuşmasına CHP ve DEM Parti sıralarından, “Maratonda değilsiniz, rahat olun. Radara takılacak, yavaş oku” gibi sataşmalar oldu. Buna karşın iktidar grubundan alkışlar ve muhalefet sıralarından gülüşmelerle hava yumuşadı.

NORMALDE 1.5 SAAT SÜRERDİ

Bak konuşmasını bitirdiğinde ise MHP’li Meclis Başkanvekili Celal Adan’dan tebrik aldı. Adan, “Tek nefes tam 35 dakika konuştu. Eğer yavaş yavaş okusaydı 1.5 saat konuşması lazımdı. Gençlik ve Spor Bakanı olunca tabii” dedi. İYİ Parti Grup Başkanvekili Müsavat Dervişoğlu “Sayın Bakanı kondisyonu yönüyle de tebrik ediyorum. Keşke önceden haber verseydi de Guinness Rekorlar Kitabı’na girebilmesi bakımından hazırlık yapsaydık” diye konuştu.

Soluksuz konuştu, Başkanvekili tebrik etti, alkışlara karşılık verdi

RADYO HABERİNDEN HIZLI

- Bakan Bak dakikada 134 kelime ortalamayla okudu. TRT Eğitim Dairesi Başkanlığı’nın yayınladığı Füsun Ünsal ve Hakan Şahin’in hazırladığı Spikerlik ve Türkçe’nin Kullanımı kitabına göre dakikada 125 ile 175 sözcük kabul edilebilir bir hız. 175’in üzerinde konuşmak ise konuşmayı takibi güçleştiriyor. Radyoda normal haber okuma hızı ise 110-130 sözcük.

Meclis Genel Kurulu’ndaki bütçe görüşmelerinde soruları da yanıtlayan Bakan Mehmet Özhaseki, şu bilgileri verdi: “Türkiye’de 37 milyon bağımsız bölümde 6 milyon risk altında. İstanbul’a gelince, 6 milyon konut 1.5 milyon ticari işletmemiz var. Bunlardan 600 bininin çok acil dönüştürülmesi gerekiyor. ‘Yarısı Bizden’ kampanyamızla İstanbul’un dönüşümü için bir büyük adım daha atmış olacağız. Çok kısa süre içerisinde neredeyse 750 bin konutu dönüştürmüş olacağız.

Rezerv alan ilanı ve riski alan gibi iki tane tabir var yasada. Buradaki tanım hiç değişmedi. Sadece son yasada, ‘yeni yerleşim alanı’ diye bir tabir vardı, o çıktı. 11 yıl içerisinde tapusu alınıp da sokağa atılan vatandaş gördünüz mü? Kadıköy’den alınıp Sultanbeyli’ye verilen gördünüz mü? Neye lazım bize tapusu! O güzel konutları yapıp yine orada oturana teslim ediyoruz, başkasına vermiyoruz. Evlerini yerinde yapıp kendilerine teslim edeceğiz, şeref sözü. Daha ne diyelim?” 

Çevre Şehircilik ve İklim Değişikliği Bakanı Mehmet Özhaseki, deprem bölgesinde 430 bin yıkılan konuttan 207 bininin yapımına başlandığını söyledi.

Ticaret Bakanı Ömer Bolat, 7 Ekim’deki saldırılardan bu yana Türkiye ile İsrail arasındaki ticaret hacminin yüzde 48 azaldığını, uluslararası hukuk gereği zorunlu olarak İsrail limanlarına indirilen malların ise aslında Filistin’e gittiğini söyledi. Meclis Genel Kurulu’nda bakanlığının bütçe görüşmesinde milletvekillerinin güncel sorularını da yanıtlayan Bolat, şu bilgileri verdi:

BM YAPTIRIMLARINI UYGULUYORUZ

“Ülkemizden mevcut ticareti devlet şirketleri değil, özel şirketler ve bunların da birçoğu uluslararası firmalar yapmaktadır. Türkiye olarak ihracatımızın yüzde 51’i de Türkiye’ye doğrudan yatırım yapmış uluslararası firmalar tarafından gerçekleştirilmektedir. İsrail’e yönelik uluslararası düzeyde ve ülkeler düzeyinde alınmış henüz bir ambargo kararı bulunmamaktadır. Biz Türkiye olarak BM kapsamındaki yaptırımları tanıyor ve uyguluyoruz.

FİLİSTİNLİ SAYISI DAHA FAZLA

İsrail’in haritadaki yerine bakalım: İsrail’in nüfusu 9 milyon 800 bin, 7 milyon 180 bini Yahudi asıllı (yüzde 73), Filistin asıllılar 2 milyon 65 bin (yüzde 21). Ayrıca Batı Şeria’da 3 milyon 250 bin Filistinli var. Gazze’de 2 milyon 230 bin, Doğu Kudüs’te 465 bin. Şunu demek istiyorum: İsrail’in abluka altında tuttuğu bölgedeki nüfusta Filistinliler daha kalabalık, 8 milyon. İsrailliler 7 milyon 200 bin. Ülkemizden Filistin’e gönderilen mallar da Filistin’in kendine ait gümrüğü, limanı olmadığı için İsrail gümrükleri üzerinden girebilmektedir. Varış yeri İsrail olarak yazılmak zorunda. Bu, İsrail tarafından Oslo Anlaşmaları gösterilerek Filistin’le kurduğu ilişki çerçevesinde devam etmekte. İsrail, Filistin’e direkt gönderilen malları tanımamaktadır. Hangi usulle ya da alternatif rotayla yapılırsa yapılsın Filistin’le ticaret mutlaka İsrail üzerinden gerçekleşmek durumunda maalesef.”

OTOMOTİV VE EMLAKTA FİYAT YÜZDE 20-25 DÜŞTÜ

Ticaret Bakanı Ömer Bolat otomotiv ve emlakta stokçuluk yapanlara 536 milyon liralık ceza kesmek zorunda kaldıklarını belirterek, “Bunun yanında sözleşmeler, reklam ve haksız ticari uygulamaları, piyasa gözetimi, ürün güvenliği denetimi ve marketlerdeki fahiş fiyat denetimi sonucunda da 662 milyon liralık ceza uygulamasına gidildi. 100 binlerce firma denetlendi ve tüketicinin menfaatlerini koruma noktasında gereken her şey yapıldı. Otomotiv sektöründe, emlak sektöründe çıkardığımız yönetmeliklerle spekülatif ve manipülatif fiyat artırmalarını yasakladık ve sıkı denetime aldık. Satış sitelerinde fiyat spekülasyonlarını ağır cezalarla engellemeye başladık. Bunun sonucunda otomotiv ve emlak fiyatlarında yüzde 20-25 civarında düşüş kaydedildi” dedi.

Meclis Çocuk Hakları Alt Komisyonuna sunum yapan ve milletvekillerinin sorularını yanıtlayan Sağlık Bakan Yardımcısı Tolga Tolunay, 6 Şubat depreminin etkilediği bölgede yapılan çalışmalarla ilgili şu bilgileri verdi: “Deprem bölgesinde hizmet sunan hastanelerimizin şu an için yatak kapasitesi 21 bin 817. En çok taramamız yeni doğan ve işitme tarama programları. Hasar gören işitme testi laboratuvarımızın yerine konteyner kuruldu veya mobil araçlar sağlandı. On aylık süreçte toplam 2 milyon 673 bin 484 izlem ve tarama yapılmış durumda. Bu on ayda 196 bin 434 yeni bebeğimiz doğdu. Hem vitamini hem de demir eksikliği açısından takiplerini yapıyoruz; her türlü ilaç teminini sağlıyoruz. Özellikle topuk kanında, biyotinidaz eksikliğine yakalanan bebeklerde erken tedavi için deprem bölgesine biyotin vitamini ek dozları gönderildi.

EMZİRME EĞİTİMİ VERİLDİ

Her türlü mama ihtiyacımız karşılandı. Stokumuz vardı, ama asıl önceliğimiz anne sütüydü. Teşvik için bebek dostu sağlık kuruluşlarında eğitimler verildi; emzirme danışmanlıkları yapıldı. Konteyner kentler tek tek gezilerek hem doğum öncesi annelerin durumu hem de doğum sonrası emzirme süreçleri izleniyor. Sağlık çalışanlarının depremzedelere yaklaşımı açısından her türlü broşür ve yayın kullanıldı. Tamamlayıcı beslenme broşürleri, emzirme, danışma rehberleri, yeni doğan bakım broşürleri bölgede dağıtıldı.”

BULAŞICI  HASTALIĞA ‘İZCİ’ TAKİBİ

Bakan Yardımcısı Tolunay, bulaşıcı hastalık riskiyle ilgili de şunları söyledi: “İçme ve kullanma sularının hijyen koşullarını çok yakından takip ettik. Vektör ve kemirgenler açısından alanların kontrolü ve ilaçlama süreçlerini sürekli kontrol ettik. Bulaşıcı hastalıkların takibi için ‘İZCİ sistemi’ dediğimiz Surveyans ve Erken Uyarı Sistemimiz mevcut. İZCİ sistemiyle bölgede günlük hastalık rakamlarını izleyerek mevsimsel vaka sıklığını takip ediyoruz. Gerekli önlemleri bu sayede önden aldık.”

Meclis Genel Kurulu’nda salı günkü konuşmasının sonunda kalp krizi geçiren 54 yaşındaki Bitmez’in duran kalbi hekim milletvekillerinin masajıyla çalıştırılmıştı. On yıl önceden kalp rahatsızlığı, damarlarında stent ve diyabet olan Hasan Bitmez, Bilkent Şehir Hastanesi yoğun bakım servisinde 46 saati aşkın tedavi gördü. Yapay kalp ve akciğer cihazlarıyla dün öğle saatlerine kadar yaşama tutunabildi. 

SİYASETTE HÜZÜN

Bitmez’in vefatı, bütçe görüşmelerinin devam ettiği Meclis’te ve siyaset dünyasında üzüntüyle karşılandı. Cumhurbaşkanı Tayyip Erdoğan, Meclis Başkanı Numan Kurtulmuş başta olmak üzere, bakanlar ve parti genel başkanları; Saadet Partisi Genel Başkanı Temel Karamollaoğlu ile Bitmez’in ailesine telefonla taziye mesajlarını iletti. Devlet yetkilileri, bakanlar ve her kesimden parti yöneticileri ayrıca taziye mesajları yayınladı. Bitmez’in vefat haberi üzerine Meclis’teki bütçe görüşmesine ara verildi. Söz alan bakanlar, parti yöneticileri ve milletvekilleri, başsağlığı dileklerinde bulundu.

GRUP SAYISI TEHLİKEDE

Bitmez’in vefatıyla Meclis’te milletvekili sayısı 599’a ve Saadet grubu 19 sandalyeye düştü. Partilerin grup oluşturabilmesi için en az 20 vekil gerekiyor. Saadet Partisi, Gelecek Partili milletvekilleriyle 20 sandalyeye ulaşıp grup kurmuştu. Katılım olmazsa SP’nin grup statüsü düşecek.

MECLİS’TEN UĞURLANDI

-  Meclis Genel Kurulu’nda devam eden bütçe görüşmelerinde kürsüde yaptığı konuşma sırasında geçirdiği kalp krizi ardından hayatını kaybeden Saadet Partisi Kocaeli Milletvekili Hasan Bitmez için dün TBMM’de resmi tören yapıldı. Meclis Başkanı Numan Kurtulmuş, Cumhurbaşkanı Yardımcısı Cevdet Yılmaz, CHP Genel Başkanı Özgür Özel, CHP Eski Genel Başkanı Kemal Kılıçdaroğlu, MHP Genel Başkanı Devlet Bahçeli, Saadet Partisi Genel Başkanı Temel Karamollaoğlu, Gelecek Partisi Genel Başkanı Ahmet Davutoğlu, DEVA Partisi Genel Başkanı Ali Babacan, Yeniden Refah Partisi Genel Başkanı Fatih Erbakan, BBP Genel Başkanı Mustafa Destici ile çok sayıda bakan ve milletvekili törende Bitmez’in ailesi ve yakınlarıyla birlikte saf tuttu. Tören sırasında Bitmez’in babası ve yakınları Filistin bayrağı taşıyan atkılar taktı. Bitmez’in tabutuna da Filistin bayrağı asıldı. Hasan Bitmez bugün İstanbul Fatih Camisi’nde cuma namazının ardından kılınacak cenaze namazından sonra toprağa verilecek. 

Teklifin Meclis’ten geçmesi durumunda emekli ikramiyelerinin 15 Aralık’tan itibaren ödenmesi bekleniyor. Teklifin yasalaşmasının ardından Meclis, 11 Aralıktan itibaren 2024 Bütçesinin görüşmelerine başlayacak.

BORSA YATIRIMCISINA İYİ HABER

Birçok alanda düzenlemeler içeren yıl sonu torbasıyla çalışan emeklilere de bir kereye özgü 5 bin lira ikramiye ödenecek. Teklifle, sermaye piyasası araçlarında yüzde 15 olan vergi yetkisinin üst sınırı yüzde 40’a çıkarılıyor. Bu nedenle “borsa hissesi bulunduran fonların vergisinde artış olacağına” dair kaygılara Sermaye Piyasası Kurulu (SPK) Başkanı Ömer Gönül yanıt verdi. Meclis komisyonunda, bu yetkinin döviz fonları için düşünüldüğünü açıklayan Gönül, “Bu bir yetki maddesi olduğu için buna ayrıca çalışacağız. 1 Ocak 2024’ten sonra yabancı para fonlarına yüzde 10 vergilendirme geliyor, belki bu yükseltilebilir” dedi.

E-KAZANCA VERGİ AVANTAJI

Torba teklifle Kur Korumalı Mevduat hesaplarındaki vergi istisnası ise devam edecek. Deprem bölgesinde fahiş fiyat uygulayarak yapı malzemelerinin satışında ve yapım işlerinde fırsatçılık yapanlara cezalar 10 kat artışla uygulanacak. Sosyal ağ sağlayıcılara tanınan vergi istisnasının kapsamı genişliyor. Sosyal medya içerik üreticileri, 1 Milyon 900 bin liraya kadar olan gelirleri için beyanneme düzenlemeden yüzde 15 stopaj ödüyor. Bunu aşan miktarda ise yüzde 15’ten yüzde 40’a kadar farklı oranlarda vergi kesilecek.

GSS PRİM AFFI

Teklifin diğer maddelerine göre, banka ve finans kurumları 2024 ve 2025 yıllarında enflasyon düzeltmesi yapamayacak. Yurtdışından elde edilen kâr paylarının tamamı Türkiye’ye getirilirse bu kazançların yarısından vergi alınmayacak. Finansal sıkıntıda olan işletmeler, borçlarını yapılandırmak amacıyla 2025 sonuna kadar bankalara başvurabilecek. Cumhurbaşkanı, süreyi 2027 sonuna kadar uzatabilecek. Konut kredilerine yönelik BSMV istisnası sadece bir konut için uygulanacak. Vatandaşların, 1 Ocak 2014 öncesine ait olup ödenmemiş genel sağlık sigortasi primleri ile gecikme cezası ve gecikme zamlarının tamamı silinecek.

ÖDEMEYEN ÇIKAMAZ

48 ay vadeli kredi, öncelikle 6 Şubat depremlerinde zarar gören dört şehir ve bazı ilçelerdeki gençlere kullandırılacak. Geri ödeme takviminde ilk taksit Haziran 2026’dan başlayacak. Krediyi kullanacakların yaş sınırı ve diğer ödemeler Fon yönetimince belirlenecek.

4.5 MİLYARLIK FON

Fon, Hazine ve Maliye Bakanlığı’na bağlı olacak. Yönetim kadrosunda Hazine ve Maliye, Aile ve Sosyal Hizmetler, Gençlik ve Spor ile Enerji ve Tabii Kaynaklar ve Sanayi ve Teknoloji Bakan Yardımcıları yer aldı. Fonun gelirlerini petrol ve maden yasalarına göre tahsil edilen devlet hissesinin yüzde 20’si, kamu fon gelirlerinin yüzde 10’una ek olarak bağış ve yardımlar oluşturacak. 2023’ün rakamlarıyla Fon’un ilk gelir kaynağının 4.5 milyar lira olması bekleniyor. Sağlık, Aile ve Sosyal İşler Komisyonu Başkan Vekili Orhan Ateş fondan sadece T.C. vatandaşlarının yararlanabileceğini belirtti.

Terör ve İslamofobi ile mücadele konusunda İsveç hükümetinin icraatından ikna olmayan milletvekilleri, Dışişleri Bakanlığı’ndan sorularına ayrıntılı yanıtlar isteyince görüşmelerin gelecek günlerde devam etmesine karar verildi.

NATO ortaklarınca büyük önem verilen protokol dün Fuat Oktay başkanlığında toplanan Dışişleri Komisyonu’nda, uzun bir oturumda ele alındı. İYİ Partili üyeler, İsveç’in terör ve İslamafobiye karşı yeterli mücadeleyi vermediği gerekçesiyle görüşmenin ertelenmesini isterken, HEDEP grubu da NATO’nun genişlemesine karşı çıktı. AK Partili üyeler de Türkiye’nin 71 yıldan beri NATO’nun en güçlü ortaklarından olduğunu ve genel olarak ortaklığın genişlemesini savunduğunu ancak samimi işbirliğinin önemli olduğunu belirtti. Üyeler, süreçte İsveç’in uygulamalarıyla ilgili ayrıntılı bilgiler istediler. Komisyon Başkanı Fuat Oktay, üyelerin talebi ve bakanlığın hazırlığı amacıyla protokolün görüşmesine başka bir gün devam edileceğini açıkladı.

 Dışişleri Bakan Yardımcısı Burak Akçapar, protokole ilişkin sunumunda, İsveç ve Finlandiya ile imzalanan üçlü muhtıra ve kurulan ortak mekanizmaların ardından terörle mücadele konusunda İsveç’in dönüşüm geçirdiğini belirtti. 

CHP grup yönetimi, Genel Başkan Özgür Özel’in talimatıyla Genel Kurul’un kapalı olduğu günler için nöbet çizelgesi çıkardı. İlk grupta sabahlayan CHP’liler, 10 Kasım sabahında Atatürk’ü Anma Günü dolayısıyla Genel Kurul’da tören düzenledi. Nöbetçi CHP grubu, konuşma kürsüsüne yerleştirdikleri kalpaklı Atatürk resminin önünde dün sabah saat 09.05’te saygı duruşunda bulunarak, İstiklal Marşı’nı okudu.

CHP Eskişehir Milletvekili Utku Çakırözer ve Şanlıurfa Milletvekili Mahmut Tanal başta olmak üzere CHP’liler, gece ilerleyen saatlerde ve sabaha karşı sosyal medyadan canlı yayınlarla mesajlarını iletmeye çalıştı. Bazı milletvekilleri gece koltukların üzerinde kısa uykularla yorgunluğunu atmaya çalıştı. Uykusuz milletvekillerinin yorgunluğu “Sabahın seherinde” sözleriyle sabah yaptıkları yayınlara da yansıdı. 

Türkiye Cumhuriyeti’nin kurucusu Büyük Önder Gazi Mustafa Kemal Atatürk, 10 Kasım 1938’de saat 9’u 5 geçe ebediyete intikalinin 85’inci yıldönümünde minnet ve özlemle anılıyor. Askeri ve siyasi dehasıyla Türk ve dünya tarihine adını altın harflerle yazdıran Atatürk’ün 57 yıllık yaşamından anılar, farklı yönlerini bugüne yansıtıyor. Uşak Üniversitesi öğretim üyesi Dr. Murat Soysal, Atatürk Yolu Dergisi’nde yayımlanan makalesinde, Ulu Önder’in Uluslararası Mark Twain Cemiyeti Madalyası’nı kabul etme sürecinden çarpıcı tarihi detaylara yer verdi. Madalyanın takdimine dair ilk bilgi, cemiyetin kurucusu ve başkanı Cyril Clemens’in 4 Kasım 1937’de Atatürk’e gönderildiği mektupta yer aldı. Mektupta şöyle yazıyordu: “Sayın Cumhurreisi Atatürk, lütfen kabul buyurduğunuz Mark Twain madalyasını büyük memnuniyetle takdim ediyoruz. Mark Twain hayatta olsaydı bugün Türk milletine gülmesini ve hayattan zevk almasını öğretmiş olan sizden fazla hiç kimseye hayran olmazdı fikrindeyiz.”

KRAL’IN NİŞANINI REDDETMİŞTİ

Madalya haberi, Türkiye ve diğer ülkelerin gazetelerinde kısa metinler şeklinde duyuruldu. Atatürk, memnuniyetinin göstergesi olarak, cemiyete altın “K. A.” monogramı ile sağlam gümüş çerçevede yazılı fotoğrafını göndermişti ve resimde Atatürk Mark Twain Madalyası’nı takmıştı. Allen yazısının sonuna, Atatürk’ün Fransızca çevirilerini okuduğu Mark Twain’ın eserlerinin samimi bir hayranı olduğunu da ekledi. Atatürk’ün madalyaya yönelik verdiği anlık tepkinin ne olduğu ise Büyük Önder ile birçok kez yüz yüze görüşme imkânı bulan yazar Münir Hayri Egeli’nin anılarında ortaya çıkıyor. Atatürk, İngiltere kralının ünlü dizbağı nişanını reddetmişti.

DUYDUĞUM EN BÜYÜK KOMPLİMAN

Bu olaydan bir süre sonra Mark Twain Cemiyeti’nden “Türk milletine neşe içinde yaşama yolunu açtığı ve rehberlik ettiği için Mark Twain nişanı tevcih edildiği”ne dair mektup geldi. Egeli, Atatürk’ün bu mektuptan dolayı çok memnun göründüğünü ve bu haberi ajansa vermelerini emrettiğini belirtiyor. Egeli’nin anlatımına göre etraftan bazılarının şaştığını görünce de Atatürk, “Hayatta işittiğim en büyük kompliman budur. Benim insan tarafımı övüyorlar” ifadelerini kullandı.

ATATÜRK: MODERN ROMULUS

Atatürk’ün Türkiye Cumhuriyeti’nde yeni bir ülke ve Ankara’da yeni bir başkent kurması nedeniyle madalyaya, “Atatürk, Modern Romulus” ifadesi kazınmıştı. Tarihçi Dr. Soysal, madalyanın tarihi önemini de şöyle anlattı: “Roma mitolojisine göre Remus’un ikiz kardeşi Romulus, Roma’nın kurucusudur. Efsaneye göre, taht mücadelesinin yaşandığı bir dönemde doğan Remus ve Romulus adlı ikizler, ölmelerini isteyen amcaları Amulius tarafından sepet içinde bir nehre bırakılmıştır. İkizler, lupa adlı dişi bir kurt tarafından emzirilmiş ve sonrasında Romulus bir şehir kurmuştur. Türklerin Kurt Ana (Kurt Tanrıça) efsanesiyle benzerlik taşımaktadır.”

Düzensiz göç ve sığınmacılar nedeniyle gündeme gelen sınır güvenliği konusunda Meclis komisyonunda önemli bir oturum gerçekleşti. Milli Savunma Bakanlığı Plan Harekât Daire Başkanı Tuğgeneral Serkan Bircan, 2 bin 949 kilometrelik kara sınırlarının nasıl korunduğuna dair bilgiler verdi:

-3 METRELİK BETON BLOKLAR:  “Fiziki güvenlik sistemi; modüler beton duvar, devriye yolu, gözetleme kulesi, güçlendirilmiş kafes tel ve hendekten oluşuyor. Sistemde siber optik algılama MİDAS, hat boyu kamera, kara gözetleme radarı, mobil gözetleme aracı, uzaktan komutalı silah, RF sinyal karıştırıcı, akustik atış yeri tespit sistemi-SPOT bulunuyor.  

-BALİSTİK YAŞAM KULESİ: Yüksek fiziki korumalı modern karakolların 85’i tamamlandı, 12 tanesinin inşası devam ediyor. 119 tane daha karakol inşaatı var. Yüksek bölgelerde 80 modüler üs bölgesi tamamlandı.

-RADARLARLA TAKİP: ACAR ve Retinar radar sistemleriyle 4-10 kilometreden insan ve araç tespitleri yapılabiliyor. Bu radar sistemleri çoklu hedef takibi, 360 derece kapsama alanı ve eksi 30 ila artı 55 derece meteorolojik koşullarda tespit yapabilme kabiliyetine sahip. ŞAHİNGÖZ termal kamerayla 5 kilometreden gece ve gündüz şartlarında tespit yapılıyor. DRAGONEYE kamerayla ise 16 kilometreden gece ve gündüz, sisli havalarda da tespit imkânımız var.

-20 METREDE TÜNEL TARAMA: Elektrooptik kulelerimiz yaklaşık 50 metre yükseklikte. Bunların üzerine kamera ve keşif gözetleme sistemleri entegre edildi. Asansörlü kule sistemimiz 25 metre yükseklikte. Tünel arama cihazlarıyla radyofrekans dalgası yerin altına gönderilmek suretiyle, yerin 20 metre altındaki boşluklar tespit ediliyor.

-AYAK SESLERİNİ ALGILIYOR: Devriye yolunda 1 metre derinliğine gömülen kabloyla sınıra yaklaşan insan yürüme, koşma ve araç hareketleri tespit edilebiliyor; bu bilgiler gözetleme merkezlerine aktarılıyor. Geçişlerin yoğun olduğu bölgelerde arazinin şeklinde üretilmiş fotokapan sistemleriyle hareket algılandığında fotoğraf ve görüntü çekimi izleme merkezlerine gönderiliyor.”

Meclis Genel Kurulu’nda görüşülen 12’nci Kalkınma Planı’nda tarım ve gıda, tartışma konularının başında geldi. “Toplumun yeterli ve dengeli beslenmesini sağlayan bir tarım sektörü hedeflenmektedir” diyen Yılmaz, şunları söyledi: “Tarımsal üretimin sürdürülebilirliğinin sağlanması amacıyla üreticilerimize girdi ve fark ödemesi desteklerini sağlamaya devam edeceğiz. 750 bin hektar alan ilave sulamaya açılacak ve böylece ekonomik olarak sulanabilir arazilerimizin yüzde 92.4’ünü plan dönemi sonu (2028) itibarıyla sulamış olacağız. Bununla eşzamanlı olarak 2.5 milyon hektar alanda arazi toplulaştırmayı yapmayı öngörüyoruz. Ayrıca, üretici örgütlerinin kurumsal ve beşeri yapılarını güçlendirmeyi de bu dönemde önemli bir politika hedefi olarak ortaya koyuyoruz.

Cevdet Yılmaz

STRATEJİK SEKTÖR

Tarım stratejik bir sektör. Son dönemde jeopolitik gelişmeler, iklim değişikliği, değişen tüketim kalıpları stratejik konumu daha da güçlenmiş durumda, gıda güvenliği çok çok kıymetli. Ancak şunu da ifade etmek zorundayım, bütün gelişme hikâyelerine bakın; gelişmiş ülkelerin, tarımın milli gelirdeki payı nispi olarak azalır. Bunun sebebi, tarımın hacminin küçülmesi değil, sanayinin ve hizmetlerin nispeten daha hızlı büyümesiyle alakalıdır. Bu da kalkınma sonucunun doğal bir gereğidir.” Gençleri tarıma teşvik edeceklerini anlatan Yılmaz şöyle devam etti:

ŞEHİRDE GENÇ ÇİFTÇİ

“Önümüzdeki dönemde özellikle yaşlı nüfusun çok arttığını biliyoruz tarımda, kırsal alanda. Genç nüfusu tarıma çekecek politikaları ve şehirlerin çeperlerinde, kırsal ile şehir hayatını aynı anda yaşama imkânı veren yerlerde genç girişimcileri tarıma teşvik etme yönünde de çok güçlü politikalarımız var. Planlı tarım politikalarımız var, destekleme sistemlerimizi de bu çerçevede gözden geçireceğiz.” İYİ Parti Grup Başkanvekili Erhan Usta, bütçeden yapılan tarım amaçlı transferlerin milli gelir içerisindeki payının düştüğünü dikkat çekerken, Saadet Partisi Antalya Milletvekili Şerafettin Kılıç da “2023’te katma değerin sektörel dağılımında tarım yüzde 6.9’luk oranda yer alırken 2028 planlamasında 6.2’ye düşürülmüştür. Tarım bir milli güvenlik meselesidir. Tarım ve hayvancılıkta ithalata dayalı, üretimi baltalayan politikaları uygulamaya devam ederseniz gıda enflasyonunu önleyemezsiniz” görüşünü dile getirdi.

Cumhurbaşkanı Yardımcısı Cevdet Yılmaz, planın görüşüldüğü özel oturumda, demografik ve stratejik olarak dünyanın yeniden şekillendiğini belirterek, “Bazı meslekler belki ortadan kalkacak, yeni beceriler tartışılacak ve dünya bu eğilimler ışığında yeniden şekillenecek” dedi. Yılmaz, plan sonu olan 2028’de 375 milyar dolarlık ihracatla cari açığı sıfıra indirmeyi hedeflediklerini açıkladı.

2024-2028 arası 5 yıllık 12’inci Kalkınma Planını Meclis’e sunan Yılmaz, “Kalkınma Planı Türkiye Yüzyılı vizyonunu harekete geçirmede yeni yol haritamız olacak” dedi. Planın 30 yıllık pespektifle hazırlandığını belirten Yılmaz şunları söyledi:

80 YAŞ ÜSTÜ 500 MİLYON KİŞİ

2050’lerde dünya nüfusunun 10 milyar sınırını aşacağını ve yaşlanacağını bekliyoruz. 65 yaş üstü nüfusun gelişmiş ülkelerdeki payı yüzde 28’lere çıkacak. 80 yaş üstü nüfus 500 milyonlara yaklaşacak 2050’lerde. Ekonomik ve demografik yapısıyla farklı bir dünyaya gidiyoruz.

Bazı meslekler belki ortadan kalkacak, yeni meslekler çıkacak, yeni beceriler tartışılacak ve dünya bu eğilimler ışığında yeniden şekillenecek.

YÜKSEK GELİR ÇITASI

30 yıllık perspektifte dünyanın 10 büyük ekonomisi ve satın alma gücü paritesine göre ilk 5 ekonomisi arasında yer almayı planlıyoruz.

2053 İstanbul için çok anlamlı bir tarih. Kalkınma planındaki 2053 vizyonumuzda bu nedenle İstanbul’a özel bir perspektif de koyduk. İstanbul'un bilim, teknoloji, kültür, sanat, turizm, ticaret ve finansta küresel bir merkez olmasını, ülkemizin turizm gelirlerinde dünyada ilk 3 ülkeden biri ve sağlık turizminde dünyanın merkezi konumuna yükselmesini de hedefliyoruz.

Henüz 25 yaşında genç bir subayken, millet hâkimiyetine dayalı bir Cumhuriyet kurma fikrini, 1906’da Suriye’de arkadaşı Halil Bey’e dile getirmişti...

“EFENDİLER YARIN CUMHURİYET’İ İLAN EDECEĞİZ”

Mustafa Kemal Paşa, 28 Ekim 1923 akşamı Çankaya Köşkü’nde hükümet krizini görüştüğü İsmet Paşa, Kemalettin Sami Paşa, Halit Paşa, Kazım Paşa, Fethi Bey, Fuat Bey ve Ruşen Eşref Bey’e tarihi kararını böyle açıkladı. Mustafa Kemal, bu tarihten 47 gün önce de bu iradesini ortaya koymuştu. Falih Rıfkı Atay’ın Çankaya adlı eserinde 11 Eylül 1923’te tuttuğu notlar şöyleydi: “TBMM’de Mustafa Kemal Paşa’nın odasında cereyan eden olaylar. Gazi’nin sözü hangi konu üzerine getirmek istediği belli idi. Yunus Nadi: Bunu en kuvvetli zamanımızda yapmalıyız. Gazi -kalemini masaya vurarak-:‘En kuvvetli zamanımız bugündür’ dedi.”

İLK 1906’DA SÖYLEDİ

Tarihi sürece bakıldığında, Türklerin yeni devleti için cumhuriyet rejimi bir emrivaki değildi. Asırlık Cumhuriyet çınarı, bir fidan olarak Anadolu toprağına dikilmeden önce en az 17 yıl boyunca genç devrimci Mustafa Kemal’in düşüncelerinde şekillendi. Mustafa Kemal, henüz 25 yaşında genç bir subay iken, millet hâkimiyetine dayalı yeni bir rejim kurma fikrini arkadaşlarına açmıştı. Yazar Münir Hayri Egeli, Mustafa Kemal’in Cumhuriyet ve İnkılap düşüncesini 1906’da Suriye’de arkadaşı Halil Bey’le yaptığı sohbette dile getirdiğini yazıyor:

NEDEN İLLÂ BİR PADİŞAH!

“Şam’da saltanata bağlılık şenlikleri düzenlenirken yakın arkadaşı Halil Bey’le bu şenliklerin gereksizliği üzerine konuşuyorlardı. Mustafa Kemal, padişah düşüncesine saplanılmamasını, cumhuriyetin kurulabileceğini belirtmiştir.” O diyalogu Mazhar Müfid Kansu Halil Bey’in dilinden şu şekilde anlatır: “Ya culus-u hümâyun veya veladet-i hümâyun şenlikleri yapılıyordu. Mustafa Kemal ile donanmayı seyretmeye çıkmıştık. Birden kolumu tuttu: ‘Halil’ dedi, ‘Bir millet kendi kurtuluşu için şenlik yapabilir. Kendisine pek büyük hizmetler etmiş olan bir adam için de şenlik yapabilir diyelim. Fakat hanedan-ı Âli Osmân içinde kazara bazıları bu memlekete hizmet etti diye, onun nesline neden donanma yapılsın?’ Bu kadar sıkı takip altında etrafımızda zaptiyeler dolaşırken bu kadar cesur konuşmaktan ürkmüştüm. Ben, ‘Peki memleketi nasıl idare edeceğiz? Giderse gene padişah lazım’ diyecek oldum, fena halde kızdı: ‘Neden mutlaka padişah fikrine saplanıyorsun Halil!’ diye bağırdı. ‘Cumhuriyet yaparız.’ Ben hemen elimi ağzına kapadım.”

İNGİLİZ İSTİHBARATI GÖRDÜ

İsveç’in, Kuzey Atlantik Antlaşması (NATO) Paktı’na 32’nci ortak olmasını sağlayacak uluslararası protokol dün Meclis Dışişleri Komisyonu’na sevk edilerek gündem maddeleri arasına girdi. NATO’ya İsveç Krallığının Katılımına Dair Cumhurbaşkanlığı Tezkeresi, TBMM Başkanı Numan Kurtulmuş’un imzasıyla yasa teklifine dönüştü ve Dışişleri Komisyonu’na havale edildi. Teklifin fazla bekletilmeden gelecek haftalarda komisyonda görüşülmesi planlanıyor. Protokolün gerekçesinde süreçle ilgili özetle şöyle denildi:

EN ÜST DÜZEYDE TAAHHÜT

“Daimi Ortak Mekanizma 26 Ağustos 2022’de Finlandiya’da, 24-25 Kasım 2022’de İsveç’te, 9 Mart 2023’te Brüksel’de, 14 Haziran 2023’te Ankara’da ve 6 Temmuz 2023’te Brüksel’de olmak üzere beş defa toplanmıştır. Vilnius’ta düzenlenen NATO Zirvesi’nden önce 10 Temmuz 2023’te yapılan son toplantıda, İsveç en üst düzeyde, Üçlü Muhtıra’daki kayıtlı taahhütlerini uygulamaya dair bir yol haritası sunma; bakan seviyesinde ikili düzeyde güvenlik işbirliği mekanizması tesis etme ve ülkemizin AB üyelik sürecini güçlü şekilde desteklemeyi taahhüt etmiştir. Gelinen aşamada, Üçlü Muhtıra’da kayıtlı taahhütler, 10 Temmuz 2023 tarihli ortak açıklamada yer alan unsurlar, İsveç’le ikili ilişkilerimiz, bu ülkenin NATO’yla kapsamlı ortaklık ilişkisi ve birlikte çalışabilirliği bakımından eriştiği seviye dikkate alındığında, İsveç’in NATO’ya üyeliğinin Türkiye’ninki dahil Avrupa-Atlantik güvenliğine katkı sağlayacağı kanaatine varılmıştır.”

74 yaşındaki milletvekili Ali Yüksel, 28 Ekim Cumartesi günü, Ankara’da Hâkimevi Tesisleri’nde dördüncü kez dünya evine girecek. Resmi nikâhlı ilk eşinin vefat ettiğini, diğer iki eşinden anlaşmalı ayrıldığını anlatan Yüksel, “İkinci eşimle sadece imam nikâhımız vardı. Üçüncü eşimle de resmi nikâhlıydık, 2018’de anlaşmalı ayrıldık. Vekil seçildiğim sırada basında ‘Üç eşli’ diyorlardı, ama ben ‘hiç’ eşliydim” dedi.  

GELİN ÜNİVERSİTE ÖĞRENCİSİ

Yüksel, Hürriyet’e yaptığı açıklamada, gelin adayının bir üniversitede psikoloji bölümünde üçüncü sınıf öğrencisi olduğunu açıkladı. Eşinin eğitimi ve çalışma olasılığı konusunda da Yüksel, “Üniversiteyi bırakmasını istemem, tamamlasın. Okumaktan zarar gelmez. Çalışma konusunu istişare ederiz. Evimizin mutluluğuna mani olacak hiçbir şeye ne o teşebbüs eder ne ben müsaade ederim” diye konuştu. Cumartesi resmi nikâh da kıyılacağını, bunun öncesinde herhangi bir evlilik sözleşmesi düşünmediklerini belirten Yüksel, “Sözleşme yok, manevi sözleşmemiz yeterli” dedi. Yüksel, şunları söyledi:

ÜÇÜ DE DEĞERLİ KADINLARDI

“Üç eşimin üçü de birbirinden kıymetli, değerli kadınlardı. Üçü bana sekiz evlat verdi. Ben inancıma aykırı bir iş yapmadım. Beni eleştirenlerden daha dürüst yaşadım. Aralarında adil davranmaya çalıştım; zaman ayırmaktan tutunuz, maddi paylaşıma kadar. Ben Müslümanım ve onu doğru öğrenip, doğru yaşamaya çalışıyorum.”

TBMM, Filistin sorunu ve çatışma sürecini dün iki ayrı özel oturumda görüştü. Öncelikle hükümetin talebi üzerine Dışişleri Bakanı Fidan, “Filistin’deki son gelişmeler” hakkında milletvekillerini bilgilendirdi. Bu görüşme, AK Parti grubunun istemiyle gizli oturumda gerçekleşti. Meclis Başkanı Numan Kurtulmuş kapalı oturumdan önce basın mensupları ve görevlileri salondan çıkardı. Meclis İçtüzüğüne uygun olarak gizli görüşmede yeminli stenolar ile sağır dilsiz kavaslar görev yaptı. Meclis’te kulisler ile koridorlar ziyaretçilere kapatılırken, Genel Kurul’a bitişik basın büroları ile çay ocakları da kapatıldı.

MÜHÜRLÜ ZARFLA ARŞİVE

Meclis İçtüzüğü’ne göre gizli oturumdaki görüşmeler hakkında milletvekilleri ve görevlilerce açıklama yapılamıyor. İçtüzük, “Bunlar devlet sırrı olarak saklanır” hükmünü içeriyor. Kapalı oturum tutanakları, gelecek hafta bir zarfa konularak katip üyelerce mumla mühürlenerek ve Meclis arşivine kaldırılacak. Bu zarf 10 yıl geçmeden açılamayacak. Genel Kurul, 10 yılın sonunda gerekli görürse tutanakların açıklanmasına oylamayla karar verebilecek.

600 VEKİLİN ORTAK TAVRI

Meclis Başkanı Kurtulmuş, kapalı oturuma geçilmeden önce genel görüşme ve ortak bildiriyle Meclis’in tarihi bir görev yaptığını belirtti ve parti gruplarına teşekkür etti. Bir haftadan beri Gazze’nin insanlık dışı bir saldırıya muhatap olduğunu vurgulayan Kurtulmuş, “600 milletvekili arkadaşımızın hemen tamamının ortak hassasiyetleri fevkalade önemli” dedi.

SİVİLLERİ HEDEF ALMAYIN

AK Parti, CHP, Yeşil Sol, MHP, İYİ Parti ve Saadet Partisi grup yöneticilerinin ortak imzasını taşıyan TBMM bildirisi özetle şöyle: “Filistin ve İsrail’de yaşanan çatışmalarda ağır sivil can kayıplarının var olması, sivil altyapının hedef alınması ve sivillerin en temel ihtiyaçlarını dahi karşılayamayacak durumda bırakılmaları vicdanları yaralamaktadır. Krizin başka bölgelere de sirayet potansiyeli, bölgesel güvenlik ve istikrarı ciddi biçimde tehdit etmektedir. Sivillerin her şartta korunması ve toplu cezalandırma mahiyetindeki uygulamalardan kaçınılması hukukun, vicdanın ve insanlığın gereğidir. Tüm tarafları barış-güvenlik-istikrar vizyonumuz çerçevesinde itidale ve aklıselime davet ediyoruz.

Son olaylar, 56 yıldır devam eden hukuksuz işgal ve buna bağlı politikaların doğurduğu bir sonuçtur. Ortadoğu’da kalıcı barışın ancak Filistin-İsrail meselesinin adil bir çözüme kavuşturulmasıyla mümkün olduğunu ve bunun, 1967 sınırları temelinde, başkenti Kudüs olan, bağımsız, egemen ve coğrafi bütünlüğü haiz bir Filistin Devleti’nin vücut bulmasıyla mümkün olabileceğini net bir şekilde yineliyoruz.

Meclis Genel Kurulu, küresel iklim değişikliğiyle mücadele, enerji kaynaklarına, kuzey ticaret rotasına erişim ve balık çeşitliliğinin korunmasına yönelik iki uluslararası sözleşmeyi kabul etti. Paris’te 9 Şubat 1920’de imzalanan Spitsbergen Anlaşması’na Türkiye 103 yıl sonra taraf oldu. Kuzey Kutup Noktası’na bin kilometre mesafede olan Spitsbergen Takımadaları, dünyanın en

sığ okyanusu olarak bilinen
ve hidrokarbon rezervlerin üçte birini barındıran Arktik bölgesinin merkezinde bulunuyor. G20 ülkeleri içerisinden 14, AB üyelerinden 22 ve NATO üyelerinden 25 ülkenin onayladığı anlaşmaya Türkiye de dahil oldu.

EŞİT HAKLAR VERİLİYOR

Takımadalar, 1920’de bazı egemenlik kısıtlamalarıyla Norveç’e bırakıldı ancak isteyen ülke bölgeden eşit hak alabiliyor. Sözleşmenin onaylanmasıyla Türk vatandaşları Spitsbergen Takımadaları’nda ve karasularında mülk edinip oturma izni alabilecek; balıkçılık ve avlanma yapabilecek. Türk şirketleri de denizcilik, endüstri, madencilik ve ticaret alanlarında faaliyette bulunabilecek. Antarktika’da Horseshoe Adası’nda geçici bilim üssü kuran Türkiye, Svalbard’da da Bilim İstasyonu kurmayı planlıyor. Ayrıca Türk öğrenciler Svalbard Üniversitesi’ne başvuru yapabilecek.

TÜRKİYE’NİN İKİ KATI

Demokrasiye sahip çıkma hakkı olmalı’nin yeni ve sivil anayasa arayışında bazı temel referans noktaları da netleşmeye başladı. Cumhurbaşkanı Tayyip Erdoğan, Meclis’te yasama yılını açış konuşmasında yeni anayasa için “milli, yerli, sivil, vizyoner” ifadeleriyle dört kriter açıklamış; ayrıca kırmızı çizgileri olduğunu vurgulamıştı. Erdoğan, “Bize bir adım gelene biz koşarak gideriz. Yeter ki Türkiye’nin egemenlik haklarına, büyük bedeller ödeyerek elde ettiği kazanımlarına, kırmızı çizgilerine, birlikte kazanma ilkesine saygı duyulsun” demişti. AK Parti kaynakları, Erdoğan’ın “Cumhuriyet’in kazanımları” ifadesinin süreçte en önemli kriter olduğunu vurguladı. Bunun ayrıntıları ise Cumhurbaşkanlığı Hukuk Politikaları Kurulu’nun Anayasa Çalıştaylarını topladığı faaliyet raporunda derlendi. Cumhurbaşkanlığı raporunda “Yeni Anayasa Hedefi” başlığının altında, “Yeni anayasanın kaidesinin temel kazanımlar ve korunacak birikimler olduğu tartışmasızdır” denildi. Hukuk Politikaları Kurulunca raporlanan ana yaklaşım şöyle:

İLK ÜÇ MADDE TEMEL KAİDE

- Devletin temel esasları, Milli Mücadeleyle başarılan kurtuluşun ve Cumhuriyet’in ilanıyla başlayan kuruluşun kazanımlarıdır. Cumhuriyet’in, üniter yapının, adalet ve insan haklarına dayanan, demokratik, laik, sosyal devlet ve hukuk devletinin yeni anayasanın kaidesi olduğu açıktır. Devletin resmi dilinin Türkçe olmasının, bayrağının ay yıldızlı al bayrak, milli marşının İstiklal Marşı, başkentinin Ankara olmasının temel kazanım, korunacak birikim olduğu ve tartışmaya açık olmadığı nettir.

-Türkiye’de milli egemenlik esas olduğundan, devletin şekli de cumhuriyettir. Merkez ile yerel/taşra arasındaki ilişkinin düzenleniş şekli devletin yapısını belirler, Türkiye’de üniter yapının esas alındığı ve bu kazanımdan vazgeçilmesinin mümkün olmadığı da açıktır.

SİSTEMDEN DÖNÜŞ YOK

- Yeni hükümet modeli 15 Temmuz direnişinin ve 16 Nisan (2017 Anayasa referandumu) halk iradesinin getirdiği temel kazanımlardan olduğu için yeni anayasa içinde başkanlık sisteminin korunması ve geliştirilmesi halkın demokratik kazanımlarını korumak anlamına gelmektedir.

DEMOKRASİYİ KORUMA HAKKI

- Yeni anayasada iyi bir başlangıç yazılması son derece önemlidir. Başlangıç kısmında; tarih bilincinin, Türkiye’nin her ferdinin asli unsuru olduğu kapsayıcı Türk milleti tanımının ve mill iradeyi temsil eden seçilmiş yönetimlerin korunması vurgusuyla demokrasiye sahip çıkma hakkının yer alması temel ihtiyaçlar arasındadır. Yani 15 Temmuz’da fiilen kullanılan bu hakka yeni anayasanın başlangıç kısmında net ve açık şekilde yer verilmesi gereklidir.

HDP’nin dün Dünya Ticaret Merkezi’ndeki olağanüstü kongresinde Eş Genel Başkanlığa HDP’nin komisyon sözcüsü Sultan Özcan ile Yeşil Sol Parti eski MYK Üyesi Cahit Kırkazak seçildi. Görevden ayrılan HDP Eş Başkanları Van Milletvekili Pervin Buldan ve Şanlıurfa Milletvekili Mithat Sancar, siyasi mücadeleyi artık Yeşil Sol Parti’de yürüteceklerini açıkladılar. 12 yıl önce kurulan HDP, böylece aktif siyaseti askıya aldı. Yeni HDP yönetimi, gelecek süreçte kapatma davasından çıkacak sonuca göre hareket edecek.

YANLIŞLARIMIZ OLDU

HDP Eş Başkanı Sultan Özcan, “HDP, yeni yolunda Yeşil Sol Parti ile mücadelesini sürdürecek” dedi. Sancar da “Yenilenmeye, yeniden daha güçlü bir mücadele hattı oluşturmaya mecburuz. Eksiklerimiz oldu, yanlışlarımız oldu, yetersizliklerimiz oldu, bunları da göz ardı edecek değiliz. Bu kongre final değil, muhasebe sürecinin duraklarından biridir. Bundan sonra birikimimizi, güçlerimizi Yeşil Sol Parti’ye yığacağız, ama HDP ruh olarak da kurum olarak da buradadır” diye konuştu.

YSP DE DÖNÜŞÜYOR

Meclis’te grubu olan YSP de eylül sonunda olağanüstü kongresini yaparak yeni yönetimini belirleyecek. Buldan ve Sancar’ın YSP’de başkanlığa aday olmayacakları öğrenildi. Sancar, dün “Artık bizler birer nefer olarak, bu mücadelede aynı sorumluluk bilinciyle devam edeceğiz” dedi. Kongrede partinin adının da değişmesi bekleniyor. Partinin yeni kimliği için “Halkların Eşitlik ve Demokrasi Partisi, Halkların Eşitlik Partisi, Demokratik Halklar Partisi” seçenekleri öne çıkıyor.

TBMM Dışişleri Komisyonu Başkanı Fuat Oktay, daveti üzerine Türkiye’ye gelen ABD Temsilciler Meclisi üyeleri Joe Wilson, Dean Phillips ve Victoria Spartz ile görüştü. Daha sonra Oktay ile tüm partilerden Dışişleri Komisyonu üyeleri, ABD heyetiyle öğle yemeğinde bir araya geldi. Toplantılarda, Türkiye ve ABD arasındaki ilişkiler ve parlamentolar arası temasların ikili ilişkilere sağlayabileceği katkılar değerlendirildi.

İSVEÇ’E DESTEK TALEBİ

Edinilen bilgiye göre, Temsilciler Meclisi üyeleri, İsveç’in katılımının hem NATO açısından hem de İsveç açısından çok önemli olduğunu belirterek destek istedi. TBMM üyeleri ise İsveç’in terör örgütlerini sınırlamak amacıyla çıkardığı yasanın henüz uygulanmadan yüksek mahkemeden dönmesinin rahatsızlık oluşturduğunu, ayrıca İsveç hükümetinin dini değerlere hakarete izin vermesinin kabul edilemeyeceğini vurguladı. ABD heyeti, iki ülkenin sağlam müttefiklik bağları olduğunu, NATO’nun Türkiye’den vazgeçemeyeceğini belirterek, sorunlu konularda mesafe alınmasına çalıştıklarını, F-16 satışındaki engellerin kaldırılması için çaba göstereceklerini de söyledi.

‘EKREM’E KARŞI ÖZGÜR DERİM’

Çalışmaları partisinin en ön sırasından takip eden MHP Genel Başkanı Devlet Bahçeli de çıkışta “Özgür Bey’in konuşması bir kongre konuşması havasındaydı. O bakımdan kendi kendime sordum; CHP’de sınıf arkadaşım devam etmezse Ekrem’e karşı Özgür derim” değerlendirmesinde bulundu.

ERBAKAN’DAN KABUL OYU

Meclis Genel Kurulu’ndaki olağanüstü toplantıda, Yeniden Refah Partisi Lideri Fatih Erbakan, CHP’nin, TBMM’nin çalışmalarına devam etmesine yönelik önergesine kabul oyu verdi. Elektronik sisteme giremeyen Erbakan’ın oy pusulasını Hürriyet görüntüledi. 

YUMRUK İDDİASI

TBMM kulisinde, geçmişte ANAP ve CHP’den Şanlıurfa milletvekili olan Turan Tüysüz’ün, CHP Milletvekili Mustafa Sarıgül’e yumruklu saldırıda bulunduğu iddia edildi. Taraflar iddiayı yalanladı. Sarıgül “Yaklaşarak bana birtakım sorular sordu. ‘Tanımıyorum, burası yeri değil’ dedim. Şiddet, saldırı  olmadı” derken Tüysüz de Sarıgül’ün kendisine borcu olduğunu söyledi.     

ÖDÜLLÜ tarihçi Prof. Dr. Ulvi Keser, “Barış Harekâtı’nın Bilinmeyenleri” üzerine son araştırmasında özel bir posta uygulamasını kaleme aldı. Keser, o dönem yaşananlarla ilgi Hürriyet’e çarpıcı detaylar verdi: “Türk askeri 20 Temmuz 1974 sabahı saat 05.30’da adaya ayak bastı ve Yavuz Çıkarma Plajı dediğimiz noktadan itibaren yerleşmeye başladı, ağustosa kadar 40 bine yakın asker Kıbrıs’a geldi. Savaşın ilk günlerinde en büyük eksik iletişimdeki sıkıntıydı. Asker karaya ayak bastı ama bir askeri posta sistemi yok. Harekât gizli yürütüldüğü için Çubuk’ta, Polatlı’da çocuğu askerlik yapan ailelerin de evlatlarından bilgi alma ihtiyacı doğdu. Askerimiz de mektup yazmayı sever. Cephe gerisinde günde üç, bazen beş mektup yazarlardı.

MUHABİRLER TORBA TORBA MEKTUP TAŞIDI

Bu dönemde gazetelerin, özellikle Hürriyet ve Milliyet gazetelerinin önemli fonksiyonu oldu. Ailelerin Türkiye’nin farklı yerlerinden gönderdiği mektuplar Ankara’da bir merkezde toplandı. Genelkurmay, mektupları Mersin Ovacık’a gönderdi. Çünkü Ada’dan Ovacık’a helikopterler gidip geliyordu. Helikopterler hem mühimmat getiriyor hem askeri personel taşıyordu. O dönem Genelkurmay’a ‘savaş muhabiri’ olarak akredite olmuş 12 gazeteci helikopterlerle Ada’ya gidip gelebiliyorlardı. Kuryelerin taşıdığı torba torba mektuplar her gün Hürriyet ve Milliyet muhabirlerinin emanetinde Ada’ya götürüldü. Bir numaralı mektup Ankara’da ikamet eden bir mühendis yedek subay olan Fikret Gökçe’ye aitti. Ailesinden gönderilmiş, üzerinde ‘1’ diye numarası var. Bu, ‘Askerin mektubunu aldık getirdik’ gibi sıradan bir olay değil. Öncelikle savaş şartlarında muazzam bir organizasyon var.

DÜNYADA BUNUN BAŞKA BİR ÖRNEĞİ YOK

Trabzon’dan, Konya’dan, Diyarbakır’dan mektup gönderiyorsunuz, oğlunuz Kıbrıs’ta. Türk Genelkurmayı, akredite gazeteciye, ‘Sen de bu barış harekâtında parçamızsın’ diyor. Gazeteci de mesleki sınırlar içinde insani bir destek veriyor. Bunun dünya basın ve savaş tarihinde başka örneği yok. Moral motivasyon anlamında, dönemin gazetelerinin kendilerine yükledikleri ulusal bir misyon olarak da son derece önemli. Bu olayda ayrıca asker-millet işbirliği görülüyor. Sonraki günlerde askeri posta sistemi açıldı ve hâlâ devam ediyor. Gazimağusa merkezli askeri posta müdürlüğümüz halen 1974’ün sonunda  kurulduğu şekliyle 49 yıldır işliyor.

ÖDÜN VERİLMEYEN KONU

- İstanbul Üniversitesi - Doç. Dr. Ramazan Erhan Güllü: Kapitülasyonların kesin olarak kaldırılması ve ‘Ermeni yurdu’ taleplerinin asla kabul edilmemesi heyetin taviz vermeyeceği hususlardı. İsmet Paşa, Türkiye’nin azınlıklar konusundaki hassasiyetini vurgulamış, Müslüman azınlık tanımayacaklarını, gayrimüslimlerle ilgili olarak da Osmanlı Devleti’nin son dönemlerinde yaşananlara benzer müdahaleleri kabul etmeyeceklerini belirtmişti. İsmet Paşa’ya göre Türkiye’deki millet anlayışı eskiden beri din esaslı olduğu için, bugün bunun aksine azınlıklar tanımlamak, Türkiye için sadece ayrışma anlamına gelecekti. Neticede Türkiye’nin tanımı kabul edilmiş ve sadece gayrimüslimler azınlık statüsüne sahip olmuşlardı.

PAŞA ASKER TAVRI ALDI

- Dışişleri Bakanlığı - Doç. Dr. Yücel Güçlü: Ermeniler muhtemel bir Ermeni yurdu olarak Çukurova’da Ceyhan ve Fırat nehirleri arasında Kozan’dan Elbistan’a uzanan bir mahalden söz etmişlerdir. İsmet Paşa özel görüşmelerinde ‘Ermeni yurdu’ meselesinde ısrarın konferansı inkıtaya uğratacağını açıkça söylemiştir. Türk Baş Delegesi, bunda bir diplomattan ziyade bir asker tavrı almıştır; TBMM hükûmetinin talimatı bu konuda çok sıkıydı. Savaşa gidilmedikçe, ‘Ermeni yurdu’ olarak Türkiye’den herhangi bir toprak parçası koparmak mümkün değildi.

LAİKLİK NEDEN ÖNEMLİYDİ

- Aydın Adnan Menderes Üniversitesi - Dr. Coşkun Türkan: Müttefik Devletler’in temsilcileri, Türkiye’de dini hukuk sisteminin uygulandığını ileri sürerek, etkinliklerini sürdürmenin yollarını aradı. Türk hukuk sisteminin yeterince laik olmadığını ileri süren Müttefik Devletler, ulus devlet anlayışıyla örtüşmeyen çoklu hukuk sistemini savunarak, avantaj elde etmenin yollarını aradı. Buna karşı Türk heyeti, 19’uncu yüzyılın ortalarından itibaren gerçekleştirilen hukuk reformlarını ve hukukta laikleşme adımlarını ileri sürerek, bu argümanları geçeriz kılmaya çalıştı. Bütün bunlar Türk hukukunun ulus-devlet anlayışıyla uyumlu hale getirilmesini ve laikleşmesini gündeme getirdi.

LOZAN NEDEN TAPU SENEDİ

- Kastamonu Üniversitesi - Prof. Dr. Mehmet Serhat Yılmaz:

Cumhurbaşkanı Tayyip Erdoğan’ın onayıyla Resmi Gazete’de yayımlanan Depremin Ekonomik Kayıplarının Telafisi ve KHK Değişikliği Yasası’yla, 6 Şubat depremlerinde hasar gören 11 ili kapsayan afet bölgesinde yeniden imarın kuralları değişti. ‘Yerinde dönüşüm’ü hızlandırmak amacıyla, makul bir uzlaşmaya katılmamakta direnen komşuların payları Hazine’ye devredilecek. Bu karar, taşınmazdaki hak sahiplerinin yarıdan bir fazlasının oyuyla alınacak. Tamamlanan dairesini daha sonra Hazine’den teslim almayanların hisse payları banka hesabına yatırılacak.

Kahramanmaraş, Hatay, Malatya ve Adıyaman başta olmak üzere 11 ili doğrudan etkileyen büyük depremlerin üzerinden beş aydan fazla zaman geçti. Vatandaşlar, büyük yıkımın etkisiyle ilk aylarda dayanıklı evler için uygun yapılaşmaya önem vereceklerini vurguladılar. Ancak afetin sıcaklığı geçtikten sonra komşular arasında yaşanan uzlaşmazlıklar ve metrekare bazında pazarlıklar, yeniden imar çabalarına sekte vurdu. Meclis, seçim döneminin ardından tatile girmeden önce çıkardığı ilk yasayla ‘yerinde dönüşüm’ü tıkayan uzlaşmazlıklara neşter attı.

DEMOKRATİK UZLAŞMA

Deprem bölgesinde hasar raporları, orta ve üzeri çıkan yapıların yerinde yapımı yeni kurallara göre olacak. Uygulama yapılacak parsellerde daha önce imzalanan inşaat sözleşmeleri, mal sahiplerinin hisseleri oranında salt çoğunluğunun (yarıdan bir fazlası) kararıyla feshedilecek.

ONAY ARANMAYACAK

Bu taşınmazlarda daha önce kurulan kat irtifakı veya kat mülkiyeti, tapu müdürlüğünce doğrudan silinecek. Sahiplerinin hakları ise payları oranında tescil edilecek. Mal sahiplerinin hakları ve tapudaki şerhler, tevhit (birleştirme), ifraz (parsele ayırma), alan düzeltme, taksim (bölme), ihdas (oluşturma), terk, tescil (onay), kat irtifakı ve kat mülkiyeti tesisine ilişkin işlemlerin yapılmasına engel kabul edilmeyecek. Bu işlemlerde hak sahipleri ve ilgililerin onayı aranmayacak. Yeni yapılar için kat irtifakı ve kat mülkiyeti tesisi aşamasında belirtilen haklar ve şerhler, daire sahibi üzerinde devam edecek.

KOMŞUSU HAZİNE OLACAK

Parselde yıktırılmayıp korunması gereken yapı var ise karar yine yıktırılan yapıların sahiplerinin salt çoğunluğuyla alınacak. Anlaşma sağlanamayan ve kendisine ulaşılamayan mal sahiplerinin hisseleri ruhsat vermeye yetkili idarenin talebine istinaden geçici olarak tapuda Hazine adına kaydedilecek. Yeni uygulamalara yönelik tüm işlemler tapuda kayıtlı son sahip adına yürütülecek. Mal sahiplerine e-Devlet Kapısı üzerinden bildirim yapılacak. Ayrıca ilgili muhtarlıklarda 15 gün süreyle ilan asılacak. Bu bildirim, Tebligat Yasasındaki tebligat yerine geçecek.

15 Temmuz 2016’daki hain darbe girişiminde bombaların hedefi olan TBMM’de, 15 Temmuz Demokrasi ve Milli Birlik Günü törenlerinde geleceğe yönelik sözler ve uyarı mesajları verildi. Meclis Başkanı Numan Kurtulmuş, Büyük Önder Atatürk’ün Gençliğe Hitabesi'nden alıntılar yaptığı konuşmasında, “Sultan Alparslan’ın Anadolu topraklarına gediği günden itibaren bu millete öyle rahat ve huzur içerisinde geriye doğru yaslanarak gününü gün etmek nasip olmamıştır. Millete ihanet etme potansiyeli bulunan dahili ve harici düşmanlarımıza karşı uyanık olacağız” dedi. Cumhurbaşkanı Yardımcısı Cevdet Yılmaz da “Her zaman ifade ettiğimiz gibi, FETÖ ve benzeri yapılanmaların panzehri, özgür düşünen bireyler ve devlet aklı ile hareket eden bağımsız yönetimlerdir” görüşünü dile getirdi.

BEŞTEPE’DE TÖREN

15 Temmuz 2016’da yaşanan darbe girişiminin 7’nci yıldönümünde Cumhurbaşkanlığı’nda anma töreni düzenlendi. Cumhurbaşkanı Yardımcısı Cevdet Yılmaz, şehit yakınları ve gazilerle birlikte Cumhurbaşkanlığı Ana Giriş kapısı karşısındaki 15 Temmuz Anıtı’na yürüdü. Yılmaz, anıta çiçek bırakıp dua etti.  

KAHRAMAN VE ÖZEL'DEN DAYANIŞMA MESAJI

15 Temmuz 2016’da bombalamayla yıkılıp yeniden yapılan TBMM Şeref Holü’nde 15 Temmuz Demokrasi ve Milli Birlik Günü Fotoğraf Sergisi açıldı. Meclis’teki programlara muhalefet partilerinden temsilciler de katıldı. 15 Temmuz 2016 gecesi toplanan Meclis’i yöneten dönemin Meclis Başkanı İsmail Kahraman, 15 Temmuz gecesi, CHP Grup Başkanı Özgür Özel’in TBMM'de kendisinin ceketini giyerek Başkanlık Divanı’nda görev yaptığını anımsatarak karşısındaki Özel’e, “Kadere bak! Milli Görüş gömleğini giymek de kaderde varmış” diye takıldı.

GENEL seçimlerin ardından Meclis’in çıkardığı ilk torba yasada milyonları ilgilendiren değişiklikler yer alıyor. AK Parti’nin “Milli Dayanışma Paketi” adını verdiği yasa ile memur maaşları ve emekli aylıklarına enflasyonu telafi etmeye yönelik refah payı getirilirken, bazı vergi oranları da artırıldı. En düşük memur maaşı 22 bin 17 lira oldu, memur ve emekli aylıklarında yüzde 25 artış yapılması da pakette yer aldı. Torba yasanın odak noktasını 6 Şubat depremlerinden etkilenen ‘afet bölgesi’nin yeniden ayağa kaldırılması oluşturdu. Kahramanmaraş, Hatay, Malatya ve Adıyaman başta olmak üzere 11 ili kapsayan afet bölgesinin yeniden imarını hızlandırmaya yönelik önemli düzenlemeler yapıldı. Yasayla, deprem afetinin finansal zararını gidermek amacıyla ek Motorlu Taşıtlar Vergisi ve kurumlar vergisinde 5 puanlık artış oldu, şirketlerin bazı vergi istisnaları da kaldırıldı.

ORTALAMA ARTIŞ YÜZDE 77

Genel Kurul’da dün gece kabul edilen yasa, hızla Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan’ın onayına sunuldu. Maaş, aylık artışları bu aydan itibaren geçerli olacak. Yasayla, tüm memurlara enflasyon farkı dahil yüzde 17.55’lik artışa ilave seyyanen 8 bin 77 liralık zam verildi. Böylece en düşük memurun (lise mezunu hizmetli) maaşı 22 bin 17 liraya çıktı. Ortalama memur maaşı da yüzde 77’lik artışla 25 bin 15 lira oldu. Seyyanen ödeme, mali ve sosyal hakların tespitinde esas alınan aylık, ücret, zam, tazminat, ödenek, döner sermaye ödemesi, ikramiye ve diğer herhangi bir ödeme unsurunun hesabında dikkate alınmayacak. Emekli Sandığı, Bağ-Kur ve SSK emeklileri de yılın altı ayı için aylıklarına yüzde 25 zam aldı.

30 MİLYARLIK EK MTV KALEMİ

Yasaya göre, halen edinilmiş veya 31 Aralık 2023’e kadar satın alınacak; otomobil, otobüs, kamyon, kamyonet, uçak ve helikopterler dahil tüm taşıtlar için bu yıla özgü bir kereye mahsus, ek Motorlu Taşıtlar Vergisi (MTV) alınacak. Ek MTV, 2023 için uygula-nan MTV kadar olacak. Ek MTV’nin ilk taksiti, ağustos sonuna kadar, ikinci taksiti de kasım sonuna kadar ödenecek. Örnek olarak; 1-3 yaş arası motor hacmi 1301-1600 santimetreküp olan taşıtının ocak ayındaki ilk taksiti için bin 846, temmuz taksiti için bin 846 lira ödeyen vatandaş, ağustos ve kasım aylarında da aynı miktarı ödeyecek. Bu araç için 2023’te toplam 7 bin 384 lira vergi alınacak. Vatandaşlar ve şirketler, 31 Aralık 2023’e kadar satın alacakları taşıtların ek MTV’sini ise peşin ödeyecek. Bu kalemden bütçeye 30 milyar lira civarında ek gelir bekleniyor. Deprem bölgesinde deprem tarihinde kayıtlı taşıtların sahipleri ile deprem nedeniyle yıkılan veya ağır ya da orta hasarlı hale gelen binaların sahipleri ve deprem nedeniyle eşi veya birinci derece kan hısımlarından birini kaybeden kişiler ek MTV ödemeyecek. Mevcut mevzuatta MTV’den muaf olan mükelleflerden ek MTV de alınmayacak.

KURUMLAR VERGİSİNDE 5 PUANLIK ARTIŞ

Kurum kazancı üzerinden alınan yüzde 20 oranındaki kurumlar vergisi (KV) yüzde 25’e çıkarıldı. Finansal Kiralama, Faktoring, Finansman ve Tasarruf Finansman Şirketleri Yasası kapsamındaki şirketler, elektronik ödeme ve para kuruluşları, yetkili döviz müesseseleri, varlık yönetim şirketleri, sermaye piyasası kurumları ile sigorta ve reasürans şirketleri ve emeklilik şirketlerinin kurum kazançlarında ise KV yüzde 30 oldu. İhracat yapan kurumların ihracattan elde ettikleri kazançlarına uygulanan 1 puan indirim ise 5 puana yükseltildi. Bu düzenleme 1 Ekim 2023’ten itibaren verilmesi gereken beyannamelerden başlamak üzere; kurumların 2023 yılı ve izleyen vergilendirme dönemlerinde elde edilen kazançlarına, özel hesap dönemine tabi olan kurumların ise 2023 takvim yılında başlayan özel hesap dönemi ve izleyen vergilendirme dönemlerinde elde edilen kazançlarına uygulanmak üzere yayımı tarihinde yürürlüğe girecek.

Genel seçimlerde alınan sonucun ardından 6’lı Masa’daki bazı partilerin yetkililerince Millet İttifakı’nın bittiğine dair açıklamalar yapılmıştı. CHP’de Yerel Yönetimlerden Sorumlu Genel Başkan Yardımcısı Ahmet Akın, çarşamba günü İYİ Parti’ye giderek Yerel Yönetimler Başkanı Burak Akburak ile görüştü. Kurmayların toplantısından hemen sonra ise Kılıçdaroğlu, İYİ Parti Genel Merkezi’ne gitti.

CHP LİDERİ İSTEDİ

Kılıçdaroğlu’nun, kurultayda yeniden seçilen Akşener’i kutlama ziyareti çerçevesinde görüşmek istediği öğrenildi. Kılıçdaroğlu’na Yardımcısı Ahmet Akın eşlik etti. Akşener, makam odasına geçmeden önce CHP Lideri’ne “Türk Bayrağı’nın yanına sizi alalım” diyerek tokalaşma pozu verdi. Akşener makam odasında da makam koltuğuna geçmeyerek Kılıçdaroğlu’nun karşısındaki misafir koltuğuna oturmayı tercih etti.

BAŞ BAŞA GÖRÜŞTÜLER

Kılıçdaroğlu’na yerel yönetimler kurmayının eşlik etmesine karşın görüşmenin baş başa gerçekleştiği öğrenildi. Akşener, 55 dakikalık sohbetin ardından konuklarını makam araçlarına kadar uğurladı. Kritik görüşmenin İYİ Parti yönetiminden gelen sürpriz adımların ardından gerçekleşmesi dikkat çekti. İYİ Parti Yerel Yönetimler Başkanlığı, 31 Mart seçimine yönelik yol haritasını gelecek hafta açıklayacağını duyurmuştu. Akşener ile yardımcısı Akburak’ın kurultayın hemen ardından yerel seçim politikası üzerinde çalıştığı ve temel yaklaşımlar ile İYİ Parti’nin ilkesel duruşunun gelecek hafta açıklanacağı öğrenildi.

İTTİFAK MI İŞBİRLİĞİ Mİ?

Kurmayların önceki günkü görüşmesinden önce ise İYİ Parti Grup Başkanı Koray Aydın’ın demeci CHP’de tartışıldı. “Millet İttifakı hukuken ve teknik olarak bitmiştir” diyen Aydın, “Biz bütün büyükşehir, il ve ilçelerde kendi adaylarımızla seçime girecek şekilde çalışmaya başlıyoruz” açıklamasını yaptı. Aydın, CHP ile ittifak veya işbirliği olasılıklarıyla ilgili, “Ülkenin her yanında seçimlere girecek kudret ve kabiliyeti olan bir partiyiz. CHP veya Millet İttifakı partileriyle İYİ Parti işbirliği yapar mı, bunu zaman, şartlar belirleyecek” dedi. Akşener 24 Haziran’da yeniden genel başkan seçildiği kurultayda, “CHP’den 15 milletvekili istemek hayatımın en büyük pişmanlığıdır” demişti.

- Milletvekili ve cumhurbaşkanlığı seçimleri sonrasında CHP Genel Başkanı Kemal Kılıçdaroğlu, İYİ Parti Genel Başkanı Meral Akşener ile ilk kez buluştu. İYİ Parti Genel Merkezi’ndeki yaklaşık 50 dakika süren baş başa görüşmenin ardından iki lider gazetecilerin sorularını yanıtlamazken, Kılıçdaroğlu’nu makam aracına kadar uğurlayan Akşener, “Nezaketiniz için teşekkür ederim” dedi. (Mert Gökhan KOÇ/ANKARA)

Cumhurbaşkanlığı Dijital Dönüşüm Ofisi Başkanı Ali Taha Koç, Meclis Sanayi, Bilgi ve Teknoloji Komisyonu’ndaki sunumunda önemli bilgiler verdi. e-Devlet’te 7 bin 163 hizmet olduğunu belirten Koç, her girişin ortalama 10 liralık tasarruf sağladığını ve bu yıl için toplam 35 milyar liranın vatandaşın cebinde kalacağını belirtti. Kayıp depremzedelerle ilgili soruları da yanıtlayan Koç şunları söyledi:

İNAKTİF İSE ŞÜPHELİ

“Bu verileri çıkartıyoruz. O bölgedeki kişilerin, evi o bölgede olan insanlarımız, vatandaşlarımız eğer belli bir süredir e-Devlet’i kullanmıyorlarsa veya inaktif periyodumuza bakıyoruz ve onu AFAD’a bildiriyoruz. AFAD da toplanan bilgileri Nüfus ve Vatandaşlık İşleri Genel Müdürlüğüyle, kendi içindeki sistemlerle ve bölgedeki insanlarla ve valiliklerimizle beraber değerlendiriyorlar. e-Devlet şu şekilde çalışıyor: Her gece saat 12.00’de, vefat eden vatandaşlarımızın bilgisi bize nüfus vatandaşlıktan gelir ve vefat ettiği gece 12.01’de sistem inaktif olur. Depremzedelerimize hane başı destek ödemeleri yattığı zaman toplam 1.8 milyon vatandaşımıza SMS attık. Şöyle bir durum oldu; kullanım oranlarının arttığını gördük. İnaktivitenin azaldığını gördük SMS’i attıktan sonra. Bu verileri AFAD’la paylaşıyoruz.”

DEVLET NİYE EKSİK GÖSTERSİN?

Meclis Sanayi Komisyonu Başkanı Mustafa Varank da “Kayıplar gizleniyor” iddiasına karşı şunları söyledi: “Deprem zamanı bir ay AFAD’da fiili olarak bulundum. Devlet 50 binin üzerinde vatandaşını kaybetmiş, ciğeri yanarken bunu 10 bin eksik göstererek eline bir şey geçecek değil ki. Dolayısıyla emin olun vefat eden her bir canımızla ilgili en titiz çalışma şimdiye kadar yapıldı, yapılıyor. Kimlik tespitleri olmayan hususlar hâlâ devam ediyor. Sadece deprem yaşamadık, bazı binalarda çok büyük yangınlar yaşadık. Yangınların olduğu binalarda DNA kalıntısının olmadığı, maalesef DNA tespiti yapamadığımız cenazeler oldu. Dolayısıyla devlet tek tek bu tespitleri yapmak için gayret gösteriyor.Bunun yanında bildiğiniz gibi o bölgelerde çok sayıda yabancı yaşıyordu. Bunların devreye girmesi kimlik tespitini de zorlaştırdı. .”

Yerel Yönetimler Başkanı Ahmet Akın’ın yönetiminde 2024 seçimine yönelik çalışma takvimi oluşturulup, yol haritası çıkarılacak. CHP Sözcüsü Faik Öztrak, “yerel seçim hazırlığı ve kurultay sürecinin kurulun gündeminde olduğunu, bunun yanı sıra hayat pahalılığı, artan gelir adaletsizliği, memur-emekli maaşlarında ayarlama ve para politikasındaki belirsizliğin görüşüldüğünü” söyledi.

İMAMOĞLU GÖRÜŞÜLMEDİ

Öztrak, toplantının ardından yaptığı açıklamada, İstanbul Büyükşehir Belediye Başkanı Ekrem İmamoğlu’nun internet üzerinden açıkladığı değişim manifestosunun MYK’nın gündemine gelmediğini belirtti. Öztrak, değişim taleplerine yanıt ve sürece ilişkin planlamayla ilgili de şunları söyledi:

“Yaklaşan yerel seçimler için bu ülkenin aydınlık geleceğine inananların umutlarını tazelememiz gerekiyor. Mayıs seçimlerinde milletimiz çok önemli bir kapıyı araladı. Farklı düşünen, farklı konuşan, belki farklı şeylere inanan, farklı partilere oy veren, ama hepsi bu ülkeyi sevmek paydasında buluşan bu ülkenin aydınlık geleceğine inanan 25,5 milyon insan sandıkta tek vücut oldu. ‘Asla bir araya gelmez’ denenler vatan için bir araya geldiler. Birbirlerine düşmanlaştırılan milyonlar bu kez birbirlerine kollarını açtılar.

BÜYÜK DEĞİŞİM OLDU

Atatürk’ün kurduğu, Cumhuriyet değerlerine bağlı sosyal demokrat bir partiyi, onun Genel Başkanı’nı, değerlerinden kopmadan, toplumun tüm kesimlerinden oy alabilen hale getirmek büyük bir değişimdir. Müreffeh Türkiye’nin demokrat yarınları için bu çok önemli bir aşamayı ifade eder. Ama çok istememize ve çok çalışmamıza rağmen olmadı, kazanamadık. Buna belki en çok biz üzüldük. Ama seçim süreci devam ederken, sadece üzgünüz diye oturmak yetmiyor. Hatalarımızı düzelterek, eksiklerimizi gidererek, yenilenerek ayağa kalkmamız gerekiyor.”

AK Parti, seçim dönemi vaatlerinden olan ve en düşük memur maaşını 22 bin 17 liraya çıkaran yasa teklifini, deprem afetinin maliyetini karşılamaya yönelik ek vergi düzenlemeleriyle birlikte Meclis Başkanlığı’na sundu. Memurların maaşında, seyyanen 8 bin 72 liralık zamla ocak ayına göre ortalama yüzde 74 artış sağlanacak. Ayrıca Kurumlar Vergisi 5 puan artırılırken, araç sahiplerinden de bu yıla özgü bir kez ek Motorlu Taşıtlar Vergisi (MTV) alınacak. AK Parti Denizli Milletvekili Nilgün Ök’ün ilk imzacısı olduğu torba teklifi AK Parti Grup Başkanı Abdullah Güler, açıkladı. Teklifin Meclis Plan-Bütçe Komisyonu’nda yarın görüşülmesi ve gelecek hafta Genel Kurul’dan çıkarılarak 15 Temmuz’daki maaş ödemelerine yetiştirilmesi planlanıyor. Memur maaşında ortalama yüzde 74 artış sağlanacağını belirten Güler, şunları söyledi:

SEYYANEN 8 BİN 72 TL

“Tüm kamu görevlilerinin aylık ve ücretlerinde 1 Temmuz 2023 tarihiyle 31 Aralık 2023 tarihleri arasındaki dönem için enflasyon farkı dahil yapılması öngörülen artışa ilave olmak üzere seyyanen net 8 bin 72 TL’lik artışı öngörüyoruz. En düşük memur maaşı Aralık 2022 tarihi itibariyle 9 bin 105 TL iken, 2023 Ocak tarihinde 11 bin 848 TL’ye, artış oranıyla beraber 2023 temmuzunda 22 bin 17 TL’ye çıkartılacaktır.”

İŞVEREN DESTEĞİ

Güler, “İstihdamı desteklemek amacıyla asgari ücret üzerinden işverene yapılacak devlet desteğinin aylık 500 TL’ye çıkarılmasını öngörüyoruz” dedi.

EMEKLİ AYLIKLARI YOK

Emekli aylıklarına yönelik ‘refah payı’ beklentisi torba teklifte yer almadı. Güler, işçi ve Bağ-Kur emeklilerinin aylıklarındaki artışla ilgili, “Bu teklifimiz içerisinde şu anda yok. Ama oradaki zam teklifleriyle beraber oranlar dağılım yapılacaktır miktar açısından. Çünkü en düşük 5 bin 500 TL olan emekli maaşı seçim öncesinde 7 bin 500 liraya çıkartılmıştı. Şu andaki dağılım ve enflasyon farkının yansıtılmasıyla beraber... Şu andaki teklifimizde yer almıyor. Onu ilerleyen zamanda tekrar değerlendireceğiz” dedi.

MTV DE İKİ KAT

Yeşil Sol Parti’nin araştırma önergesi talebiyle Meclis gündemine gelen, e-Devlet Kapısı’nın “hack’lendiği” iddialarını AK Parti grubu adına açıklama yapan Antalya Milletvekili Atay Uslu şu sözlerle yalanladı:

- “Kullanıcı sayısı 63 milyon, dolayısıyla ‘85 milyon kişinin verisi çalındı’ demek yanlış. Bu bile ortaya atılan iddiaların asılsızlığını gösteriyor. e-Devlet Kapısı yetkilileri de Cumhurbaşkanlığı Dijital Dönüşüm Ofisi yetkilileri de gerekli açıklamaları yaptılar.

- Ayrıca e-Devlet’te kullanıcıların profil bilgileri ve kullanıcı hesapları dışında veri tutulmuyor. Orası bir kapıdır, o kapıdan girildikten sonra diğer kurumlarda bu veriler var. Dolayısıyla o kapıdaki verilerin çalınması mümkün değil. Bu geçiş kapısıdır.

OLTALAMA SİTELERİ

- Çalındığı iddia edilen verilerin satışa çıktığı web siteleri incelendiğinde ağırlıklı olarak oltalama içerikli siteler olduğu görülür. Bu sitelere kayıt olmak, bilgi paylaşmak büyük risk.”

28’inci yasama dönemine başlayan TBMM’de Geçici Başkan olarak MHP Genel Başkanı Devlet Bahçeli’nin son kez yönettiği seçim oturumlarında 7 aday yarıştı. Cumhur İttifakı’nın adayı Kurtulmuş’un karşısında CHP Ankara Milletvekili Tekin Bingöl, Yeşil Sol Parti Adana Milletvekili Tulay Hatımoğulları Oruç, Gelecek Partisi Antalya Milletvekili Serap Yazıcı Özbudun, İYİ Parti İstanbul Milletvekili Cihan Paçacı, DEVA İstanbul Milletvekili Mustafa Yeneroğlu ve TİP Hatay Milletvekili Can Atalay aday oldu. İki turda Bingöl 131, Oruç 51, Paçacı 42, Özbudun 21, Yeneroğlu 16, Atalay 3 oy aldı. Kurtulmuş’a ilk turda 317, ikinci turda 321 oy çıktı. İlk turlarda hiçbir aday seçilmek için gerekli 400 oya ulaşamadı.

SON TURDA 321 OY

Yeneroğlu ile Özbudun ikinci turun ardından adaylıktan çekildi. 301 oyun yeterli olduğu üçüncü turda Kurtulmuş 321 oyla başkan oldu. Tekin 160, Oruç 51, Paçacı 43 ve Atalay 4 oy aldı. Millet İttifakı ortaklarından gelen destekle Bingöl’ün oylarının arttığı tahmin ediliyor.

TARAFSIZLIK VURGUSU

Teşekkür konuşması yapan Kurtulmuş, Anayasa’daki tarafsızlık ilkesi çerçevesinde bütün partilerle diyalog içerisinde görev yapacağını belirtti. Darbe döneminin izlerini taşıyan anayasa yükünden Türkiye’nin kurtulması gerektiğini belirten Kurtulmuş şunları söyledi:

“Bu Meclis’in çok konusu olacak, ama bir konu sürekli gündemimizin birinci maddesi olacak. Depremin yaralarını en kısa sürede, kalıcı bir şekilde sarmak için hep beraber seferber olacağız. TBMM’nin Birinci Meclis’inden bize kalan iki temel değerden bir tanesi ‘Tam Bağımsız Türkiye’ hedefinde ileriye doğru yürümektir. İkincisi de ülkemizi o savaşların yıkıntılarından bir an evvel kurtarmak ve muasır medeniyetler seviyesine çıkarmaktır. TBMM’yi kavga, tartışma ve yüksek sesle birbirini rencide ederek, ötekileştirerek köklerimizin tartışıldığı bir mekan olmaktan kurtarmak da vazifemizdir. Ellerimizi yumruk şeklinde tutmadan uzatacağız; el sıkışacağız ve Türkiye Yüzyılı’nı hep beraber birlikte kuracağız.”

BAHÇELİ DEVRETTİ

Cumhur İttifakı, 28’inci dönem parlamentosu ve yeni kabinenin göreve başlamasının ardından Kurban Bayramı’ndan önce toplumsal kesimlere yönelik bir teklif paketini yasalaştırmaya hazırlanıyor. TBMM bu hafta, yeni bakanların göreve başlama süreciyle ilgili yemin işlemi ile yasama organlarının oluşumunu tamamlayacak. Meclis Genel Kurulu çarşamba günü 30’uncu TBMM Başkanı’nın seçimi için toplanacak.

İki ayrı yemin töreninde olduğu gibi bu oturumu da Geçici Meclis Başkanı Devlet Bahçeli yönetecek. Bahçeli, İkinci Cumhurbaşkanı İsmet İnönü’den sonra “Genel Başkan” unvanıyla Geçici Meclis Başkanlığı yapan ikinci lider oldu. İnönü, CHP Genel Başkanı iken 22 Ekim 1969 tarihli Genel Kurul’da en yaşlı üye olarak Meclis’e başkanlık yapmış ve ant içme törenini yönetmişti.

Genel Kurul’da aynı gün halef-selef bakanların yemin etmesi planlanıyor. Yeni kabine üyeleri milletvekilleriyle aynı andı içecekler. Kabine görevleri sona eren Ankara Milletvekili Fuat Oktay ile AK Partili 15 milletvekili de aynı oturumda yemin ederek, TBMM üyeliği görevine başlayacaklar. İlk oturumda yemin etmeyen milletvekilleri de çarşamba günü yemin edecek. Gezi davasından mahkûm olan TİP Hatay Milletvekili Can Atalay için ise yüksek mahkeme kararı bekleniyor. Anayasa, “soruşturmasına seçimden önce başlanan” devlet güvenliği aleyhine suçlarda milletvekillerine dokunulmazlık tanımıyor.

BAŞKANLIK YARIŞI

TBMM Başkanlığı için adaylık süreci yarın saat 24.00’te sona erecek. AK Parti grubu yarınki toplantısında yeni Meclis Başkanı ile Başkanlık Divanı üyelikleri için “eğilim yoklaması” yapacak. AK Parti’de bu görev için AK Parti Genel Başkan Vekili Numan Kurtulmuş ile Şanlıurfa Milletvekili Bekir Bozdağ’ın adları öne çıkıyor. TBMM İçtüzüğü, Meclis Başkanı seçiminin gizli oylamayla yapılmasını ve dört turda sonuçlanmasını düzenliyor. İlk iki turda seçilmek için 400 oyu almak gerekiyor. Üçüncü turda ise salt çoğunluk olan 301 oy yeterli sayılıyor. Meclis’te 323 sandalyesi olan Cumhur İttifakı’nın AK Parti adayını üçüncü turda seçmesi bekleniyor.

BAYRAMA KADAR MESAİ

Komisyon oluşumlarından sonra Meclis’in ilk mesaisine gelecek hafta başlaması ve Kurban Bayramı tatiline kadar çalışması öngörülüyor. Cumhur İttifakı, seçim sürecinde toplumsal kesimlere yönelik bazı vaatleri bayramdan önce uygulamaya geçirmeyi planlıyor. Bunlar arasında öncelikle gençlere bir defaya özgü vergisiz cep telefonu ve bilgisayar alma hakkı tanınması ve kira artışlarına sınırlamayı kalıcı hale getirmeye yönelik düzenlemeler bulunuyor. Bunları da içeren ekonomik bir paket “torba teklif” olarak Meclis’e sunulacak. Kurban Bayramı’nın ardından da, ivedi bazı düzenlemeler için Meclis’in 15 Temmuz’a kadar çalışması planlanıyor.

ESKİ BAKANLARA YENİ GÖREV

100. Yıl Meclisi, dün yapılan açılışla yeni vekillerini ağırladı. Parlamentodaki sandalyelerin sahipleri büyük oranda yenilendi. Ancak Genel Kurul salonunda önceki dönemki grup sıralaması değişmedi. Başkanlık Divanı kürsüsüne göre soldan sağa AK Parti, CHP, Yeşil Sol, MHP ve İYİ Parti grupları sıralandı. Yeniden Refah ve DSP milletvekillerine AK Parti ile CHP arasında kalan bölümde, DEVA, Gelecek, TİP ve Saadet Partililere de Yeşil Sol ile MHP gruplarının arkasında yer ayrıldı.

14 PARTİYLE AÇILDI

Meclis, grup kuran AK Parti, CHP, Yeşil Sol, MHP ve İYİ Parti’nin yanı sıra 9 partinin daha temsiliyle açıldı. Yeşil Sol listesinden seçilen HDP Eş Genel Başkanları Pervin Buldan ile Mithat Sancar, yine HDP kurumsal kimliğiyle kayıt oldu. Yeşil Sol grubu, Başkanvekili olarak İstanbul Milletvekili Sırrı Süreyya Önder’i belirledi. AK Parti listesindeki HÜDA-PAR’lı vekiller ile Türkiye Değişim Partili Erzincan Milletvekili Mustafa Sarıgül’ün CHP’den ve ittifak bileşenlerinin Yeşil Sol’dan ayrılması durumunda parti sayısının artması bekleniyor. MHP Grup Başkanvekili Erkan Akçay, “Öyle görünüyor ki 20’den fazla olacaktır parti sayısı” dedi. Parti yetkililerinin yeni dönemle ilgili mesajları ise şöyle oldu:

Gelecek Partisi Antalya Milletvekili görme engelli Serap Yazıcı Özbudun, dün yemin eden vekiller arasındaydı.

28’inci dönem parlamentosu, yeni milletvekillerinin yemini için bugün saat 14.00’te toplanıyor. Oturumu, “en yaşlı üye” unvanıyla MHP Lideri Devlet Bahçeli yönetecek. Bahçeli yemin oturumunu açarken Cumhurbaşkanı Tayyip Erdoğan da Meclis’e gelerek locadaki yerini alacak. TBMM İçtüzüğü gereği önce Bahçeli ve Başkanlık Divanı üyeleri yemin edecek. Daha sonra engelli milletvekillerine öncelik tanınacak. Bunun ardından milletvekilleri, seçim çevreleri ve soyadlarının alfabetik sıralaması dikkate alınıp ant içmeye devam edecek.

‘ANKARA’ DENİLİNCE ATA’YA SAYGI DURUŞU

Ankara’ya gelindiğinde Büyük Önder Gazi Mustafa Kemal Atatürk’ün manevi huzurunda saygı duruşu yapılacak. Olağan planlamada yemin töreninin 11 saati bulması bekleniyor. Geçmiş dönemlerde olduğu gibi Cumhurbaşkanı’nın Atatürk anısına saygı duruşunun ardından günlük programını uygulamak amacıyla Meclis’ten ayrılması bekleniyor. Milletvekili seçilen Cumhurbaşkanı Yardımcısı Fuat Oktay ile AK Partili 15 bakanın makamlarının boş kalmaması nedeniyle bugün yemin etmeyeceği öğrenildi. Bakanların, pazartesi günü devir teslim töreninin ardından salı günü Meclis’te yemin edecekleri belirtildi.

BAHÇELİ MAZBATASINI TESLİM EDECEK

Meclis Genel Kurulu, cumartesi günü de Cumhurbaşkanı andı için toplanacak. Devlet Bahçeli, cumhurbaşkanı mazbatasını Başkanlık Divanı’nda Erdoğan’a takdim edecek. Erdoğan’ın, yemin töreninden sonra cumartesi gecesi yeni kabineyi açıklaması bekleniyor. Pazartesi günü bakanlıklarda gerçekleşmesi planlanan devir teslim törenlerinin ardından da salı günü Meclis’te eski bakanlar yemin edecek.

MİLLETVEKİLİ YEMİNİ

- TBMM üyelerinin yemin metni şöyle: “Devletin varlığı ve bağımsızlığını, vatanın ve milletin bölünmez bütünlüğünü, milletin kayıtsız ve şartsız egemenliğini koruyacağıma; hukukun üstünlüğüne, demokratik ve laik Cumhuriyet’e ve Atatürk ilke ve inkılaplarına bağlı kalacağıma; toplumun huzur ve refahı, milli dayanışma ve adalet anlayışı içinde herkesin insan haklarından ve temel hürriyetlerden yararlanması ülküsünden ve Anayasa’ya sadakattan ayrılmayacağıma; büyük Türk milleti önünde namusum ve şerefim üzerine ant içerim.”

OĞAN’IN MEMLEKETİNDE 8 PUAN ARTTI

Cumhurbaşkanı Erdoğan’ın Bayburt’un ardından en yüksek oy aldığı iller Gümüşhane (yüzde 78.54), Çankırı (yüzde 76.76), Yozgat (yüzde 76.36), memleketi Rize (yüzde 75.86) ve 6 Şubat depreminin merkez üssü Kahramanmaraş (yüzde 75.77) oldu. ATA İttifakı’nın adayı Sinan Oğan’ın memleketi Iğdır, birinci tura göre 8 puan artışla Erdoğan’ın oyunu en fazla yükselttiği şehir oldu. Erdoğan, bu ilde ilk turda yüzde 25.29 olan oyunu ikinci turda yüzde 33.22’ye çıkardı. Oğan, ilk turda memleketinde yüzde 11.94 oy almıştı. Erdoğan ayrıca Karabük, Çankırı, Kırıkkale, Karaman ve Kayseri’de birinci tura göre 4 puanın üstünde artış sağladı. İlk turda 51 şehirde birinci olan Erdoğan, Hatay’la birincilik listesini 52’ye çıkardı.

KAYSERİ VE BİLECİK

Oğan’ın ilk turda yüzde 8.83 ile en yüksek ikinci oyunu aldığı Kayseri’de Erdoğan ilk turda yüzde 63.33 olan oyunu 4 puandan fazla artışla yüzde 67.89’a çıkardı. Kayseri’de seçime katılım oranı ise yüzde 3 düştü. Oğan’ın yüzde 8.12 ile en çok oy aldığı üçüncü il olan Bilecik’te ise Kılıçdaroğlu yüzde 41.25 olan oyunu yüzde 46.53’e çıkardı. Erdoğan da Bilecik’te 3.4 puan artışla yüzde 53.47 oy aldı. Bu ilde Oğan’dan kayan seçmenin yarıdan fazlasının CHP Lideri’ni tercih ettiği tahmin ediliyor.

Eskişehir

KATILIMIN YÜKSELDİĞİ TEK İL TUNCELİ

- CHP Lideri, memleketi Tunceli’de oyunu ilk tura göre 2.5 puan artırarak yüzde 82.81’e çıkardı. Kılıçdaroğlu, Tunceli’nin ardından en yüksek oyu Şırnak (yüzde 76.30), Hakkâri (yüzde 72.11), Diyarbakır (Yüzde 71.61) ve Kırklareli’nden (yüzde 68.42) aldı. 65 bin 606 seçmenli Tunceli, 87.47 ile ülke genelinde katılımın yükseldiği tek il oldu. 14 Mayıs’ta 56 bin 640 geçerli oy kullanılan şehirde pazar günü 57 bin 385 oy kullanıldı ve 56 bin 890 geçerli oy çıktı. Katılım binde 12 arttı. Kılıçdaroğlu, birçok ilde ilk tura göre oyunu artırırken Adıyaman, Ağrı, Bingöl, Bitlis ve Şanlıurfa’da ise 1 puana yaklaşan kayıplarla karşılaştı. Kılıçdaroğlu, bu illerin bazılarında ilk turdan fazla sayıda oy almasına karşın, katılımdaki düşüş ve Erdoğan’ın oyundaki artış sonucunda oransal kayba uğradı.

YÜKSEK Seçim Kurulu’nun (YSK) 28’inci Dönem Milletvekili Genel Seçimi’ne ilişkin kesin sonuçları bugün açıklaması bekleniyor. Bu durumda TBMM Genel Kurulu cuma günü saat 14.00’te milletvekillerinin yemini için toplanacak.

MECLİS’İ BAHÇELİ AÇACAK

En yaşlı üye unvanıyla MHP Genel Başkanı Devlet Bahçeli (75) geçici başkanlığı yürütecek. Bahçeli’nin özel oturumda frak giymeyi tercih etmediği ve takım elbiseyle yöneteceği öğrenildi. Yemin töreninin 9 saati geçmesi bekleniyor. Milletvekillerinin cuma günkü törenden sonra YSK’nın cumhurbaşkanı seçimi kesin sonucunu açıklama takvimine bağlı olarak 13’üncü Cumhurbaşkanı Tayyip Erdoğan da cumartesi veya pazar günü mazbatasını TBMM’de Bahçeli’nin elinden alacak. Genel uygulamaya göre yeni Cumhurbaşkanı’nın yemin edip göreve başlamış milletvekilleri önünde ant içmesi gerekiyor. TBMM yönetimi de Genel Kurul’un hafta sonu Erdoğan’ın yemin töreni için toplanmasına yönelik hazırlık yapıyor.

ERTELEME FORMÜLÜ

Cumhurbaşkanı Yardımcısı Fuat Oktay ile 15 bakan, milletvekili yemini edip parlamenter görevine başladıklarında, “kuvvetler ayrılığı” ilkesi gereği kabine görevlerine devam edemeyecekler. Milletvekillerinin cuma günü yemin etmesi durumunda, kısa süre görevde kalabilmeleri amacıyla “erteleme” formülü üzerinde duruluyor. Buna göre Oktay ve 15 bakan, cuma günü yemin etmeyip sonraki Genel Kurul oturumunu bekleyebilir. TBMM İçtüzüğü’ne göre özel oturuma katılmayan milletvekilleri sonraki ilk oturumda yemin edebiliyor.

LİDERSİZ GRUPLAR

Millet İttifakı’nın seçime yönelik taktik hesapları sonucunda CHP Genel Başkanı Kemal Kılıçdaroğlu, İYİ Parti Genel Başkanı Meral Akşener, DEVA Genel Başkanı Ali Babacan, Gelecek Partisi Genel Başkanı Ahmet Davutoğu, Saadet Partisi Genel Başkanı Temel Karamollaoğlu ve Demokrat Parti Genel Başkanı Gültekin Uysal Meclis dışında kaldı. Bu partiler Meclis’te lidersiz temsil edilecek. Yeni dönemde sadece MHP ile HDP gruplarının başında genel başkanları olacak. CHP ve İYİ Parti, milletvekilleri arasından “grup başkanı” seçecek. CHP’de Grup Başkanı olarak Manisa Milletvekili Özgür Özel’in adı öne çıkıyor. DEVA Partisi, Gelecek, Saadet ve Demokrat Partisi’nin ise bir çatı altında ortak grup kurması tartışılıyor. TBMM İçtüzüğü’ne göre en az 20 milletvekilinin katılımıyla grup kurulabiliyor. DEVA’nın 15, Gelecek Partisi ve Saadet Partisi’nin 10’ar, Demokrat Parti’nin 3 milletvekili bulunuyor.

YENİ MECLİS BAŞKANI CUMHUR’DAN

Zafer Partisi’den gelen oylar Millet İttifakı adayı Kemal Kılıçdaroğlu’nun yüzde 50’yi aşmasını sağlarken, ATA İttifakı adayı Sinan Oğan tarafından yönelen oylar da Erdoğan’a 2.7 puan yazdı. 4 milyon 285 bin 644 seçmeni olan Ankara’da ilk turda 3 milyon 854 bin 407 geçerli oyla katılım oranı yüzde 91.23’ye çıkmıştı. Başkent seçmeni, ikinci turda da 3 milyon 727 bin 514 oy ve yüzde 88 katılımla Türkiye ortalamasının üstüne çıktı.

2 ADAY DA OY ARTTIRDI

İlk turda yüzde 47.32 oy alan CHP Lideri, 3.9 puan artış ve yüzde 51.23 oranıyla yarışı yine ilk sırada tamamladı. Erdoğan ise ilk turda yüzde 46 olan oyunu yüzde 48.77’ye çıkardı. İkinci turda çıkan tabloda, ilk turda Oğan’a oy veren seçmenin yönelimiyle Erdoğan’ın, Özdağ’ın işaretine bakan seçmenin tercihiyle de Kılıçdaroğlu’nun oyunu artırdığı tahmin ediliyor. Erdoğan ve Kılıçdaroğlu’nun oy oranlarındaki toplam artış Oğan’ın aldığı oylara neredeyse denk geliyor.   

NEFESLERİN tutulduğu cumhurbaşkanlığı seçimleri dün yapılan ikinci turla tamamlandı  Seçimin ilk turunda Erdoğan yüzde 49.52 oy alırken, Kılıçdaroğlu ise yüzde 44.88’de kaldı. Yüzde 5.17 oy alan Sinan Oğan ikinci turda Erdoğan’ı destekledi. İlk tur öncesi yarıştan çekilen Muharrem İnce ise tarafsız kaldı. İlk turda yüzde 50 artı 1’i yakalayamayan Erdoğan, ikinci tura Meclis’te Cumhur İttifakı çoğunluğunun moraliyle katıldı.

OY KAYBETMEDEN KAZANDI

2018 Cumhurbaşkanlığı seçimlerinde yüzde 52.6 oy alan Erdoğan, bu seçimde de oy oranını koruyarak yüzde 52.14 ile yeniden seçildi. Erdoğan, 14 Mayıs ve 28 Mayıs cumhurbaşkanlığı seçimleri ile birlikte bugüne kadar genel ve yerel seçimler ile referandumlarla 17’nci seçim başarısına ulaşmış oldu. Kılıçdaroğlu ise ilk tura göre oy oranını yüzde 47.86’ya çıkarmasına karşın kaybetti.

KATILIM YÜZDE 84.29’A DÜŞTÜ

İlk turdaki yüzde 86.98’lik katılım oranı bu kez yüzde 84.29’a düştü. Özellikle Doğu ve Güneydoğu’da seçime katılımın ülke geneline kıyasla daha düşük olması da dikkat çekti. İkinci tur öncesinde liderler katılımın düşük olmaması konusunda seçmenlerini sık sık uyarmıştı.

Kahmanmaraş merkezli 6 Şubat depremlerinden 3 ay sonra yapılan seçimde 50 binden fazla vatandaşın hayatını kaybettiği 11 ildeki yüksek katılım oranları dikkat çekti. Afette en ağır yara alan Kahramanmaraş, Hatay, Malatya ve Adıyaman’da seçime katılım oranları yüzde 82- 84 düzeylerinde gerçekleşti. Bu veri, geçmiş seçimlerdeki olağan katılım oranına denk geliyor. Deprem sonrası tersine göçle veya salt oy kullanmak amacıyla illerine dönen vatandaşların sandığa gitmesi, deprem bölgesinde seçmen sayısına göre çıkarılan vekilde çarpıklık oluşmasını engelledi. Özellikle bu dört ilde yüzde 80’leri aşan katılım, 2018’de olduğu gibi seçmen sayısıyla orantılı vekil dağılımını sağladı. Seçime katılmak amacıyla kentlerine dönen depremzedeler, dünden itibaren geçici barındıkları şehirlere dönmeye başladılar.

CUMHUR İTTİFAKI GÜCÜNÜ KORUDU

Cumhur İttifakı, Diyarbakır dışında tüm deprem illerinde birinci parti çıktı. AK Parti bazı illerde oyunu düşürürken, bu kayıpların önemli ölçüde MHP’ye gitmesi nedeniyle toplamda Cumhur İttifakı’na fazla zarar vermedi. Millet İttifakı adayı Kemal Kılıçdaroğlu, sadece Hatay’da birkaç yüz oy farkla Cumhurbaşkanı Tayyip Erdoğan’ın önüne geçti. Tüm deprem illerinde bir-iki eksik dışında Cumhur İttifakı’nın milletvekili sayısı değişmedi. AK Parti, 10 puanı bulan oy kayıplarına karşın milletvekili sayısını korudu.

DİYARBAKIR’DA KILIÇDAROĞLU

Seçime katılım oranının yüzde 80’i geçtiği Hatay’da Cumhur İttifakı önceki seçime göre 1 sandalye kaybetti. Depremlerin merkez üssü Kahramanmaraş’ta 753 bin seçmenin 600 binden fazlası oy kullandı. Kahramanmaraş, yüzde 71 oranıyla Erdoğan’ın en çok oy aldığı afet kenti oldu. Kılıçdaroğlu’nun oyu ise yüzde 22’de kaldı. Kentte Cumhur İttifakı 7, Millet İttifakı da 1 milletvekili çıkardı. Diyarbakır’da EMEK İttifakı’nın desteğini alan Kılıçdaroğlu yüzde 72’ye yakın oy aldı. Gaziantep’te 2018’de olduğu gibi yine Erdoğan sandıktan birinci çıktı. En çok can kaybı olan Adıyaman’da 327 bin seçmen oy kullandı ve Erdoğan oyların yüzde 66’sını aldı.

ÜCRETSİZ KONUT VAADİ OY GETİRMEDİ

Cumhurbaşkanlığı seçimini referandum provasına dönüştüren kutuplaşmayı en net gösteren tablo başkentte görüldü. Oyların yüzde 94’ünün sayıldığı sonuca göre 36 milletvekilinden 18’ini Cumhur İttifakı, 18’ini de Millet İttifakı eşit paylaştı.

Üç seçim çevresi olan kentte toplam oyların yüzde 32.7’sini alan AK Parti 15 milletvekili çıkarırken, ittifak ortağı MHP yüzde 10.3 oyla 3 sandalye kazandı. CHP de yüzde 30.6 oyla 13 milletvekili, İYİ Parti yüzde 13.1 oyla 5 milletvekili kazandı. Zafer Partisi yüzde 3 oy almasına karşın vekil çıkaramadı. Cumhur ile Millet İttifakları arasındaki çekişme, geçmişte bu şehirden 1 milletvekili çıkaran HDP’ye zarar verdi. Yeşil Sol Parti, 100 bin oyu aşıp yüzde 2.85 oy almasına karşın bu kez milletvekili çıkaramadı. Türkiye İşçi Partisi’nin Ankara’da iki bölgede ayrı adaylarla yarışması da Yeşil Sol’un sandalye kaybında etkili oldu.

PARTİSİNİ 14 PUAN AŞTI

Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan, başkentte partisinden 14 puan fazla oy almasına karşın Cumhur İttifakı’nın toplam oylarının bir miktar altında kaldı. Erdoğan, 2018’de Cumhurbaşkanlığı seçiminde Ankara’dan yüzde 51.52 oy almıştı. Bunda ATA İttifakı adayı Sinan Oğan’a özellikle MHP’li genç seçmenden yönelimin etkili olduğu sanılıyor. Oğan, Ankara’da Türkiye genelinde aldığı oyun 1.2 puan üstüne çıkarak, yüzde 6.41 oy aldı. Adaylıktan çekilen Muharrem İnce’ye bile 12 bin 300 civarında oy verildi.

PROFİLİ DEĞİŞEN İLÇE

Kılıçdaroğlu, Çankaya ile birlikte Yenimahalle ve Etimesgut ilçelerinde yarışı önde götürdü. Bu ilçelerden ilk ikisinde geleneksel olarak CHP’li seçmenin yüksek olduğu biliniyor. Geçmiş seçimlerde daha çok milliyetçi-muhafazakâr seçmen yapısıyla bilinen Etimesgut’ın buna eklenmesi ise yeni şehirleşme bölgesinin etkisiyle oldu. Son yıllarda Etimesgut’ta modern sitelerle hızla yapılaşan Bağlıca gibi yeni mahalleler, Çankaya’nın bazı bölgelerinden beyaz yakalı sakinleri kendine çekti. CHP, Çankaya’yı içeren 1. bölgede yüzde 41 oyla birinci parti olurken, 2. bölgede yüzde 41.9 oy ve 3. bölgede yüzde 32 oyla AK Parti birinci çıktı.

ÇANKAYA ERGİN CEZASI KESMEDİ

CHP’nin DEVA Partisi ile ittifakı nedeniyle gözlerin çevrildiği Çankaya bölgesinde CHP’li yöneticilerin kaygıları gerçekleşmedi. DEVA Partisi Genel Başkan Yardımcısı Sadullah Ergin’in CHP listesinde 4. sırada yer aldığı 1. bölgeden CHP 6 milletvekili çıkardı. CHP, 5 yıl önce yüzde 35.4 olan bu bölgedeki oyunu yüzde 41’e çıkardı. İYİ Parti bu bölgedeki oyunu 1 puan yükseltirken, MHP 2 puan civarında düşürdü. MHP buna karşın 5 yıl önce olduğu gibi 1 milletvekilini kazandı. AK Parti, Çankaya bölgesinden yüzde 25’e yakın oyla 4 milletvekili çıkardı.

Oyların yüzde 80’inin sayıldığı gece saat 22.00 sonuçlarına göre, Cumhurbaşkanı Tayyip Erdoğan Kahramanmaraş’ta yüzde 71, Hatay’da yüzde 51, Malatya’da yüzde 69, Adıyaman’da yüzde 66 civarında oy aldı. Millet İttifakı adayı Kemal Kılıçdaroğlu bu şehirlerden en yüksek oyu yüzde 45 ile Hatay’da aldı. CHP Lideri’ne diğer üç şehirde verilen oylar yüzde 23 ila yüzde 30 arasında gerçekleşti.

CHP BİR VEKİL ARTTIRDI

AK Parti’nin Kahramanmaraş’ta 2018’e göre 10 puan civarında kayıp yaşadığı görülüyor. Bunun sonucunda AK Parti’nin 6 olan milletvekili sayısı 5’e düştü. MHP bu şehirde yüzde 16 civarındaki oyunu ve 1 sandalyesini korudu. CHP ise 2018’e göre oyunu 7 puan civarında artırarak milletvekili sayısını 2’ye çıkardı. İki depremin merkez üssü olan şehirde Cumhur İttifakı 8 sandalyenin 5’ini aldı.

Deprem bölgesindeki illerde en düşük katılım yüzde 80 civarıyla Adıyaman’da gerçekleşti. En yüksek katılım ise yüzde 84’le Kahramanmaraş’ta oldu. Hatay’da 5 yıl önceki oyunu koruyan AK Parti yine 5, MHP de 1 milletvekili çıkardı. Malatya’daki sandalye dağılımında değişim olmadı. Malatya’da AK Parti 4 sandalyesini korurken, 2018’de olduğu gibi CHP ve MHP 1’er milletvekili kazandı.

PARTİSİYLE 30 PUAN FARK

Depremin ağır etkilediği illerden Osmaniye’de Erdoğan yüzde 62 oy alırken, partisi de yüzde 32 civarında oyla yine 2 milletvekili çıkarmayı başardı. MHP Genel Başkanı Devlet Bahçeli, memleketinde yüzde 30’a yaklaşan oranla seçilirken, CHP de Osmaniye’den 1 sandalye çıkardı. AK Parti, Gaziantep’te 6 puan civarında oy kaybına karşın milletvekili kaybetmedi. AK Parti, oyundaki düşüşe karşın 5 yıl önce olduğu gibi 8 milletvekili kazanırken, MHP bir sandalye kaybederek tek milletvekiline düştü. CHP ise Gaziantep’te 2018’de yüzde 15 olan oyunu 5 puan civarında artırdı ve 2 olan milletvekili sayısını 3’e çıkardı.

Malatya’da bazı depremzede seçmenler, hasarsız kurumlarda sandığa giderken, bazı depremzedeler ise YSK tarafından kurulan konteynerlerde oylarını kullandı.

Oyların yüzde 80’inin sayıldığı dün gecenin verilerine göre, AK Parti’nin bölge genelinde birinci olduğu tablo değişmedi. Buna karşın AK Parti oylarındaki erime sandalye dağılımını da etkiledi. 2018’de yüzde 42.29 oyla 27 milletvekili çıkaran AK Parti, 7 puana yakın kayıp yaşadı. AK Parti’nin yüzde 35 civarında oyla bölgeden 22 milletvekilini Meclis’e taşıması bekleniyor.

Bölgede yüzde 27 civarında oyla ikinci parti olan Yeşil Sol ise 21 milletvekili çıkardı. HDP, 5 yıl önce yüzde 32 oy oranıyla 18 milletvekili kazanmıştı. CHP’nin yüzde 13’ü geçen bölge oyuyla 5 ve MHP’nin yüzde 10’u aşan oyla 3 milletvekili çıkaracağı hesaplanıyor.

BÖLGEDEKİ SON DURUM İÇİN TIKLAYINIZ

MİLLET İTTİFAKI SAYIYI KORUDU

MHP 2018’de de yüzde 10 civarındaki oyla 3 sandalye kazanmıştı. CHP ve İYİ Parti’nin 2018’de ayrı ayrı 4 ve 1 milletvekili olarak aldığı sandalyeler, bu seçimde ortak oylarla yine 5 sandalye olarak bu kez CHP’nin hanesine yazıldı. Bu durumda AK Parti, eksilen 3 sandalyesini Yeşil Sol Parti ittifakına kaptırdı.

YURTDIŞINDA 3 milyon 416 bin Türk vatandaştan 1 milyon 817 binden fazla kişi önceki akşama kadar oyunu kullandı. Gümrük kapılarında ise 14 Mayıs saat 17.00’ye kadar oy kullanma işlemi devam edecek. İlk veriye göre yurtdışı seçmen bazında katılım oranı yüzde 53’ü geçti. 2011 ve 2015 seçimlerinde yurtdışı katılım oranları yüzde 40’larda kalmış, 2018’de ise yüzde 50’ye ulaşmıştı. Gurbetçiler tek il sayılsa İstanbul, Ankara ve İzmir’den sonra en büyük dördüncü seçim çevresi olacaktı. YSK verilerine göre gurbetçiler arasından seçime en yüksek ilgiyi, yüzde 70’lerdeki katılım oranıyla 50-64 yaş arasındaki kadınlar gösteriyor. Yurtiçindeki katılımın da yüksek olması bekleniyor.

KATILIM YÜKSEK OLACAK

Çankaya Üniversitesi Halkla İlişkiler ve Reklamcılık Bölüm Başkanı, siyasal iletişimci Prof. Dr. Zeynep Karahan Uslu, 2023 seçiminin özel durumunu Hürriyet’e şöyle değerlendirdi: “Türkiye genel olarak politize bir ülke ve tarihsel olarak siyasal katılım hep yüksek ülkelerden. Sonuçları itibarıyla da ülke geleceğinin belirlenecek olmasının yanı sıra siyasete ilgisiz seçmenlerin dahi ilgisinin odaklanabildiği bir atmosfer söz konusu. Bu çerçevede de son derece gergin bir ortamda geçen seçimlere ilgi ve katılımın yüksek olması güçlü bir olasılık.”

TARİHİ ORANI YAKALAR

İSTANBUL Büyükşehir Belediye Başkanı Ekrem İmamoğlu’nun “Halk buluşması” adıyla yürüttüğü 14 Mayıs seçimine yönelik mitinglerin Erzurum ayağında yaşananlar tüm ülkede siyasi tansiyonu yükseltti. Erzurum’a giden İmamoğlu, Havuzbaşı Meydanı’nda otobüs üzerinde konuşurken, çevrede toplanan bir grubun taşlı saldırısına uğradı. İmamoğlu gelen taşlar ve sert cisimler üzerine yanındakilerce otobüsün içine alındı ve miting yarıda kesildi. Erzurum’da gerilim önceki gece de devam ederken İstanbul’a dönen İmamoğlu, Sabiha Gökçen Havalimanı’nda partililerce karşılandı. İmamoğlu, Erzurum’daki grubun “azmettirildiğini” iddia etti.

15 GÖZALTI

Polisin müdahalesi sonucu sonlandırılan olaylarda 17 kişi yaralandı. Yaralıların 10’una önceki gün ayakta müdahale edildi, gözlem altında tutulan 7 kişi de dün sabah taburcu edildi. Erzurum Cumhuriyet Savcılığı’nın başlattığı soruşturma kapsamında polis 16 kişiyi tespit etti. Polisin düzenlediği operasyonlarda şüphelilerden 15’i gözaltına alındı. Şüphelilerin emniyetteki işlemleri sürerken, bir kişiyi yakalama çalışmalarının sürdüğü bildirildi.

KALIN: KABUL EDİLEMEZ 

Cumhurbaşkanlığı Sözcüsü İbrahim Kalın: Bu kabul edilebilir bir şey değil. Bunu bütün Erzurumlulara yüklemek de yakışıksız olur. Yaralananlar da var, bundan dolayı üzüntülerimizi iletmek isteriz. Herkesin demokrasi şöleni içinde görüşlerini ifade ettiği, seçim çalışmalarında yürüttüğü bir ortamda böyle olayları tasvip etmeyiz. Fotoğrafın tamamına da bakmak lazım. YSK’nın kurallarına göre miting yapılır, herkes istediği yerde yapamıyor. Esnaf ziyareti şeklinde izin alınmış, emniyet de buna göre önlem alıyor.

TBMM Başkanı Mustafa Şentop’un dönem başkanlığını yaptığı Karadeniz Ekonomik İşbirliği Parlamenter Asamblesi’nin (KEİPA) 30’uncu Yıl Parlamento Başkanları Zirvesi sıcak diplomatik gelişmelere sahne oldu. Ankara ile Erivan arasındaki normalleşme çabasını gölgeleyen “anıt” krizini değerlendiren Ermenistan Parlamentosu Başkanı Alen Simonyan, bunun iç siyasetlerinde de sorun olduğunu vurguladı.

KAVGADAN DÖNÜLDÜ

Rusya - Ukrayna savaşı nedeniyle son bir yılda dünyanın en gergin bölgesi olan Karadeniz çevresindeki 13 ülkeden 81 parlamenter iki günlük zirvede bir araya geldi. KEİPA’nın 61’inci genel kurulunda Rusya Delegasyonu Başkanvekili Olga Tımofeva’ya karşı Ukrayna heyetinin bayraklı protestosunda kavganın eşiğinden dönüldü. Ukraynalı parlamenterlerin kürsüyü ele geçirme ve fiziki saldırı girişimlerine sert tepki gösteren Şentop, “Toplantının düzenini kimseye bozdurmam. O zaman burası sokak hareketlerine dönüşür. Gidin sokakta yapın” diyerek eylemci üyelerin salondan çıkarılmasını istedi. Şentop, “Türkiye’nin sağlamaya çalıştığı barış ortamını bozan bu davranışı kınıyorum” dedi. Genel kurulun ardından KEİPA’nın dönem başkanlığı da Ukrayna’ya geçti.

ERİVAN İLE KRİTİK TEMAS

En kritik görüşme Ermenistan Parlamentosu ile TBMM heyeti arasında gerçekleşti. Meclis Başkanı Şentop, mevkidaşı Simonyan’a, Türkiye’nin normalleştirme konusunda kararlı olduğunu, ancak 25 Nisan’da Erivan’da “Nemesis Anıtı”nın açılmasının sürece zarar verdiğini vurguladı. Şentop, “Açıkça terörizmi yücelten, teröristleri kahramanlaştıran, kabul edilemez bir gelişmedir. Gayet iyi bildiğiniz gibi ‘Nemesis Operasyonu’, o dönemde Osmanlı ve Azerbaycanlı devlet adamlarını hedef alan suikastları içeren terörist faaliyetler olarak, daha sonraki yıllarda 31 diplomatımız ve aile üyelerini şehit eden ASALA (Ermenistan’ın Kurtuluşu için Gizli Ermeni Ordusu), Ermeni Soykırımı Adalet Komandoları (JCAG) ve Ermeni Devrimci Ordusu (ARA) adlı terör örgütlerine ilham kaynağı olmuştur. Bu konuda çok hassasız ve terörün yüceltilmesini asla kabul etmeyeceğiz” dedi.

NEMESİS İTİRAFI

Konuk Parlamento Başkanı ise Erivan’daki anıtın devlet politikasıyla ilgili olmadığını söyledi. Simonyan, “İktidarı temsil eden hiçbir milletvekili o törende bulunmadı. Muhalefet bu süreçte adım attığımız için bizi eleştiriyor. Bu yolda çok engel ve zorluklar olacağını tahmin ediyoruz. Bunlardan geçmemiz gerekiyor ki bir sonuca varalım” dedi. Şentop ayrıca Ermenistan ile Azerbaycan arasında barış anlaşması imzalanmasının büyük önem taşıdığını belirterek, “Bu anlaşma bölgemiz için yeni fırsat kapısı açacaktır. Bundan tüm bölge ülkeleri gibi Ermenistan da kazançlı çıkar” dedi. Simonyan da, Azerbaycan ile barış anlaşması imzalamaya istekli olduklarını belirtti.

SIRBİSTAN: ALTIN ÇAĞIMIZ

Toplantıya 13 ülkeden 81 parlamenter katıldı. KARADENİZ Ekonomik İşbirliği Parlamenter Asamblesi’nin (KEİPA) 30. yıldönümünde Ankara’da Parlamento Başkanları Zirvesi düzenlendi. Toplantıya 13 ülkeden 81 parlamenter katıldı. TBMM Başkanı Mustafa Şentop’un yönettiği ‘Ortak Coğrafya, Ortak Vizyon, Ortak Gelecek’ başlıklı zirvede, Ukrayna-Rusya savaşında bazı Batı ülkelerine yönelik ciddi iddialar gündeme getirildi. 

PROTESTO GERİLİMİ

Toplantıda Rusya Delegasyonu Başkanvekili Olga Tımofeva’nın konuşması sırasında Ukrayna heyetinin Ukrayna bayrağı açarak protesto etmesi gerilime neden oldu. Rus delegasyonun üzerine yürümeye çalışan Ukraynalı parlamenteri yanındaki üyeler durdurdu. Ruslar da Rus bayrağı açtı. Yaşananlar Şentop’un uyarılarıyla sona erdi ve Rusya temsilcisi konuşmasını tamamladı.

Düzeni bozan parlamenterlerin salon dışına çıkarılmasını isteyen Şentop, mikrofonu ele geçirmeye çalışan Ukraynalı parlamentere tepki olarak, “Hayır konuşamazsın. Kime söz verdiysem o konuşacak burada. Bu toplantının huzurunu ve düzenini kimseye bozdurmam” dedi. Ukraynalı parlamenterin itirazlarına da Şentop, “Gidin sokakta yapın, böyle şey olmaz” karşılığını verdi. Salon dışına çıkan taraflar koridorda yine bayrak açıp yumruklaştı.

BATI İKİYÜZLÜ

TBMM’de 27’nci yasama dönemini değerlendiren Meclis Başkanı Mustafa Şentop, Cumhurbaşkanlığı Hükümet Sistemi’nin (CHS) ilk uygulama döneminde kırılan rekorlarla başkanlık sisteminin verimlilik açısından kendisini kanıtladığını savundu. Gazetecilerin sorularını da yanıtlayan Şentop, güncel tartışma konularında şunları söyledi:

TABİİ Kİ SİSTEMDE İYİLEŞTİRME OLABİLİR

“Ben önümüzdeki dönemden itibaren sistemin daha da yerli yerine oturacağı kanaatineyim. CHS başkanlık sistemidir; onda bir tereddüt yok. Sistemin tam anlamıyla yerleşmesi ve her anlamda sağlıklı işlemesinin temini için şüphesiz atılabilecek bazı iyileştirme adımları bulunmaktadır. Anayasal düzeyde değişikliği gerektirecek bir husus olmadığı kanaatindeyim hâlâ.

(14 Mayıs’ta yasama ve yürütme farklı ittifaklarda olursa) Eğer öyle bir şey olursa, ki ben ihtimal vermiyorum, olduğu takdirde de sistemin iyi işleyeceği kanaatindeyim. Nasıl birtakım uzlaşmalar, ittifaklar meydana getirmişse bu sistem, daha sonraki sürçlerde de parlamento ve yürütme kompozisyonuna göre işleyebilecek bir mekanizmayı ortaya koyar. Bundan bir tereddüdüm yok.

SONUCA HERKES RIZA GÖSTERİR

(Sandıkta darbe savı) Tecrübeli arkadaşlarımızın niyetlerini yorumlamam doğru değil. Seçim seçimdir, darbe ve müdahaleler, müdahaledir. 14 Mayıs 2023’te Türkiye bir seçim yapacak. 1950’den itibaren 110’a yakın seçim yaptı Türkiye. Bu seçimlerin hepsi milletimizin bir demokratik olgunlukla gerçekleştirdiği ve sonuçları da yine milletimiz tarafından bir demokratik olgunlukla kabul edilmiş seçimlerdir. Dünyada en şeffaf seçim yapan bir ülkeyiz. Seçimlerin kazananı olur ama kaybedeni olmaz. Sonuçta milletimizin kararıdır, herkes buna rıza gösterir.”

DOKUNULMAZLIK ARTIK DEĞİŞMELİ

EMEK ve Özgürlük İttifakı’nı oluşturan HDP ve bileşenlerinin aday gösterildiği Yeşil Sol Parti (YSP) listelerinde mevcut HDP grubunun büyük bölümü yer almadı. HDP yönetimi, Anayasa Mahkemesi’nde (AYM) devam eden kapatma davasından çıkabilecek siyasi yasak kararlarına karşı yeni Meclis grubundan olası fireleri sınırlı tutmaya çalıştı.

EŞ BAŞKANLAR LİSTE BAŞI

HDP Diyarbakır Milletvekili Garo Paylan ile Ankara Milletvekili Filiz Kerestecioğlu’nun da aralarında bulunduğu bazı milletvekilleri ise iki dönem kuralı nedeniyle aday gösterilmedi. AYM’den çıkacak olası siyasi yasak kararı, seçilmiş milletvekillerinin TBMM üyeliklerinin düşmesine neden olacak. HDP’li ittifak, sınırlı sayıda parti yöneticisine ise istisna uyguladı. HDP Eş Genel Başkanları Pervin Buldan Van’dan ilk sırada, Mithat Sancar da Şanlıurfa’dan ilk sırada yer aldı. Sancar’ın ardından Ömer Öcalan ikinci sıra adayı oldu.

LİSTE ŞİFRELERİ

HASAN CEMAL İSTANBUL’DAN

Geçmişte iki dönem kuralından aday olmayan yönetmen-senarist Sırrı Süreyya Önder İstanbul’da 1. bölgede ilk sıradan aday gösterildi. Gazeteci-yazar Hasan Cemal, İstanbul 2. bölgeden üçüncü sıra adayı oldu. 79 yaşındaki Cemal, muhtemelen listelerdeki en yaşlı aday. Cemal milletvekili seçilirse, TBMM İçtüzüğü’ne göre “en yaşlı üye” unvanıyla geçici başkanlık görevini yürütecek ve milletvekillerinin yemin ettiği oturuma başkanlık yapacak.

TİP KENDİ LOGOSUYLA GİRİYOR

Yeni sistem, birlikte seçime girerek kazanmayı avantajlı hale getirirken, ittifak içinde ayrı logo ile girerek iller bazında milletvekili kaybının yaşanması riski ile dezavantajlı bir durum da yaratabilecek.

Yeni sistem oy oranı küçük partileri milletvekili çıkartabilmek için büyük partilerin listelerinden seçime girmeye zorluyor. Bu ise söz konusu partileri hem Hazine yardımından mahrum kalma hem de listesinden girecekleri partinin vereceği kontenjan için rekabet etme olasılığıyla karşı karşıya bırakacak. Bu konuda beklentilerin karşılanmamasının yol açabileceği küskünlüklere de dikkat çekiliyor. Şimdi bütün ittifaklar yeni sistemin önlerine getirdiği bu sorunu aşabilmek için formül arayışlarını sürdürüyor.

CUMHUR’DA LİSTE TRAFİĞİ

Cumhur İttifakı’nda, BBP ve Yeniden Refah Partisi’den sonra MHP de son dakikada bir değişiklik yaşanmazsa seçimlere kendi listeleriyle katılmayı planlıyor. MHP Genel Başkanı Devlet Bahçeli sosyal medya hesabından, “MHP milletvekili genel seçiminde, tüm seçim çevrelerinde olmak suretiyle üç hilal amblemiyle ve değerli milletvekili adaylarıyla demokratik mücadelesini yapacak, nihayetinde hak ettiği, layık olduğu, hasretle beklediği başarıya kesinlikle ulaşacaktır” mesajı paylaştı. Listelerinde HÜDA PAR’a yer vermesi kesinleşen AK Parti ise, diğer ortaklarıyla da uygun seçim çevrelerinde liste ortaklaştırmasına gitmeyi hedefliyor. Cumhurbaşkanı Tayyip Erdoğan, bu amaçla dün BBP Genel Başkanı Mustafa Destici’yi ziyaret etti. Destici, bir saatlik görüşmenin ardından yaptığı açıklamada, “Biz 81 ilde 87 seçim çevresinde kendi adaylarımızla seçime girecek şekilde hazırız. İçeride simülasyon çalışmaları yapılıyor. Her partinin kendi departmanları buna yönelik çalışmaları yürütüyor. Dört parti (AK Parti, MHP, BBP, Yeniden Refah) kendi listelerini hazırlıyor” dedi. Erdoğan’ın bugün de Bahçeli’yle görüşmesi bekleniyor. AK Parti Genel Başkan Yardımcısı Ali İhsan Yavuz, “HÜDA PAR bizim listemizden girecek, kalan diğer 3 parti kendi listesinden girme hazırlığı yapıyor. Bu zeminde buluştuğumuzu ve anlaştığımızı zaten bir süredir söylüyorum. Buna aykırı bir durum şu anda söz konusu değil. Devlet Bey’in ortaya koyduğu tavır da bizim aktardığımız tavrın aynısıdır” diye konuştu.

İYİ PARTİ’NİN 9 İL HESABI

Aynı arayış Millet İttifakı ile Emek ve Özgürlük İttifakı’nda da yaşanıyor. Millet İttifakı’nın en büyük ortağı CHP, mümkün olduğunca liste ortaklaşmasıyla gidilmesini istiyor. Diğer büyük ortak İYİ Parti’nin ise buna mesafeli yaklaştığı belirtiliyor. İYİ Parti’nin CHP ile az milletvekili çıkaran 9 ilde ortak liste çıkarılmasına sıcak baktığı vurgulanırken kulislerde, bunlardan 6’sında CHP, 3’ünde İYİ Parti’nin çatı olarak düşünüldüğü, bu sayıya gelişmelere göre bir ya da iki ilin daha eklenebileceğinden söz ediliyor. Bunda İYİ Parti’nin gerçek oy potansiyelini görme istediğinin etkili olduğu da öne sürülüyor.

‘İÇ İTTİFAK’ FORMÜLÜ

Bu gelişmelerin yaşandığı Millet İttifakı’nda, SP Genel Başkanı Temel Karamollaoğlu’nun gündeme getirdiği “SP çatısı altında DEVA ve Gelecek partilerinin ittifak içinde ittifak” yapması formülü de sonuçsuz kaldı. Özelikle DEVA Partisi’nin itirazları sonucunda bunun yerine “çoklu çatı” görüşmeleri hız kazandı.

ÖNCEKİ SEÇİMLERDEN FARKLARI NELER

1-14 Mayıs Milletvekili Genel Seçimi’nde yüzde 7 ülke barajı ilk kez uygulanacak. Toplam oyuyla yüzde 7 barajını geçen bir ittifakın içindeki bütün partiler barajı geçmiş sayılacak. Yani ittifak, seçmenin oy verme davranışına etkisi dışında sadece ülke barajını aşmakta yardımcı olacak.

2- Bu seçimdeki ikinci fark ise milletvekili dağıtım hesabında görülecek. İttifakın ilk kez uygulandığı 2018’de, her seçim bölgesinde milletvekili kazanımı ittifakın toplam oylarına göre belirleniyor ve daha sonra ittifak içindeki partilere dağıtılıyordu. Artık ittifakın seçim çevrelerinde vekil dağılımı yapılırken toplam oy oranına bakılmayacak. Seçim çevresinde her parti kendi oy miktarıyla D’Hondt hesabına göre milletvekili kazanacak.

ANTALYA ÖRNEĞİ

Antalya, 2018’de 1 milyon 700 bin civarında seçmenle 16 milletvekili çıkardı. Millet İttifakı, toplam hesabında 695 bin oyla bu ilde birinci çıktı ve 8 milletvekili çıkardı. Bu ilde 6 sandalye CHP’de, 2’si İYİ Parti’de kaldı. 14 Mayıs’ta bu ilde DEVA, Gelecek, Saadet ve DP ayrı liste çıkarırsa bu potansiyel oy 6 parçaya bölünebilecek. 2018’de 1 milletvekili çıkaran MHP, bu ilde yine 150 bine yakın oy alırsa rakiplerinin parçalı yapısı karşısında vekil sayısında 2’yi zorlayabilecek. Bu nedenle CHP ve İYİ Parti yönetimleri bu ilde en fazla iki logo altında seçime girmeye çalışacak.

PARTİLERİN KENDİ LOGOLARI İÇİN ISRARI NEDEN?

İttifaktaki düşük destekli partiler, güçlü olduklarına inandıkları bölgelerde oy potansiyellerini sonuca yansıtmak istiyor. 2018’deki Antalya örneğinde HDP, 108 bin oyla 1 milletvekili kazanmıştı. Şu anda Emek ve Özgürlük İttifakı’nın içinde bağımsız liste çıkarmak isteyen TİP, bu ilden ayrıca 1 sandalye almayı hedefiyor. Ancak TİP’in bulunduğu ittifakın bu ilde oyunu yüzde 50’ye yakın artırmadığı sürece fazladan vekil kazanması zor görünüyor. Yani TİP bu ilde ayrı liste çıkarırsa aslında HDP’deki (14 Mayıs pusulasında Yeşil Sol Parti) sandalyeyi almış olacak. TİP yönetimi ayrıca Hatay’da 5 yıl önceye göre daha güçlü olduğunu savunuyor. 1 milyon seçmenli Hatay, 2018’de 11 milletvekili çıkardı. HDP ise, bu ilde 108 bin oyla bir vekillik aldı. TİP, beklentisi gerçekleşirse fazladan 70-80 bin civarında oyla 1 milletvekili çıkarabilir. Ancak oyları artmaz ve ittifak içinde dengeli dağılım olursa mevcut sandalyeyi kaybetme olasılığı da bulunuyor. Aynı simülasyon HDP’nin 2018’de yüzde 14.4 oy aldığı İstanbul 3. Bölge için de yapılıyor. TİP bu bölgede artıracağı oyla HDP’nin daha önce çıkardığı 5 sandalyeye kendi logosuyla 1 ekleme yapmayı hedefliyor.

‘HİBRİT’ YÖNTEM

AK Parti Grup Başkanvekili Mustafa Elitaş, zamdan 11 milyon emeklinin yararlanacağını, 6 milyon vatandaşın yaklaşık 2 bin liralık en yüksek artışı alacağını söyledi. Teklifi dün Meclis Başkanlığı’na veren Elitaş, 7 bin 500 liradan yüksek maaş alanların yeni düzenlemeden etkilenmeyeceğini vurguladı.

Elitaş’ın verdiği bilgiye göre, söz konusu düzenlemenin önümüzdeki salı günü Plan-Bütçe Komisyonu’nda görüşülmesi ve gelecek hafta sonundan önce de yasalaştırılması hedefleniyor. Elitaş, “Muhalefetin de buna olumlu bakacağını, hızlı şekilde teklifin geçeceğini tahmin ediyoruz” dedi.

Elitaş, prim gün sayısı yüksek olan emekliler açısından adaletsizlik oluştuğu yönündeki eleştirileri şöyle yanıtladı: “En düşük maaş 5 bin 500 lirayken de aynı durum vardı. Biz bunu çıkarmasaydık EYT’lilerin bir kısmı, Bağ-Kur’lular 3 bin lira civarında maaş alacaklardı. Yapılan işi değersizleştirmek için dezenformasyon yapıyorlar. ‘Nasıl mutsuz bir kesim ortaya çıkarırız’ diye manipülasyon yapıyorlar.”

BAĞ-KUR VE SSK’LIYA DÖNÜK

Elitaş, kamuda çalışan geçici işçiler ve şehit yakınlarını da ilgilendiren teklifle ilgili şu bilgileri verdi:

“Emekli maaşı 7 bin 500 liranın altında olanlar bu teklifin kapsamına giriyor. 7 bin 500 liranın üzerindeki maaşlar aynı kalacak. Bu düzenlemeden en çok Bağ-Kur’lular ve SSK’lılar en çok faydalanacak. Bu sene emekli olacağını planladığımız 2 milyon 250 bin EYT’liden 5 bin 500 lira yoğunlukla emekli maaş alacaklar vardı, onların da emekli maaşları 7 bin 500 liraya çıkmış oldu. Ayrıca kendilerine İstiklal Madalyası verilmiş olan Türk vatandaşları ile fiilen Kore harbine, Kıbrıs Barış Harekâtı’na katılmış gazilerin vefatları halinde dul ve yetimlerine bağlanan maaşlara da asgari ücretin net tutarında aylık ödeme yapılacak. Şehidin şeref aylığıyla ilgili sosyal güvenliği olan veya olmayan ayrımı kalkıyor.”

Üretimden satışa kadar ilaçlarla ilgili her türlü gelişmenin İlaç Takip Sistemi’ne kaydedilmesi kural haline getirilirken, formüle aykırı ürün yapan veya satanlara, ceza soruşturması dışında 3 milyon 500 bin liraya kadar para cezaları da kesilecek.

AK Parti Antalya Milletvekili Mustafa Köse’nin ilk imzacı olduğu teklife göre piyasada bulunan tıbbi ürünlerin Sağlık Bakanlığınca izlenebilirliğini sağlamak amacıyla İlaç Takip Sistemi’ne bildirimi zorunlu olacak. Eczaneler miadı dolma, çalınma, bozulma ve benzeri nedenlerle vasfını yitirmiş tıbbi ürünlerin imha işlemlerini İlaç Takip Sistemi’ne girecek. Ruhsat veya izin sahipleri, tıbbi ürünlerin her birini, üretim bildirimi veya ithalat bildirimi ile İlaç Takip Sistemi’ne kaydedecek.

İlaç sahteciliğiyle ilgili cezalar da artırılıyor. Bu tür eylemler “suç” olarak kabul edilmese bile para cezası uygulanacak. 500 bin liradan 3 milyon 500 bin liraya kadar para cezası uygulanacak. Yasaya aykırı reçete oluşumunu teşvik edenlere 750 bin lira para cezası kesilecek.

Deprem nedeniyle şehir değiştiren vatandaşların oy kullanabilmeleri için yeni adres bildirimlerini yarın gece 23.59’a kadar tamamlamaları gerekiyor. Yurt, otel, gibi geçici yerler ile farklı ilçede prefabrik ev, konteyner, çadırkent, huzurevinde barınan depremzedeler de nüfus müdürlükleri ile e-devlet ve nüfusmatikler üzerinden işlem yapabilecek.

- Vatan Partisi Genel Başkanı ve cumhurbaşkanı adayı Doğu Perinçek, HDP’nin Hazine yardımına Anayasa Mahkemesi’nce vize verilmesine karşın çağrı yaparak, “Cumhurbaşkanı hemen Maliye Bakanı’na emretmeli; o dava bitene kadar o parayı vermemeli” dedi.

-DEVA Partisi Genel Başkanı Ali Babacan, “(İstanbul Sözleşmesi yaşatır sözü) Bana göre çok doğru olmadı. İstanbul Sözleşmesi’ne dönülmesi ile alakalı 6 parti arasında 6’da 6 mutabakat olmadığı için ortak mutabakat metnine yazmadık” dedi.

- AK Parti, aday adaylığı başvuru süresini 1 hafta daha uzattı. Seçim İşlerinden Sorumlu Genel Başkan Yardımcısı Ali İhsan Yavuz, yoğun başvuru nedeniyle yığılmaları önlemek için başvuru tarihlerini uzattıklarını belirtti.

BUZDOLABINA YAPIŞTIRIN

- Eski HDP Eş Genel Başkanı Selahattin Demirtaş, sosyal medya hesabından Yeşil Sol Parti’nin insan, güneş ve ağaç figürlü amblemini paylaşarak, “Bu görselin renkli çıktısını alıp evde buzdolabı kapısına, oda kapılarına yapıştırın lütfen. Bilmeyen kalmasın, lazım olacak” mesajını verdi.

MUSK’A ‘BOT’ BAŞVURUSU

- Memleket Partisi Genel Başkanı Muharrem İnce, Elon Musk’a İngilizce mesajla “Sevgili Elon” diye hitapla, “Rakiplerim Twitter’da beni destekleyen gençleri ‘bot’ hesapları olarak suçluyorlar. Varsa tüm aday hesaplarından bot hesaplarını silebilir misiniz?” başvurusunda bulundu.

Yüksek Seçim Kurulu’nun (YSK) ilan edilen programına göre resmi seçim takvimi 18 Mart Cumartesi sabahından itibaren işlemeye başlayacak. Seçim yarışından bazı gelişmeler şöyle:

HÜSEYİN BAŞ’A GİDİYOR: CHP Lideri ve Millet İttifakı’nın Cumhurbaşkanı Adayı Kemal Kılıçdaroğlu deprem bölgesinden bugün Ankara’ya dönüyor. HDP, DSP gibi ittifak dışındaki partilere gitmeyi planlayan Kılıçdaroğlu’nun cuma günü için Bağımsız Türkiye Partisi (BTP) Genel Başkanı Hüseyin Baş ile randevusu açıklandı.

OĞAN DA YARDIMCISINI AÇIKLADI: ATA İttifakı Cumhurbaşkanı Adayı Sinan Oğan, seçilirse cumhurbaşkanı yardımcılığı görevine Sevda Özbek’in getirilmesine karar verdiklerini açıkladı.

DESTİCİ ‘HEDEF İLK TUR’: BBP Genel Başkanı Mustafa Destici, adaylarının 81 ilde BBP amblemi altında seçime gireceğini bildirerek, “İlk hedefimiz cumhurbaşkanlığı seçimini birinci turda kazanmak” dedi.

HDP’DE ‘SİGORTA’ FORMÜLÜ: Kulislere dün sızan bilgilere göre HDP kapatılması durumunda seçimlere bileşeni olan Yeşil ve Sol Parti listelerinden katılacak. HDP’nin bu konuyu bugün karara bağlaması bekleniyor. 

ÇEVRE, Şehircilik ve İklim Değişikliği Bakanlığı, ikiz depremlerden 21 gün sonra Yeşilyurt’ta yaşanan 5.6 büyüklüğündeki üçüncü deprem üzerine Malatya’da tüm hasar raporlarını sıfırladı. Yeniden inceleme yapan bakanlık uzmanlarının yeni raporları dünden itibaren e-Devlet’e yüklenmeye başladı. İkinci raporlamada, yeni yerleşim yeri olan Bostanbaşı Mahallesi’ndeki 2 bine yakın daireyi içeren yüzlerce sitenin hiçbirinde hasarsız veya hafif hasarlı bina çıkmadı.

MERDİVEN ÇATLAK KOLON PATLAK

Dışarıdan sorunsuz görünen, büyük depremlere rağmen dimdik ayakta duran yüksek katlı blokların neredeyse tamamı “ağır hasarlı” bulundu. Ağır hasarlı siteler arasında inşaatı yeni bitmiş ve henüz oturum başlamamış binalar da var. “Kaba” seviyeyi geçmiş bazı boş binalar da bu kapsama girdi. Çevre Bakanlığı’nın raporlara eklediği fotoğraflarda dükkân hariç 9 veya toplamda 14 katı bulan binalarda kiriş patlaması, kolon eğriliği, merdiven çatlamaları görüldü. Birçok yeni binada fayanslar sağlam durup boyaları bile dökülmezken, özellikle dükkan bölümlerindeki taşıyıcı sistemlerde ağır hasarlar dikkat çekti.

Dairelerden eşya taşınmasına izin verilmiyor. Bazı dükkân ve dairelerde halen deprem öncesinden kalan satılık ve kiralık afişleri bulunuyor. Her dairesi milyonlarca liraya satılan lüks siteler, içlerindeki eşyalarla birlikte milli servetin yitik parçalarını temsil ediyor.

UZMAN GÖRÜŞÜ

BİNALAR YORULDU 

Aile ve Sosyal Hizmetler Bakanlığı Daire Başkanı Kürşat Ergüt, deprem bölgesinde ailesini kaybeden çocuklara koruyucu aile olmak veya evlat edinmek amacıyla başvuranların sayısının 400 bini aştığını belirterek, “Herkes depremzede olsun, küçük yaş grubu olsun, kız çocuğu olsun istiyor. Bu tür ayrıntıya girdiğimiz zaman süreç biraz uzayabiliyor” dedi. Meclis Araştırma Komisyonu’na son bilgileri veren Ergüt, şunları söyledi:

KAHRAMANLIK EVRESİ

“Bunun bir prosedürü var. Belli bir süre aileyle görüşmeler yapmamız lazım, aileye eğitim vermemiz, prosedürü açıklamamız lazım. Titizlikle bütün başvuruları alıyoruz, çok iyi tespit etmemiz gerek. Ümit ediyorum ki gerçekten bu başvuruların hepsinde çocuk yerleştiririz, kuruluşlarımızda hiç çocuk kalmaz. Bunu gerçekten çok isterim, ama evlat edinmede de koruyucu ailede de şu anda biraz hassas bir dönem. Bu tür anlarda bir kahramanlık evresi olur, çok fazla başvuru oldu. Vatandaşımız duygusal olarak bunu istiyor, ama süreç ilerledikçe sayılar azalıyor, bunu da görüyoruz. Cemaat, dernek, vakıf ne ad olursa olsun, bunların yetkisi yoktur çocuk koruma sisteminde, bunlar çocukların teslim edilmesiyle ilgili kuruluşlar değil. Sağlık Bakanlığı’yla da kayıtlarımızı entegre ettik. Çocukları aceleyle teslim almak isteyen ‘Aile yakınıyım’ diyen, ‘Komşusuyum’ diyen insanlarla ilgili veya üçüncü derece akrabalarla ilgili süreçleri titizlikle yönetiyoruz.”

Yeşil OSB projeleri, kredi ve teşvik uygulamasında Sanayi ve Teknoloji Bakanlığı’nca öncelikli değerlendirilecek. Seçim tatilinden önce çıkarılması planlanan teklifle madencilik kapsamında ihtiyaç duyulan elektrik enerjisi tüketimini karşılamak amacıyla kurulacak yenilenebilir enerji kaynaklarına dayalı lisanssız elektrik üretim tesisleri de altyapı tesisi sayılacak.

OSB planlama, kuruluş ve kamulaştırma süreçleri hızlandırılacak. Teklif ile yasaya “Yeşil OSB” tanımı ekleniyor. Yeşil OSB, kaynak ve enerji verimliliği, yalın üretim, endüstriyel atık işbirliği ve çevreye duyarlı uygulamaları ile öne çıkan çevresel, ekonomik, sosyal ve yönetimsel açıdan Sanayi ve Teknoloji Bakanlığı’nca belirlenen kriterler kapsamında Türk Standartları Enstitüsü’nce (TSE) sertifikalandırılacak. Arsa satışları ise müteşebbis heyetin belirleyeceği ve şeffaflık ilkesi kapsamında yönetmelikte belirlenen ilkelere uygun gerçekleştirilecek.

Kabul edilen önergeye göre depremden zarar gören esnaf ve sanatkârın aidat borçları ve gecikme zamları ile odaların birlik ve üyesi oldukları federasyonlara borçları silinecek. Birliklerin TESK’e olan katılma payı ve mesleki eğitim fonu borçları ve gecikme zamları da tahsil edilmeyecek.

Depremden kendisi, eşi, çocuğu, anne veya babası etkilenen hizmet erbabına, işveren tarafından 6 Şubat 2023 ile 31 Temmuz 2023 arasında ödenen ücret, prim, ikramiye ile ayni yardımlar üzerinden gelir vergisi ve damga vergisi alınmayacak.

Depremlerde vefat edenlerin mirasçılarına sigorta ve emeklilik şirketleri tarafından ve BES üzerinden yapılan ödemelerden gelir vergisi kesilmeyecek. Depremde vefat edenlerin mirasçılarına veraset yoluyla intikal eden mallardan veraset ve intikal vergisi alınmayacak.

Ticaret sicil müdürlüklerine kayıtlı şirketler ve şubelere ilişkin olarak tahliye, terkin işlemlerinden ticaret sicil harçları ile ilgili ücret alınmayacak.

22 BİN ŞİRKET İÇİN EK KURUMLAR VERGİSİ

Kurumlar vergisi mükelleflerine bir kereliğe mahsus ek vergi getirildi. Kurumlar vergisi mükelleflerince 2022 yılına ilişkin kurumlar vergisi beyannamesinde gösterilmek suretiyle kurum kazancından indirim konusu yapılan istisna ve indirim tutarları ile indirimli kurumlar vergisine tabi matrahları üzerinden dönem kazancıyla ilişkilendirilmeksizin yüzde 10 ek vergi alınacak. Bu değişiklikle istisna beyanında bulunan şirketler, bu istisna oranlarına tabi olarak yüzde 10 ek vergi ödemek zorunda olacaklar. Bu kapsamda örneğin 1 milyon lira beyanda bulunan şirketin 500 bin lirası istisna kapsamındaysa, ilk 500 bin lira için yüzde 23 Kurumlar Vergisi olarak 115 bin lira ödeyecek. Kalan istisnaya tabi olan 500 bin lira için ise yüzde 10 üzerinden 50 bin lira ek vergi ödeyecek. Toplamda 165 bin lira vergi ödeyecek. Düzenlemenin 22 bin mükellefi ilgilendirdiği belirtiliyor. Önergeye göre, kurumlar vergisi yasasındaki istisna ile yurtdışından elde edilen ve en az yüzde 15 oranında vergi yükü taşıdığı belgelenen istisna kazançlar üzerinden ise yüzde 5 oranında ek vergi hesaplanacak. Bu verginin ilk taksiti kurumlar vergisini ödeme süreci içerisinde, ikinci taksiti bu süreyi takip eden dördüncü ayda ödenecek.

Afet bölgesine ikinci el, kullanılmış, son kullanma tarihi geçmiş veya geçmeye yakın malzeme gönderilmeyeceğini vurgulayan bakanlık yetkilileri, hayırsever vatandaşlar için “acil ihtiyaç listesi” yayınladı. Vatandaşlardan nakit bağış kampanyasına yönelik yoğun talep gelirken, bu konuda önümüzdeki günlerde hükümet yetkililerden gelecek açıklamaların beklenmesi tavsiye edildi.

KURUMSAL BAŞVURU AFAD’A

Bakanlıktan yapılan açıklamada, afet bölgesine bağışta bulunmak isteyen vatandaşların malzemelerini ikamet ettikleri ilçedeki Sosyal Yardımlaşma ve Dayanışma Vakıflarına ve kaymakamlıklara teslim etmeleri önerildi. İlçelerde toplanan malzemeler SYD Vakıflarınca koordine edilerek afet bölgelerine ulaştırılacak. İhtiyaç malzeme bağışlamak isteyen kurumsal firmaların ise Afet Acil Durum Başkanlığı’na ulaşarak Ayni Bağış Depo Yönetimi ve Dağıtım Çalışma Grubu ile bağlantı kurması istendi.

İLK AŞAMADA 250 MİLYON LİRA

Muhalefetteki 6’lı Masa’nın ortak metnini eleştiren Zafer Partisi Lideri Ümit Özdağ, salı günü Balıkesir’in Bandırma ilçesindeki programında şunları söyledi: “6’lı Masa’nın kurmaylarına soruyorum: Sizi, ‘Tarikat ve cemaatleri devletten çıkaracağız’ demekten alıkoyan şey nedir? Said-i Nursi denen adamın müridi olan ortağınız Demokrat Parti Başkanı mı? Türkçe olimpiyatlarında boy gösterip cemaatlerin devlete sızmasına göz yuman diğer ortaklarınız Ali Babacan ve Ahmet Davutoğlu mu?”

ÖZDAĞ’A CEVABIMDIR...

Bu açıklamanın ardından DP Genel Başkanı Gültekin Uysal, Twitter hesabından “Şeref yoksunu Ümit Özdağ’a cevabımdır” diyerek şu mesajı paylaştı: “Çocukluğunda tecavüze uğramış çocuk psikolojisi ile bir ömür boyu alnından, aklından ve ruhundan silemeyeceğin ‘bir darbecinin çocuğu olma’ travması ve insiyakla zaman zaman Demokrat Parti ve şahsıma iftiralar atıyorsun. Şimdi sana anladığın dille cevap veriyorum; şerefli insanlar iftira atmaz! Yoklukla malûl iftiranı sana yedireceğim.”

ÖNCE SİLDİ, SONRA ÖZÜR DİLEDİ

Uysal’ın istismar kurbanı çocuklar için mağduriyeti kalıcı kılan yaklaşımı, siyasi rakibini merhum babasının kimliği üzerinden hedef alması ve tehditkâr ifadesiyle hem kendi siyasi kitlesinden hem 6’lı Masa’yı destekleyen kesimden tepki çekti. Bu tepkiler üzerine mesajını silen Uysal, daha sonra şu paylaşımı yaptı: “Hakaret, tahrik ve iftirayı meslek edinmiş, neye ve kime hizmet ettiği malum Ümit Özdağ tarafından zaman zaman Demokrat Parti ve şahsıma kasıtlı saldırılarına karşı kastımı aşan çok yanlış bir örnek üzerinden cevap verdiğimden kamuoyuna üzgün olduğumu ve özrümü beyan ediyorum.”

ÖZDAĞ: BURADA KALSIN

Özdağ ise, “Seviye tespiti açısından burada kalsın: Ya yazmayacaksın ya silmeyeceksin” diyerek Uysal’ın sildiği tweet’i paylaştı. Özrüne karşın Uysal’ın genel başkanlıktan istifasını veya 6’lı Masa’dan çekilmesini isteyen mesajlar devam etti. Uysal’a çağrıları da içeren istifa başlığı Twitter’de bir süre TT oldu. Ekşisözlük’te Uysal hakkında 10 yılda yazılan sayfanın 3 katı sayfa bir günde tepki olarak yazıldı.

SÜRGÜNDE DÜNYAYA GELDİ

Cumhur İttifakı devlette, belediyelerde ve özel sektörde 5 milyona yakın çalışanı doğrudan ilgilendiren Emeklilikte Yaşa Takılanlar (EYT) düzenlemesini Meclis Başkanlığı’na sundu. AK Parti Grup Başkanvekili Emin Akbaşoğlu, teklifin bu hafta Meclis Plan-Bütçe Komisyonu’nda görüşülüp gelecek hafta Genel Kurul’da yasalaşacağını ve 2023 yılı için 2 milyon 250 bin çalışanın 1 Mart itibarıyla emeklilik maaşına hak kazanacağını açıkladı. Akbaşoğlu, sigorta başlangıcı 9 Eylül 1999 öncesi olup prim günü ve yıl şartını dolduran herkesin emekli olabileceğini, askerlik gibi mevzuata uygun borçlanmalarla sigorta girişini öne çekenlerin de bu hakkı kazanacağını söyledi.

AK Parti Grup Başkanvekili Akbaşoğlu, dün Meclis’te yaptığı açıklamada 4 maddelik teklifle ilgili, “Hızlı bir şekilde bu kanun teklifi geçsin diye başkaca herhangi bir ilavede bulunmaksızın sadece EYT maddelerini ihtiva ediyor. EYT’ye has, yalın, sade, uygulanabilirliği basit ve en genel şekilde hakları genişletici bir teklif” dedi.

Akbaşoğlu’nun sorulara verdiği yanıtlar şu şekilde:

KİMLERİ KAPSIYOR?

2 milyon 250 bin çalışanımızı 2023 yılı içerisinde doğrudan ilgilendiren, yaklaşık 5 milyon çalışanımıza dönük bir düzenleme. Kanun yürürlüğe girdiği tarihten itibaren, sigorta başlangıcı 8 Eylül 1999 olan, bu tarih dahil olmak üzere, yani sigortalılık süresini 9 Eylül 1999’dan önceye götürebilenler artık yaş şartından bağımsız emekli olabilecek.

BAĞ-KUR, EMEKLİ SANDIĞI FARK EDER Mİ?

Yürürlükteki mevzuata göre prim gün sayısını ve çalışma süresini, sigortalılık süresini dolduran herkes, kendi mevzuatı çerçevesinde yaşa takılmadan, istisnasız emekli olabilme hakkına sahip. İster Bağ-Kur’lu, ister SSK’lı, ister Emekli Sandığı olsun.

BAŞLANGIÇ BORÇLANMAYLA GERİ ÇEKİLİRSE?

ÇOCUKLARIN istismarıyla ilgili haberler vicdanları kanatırken, devlet kurumları da mağdura ulaşma ve koruma yöntemlerine yenilerini ekliyor. Adalet Bakanlığı Adli Destek ve Mağdur Hizmetleri Daire Başkanı Meral Gökkaya, küçük mağdurları örselemeden anlamaya ve faili tespit etmeye yönelik teknikleri Meclis’te anlattı. Meclis Çocuk İstismarı Araştırma Komisyonu’na geniş kapsamlı bir sunum yapan Daire Başkanı Gökkaya, şu bilgileri verdi:

TRAVMA SONRASI...

- “Çocuk İzlem Merkezlerinde psikolojik muayene mutlaka oluyor. Bunlar da bizim delil toplamada zaten en önemli bulgulardan biri. Özellikle tek delil beyansa, bu bizim için çok değerli. Çünkü Adli Tıp’ın raporlarında hep dayandıkları şey travma sonrası stres bozukluğudur. Mesela cinsel suçların birçoğunda böyle bir bulgu geçer. Mesela kesik kesik rüyalar görmesi, huzursuz hissetmesi, yememesi, evden çıkmaması... O aslında olayı anlatırken yaşantısını da anlatıyor ve rapor içerisinde onlara da yer verilip, bunun sonucunda bir şeye ulaşıyor incelemeyi yapan heyet.

Hikayesiyle tüm Türkiye’yi ayağa kaldıran H.K.G. ve 7 yaşındaki çocuğundan iyi haber geldi. Aile Bakanlığı ile Adalet Bakanlığı yetkilileri, Meclis Çocuk İstismarını Araştırma Komisyonu’na H.K.G. ile çocuğunun son durumunu anlattı.

ARTIK ADI H.K.G. DEĞİL

Kadının Statüsü Genel Müdürü Gülser Ustaoğlu, Ailenin Korunması ve Kadına Karşı Şiddetin Önlenmesi Yasası’na göre; savcılığa başvurduğu 2020 yılından itibaren süresiz koruma statüsüne alınan H.K.G.’ye ve çocuğuna yeni isimler verildiğini, tüm kimlik bilgileriyle kişisel belgelerin yeniden düzenlendiğini açıkladı.

ADRESİ GİZLİ TUTULUYOR

Aile, Çalışma ve Sosyal Hizmetler Bakanlığı ile Adalet Bakanlığı’nın ortaklaşa yürüttüğü çalışma kapsamında, devlet korumasına alındığı 30 Kasım 2020’den itibaren can güvenliği için gerektiğinde adresi değiştirilen H.K.G.’nin şehirlerarası ziyaretleri de içeren sosyal hayata katılımında yüksek güvenlik kurallarının uygulandığı belirtildi. Yeni kimlik bilgilerinin gizliliği, Türk Ceza Yasası’nda 2 yıldan 6 yıla kadar hapis cezası gerektiren hükümlerle korunuyor.

2 DİPLOMA SAHİBİ OLDU

Genel Müdür Ustaoğlu, H.K.G.’nin yeni hayatıyla ilgili şu bilgileri verdi: “Travma durumunu gözleyerek psikolojik iyi halinin güçlendirmesi için birçok mesleki görüşme yaptık. Psikiyatrik tedavi programları uyguladık ve psikolojik destekleri sürdürüyoruz. İlk geldiği andan şu ana baktığımızda, aslında duygu ve davranışlarının süreç içinde olumlu etkilendiğini, yani normale döndüğünü ifade edebiliriz. Talebi üzerine kendisini okuma-yazma kurslarına gönderdik ve açıktan ilkokul diplomasını aldı, geçen hafta da sınavlarını verdi, ortaokul diplomasını da aldı. Meslek edindirme kurslarına devam ettirdik, aşçılık kursuna gidiyor ve bir çalışma ortamını da oluşturma gayreti içerisindeyiz şu anda.

CHP: DESTEK VERMEYİZ

İYİ Parti ve CHP gruplarınca ortak önerge verilerek, “dini inancı sebebiyle” ifadesinin metinden çıkarılması istendi. AK Parti ve MHP’li üyelerin önergeyi reddetmesi üzerine Millet İttifakı toplantıyı terk etti. CHP Genel Başkan Yardımcısı Bülent Tezcan dün “Bu şekliyle herhangi bir şekilde destek vermeyiz” dedi.

İYİ Parti Grup Başkanvekili Erhan Usta da “Önergemiz şeklinde değişiklik yapılmaması durumunda Genel Kurul’da hiçbir şekilde olumlu oy kullanmayacağız” diye konuştu. AK Parti Grup Başkanvekili Özlem Zengin ise “Sürecin bitmemesi gerektiğine inanıyorum. Dini inanç ifadesini koyabiliriz de koymayabiliriz de” dedi.

Kamu görevlileri ile belediye başkanlarının ise 17 Mart’a kadar istifa etmeleri gerekiyor. 

BAŞKANLAR DÖNEMEYECEK: Kamu görevlisi veya belediye başkanı olan cumhurbaşkanı adayı, aday listesinin kesinleştiği tarih itibarıyla görevinden ayrılmış sayılacak. Cumhurbaşkanı Seçimi Yasası’na göre istifa eden kamu görevlileri, adaylığı veya seçimi kaybetmeleri halinde bir ay içinde görevlerine dönebiliyorlar. Yasa, belediye başkanları ile partilerin il, ilçe yöneticileri ve belediye meclisi üyeleri açısından göreve iadeye yönelik hükümler içermiyor. 

360 OY GEREKİYOR: Seçimi öne çekme kararının Meclis’te alınması için en az 360 milletvekilinin kabul oyu kullanması gerekiyor. Cumhur İttifakı’nın ise Meclis’te 334 oyu bulunuyor. 134 sandalyeli CHP ile 37 sandalyeli İYİ Parti yönetimi, 6 Nisan’dan sonraki bir tarihe onay vermeyeceklerini deklare etti. 56 sandalyeli HDP grubu da Cumhur İttifakı ile hareket etmeye sıcak bakmıyor. Sürpriz bir gelişme olmazsa seçim kararının doğrudan Cumhurbaşkanı’nın kararıyla yürürlüğe girmesi bekleniyor. AK Parti kulisinde, Erdoğan’ın kararnameyi 10 Mart Cuma günü imzalayabileceği belirtiliyor.

MECLİS DEVAM EDECEK: Yenilenmesine karar verilen Meclis görevine devam edecek. Bu nedenle Cumhur İttifakı “yenileme” kararının “fesih” olarak yorumlanmasına itiraz ediyor. 

MART SONUNDA BAŞVURU: YSK’nın 21 Mart’tan itibaren cumhurbaşkanı adaylık başvurularını alması bekleniyor. Sonraki 5’inci günde başvuru süresi bitecek. Partilere, cumhurbaşkanı adaylarını YSK’ya bildirmeleri için 26 Mart Pazar akşamına kadar süre tanınacak. Seçmenden imza talep eden adaylar da 5 Nisan’da YSK’ya başvuracak. Sonraki günlerde cumhurbaşkanı geçici aday listesi ve 10 Nisan gibi de kesin aday listesi yayınlanacak.

Daha önce seçimi “birazcık öne çekeceklerini” açıklayan Cumhurbaşkanı Erdoğan, tarih işaretini de hafta sonu Muğla’nın Fethiye ilçesinde halka seslenirken verdi. Merhum Başbakan Adnan Menderes liderliğindeki Demokrat Parti’nin CHP’nin tek parti dönemini sona erdirdiği 14 Mayıs 1950 seçimine gönderme yapan Erdoğan, “2023 seçimlerinde iradenize, oyunuza, sandığınıza sıkı sahip çıkmanızı istiyorum. Rahmetli Menderes’in 14 Mayıs 1950’de ‘Yeter söz milletindir’ diyerek açtığı yolu, 2023’te ‘Yeter söz de karar da milletindir’ diyerek menziline beraber ulaştıracağız” diye konuştu.

ŞENTOP: 100 BİN HACI VAR

Meclis Başkanı Mustafa Şentop da katıldığı TV programında, 18 Haziran’ın öne çekileceğini doğruladı. 100 bine yakın hacı adayının mayıs sonu itibarıyla yola çıkacağını vurgulayan Şentop, “Makul bir ayarlama... Mevzuata göre söylerseniz 1 gün önce de yapsanız erken seçim denebilir. Ama bu kadarlık ayarlamanın hem siyasi anlamı yok hem de teknik gerekçelere dayanıyor” dedi.

KULİSLERDE KANIKSANDI

CHP Genel Başkanı Kemal Kılıçdaroğlu da TV100’de katıldığı programda altılı masadaki takvimin de 14 Mayıs’a ayarlı olduğunu ifade etti. Kılıçdaroğlu, “Size göre Sayın Erdoğan’ın ‘Birazcık öne alınacak’ dediği seçim tarihi ne olacak?” sorusunu, “Görünen 14 Mayıs diye düşünüyoruz” şeklinde yanıtladı.

10 MART’TA AÇIKLANABİLİR

Seçim tarihinin Meclis kararıyla öne alınması için 360 milletvekilinin oyu gerekiyor. AK Parti kaynaklarından edinilen bilgiye göre, Cumhurbaşkanı Erdoğan’ın Anayasa’nın 116’ncı Maddesi’ne dayanarak seçimleri yenileme kararını, 10 Mart Cuma günü açıklaması bekleniyor. Bu kararın Resmi Gazete’de yayınlanmasının ardından 14 Mayıs için seçim ilan edilmiş olacak. Yüksek Seçim Kurulu (YSK) 60 günlük seçim takvimini açıklayacak.

İKİNCİ TUR 28 MAYIS’TA

Sözleşmelilere geçmişe yönelik “hak iadeleri” de getiren teklif, telafi maddeleri de içeriyor. Sözleşmeli çalışanların, isteğe bağlı olan memurluk kadrolarına atanmak için bir ay içerisinde başvuruda bulunmaları gerekiyor. Teklifi açıklayan AK Partili Elitaş, şunları söyledi:

MİLAT 28 KASIM 2022

“Kamuya giren sözleşmeli personel, 3 yıl görev yaptıktan sonra memur kadrolarına atanacak; atandıktan sonra da bir yıl kurum içi ve kurumlararası nakil yasağına tabi olacak. 28 Kasım 2022’den başlamak üzere sözleşmeli personel kadrosundan 657 sayılı kanunun 4B kapsamında çalışma hayatlarına devam edecekler. Üç yıl üst üste sözleşmesi tekrar edilen kişiler, aday memur kadrosundan memur kadrosuna girmeyi hak ediyorlardı. Bu düzenleme ile 28 Kasım 2022’den önce sözleşmeli olanlar beklemeden doğrudan bulundukları kurumlarda memur kadrosuna geçecekler.

BİR YIL SONRA TAYİN HAKKI

Tayin hakkı, bir yıl aynı görevde çalıştıktan sonra elde etmiş olacak. Kadroya geçişlerin tamamı talebe bağlı olacak; kadroya geçmek istemeyen sözleşmeli personelin hakları şahsa bağlı olarak korunacak.

BELEDİYEYE DE KPSS ŞARTI

3 artı 1 modelini mahalli idareler için de düzenliyoruz. Burada görev yapan sözleşmeli personel de artık üç yılın sonunda kadroya geçecek. Mahalli idarelerde çalışan personel için de KPSS zorunluluğunu getirilecek.”

Şentop, seçim tarihi konusunda şöyle dedi: “Seçimler 18 Haziran’da. Daha önce her seçim teknik olarak erken seçim olur, ama siyaseten artık erken seçim yok.  Çünkü seçime yönelik bir karar alınsa bile süresi 60 gündür. Bundan sonraya yönelik her seçim tarihi artık sadece takvim ayarlaması olarak düşünülebilir. Kanaatimi söyleyeyim, yeni seçim kanunlarının uygulamaya gireceği tarihten önce (6 Nisan 2023) bir seçim kararı alınmasını mümkün görmüyorum.”

NOBEL ADAYLIĞI

Şentop Ukrayna’da barış girişimleriyle 2022 Nobel Barış Ödülü’nün Cumhurbaşkanı Erdoğan’a verilmesi için Nobel Komitesi’ne başvuru yaptığını da açıkladı. Şentop, farklı ülkelerden Meclis başkanlarının da Erdoğan’ı aday göstereceğini öğrendiğini belirtti. 

TBMM Sanayi ve Ticaret Komisyonu, 14 Aralık’ta başladığı torba teklif görüşmesini dün sabaha karşı saat 04.00 sularında tamamladı. Zeytinlik alanlarda maden işletmelerine izin verilen hüküm, tepkiler nedeniyle ilk günkü görüşmede tekliften çıkarılmıştı. Muhalefet, Anayasa’ya ve Anayasa Mahkemesi’nin önceki kararlarına aykırı olduğu gerekçesiyle liman işletmelerinde süre uzatımıyla ilgili maddenin de çıkarılmasında ısrarcı oldu. Bu madde, Cumhur İttifakının oylarıyla teklifte korundu. Buna göre işletme süresi 49 yıla uzatılacak limanlarda ek sözleşme imzalanabilmesi için şirketlerin işletme hakkını doğuran sözleşmeden kaynaklanan tüm mali yükümlülüklerini eksiksiz yerine getirmiş olmaları ve işletme hakkını doğuran sözleşmeden kaynaklı açılmış davalardan feragat etmeleri gerekecek.

AK Parti’nin gece ilerleyen saatlerde getirdiği borçlanma önergesi de tartışmaya neden oldu. Muhalefet, hem Plan-Bütçe Komisyonu’nun görev alanına girdiği hem de “bütçe görüşmelerinden kaçırıldığı” gerekçesiyle önergeye karşı çıktı. CHP Genel Başkan Yardımcısı Veli Ağbaba, “Korsan bir önergeyle 200 milyar borçlanma limitinin arttırımıyla bugün (dün) oylanacak bütçe maalesef çöp olmuş durumda. Burada da amaç şu; hem kamuoyu duymasın hem burada bulunan üyeler duymasın ve oldubittiyle 200 milyar lira iç edilmek isteniyor. Hakikaten kaptıkaçtı kaptıkaçtı bir kanun. Böyle bir rezilliği kabul etmiyoruz” dedi.

GÜÇLÜ KASA MESAJI

Önerge ve teklif, AK Parti-MHP’li üyelerin oylarıyla kabul edildi. Borçlanma Genel Müdürü Yiğit Yaşar, limit artışının gerekçesini şöyle anlattı: “Kanun yıl içerisinde yapabileceği borçlanmaya bir limit getirmekte. Sene başında kanundaki miktar 279.5 milyar liraydı ve bu tutarı yüzde 5 oranında bakanlık makamı onayıyla arttırma imkânı bulunmaktadır. Bu imkân kullanıldı, limit 293 milyar lira seviyesine yükseltildi ancak limit yeterli olmadığı için tekrar arttırılması ancak kanunda bir değişiklik yapılmasıyla mümkün. Burada açığın milli gelire oranı değişmedi, hatta azaldı; 3.5 yerine 3.4’e gelmişti.

Yani buradaki artış oradaki açığın oransal olarak sabit kalmasıyken, nominal tutarların artmasından kaynaklandı ve biz de bunları piyasadan iç ve dış borçlanmayla karşıladık. 2023’ün ilk çeyreğinde de yüklü iç ve dış borç ödemeleri bulunmakta, ilk üç ayda yaklaşık 185 milyar lira. Bunu da rahatlıkla karşılayabilmek için hazinenin güçlü kasayla yılı bitirerek yeni yıla girmesi gerekmekte. Sonuçta bu tutarı gidip 2023’ün ilk aylarında piyasadan bir anda karşılamaya çalışsak piyasayı çok bozmak demektir bu, bunları peyderpey 2022 yılının sonlarında piyasayı bozmadan borçlanarak karşıladık.”

BÜTÇEDE AÇIK OLUŞMAYACAK

MECLİS Plan-Bütçe Komisyonu Başkanı Cevdet Yılmaz da ek borçlanmanın bütçede artış veya açık oluşturulmadığını belirtti. “Nominal rakamların artışından kaynaklanan bir ihtiyaç karşılanıyor” diyen Yılmaz, şunları söyledi: “Gelecek yıla daha güçlü bir kasayla girmek istiyor hazinemiz. Piyasayı da bozmadan, bir anda borçlanmaya gitmeden, peyderpey borçlanarak kamuya da fayda oluşturacak şekilde bir kasayla, bir nakitle gelecek yıla girme ihtiyacı var, bunu karşılamış oluyoruz. Daha önce yapsa ne kadar ihtiyacı olduğunu yıl sonuna gelmeden tam hesaplama imkânı yoktu. Dolayısıyla ihtiyaten muhtemelen çok daha yüksek bir borçlanma limiti talep edecekti bizden. Bu rakam da piyasalar açısından yine yanlış bir sinyal olacaktı; ‘Yüksek bir borçlanma geliyor’ diye belki borçlanma maliyetlerimiz artacaktı. Dolayısıyla bu, biraz akılcı bir politikadan kaynaklanıyor. Piyasayı bozmadan hazinenin daha uygun koşullarla finansman sağlamasına dönük alınan bir tedbir. Bütçe açığımız OVP’de öngörülenden de daha düşük gerçekleşecek ama buna rağmen nominal büyüklüklerden kaynaklanan bir borçlanma limitini arttırma ihtiyacı var.”

Piyasada yaşanan ilaç krizi nedeniyle tartışma konusu olan ilaç fiyatlarını belirleyen Euro değerinde artış yapıldı. Beşeri Tıbbi Ürünlerin Fiyatlandırılmasına Dair Kararda Değişiklik Yapılması Hakkında Cumhurbaşkanı Kararı dünkü Resmi Gazete’de yayımlandı. Karara eklenen geçici maddeyle ilaç kurunda değişikliğe gidildi. Buna göre, beşeri tıbbi ürünlerin fiyatlandırılmasında kullanılacak Türk Lirası cinsinden 1 Euro değeri yüzde 36.77 oranında arttırıldı. Daha önce 7.86 olan ilaç kuru 10.75 TL’ye yükseltildi. Kararın piyasadaki ilaç sıkıntısına çözüp olup olmayacağına eczacı ve doktor kökenli milletvekilleri ve eczacılar şöyle değerlendirdi:

TBMM SAĞLIK KOMİSYONU BAŞKANI RECEP AKDAĞ: Genel olarak Euro’nun kendi değerine yakın bir fiyatın verilmesi sorunun çözümünü kolaylaştıracaktır.

AK PARTİ NİĞDE MİLLETVEKİLİ SELİM GÜLTEKİN: Kurun güncellenmesi ilk aşamada doğru bir karar. Bu zam şubat ayında yapılıyordu, herkes şubat ayına odaklandığı için firmalar ilaç üretimini şubat ayına göre ayarlıyordu. Şimdi zam öne çekilince firmalar gelecek yıl planladıkları üretimi bu aydan itibaren yapacaklar. Onlar üretime başlar, paketlemesiyle birlikte bu ilaçlar yakın zamanda vatandaşla buluşur. Eczacıların kâr baremiyle ilgili konuyu da Hazine ve Maliye Bakanlığımıza ilettik, çalışmalarını yapıyorlar. 2023 bütçesiyle ilaç fiyat kararnamesinin yenilenmesiyle birlikte gereken yapılacaktır, umudumuz bu.

MHP DÜZCE MİLLETVEKİLİ ÜMİT YILMAZ: Yeni kararnamenin akut sorunu çözeceği kanaatindeyim. Başka adımlar da atılması gerekiyor, zaten Sağlık Bakanlığı da değerlendirmesini sürdürüyor. Dünyadaki gelişmelere uygun olarak bu fiyat düzenlemesi, vatandaşın ilaca erişiminde engelleri kaldırmak açısından en azından elimizi güçlendirdi. Ayrıca eczacıların kâr oranıyla ilgili fiyat baremleri üzerinden Sağlık Bakanlığı ile Hazine ve Maliye Bakanlığı’yla görüşüyoruz. Özellikle bu basamaklarda da fiyat artışı kadar artırım olması için çalışmalarımızı yürütüyoruz.

‘GEÇİCİ ETKİ YAPAR’

CHP BURSA MİLLETVEKİLİ ERKAN AYDIN: Güncelleme özellikle üreticiler açısından kısa süreli nefes aldırır. Çünkü, özellikle çocuk şurupları ve antibiyotikleri gibi ucuz ilaçlarda maliyetler, sadece ambalaj maliyetleri bir yılda yüzde 400 arttığı için çok yüksek. Bu son güncelleme en azından üretim maliyeti yüksek, fiyatı düşük ilaçların kısa vadede piyasaya çıkmasına yardımcı olur. İlaç fiyat kararnamesinin de yeniden güncellenmesi gerekir.

İYİ PARTİ İZMİR MİLLETVEKİLİ AYTUN ÇIRAY: Çoğu ilaç şirketinin merkezleri yurtdışında olduğu için iktidarın bu şirketlere baskı gücü de yok. Dolayısıyla piyasada da ilaç yokluğu yaşanıyor. Şimdi bir güncelleme yaptılar, aslında bu zamdır, ben bunun bahsettiğim nedenlerden dolayı hemen sonuç vereceğine ve ilaç kıtlığının ortadan kalkacağına inanmıyorum.

İLAÇ FİRMALARI OLUMLU KARŞILADI

AK Parti ve MHP grupları ile BBP Genel Başkanı Mustafa Destici ve İstanbul Bağımsız Milletvekili Fatih Şeker’in imzasını taşıyan ortak teklifte Meclis Başkanı Mustafa Şentop ile MHP Genel Başkanı Devlet Bahçeli ve AK Parti Grup Başkanı İsmet Yılmaz ilk imzacılar oldu.

AĞLAYARAK AÇIKLADI

AK Partili Özlem Zengin’in teklifi açıkladığı basın toplantısına partisinden ve MHP’den kadın milletvekilleri de katıldı. Zengin, “Bu Anayasa değişikliği biliyorum Meclis’ten geçecek ve biz bunu anlatmaya devam edeceğiz. Bu bizim hikâyemiz” derken gözyaşlarını tutamadı.

Şubat ayında Genel Kurul gündemine gelmesi beklenen ve iki maddeden oluşan teklifle Anayasa’nın “Din ve Vicdan Hürriyeti” başlıklı 24’üncü maddesi ile “Ailenin Korunması ve Çocuk Hakları” başlıklı 41’inci maddesine yeni hükümler eklenmesi öngörülüyor. 41’inci maddeye “Evlilik birliği, ancak kadın ile erkeğin evlenmesiyle kurulabilir” hükmünün koyulması öneriliyor.

İlk iki gününde arbede ve kavga yaşanan Meclis Genel Kurulu’nda disiplin cezaları peşisıra geldi. Öncelikle, arbede sırasında “o.. ç..” ifadeleri tutanağa geçen CHP İzmir Milletvekili Atila Sertel’e kınama cezası verildi.  HDP Mersin Milletvekili Ömer Faruk Gergerlioğlu’nun “Sizin partiniz ve bakanlığınız mı iffetsiz?” sözlerine ise öncelikle kendi partisinden itiraz geldi. HDP Grup Başkanvekili Meral Danış Beştaş hemen “İffet” sözünü düzeltmesini istedi. Gergerlioğlu gönüllü olmayınca Beştaş, “Hayır, bunu kabul etmiyoruz” diye ısrar etti. AK Parti Grup Başkanvekili Bülent Turan da “Kendi grubu sahip çıkmadı, size içtüzüğü uygulamak düşer” diyerek CHP’li Meclis Başkanvekili Haydar Akar’dan ceza talep etti. Gergerlioğlu, “Ben kimseyi iffetsizlikle suçlamadım” düzeltmesine karşın kınama cezası aldı.

ÇEKİÇ VAKASI 

İYİ Parti Trabzon Milletvekili Hüseyin Örs’e yumruk atan AK Parti Bursa Milletvekili Zafer Işık’a disiplin cezası verilmesi ise perde arkasında örtülü bir uzlaşmayla sağlandı. Daha önce Meclis kürsüsünde çekiçle cep telefonu kıran CHP Muğla Milletvekili Burak Erbay’ın eyleminin içtüzüğe aykırı olduğu aynı gün kayda geçirilmediğinden ceza uygulanmamıştı. Bu nedenle Başkanvekili Akar, Örs’ün “fiziki şiddete uğradığını” tutanağa işletti ve daha sonra AK Partili Zafer Işık’a iki birleşim geçici çıkarma cezasını oyladı. Kavgada yaptığı hareket nedeniyle İYİ Parti Konya Milletvekili Fahrettin Yokuş’a da kınama cezası verildi. Kınama cezası alan üç milletvekilinin maaşından 19’ar bin lira, Işık’tan ise maaşının üçte ikisine karşılık gelen 38 bin lira kesilecek.

‘GAZİ’  MECLİS

CHP Genel Başkanı Kemal Kılıçdaroğlu, bütçenin başlangıç oturumunda, “Gazi Meclis falan filan bırakalım o ayakları. Kimin gazi olup olmadığı bellidir” demişti. İktidarın CHP Lideri’ne tepkisi sonraki görüşmelere yansıdı. AK Parti, MHP ve BBP temsilcileri iki günde 60 kereden fazla “Gazi Meclis” dedi. 

AK PARTİ VE CHP’DEN ‘DİL’DE ORTAK TAVIR

TBMM, Adalet, Gençlik ve Spor Bakanlıkları ile yüksek yargı kurumlarının bütçelerinin görüşüldüğü Genel Kurul’da İYİ Parti grubu adına İstanbul Milletvekili Ümit Beyaz kürsüye gelirken AK Parti sıralarından konuşmalar oldu. İYİ Partili Beyaz, AK Parti İzmir Milletvekili Yaşar Kırkpınar’a “Var ya gerçekten çok boş konuşuyorsun. Sen hiç konuşma” karşılığını verdi. Beyaz, bir yandan “Sayın Beyaz önüne bak” diye seslenen Kırkpınar’a tepki gösterirken, diğer yandan AK Parti Grup Başkanvekili Bülent Turan’a “Ya kardeşim ‘Önüne bak’ diyor adam” diye şikâyet etti. Ancak Turan’dan “Önüne bak ama sen” yanıtını aldı. Beyaz’ın “Yok ya! Ona mı soracağım nereye bakacağımı? Sana mı soracağım?” tepkisine karşılık arka sıralardan gelen AK Parti İzmir Milletvekili Alpay Özalan da “Önüne baksana ya” diye bağırdı.

ÜSTTEN YUMRUK, ALTTAN TEKME

Meclis Başkanvekili Haydar Akar, uyarıları dikkate alınmayınca oturumu kapattı. AK Parti ve İYİ Partili milletvekilleri kürsü önünde toplandı. Arka sıralardan koşarak gelen AK Parti Bursa Milletvekili Zafer Işık, aynı hızla İYİ Parti Trabzon Milletvekili Hüseyin Örs’e yumruk attı. AK Partili Işık da dengesini kaybederek yere düştü. Işık’la birlikte kavgaya karışan AK Parti Yozgat Milletvekili Yusuf Başer de dengesini kaybetti. Arbede sırasında iki partiden milletvekillerinin birbirini yumruklamaya ve bel altından tekme atmaya çalıştığı görüldü.

YOĞUN BAKIM SERVİSİNDE

Kavga, milletvekillerinin müdahalesiyle güçlüklü bitirildi. İYİ Partililer, AK Partili Işık’ın yüzük bulunan eliyle indirdiği yumruk sonucunda Örs’ün alnında çizik oluştuğunu söyledi. İYİ Partili Örs, fenalaşınca revire götürüldü. Geçen yıl kalp pili taktıran ve kalp ritminde sorun olan Örs hastanede yoğun bakıma alındı. Öte yandan Işık’a, TBMM İçtüzük gereği Örs’e fiziksel şiddet uygulamaktan Genel Kurul’a iki birleşim katılmama ve maaşından 38 bin lira kesilmesi cezası verildi. Kavgaya karışan İYİ Partili Fahrettin Yokuş ile kullandığı ifadeler nedeniyle HDP’li Faruk Gergerlioğlu da kınama cezası aldı. 

JESTLE BAŞLAMIŞTI

BAHÇELİ: 6’LI MASA ADAYIM SINIF ARKADAŞIM

MHP Genel Başkanı Devlet Bahçeli, bütçe görüşmelerine verilen arada gazetecilerle sohbet ederken ‘6’lı masanın aday anketi’ sorusuna şu yanıtı verdi: “Tercihim sınıf arkadaşımdır.”

Bütçe görüşmelerine verilen arada kulise çıkarak kurmaylarıyla çay içip sohbet eden Devlet Bahçeli, çevresini saran gazetecilerin de sorularını yanıtladı. Gazetecilerin, 6’lı masanın Cumhurbaşkanı adayı için anket yapacağı iddialarıyla ilgili sorusu üzerine, “Televizyonda bahsettiler, en sonunda 15 Ocak’a kadar zannediyorum, aday belirlemede bir anket yapalım, ankette kim çıkarsa ona karar verelim, müracaat edilirse siz de bu ankete katılır mısınız dediler. Ben henüz cevap vermedim” diyen Bahçeli, “Cevap verecek misiniz?” sorusu üzerine de gülerek, “Var tabii düşüncem. Söyleyeyim mi size?” dedi ve şöyle konuştu:

KEMAL BEY DEĞİL Mİ

“Eğer birisi ankette bana gelip, böyle bir 6 kişi anket yapıyoruz, siz bu ankette kime ‘evet’ dersiniz, veya ‘benimsersiniz’ dediği zaman tercihim sınıf arkadaşımdır.”

Bahçeli ile Kemal Kılçdaroğlu’nun üniversiteden sınıf arkadaşı olduğunu bilen gazeteciler hemen, “Kemal Bey değil mi?” diye sordu. Bahçeli de yine gülerek, “Sınıf arkadaşım derim” demekle yetindi.

KILIÇDAROĞLU BELİRTİ OLMAYINCA GELDİ

Hafta sonu İstanbul’da partisinin yeni vizyonunu açıklayan Kılıçdaroğlu dün de bütçe için Meclis’teydi. Vizyon toplantısına da katılan eşi Selvi Kılçdaroğlu’nun COVID-19 test sonucunun pozitif çıkması üzerine gözler Kılıçdaroğlu’nun üzerindeydi. Salona en erken gelen lider olan Kılıçdaroğlu’nun test yaptırıp yaptırmadığını soruşturunca, yakın çevresinden, “Genel Başkan’da, bu rahatsızlığın hiçbir semptomu görülmedi. Semptom göstermeyenlere de malum test önerilmiyor. O nedenle test yaptırmadı. Zaten Hanımefendi de İstanbul’da, kızının yanında” bilgisi aktarıldı.

TBMM Hükümlü ve Tutuklu Hakları Alt Komisyonu’nun Almanya inceleme raporuyla ilgili görüşmesinde ilginç değerlendirmeler yapıldı. Aynı ittifaktaki milletvekilleri de görüş birliğine varamadı. AK Parti Çorum Milletvekili Erol Kavuncu, 100 milyon euro civarında maliyeti olan Heidering Cezevi’ni anlatırken, “Temel argüman tek kişilik hücreler. Mobilyaysa mobilya... Yüzde 80’i bir şekilde sabah işte, ücret de alıyor. Çıktıktan sonra da hayata hazır halde atılıyor. Bizim cezaevlerinin en büyük açmazı 10-15-20 kişilik koğuşlar olması” dedi. Bunun üzerine tartışma şöyle gelişti:

BİZİM ACIMIZ, MUTLULUĞUMUZ BİR

◊ Bülent Karataş (MHP İstanbul Milletvekili): Türkiye’nin örnek alacağı bir şey değil. Türkiye’de hücre sadece cezalandırma olarak düşünülürken Avrupa’da bireye ödül şeklinde... Bu coğrafyada yaşayan insanlar acılarını birlikte yaşayarak gideriyorlar, mutluluklarını birlikte yaşayarak çoğaltıyorlar. 

◊ Kavuncu: 20-30 kişilik koğuş sistemi çağın gerisinde kalmıştır. O “tabutluk” denilen şeyi savunmuyoruz, moderniteyi savunuyoruz. İki, her mahkûmun yeteneğine göre çalışması lazım. Yani 20-30 kişilik çiftli ranzaları mı savunuyoruz?

◊ Karataş: Siz tek yaşamayı kabul eder misiniz?

◊ Kavuncu: Yaşamıyor adam, gece yatıyor orada.

◊

Malatya’da toplu açılış programında yeni tamamlanan projelerin açılışını yapan Cumhurbaşkanı Tayyip Erdoğan, Belediye Meydanı’nda halka hitap etti ve kıyafet özgürlüğü için CHP Genel Başkanı Kemal Kılıçdaroğlu’na yeni bir çağrı yaptı. İşte Erdoğan’ın açıklamalarından çarpıcı satırbaşları: 

- KUMPASLARI BOZDUK: Önümüze kurulan her tuzağı, arkamızdan çevrilen her kumpası, üzerimizde oynanan her oyunu milletimizden aldığımız destekle bozduk. Yola çıkarken ne demiştik, ülkemizi 4 temel direk üzerinde yükselteceğiz. Sağlık, eğitim, adalet, emniyet. Yetmez dedik; ya. Ulaşım, tarım, diplomasi, bütün bunlarla beraber dünyada Türkiye’nin bir numara olması için adımların atılması. Attık mı bu adımları? Biz Ferhat olduk, Şirin’e dağları delerek yolları aştık. Ayın 28’in de inşallah Ankara Spor Salonu’nda ‘Türkiye Yüzyılı’nı tüm dünyayla paylaşacağız. Onun için 5 tane başlığımız var: Yatırım, istihdam, üretim, ihracat ve cari fazlayla büyüme.

- BAKALIM GELEBİLECEK Mİ: CHP Genel Başkanı, milletimizin kabuk bağlamış başörtüsü tartışmasını yeniden açtı. Başı açığı da başı örtülüsü de kardeş kardeş üniversitelerimizde, her yerde okuyabiliyor. Bu barışın, bu özgürlüğün, bu kardeşliğin simgesidir. Bunu biz başardık. Bay Kemal senin böyle bir derdin yok. Bunun için ‘Gel dedim Anayasa güvencesine alalım.’ Teklifimizi Meclis’e vereceğiz. Bakalım gelebilecek mi?

- AİLE KORUMASINI DA EKLEYEREK: Göreceğiz. Gelir veya gelmez. Maksat tüm milletimiz bunu görsün, bunu tanısın. Yandaşlarını da tanısın. Altılı masayı da tanısın. Aksi bir durum ortaya çıkarsa ülkemizi sivil, özgürlükçü, bir Anayasa’ya kavuşturma gayretimizi seçimde sonra sürdüreceğiz. Biz hazırlıkları yaptık. Anayasa değişikliğini Meclis’e göndereceğiz. Sapkın akımların dayatmalarına karşı ailenin korunmasını da ekleyerek Anayasa değişikliği teklifinin hazırlığına başladık.

- BUGÜN İLK KEZ AÇIKLIYORUM: Hatta şunu da yapabiliriz. Bunu bugün ilk kez Malatya’da açıklıyorum: Hadi sıkıyorsa gel bu işi referanduma götürelim. Parlamento’da çözülmüyorsa millete götürelim, kararı millet versin. Türkiye Yüzyılı bu tür tartışmaların aşıldığı yeni devrin adı olacaktır.”

‘SİYASETİ EKRAN GÖRÜNTÜSÜ ZANNEDİYOR’

- “Karşımızdaki muhalefetin başındaki kişiye 2023 cumhurbaşkanlığı seçimleri için hodri meydan dedim. Biz bu zata ‘seçimde karşımıza çık’ dedik. Sanki ben ona televizyona çık demişim. Geceleri sosyal medya videosu yayınlaya yayınlaya galiba siyaseti de ekrandaki görüntüden ibaret sanmaya başladı. Siyaset cesaret işidir. Bu zatın şimdi meydana çıkıp mertçe mücadele vermesini beklemek biraz zorlama olacak ama maalesef karşımızdaki fotoğraf bize başka bir yol da bırakmıyor. Ya aday ol karşımıza çık ya da adayın kimse söyle onu bilelim. Herhalde birileri bunu tuttu bırakmıyor olsa gerek ki kendini böyle bir durumda bırakıyor. Ülke bunların elinde olsaydı bu kışı nasıl geçirirdik bilmiyorum. Şimdi Türkiye, doğalgazın merkezi oluyor.”

ORDUMUZA HAKARETİN BEDELİ ÖDENECEK

6 yaşına kadar çocuklarını yanlarında tutabilen anne mahkûmların “3 yaş daha yükseltme” istemini Meclis ve Adalet Bakanlığı uygun bulmadı. Uzmanlar ve milletvekilleri, annelere rağmen, cinsel kimlik oluşumu ve psikolojileri açısından çocukların daha fazla özgürlükten uzak kalmasına sıcak bakmadı.

AVRUPA’DA O-2 YAŞ

Cezaevleri Genel Müdürü Enis Yavuz Yıldırım, yurtdışında bu konuya özel inceleme yaptıklarını, gelişmiş ülkelerde anne yanında kalan çocuklarda en yüksek yaşın 2 olduğunu vurguladı. Alt Komisyon Başkanı İbrahim Yurdunuseven de “Hem sosyolojik hem psikolojik sonuçları var. Onlara da bakmak lazım, yani kolay değil. Biz insani düşünüyoruz ama çocuk psikolojisi önemli. Belki görüş saatlerini arttırarak çözebiliriz. Yani, ‘Normal 1.5 saat ama çocuklu ailelere 3 saat’ gibi” dedi.

CHP Ankara Milletvekili Ali Haydar Hakverdi
ise AK Partili üyelere “Düzenli kalma değil de tatillerde, hafta sonları daha rahat girip çıkabilme, görüş hakkı sağlanabilir” önerisini getirdi. Cezaevleri yönetmeliğine göre 0-6 yaş arası çocuklar cezaevlerinde anneleriyle birlikte kalabiliyor. Ancak komisyonun Marmara Cezaevi’nde yüz yüze görüştüğü anne mahkûmlar, bu yaşın 9’a çıkarılmasını dilekçelerle talep etti.

BARIŞ’IN ÖZGÜRLÜK HAYALİ

Yönetmenliğini Tunç Başaran’ın yaptığı 1989 yapımı Uçurtmayı Vurmasınlar’da, annesiyle birlikte cezaevinde kalan 5 yaşındaki Barış’ın gözüyle kadınlar hapishanesi anlatılıyor. Çekimleri Ankara Merkez Kapalı Ceza ve Tutukevi’nde gerçekleşen film, çok sayıda ödülün yanı sıra 62. Oscar Ödülleri’nde Türkiye’nin yabancı dilde en iyi film dalında Akademi Ödülü aday adayı olarak seçilmişti.

Facianın yaşandığı madene heyet gönderen CHP ve İYİ Parti temsilcileri, sorumlu kişilere görevden el çektirilmediğini, henüz kimsenin gözaltına alınmamasının da “delil karartmaya” neden olduğunu savundu.

Muhalefet partilerinin, “Deliller şüphelilerin elinde” savına karşı çıkan AK Parti Grup Başkanvekili ve Bartın Milletvekili Yılmaz Tunç ise süreci anlatarak iddiaları yanıtladı.

DİJİTAL SİSTEM VAR KARARTILAMAZ

“Kazanın olduğu akşam -18.05’te patlama oldu, hemen sonraki dakikalarda- Bartın Cumhuriyet Başsavcısı olay mahalline intikal etti. Bütün arama ve el koyma işlemleri kazanın olduğu akşam yapıldı. Başsavcı, karakutulara el koyma işlemlerini orada gerçekleştirdi. Ertesi gün de diğer belgelerle ilgili çalışmalar devam etti.

(Delillerin şüphelilerin elinde olması) Kesinlikle söz konusu değil. Çünkü Amasra ocağında kazayı anbean tespit edebilecek nitelikte elektronik, dijital sistemler mevcut. Orası devlete ait bir ocak ve dijital sistemlerin karartılması söz konusu olamaz.

(Görevden el çektirmeler) Elbette ki kusur durumuna göre kimlerin ihmali varsa, cezai açıdan sorumlusu kimse elbette ki hesap sorulacaktır.”