İsmail Sarı

Kepçe kulak rahatsızlığı, erkek ve kadınlarda ortak bir sorun olarak çocukluk çağından itibaren insan psikolojisini en olumsuz etkileyen şekil bozukluklarından biri.

Son zamanlarda ise kulak deformitesine çözüm olarak, sosyal medyada ‘kepçe kulak bantları’ ya da ‘kulak düzleştiricilerine’ dair çok fazla paylaşım yapılıyor. Ayrıca bu bantlar popüler olan pek çok alışveriş sitesinde de satılıyor. Fakat uzmanlar, bu ürünlerin zararlı olduğu konusunda uyarılarda bulunuyor.

Konuyla ilgili görüşlerine başvurduğum Türk Plastik Rekonstrüktif ve Estetik Cerrahi Derneği üyesi Estetik Plastik Cerrah Op. Dr. Ebru Şen, “Sosyal medyada dudağını ya da kulağını yapıştıran, şakak ve yanak germe etkisi için bantlarla saç içine ipler takan pek çok kişi var. Akım haline gelen bu çılgınlıklara şaşırıyorum. Ne yazık ki güzellik algısı doğallık ve koruyuculuktan çok yapaylaştırmaya doğru gidiyor” ifadelerini kullandı.



‘ÖLDÜRÜCÜ ANAFİLAKTİK ŞOK OLUŞABİLİR’

Son dönemde popüler olan kulak bantlarının zararlarına değinen Op. Dr. Ebru Şen,

Hepatit, çoğunlukla viral bir enfeksiyonun neden olduğu karaciğer iltihabı olarak biliniyor. A, B, C, D ve E tipleri olarak adlandırılan beş ana hepatit virüsü bulunuyor. Bu beş tip, neden oldukları hastalıklar ve salgın potansiyeli nedeniyle son yıllarda dünya üzerinde büyük bir endişe kaynağı olmaya başladı.

Geçtiğimiz günlerde Dünya Sağlık Örgütü’nün (DSÖ) yayımladığı ‘2024 Küresel Hepatit Raporu’nda hepatit nedeniyle yaşanan ölümlerin arttığı açıklandı. Raporda, viral hepatitten yılda 1,3 milyon kişinin hayatını kaybettiği vurgulanırken hepatitin, dünya genelinde bulaşıcı hastalıklar nedeniyle yaşanan ölümlerin ikinci en büyük sebebi olduğu aktarıldı.

Bu ölümlerin yüzde 83'üne hepatit B, yüzde 17'sine ise hepatit C neden olurken, hepatit B ve C enfeksiyonları nedeniyle dünya genelinde her gün 3 bin 500 kişinin hayatını kaybettiğinin de altı çizdi. Ayrıca raporda, kronik hepatit B ve C enfeksiyonlarının yarısının 30-54 yaş arası kişiler, yüzde 12'sinin ise 18 yaş altı çocuklar arasında olduğu bildirildi.

BU TABLO ENDİŞE VERİCİ! HER GÜN 6 BİNDEN FAZLA KİŞİYE HEPATİT BULAŞIYOR

Raporda görüşlerine yer verilen Dünya Sağlık Örgütü Genel Direktörü Tedros Adhanom Ghebreyesus, tablonun endişe verici olduğunu belirterek, “Hepatit enfeksiyonlarını önlemede küresel düzeyde ilerleme olmasına rağmen hepatitli çok az kişiye teşhis ve tedavi uygulandığı için ölümler artıyor. Ayrıca her gün 6 binden fazla kişiye viral hepatit bulaşıyor. DSÖ, hayat kurtarmak ve bu eğilimi tersine çevirmek için ülkelerin ellerindeki tüm araçları, erişilebilir ücretlerle kullanmalarını desteklemeye kararlı” ifadelerini kullandı.

Konuyla ilgili görüşlerine başvurduğum İç Hastalıkları ve Gastroenteroloji Uzmanı Prof. Dr. Alper Yurci de tablonun korkutucu olduğunu vurgulayarak, “Viral hepatite yol açan karaciğere özgü bu virüslerin hepsi karaciğer hastalığına neden olurken bunlardan özellikle hepatit B, C ve D kronikleşerek kronik hepatit, siroz ve karaciğer kanserine ilerliyor. Ne yazık ki dünyada her yıl yaklaşık 1 milyondan fazla insan viral hepatitlere bağlı siroz ve karaciğer kanseri gibi hastalıklar nedeniyle yaşamını yitiriyor. Maalesef sayı günden geçtikçe de artıyor” dedi.

Her yer yemyeşil: GÜZELDERE ŞELALESİ TABİAT PARKI

Düzce’de Gölyaka ilçesi sınırlarında yer alan tabiat parkı; Düzce’ye 18, Gölyaka’ya 11 kilometre uzaklıkta bulunuyor. Alanın en popüler güzeli ise şelale… Güzeldere köyünden geçen Bıçkı Deresi üzerinde bulunan şelale, 120 metre yükseklikten dökülen suyun doğal coşkusunu dev kayın ve gürgen ağaçlarıyla bütünleştirerek muazzam bir görüntü oluşturuyor.


Piknik alanı ise şelaleye inen yola gelmeden, büyük bir alana yayılmış ve çok güzel düzenlenmiş bir şekilde sizi bekliyor. Ancak bütün malzemelerinizi eksiksiz bir şekilde yanınıza getirmenizde fayda var. Çünkü çevrede işletme bulunmuyor.

Yoğun iş hayatı, aile bireyleriyle ilişkiler, trafik, sosyal yaşam ve diğer pek çok konu, stresin oluşmasına etki eden nedenler. Çoğu bilim insanı ise modern çağın bir parçası olan stresle başa çıkmak için en önemli şeyin sağlıklı bir beslenme programı olduğuna dikkat çekiyor.

Örneğin stresli ve mutsuz anlarda akla ilk önce çikolata ve cips gibi ürünler geliyor. Bu ürünler, yüksek şeker ve yağ içeren besinler olduğu için başlangıçta serotonin salgılatıp, kişinin daha mutlu hissetmesini sağlıyor gibi gözüküyor. Ancak devam eden süreçte stresin daha da artmasına neden oluyor.

Bu nedenle stresi azaltmak için vitamin ve mineral açısından zengin olan gıdaları tüketmek gerekiyor. Kalp atış hızımızı, kan basıncımızı ve kan akışımızı düzenlemeye yardımcı olan vitamin ve mineralleri içeren gıdalar, vücudumuz üzerindeki potansiyel sakinleştirici etkisi nedeniyle sosyal medyada ‘doğal beta blokerler’ olarak anılıyor.

Bu gıdaların hiçbiri stres hormonlarının salınımını engelleyen beta bloker ilaçların (akut kalp krizlerinin tedavisinde ve tekrarlayan kalp krizlerinin önlenmesindeki önemli ilaçlar) yerini alamasa da araştırmalar, bu besinlerin kalp sağlığına etki ettiğini ve dolayısıyla stresin fiziksel semptomlarını hafifletmeye yardımcı olacağını gösteriyor.

Yapılan çalışmalarda da strese iyi gelen en etkili gıdaların potasyum, E vitamini ve arjinin içeren besinler olduğuna dikkat çekiliyor.

Peki bu besinler tam olarak neler? Ne sıklıkla tüketmek gerekiyor? Uzman Diyetisyen Ayça Sena Yılmaz ile konuyu mercek altına aldık.

Botoks, dünyada en sık uygulanan estetik uygulamalardan biri… İşlemin kolay, sonuçlarının ise etkili oluşu ilgiyi gün geçtikçe artırıyor. Pek çok uzman botoksun doğru ellerde uygulandığı zaman çok güvenli ve gerçek bir anti-aging (yaşlanma karşıtı) olduğunu söylüyor.

Fakat son zamanlarda hem ülkemizde hem de dünyada sahte botoks şikayetleri artıyor. Geçtiğimiz günlerde ABD’de açıklanan verilere göre Illinois, Colorado, Kentucky, Washington ve Tennessee dahil olmak üzere ülkenin birçok eyaletinde insanların sahte botoks enjeksiyonları sonrasında hastalandıkları bildirildi.

Hastalık Kontrol ve Önleme Merkezi (CDC), gelen şikayetler üzerine başlattığı bir çalışmada, “Çok kapsamlı bir soruşturmayı koordine ediyoruz” açıklamasında bulundu. CDC, bu ciddi durumu ele almak için Tennessee ve Illinois eyaletlerinin sağlık departmanlarıyla iş birliği içinde çalışıldığını belirtti.

‘TÜRKİYE’DE DE 3 BİN 481 KUTU SAHTE BOTOKS ELE GEÇİRİLDİ’

Ülkemizde de son yıllarda sahte botoks şikayetleri artmaya başladı. Geçen yıl İstanbul Emniyeti'ne bağlı Mali Suçlarla Mücadele Şube Müdürlüğü ekiplerinin gerçekleştirdiği iki ayrı operasyonda piyasa değeri 6 milyon lira olan 3 bin 481 kutu sahte botoks ve dolgu ilaçları ele geçirildi.

Ele geçirilen ürünlerin bazılarının soğuk zincirle son kullanıcıya ulaşması gerekirken, sağlıksız ortamlarda tutulduğu ifade edildi. Gözaltına alınan şüpheliler hakkında

Küresel iklim değişikliği, son yıllarda artan aşırı hava olaylarıyla beraber tüm dünyanın gündeminde ilk sırada yer alıyor. Kısa bir süre önce Avrupa Birliği (AB) Copernicus İklim Değişikliği Servisi tarafından yayımlanan rapor, ‘iklim krizi’ tehdidinin ne kadar ciddi boyutta olduğunu bir kez daha gözler önüne serdi.

Raporda Şubat 2023 ile Ocak 2024 arasında yıllık sıcaklık artışı 1,52 dereceye ulaştı. Böylelikle dünya ilk kez küresel ısınma eşiği olan 1,5 santigrat dereceyi geçerken aynı zamanda gezegenin rekor oranda su seviyesi artışı ile karşı karşıya kaldığına vurgu yapıldı.

En önemlisi de küresel iklim değişikliğinin insan sağlığı üzerinde doğrudan etkisinin bulunuyor olması… Örneğin çevre ve hava kirliliği ile iklim değişikliğinin beyin damar hastalıkları üzerindeki etkileri son yıllarda daha sık ortaya çıkmaya başladı. Yapılan çalışmalar gösteriyor ki; hava ve çevre kirliliği, iklim değişikliğiyle beraber inme ve beyin damar tıkanıklığı oluşumuna kalp hastalıklarından daha fazla neden oluyor.



İKLİM DEĞİŞİKLİĞİ ÖLÜMLE DAHA ÇOK BAĞLANTILI HALE GELMEYE BAŞLADI

Geçtiğimiz günlerde Amerikan Nöroloji Akademisi'nin dergisi Neurology'de yayımlanan yeni bir araştırma ise bu durumu bir kez daha kanıtladı. Çalışmaya göre iklim değişikliğiyle bağlantılı aşırı sıcaklık dalgalanmaları, dünya çapında yarım milyondan fazla insanın felç nedeniyle hayatını kaybetmesine neden oldu.

Yapılan araştırmaların büyük bir çoğunluğu, yerde uyumanın sağlığa oldukça yararlı olduğunu savunuyor. Pek çok uzman da yerde yatmanın bel ağrılarına iyi geldiğini söylüyor.

Bel ağrıları ise toplumumuzda her 10 kişiden 8'inin hayatında en az bir kez yaşadığı ciddi sağlık sorunları arasında yer alıyor. Her ağrı ‘fıtık’ anlamına gelmiyor ancak bel ağrılarının sık nedenlerinden biri, omurlar arasındaki disklerde fıtıklaşma oluyor.

Yaşam kalitesini oldukça düşürebilen bel ağrıları, genellikle 30-50 yaş aralığında görülse de son yıllarda 15-20 yaş arasındaki gençlerin de sorunu olmaya başladı. Z kuşağı da bu sorunların üstesinden gelmek için son zamanlarda yerde yatmayı tercih ediyor.

Bugüne kadar #floortime (zemin/yer zamanı) etiketiyle işaretlenen videolar TikTok'ta şaşırtıcı bir şekilde 52,4 milyon kez görüntülendi. Bu da gösteriyor ki dünyanın pek çok ülkesindeki gençler yerde yatmayı tercih ediyor.

Çağımızın hastalığı olan kanserle savaşta sağlıklı ve dengeli beslenme büyük rol oynuyor. Bu doğrultuda bazı besinler var ki vücudun bağışıklık sistemine katkılarıyla diğerlerinin arasından sıyrılıp bir değil birkaç adım öne çıkıyor. The Telegraph’a konuşan uzmanlar da bu besinlere odaklandı. Mide, bağırsak, meme, prostat ve akciğer kanserine yakalanma riskini en aza indirmeye yardımcı olan 6 besine dikkat çekti. İşte o ürünler...MEYVE VE SEBZELER (Günde en az beş porsiyon)

İspanya, İtalya ve Yunanistan gibi ülkelerdeki geleneksel beslenme kalıplarına dayanan bitki bazlı beslenme, günde en az beş porsiyon meyve ve sebzeyi içeriyor.

Newcastle Üniversitesi’nde beslenme alanında araştırmacı olan Dr. Fiona Malcomson ise bunun sağlıklı bir bağırsak mikrobiyomunun korunmasına yardımcı olduğunun ve bağırsak kanseri riskini azalttığının altını çiziyor.

Dr. Malcomson The Telegraph’a yaptığı açıklamada, “Meyve ve sebzelerle dolu sağlıklı bir beslenme aynı zamanda sağlıklı vücut ağırlığınızı korumamıza yardımcı olur. Bu durum kansere yakalanma riskinizi de ciddi oranda azaltır. Kahvaltıda çilek ve muz gibi meyvelerin yulafla birleştirilmesi çok önemli” ifadelerini kullandı.

Çağımızın en önde gelen sağlık sorunlarından biri kanser. Her yıl, dünya çapında yaklaşık 500 bin kişiye kanser tanısı konuyor ve bu insanların üçte biri hayatını kaybediyor.

Kanser konusunda araştırmaları gündeme getirmesiyle tanınan BMJ Oncology dergisinde 2023 yılında yayımlanan ve yaklaşık 30 tür kanseri mercek altına alan büyük bir araştırmaya göre, 1990 ile 2019 arasında dünya çapında 50 yaş grubunda kanser oranı neredeyse iki katına çıktı.

204 ülkeden verilerin incelendiği çalışmada 2019'da 50 yaş altı arasında 3,26 milyon yeni kanser tanısı konulduğu açıklandı. Ayrıca 2019'da 50 yaşın altındaki bir milyondan fazla kişi kanserden öldü. Bu veri 1990'daki verilere göre yüzde 28 artış anlamına geliyor. Pek çok uzman yeni erken başlangıçlı kanser vakalarının 2030 yılına kadar yüzde 31 daha artacağını tahmin ediyor.Avustralyalı şarkıcı ve söz yazarı Kylie Minogue’a 2005 yılında 36 yaşındayken meme kanseri teşhisi kondu. Bir yıl boyunca zorlu bir kemoterapi gördü ve 2006 yılında kanserden kurtulduğu ilan edildi. ‘Zırtapoz’ filminin yıldızı Ben Stiller’e de doktorunun kendisine prostat spesifik antijen (PSA) testi yaptırmasının ardından 48 yaşında prostat kanseri teşhisi kondu. Stiller, 2016’da hastalığı yendikten sonra “Birdenbire ortaya çıktı. Hiçbir fikrim yoktu. Test yaptırmasaydım bu hastalığı yenmekte çok zorlanacaktım” dedi. Hugh Jackman'a da altı kez cilt kanseri teşhisi konuldu. İlk teşhisi 2013 yılında konulan Jackman, 45 yaşındaydı… Siyah Panter (Black Panther) filminin başrol oyuncusu Chadwick Boseman'ın 2020 yılında kolon kanserine yakalandıktan sonra 43 yaşında hayatını kaybetmesi ise son yıllarda kansere karşı kamuoyundaki hassasiyetin artmasına yol açtı.

‘14-49 YAŞ GRUBUNDAKİ ARTIŞ ÇOK KORKUTUCU’

İngiltere’de Kings College London Kanser Politikası Enstitüsü Direktörü Prof. Dr. Richard Sullivan, Metro.co.uk'ye yaptığı açıklamada “Erken başlangıçlı kanser vakalarındaki artışa ilişkin son araştırmaların çoğu bazı büyük sorunlara işaret ediyor. Özellikle 14-49 yaş grubundaki kanser vakalarındaki artış oldukça korkutucu…” ifadelerini kullandı.

Konuyla ilgili görüşlerine başvurduğum Onkoloji Uzmanı Doç. Dr. Nilay Şengül,

Turizm sektöründe bayram hareketliliği yaşanıyor. Otellerdeki doluluk oranı şimdiden yüzde 90’a ulaştı. Fakat otellerde çok fazla para harcayarak zaman geçirmek yerine günübirlik ya da iki günlük nispeten ekonomik bir tatil yapabilmek de mümkün. İşte şehirden çok uzaklaşmadan yeşilliğin içinde ailecek vakit geçirilecek adresler…
Piknik için ideal: AYDOS ORMANI 

Aydos Ormanı, İstanbul’da Anadolu Yakası’nda en çok ziyaret edilen adreslerden biri… Kartal, Pendik ve Sultanbeyli ile çevrelenmiş bir bölgede yer alıyor. Bol oksijenli ve yemyeşil bir doğaya sahip. Şehrin içinde yer aldığı için ulaşımı da çok kolay.

Associated Press’e (AP) konuşan Yunan yetkililer 1 Nisan Pazartesi günü itibariyle kapıda vize uygulamasının başladığını duyurdu. Rodos Limanı Kurulu Başkanı Vassilis Vayiannakis, yaptığı açıklamada, “Yeni sistem hazır ve Türk ziyaretçilerden yoğun talep var. Bu haftanın sonuna doğru talep daha da artacaktır” ifadelerini kullandı. 

Konuyla ilgili görüşlerine başvurduğum Türkiye Seyahat Acentaları Birliği (TÜRSAB) Yönetim Kurulu Üyesi Esra Başeskioğlu da talebin oldukça yoğun olduğunun altını çizerek, “Vatandaşlar adalara bireysel olarak gitmenin dışında Yunan adaları turlarına da yoğun ilgi gösteriyor” dedi ve ekledi: 

“Havaların beklenenden önce ısınması talebi daha da artırdı. Şu an bayram turlarının tamamı dolmuş durumda… Yaz aylarına yönelik talep oldukça yüksek ve yaz satışları son hız devam ediyor. Eğer yazın adalara gitme planı yapanlar varsa şimdiden erken rezervasyon avantajını kullanmalı yoksa yer bulmakta zorluk yaşayabilirler.”

Peki vize işlemi nasıl yapılıyor? Hangi belgeler gerekiyor? En önemlisi hangi şehirlerden adalara ulaşım  sağlanıyor? Tüm merak edilenleri ve prosedürleri Esra Başeskioğlu anlattı.

İnvaziv meningokok hastalığı, ‘neisseria meningitidis’ adlı bakterinin neden olduğu bir enfeksiyon hastalığı. Bu bakteri, genellikle burun ve boğaz çevresinde yaşıyor. Yayılarak menenjite ya da kan zehirlenmesine neden oluyor.

Hastalık genellikle ani başlangıçlı ateş, baş ağrısı, bulantı, kusma, sıcaklık hissi, el ve ayak uyuşması gibi semptomlarla ortaya çıkıyor. Tedavi edilmediğinde ise ciddi komplikasyonlara hatta ölümcül sonuçlara yol açıyor.

Geçtiğimiz günlerde ise Hastalık Kontrol ve Önleme Merkezleri (CDC), hastalığın son yıllarda hızla arttığına dair bir uyarı yayımladı. 2023’te ABD'de 422 vaka rapor edildiğinin altını çizen CDC, bu sayının 2014'ten bu yana bir yılda kaydedilen en yüksek rakam olduğunu açıkladı. Ayrıca CDC, bu yıl şimdiden 143 vakanın bulunduğunu bunun da enfeksiyonların 2023'ü geçme yolunda olduğu anlamına geldiğini vurguladı. İlginç olan ise geçen yıl vakaların çoğunda menenjit yoktu ama en az 17 kişi hayatını kaybetti.

‘BAĞIŞIKLIK SİSTEMİ DAHA ZAYIF OLANLAR İÇİN TEHLİKE ÇANLARI ÇALIYOR’

Konuyla ilgili görüşlerine başvurduğum Nöroloji Uzmanı Prof. Dr. Hasan Hüseyin Karadeli, “Açıklamaya bakınca belli bakteri türünden ziyade bazı bakterilerin özellikle invaziv meningokok hastalığına geçen yıla göre daha fazla yol açtığını görülüyor. Konuyu derinlemesine incelediğimizde de vakaların istatiksel olarak anlamlı düzeyde artış göstermesini korkutucu olarak yorumlayabiliriz” dedi ve ekledi:

“Bu artışı yorumlarken, hastalığın özellikle çocuklarla genç yetişkinlerde daha sık görüldüğü ve kalabalık ortamlarda, sigara içenlerde, bağışıklık sistemi zayıf olanlarda, seyahat edenlerde riskin daha yüksek olduğunu belirtmeliyim. Özellikle HIV’li (Bağışıklık sistemini hedef alan ve AIDS'e yol açabilen özel bir virüs) kişilerdeki orantısız vaka artışına da bakarsak, bağışıklık sistemi daha zayıf olanlar için tehlike çanları çalıyor.”‘HASTALIK TÜRKİYE’DE DE CİDDİ BİR SORUN’

“Türkiye'deki invaziv meningokok hastalığının durumu hakkında net verilere sahip olmak zor çünkü bu veriler genellikle Sağlık Bakanlığı tarafından toplanıp, açıklanıyor” diyen Prof. Dr. Hasan Hüseyin Karadeli,

Lyme; kene, sivrisinek, atsineği ve bit gibi kan emen canlılardan insanlara kan yoluyla geçen zoonotik bir hastalık. Son yıllarda daha çok yeşil alanlardaki kene ısırığıyla kendini gösteren Lyme hastalığının belirtileri çok sayıda hastalıkla karıştığı için ‘büyük taklitçi’ ya da 'sessiz katil' olarak da anılıyor.

Çünkü Lyme; kronik yorgunluk sendromu, fibromiyalji, ALS, Alzheimer, depresyon, uykusuzluk ve romatoid artrit ve multipl skleroz gibi otoimmün bozukluklar dahil olmak üzere çok çeşitli hastalıkları taklit eden belirtiler gösterebiliyor.

Hastalığın tedavisinde ise genelde antibiyotikler kullanılıyor. Bunların yüzde 90’ı işe yarasa da hastalığa yakalananların yüzde 10’u antibiyotik kullandıktan sonra iyileşemiyor. Bu nedenle bilim insanları uzun süredir bu konuda çalışmalar yürütüyor.

Geçtiğimiz günlerde Massachusetts Teknoloji Enstitüsü ve Helsinki Üniversitesi’nin ortak çalışmasıyla bilim insanları, insan terinde bulunan ve Lyme hastalığına karşı umut verici koruyucu özellikler sergileyen bir protein tespit ettiklerini duyurdu.

Nature Communications dergisinde yayımlanan çalışmada, ‘SCGB1D2’ olarak bilinen proteinin, kene ısırması yoluyla Lyme hastalığının bulaşmasından sorumlu bakteri olan ‘Borrelia burgdorferi'nin büyümesini engellediği ortaya çıktı.

 Vücudumuzun bir saat gibi çalışmasında ne kadar süre ışığa maruz kaldığımız oldukça etkili… Bugüne kadar yapılan pek çok araştırmada, yapay ışığa maruz kalma süresi arttıkça pek çok hastalık riskinin ortaya çıktığı kanıtlandı.

Örneğin geceleri iyi aydınlatılmış bir mahallede ya da parlak neon ışıklarının olduğu rengârenk aydınlatılan bir caddede dolaşmanın diyabete davetiye çıkardığı ortaya kondu. Hatta parlak ve yapay ışığa maruz kalma süresinin artmasıyla, arterlerdeki kan akışıyla ilgili koşullar olan kardiyovasküler hastalıkların gelişimi arasında da bir bağlantı kuruldu. Şimdi de Çin’de yapılan yeni bir araştırmaya göre, gece boyunca yapay ışığa maruz kalmanın felç riskini artırdığı ortaya çıktı.

ALTI YILIN SONUNDA 910’U FELÇ OLMAK ÜZERE 1278 KİŞİDE SEREBROVASKÜLER HASTALIK GELİŞTİ

Hakemli bilimsel yayın kuruluşu olan Stroke'ta yayımlanan çalışmada, 2015-2018 yılları arasında Çin’in Zhejiang eyaletinin kuzeydoğusunda yoğun nüfuslu bir liman şehri olan Ningbo’da yaşayan 28 bin 302 yetişkin incelemeye alındı.

En yüksek düzeyde gece ışığına maruz kalanların, iskemik felç (beyindeki tıkalı bir arterin neden olduğu) ve hemorajik felç (kanama) dâhil olmak üzere serebrovasküler hastalık (Beyne giden kan damarlarının ve kan akışının etkilendiği bir grup hastalığı tanımlamak için kullanılıyor) geliştirme riskinin yüzde 43 olduğunu buldular. Altı yıllık takip süresi boyunca, 910 felç geçiren kişi de dâhil olmak üzere 1278 katılımcıda serebrovasküler hastalık gelişti.

Davulcular, orta oyunları, fasıllar ve kalabalık iftar sofraları…  On bir ayın sultanı ramazan, her yıl özel etkinlikler eşliğinde heyecanla kutlanıyor. Ancak ülkemizdeki bazı şehirler, ramazana bambaşka bir anlam yüklüyor ve ramazan ruhunu her yerden daha farklı yansıtıyor.

Biz de bu hafta gezgin ve seyahat yazarları Nurgül Büyükkalay, Didem Mutçalıoğlu, Özlem Köseoğlu, Bahar Gündoğdu ve Erdoğan Gümüş’e ‘Ramazan ruhunun en iyi hissedileceği rotalar hangileri?’ diye sorduk.

İşte 8 şehirden birbirinden özel adresler…

Ramazanda ziyaretçi akınına uğruyor: Balıklıgöl / ŞANLIURFA

Pürüzsüz ve parlak bir cilde sahip olmak herkesin hayali... Bunun için cildi nemlendirmeye yarayan, leke ya da sivilcelerden arındırmak için kullanılan çeşitli kozmetik ürünlerden faydalanılıyor. Ancak tüm bunların dışında doğal ürünlerden alınan destek hepsinden çok daha fazla fayda sağlıyor. 

Yakın zamanda biyomedikal ve yaşam bilimleri alanında çalışmalara yer verilen PubMed Central’da (PMC) yayımlanan bir rapora göre karotenoidlerin cildi daha güzel ve genç gösterdiği ortaya çıktı.
 
Karotenoidler, vücutta antioksidan görevi yapan, bağışıklık sistemini güçlendirerek birçok hastalığa karşı vücudu koruyan pigmentler. Pek çok meyve ve sebzede bulunan karotenoidlerin yeterli düzeyde vücutta bulunması, cildin daha güzel görünmesine neden oluyor.

‘HEPSİ CİLT İÇİN BİRER MUCİZE BESİN’

Afet ve Acil Durum Yönetimi Başkanlığı’ndan (AFAD) aktarılan bilgiye göre; Marmara Denizi Yalova açıklarında saat 09.21'de 3,5 büyüklüğünde bir deprem meydana geldi. Depremin derinliği 9,71 kilometre olarak açıklanırken, sarsıntı İstanbul, Bursa ve çevre şehirlerde hissedildi.

Yaşanan depremin Marmara Denizi’nde normal bir deprem olduğunu söyleyen Jeoloji Mühendisleri Odası Deprem Danışma Kurulu Üyesi Prof. Dr. Süleyman Pampal, “Kuzey Anadolu Fay Zonu’nun iki büyük kolu var. Bunların biri kuzeyden geçen kol, diğeri İznik Gölü’nün güneyinden Gemlik Körfezi’ne bağlanan güney kol. Yaşanan deprem bu iki kolun ortasında Yalova açıklarında oldu. Küçük bir deprem diyebilirim. Bu deprem sonrası büyük bir deprem olur demek zor. Ancak bölgede yakın zamanda olan depremler Marmara’nın hareketliliğini artırdığını gösteriyor” dedi.

3,5 BÜYÜKLÜĞÜNDEKİ KÜÇÜK BİR DEPREMİN HİSSEDİLMESİ NORMAL Mİ? 
Yaşanan deprem küçük ölçekli olmasına rağmen sosyal medyada çok fazla hissedildiğine dair yorumlar yapıldı. Peki 3,5 büyüklüğündeki bir deprem belirgin bir şekilde hissedilebilir mi?

Pandemiyle birlikte tuvalet kapağından tutun da musluk başlarına kadar pek çok eşya ya da alanın, mikroplar açısından ne kadar tehlikeli olduğu konusunda bilgi sahibi olduk.

Ancak geçtiğimiz üç-dört yıl boyunca her ne kadar mikroplara karşı büyük bir ‘hijyen savaşı’ vermiş olsak da hâlâ mikroplu ya da virüslü olduğunu bilmeden sürekli kullandığımız nesneler ya da yerler hakkında yeterince fikrimiz yok.

Örneğin en çok mikrobun bulunduğu yerlerden biri mutfaklar. Eğer dikkatli olmazsanız, mutfağınızda zararlı mikroplar gizleniyor olabilir. Hatta akşam yemeğiniz bazı sağlık risklerini de beraberinde getirebilir.

New York Post ise geçtiğimiz günlerde bu duruma dikkat çekerek mutfaklarda gözden kaçan ve en çok mikrop barındıran 5 yer/nesneyi araştırmaları dikkate alarak derledi. İşte mutfakta dikkat etmeniz gereken yerler ve uzman görüşleri…

1-) BUZDOLABININ ET VE SEBZE BÖLMELERİNDE SALMONELLA, LİSTERİA VE E. COLİ BAKTERİ RİSKİNE DİKKAT!

Uluslararası Sanitasyon/Hijyen Vakfı’na (NSF) göre buzdolaplarının sebze ve et bölümleri salmonella, listeria, E. coli, maya ve küf gibi patojenleri barındırıyor olabilir.

Alzheimer, beyin hücrelerinin ölümü sonucu hafızayı bozan ve kişiyi günlük işlerini yapamayacak hale getiren demansın en yaygın türü olarak biliniyor. Hastalığın belirtileri arasında yeni öğrenilen bilgileri hatırlamakta güçlük çekmek ve hafıza kaybı yer alıyor.

Fakat ABD merkezli Alzheimer Derneği'nin gerçekleştirdiği yeni bir panelde bilim insanları, sağlıklı bir kişide hastalığın belirtileri olmasa bile Alzheimer tanısı konmasını sağlayacak tartışmalı öneriler sunuldu.

Panelde bilim insanları beyinde biriken ve Alzheimer gelişimiyle bağlantılı olan ‘amiloid’ adı verilen toksik proteinin, anormal seviyelere sahip kişilerin dışarıdan sağlıklı görünmelerine rağmen hastalığın yeni tanımlanan ‘Birinci Aşamasında’ olduklarını savunuyor.KARŞI ÇIKAN DA VAR DESTEKELEYENLER DE

Bu öneriye göre hastalığın kapsayıcılığını artıracak şekilde tanımının değişmesi bekleniyor. Ancak ortaya atılan bu düşünce pek çok uzmanın tepkisine neden olmuş durumda…

Örneğin Kuzey Carolina Üniversitesi'nde nörolog olan Dr. Andrea Bozoki, “Bu açıklamalardan çok rahatsızım. Demans veya bilişsel bozukluk gelişmemiş bir grup insanı alıyorsunuz ve onlara ‘Aşama 1’ diyorsunuz. Bu gerçekten çok ilginç…” dedi.

ABD Ulusal Sağlık Enstitüleri’nde kıdemli araştırmacı olarak görev alan Dr. Madhav Thambisetty de “Tek bir biyobelirtecin varlığına dayanarak bilişsel açıdan normal olan birine Alzheimer hastalığı teşhisi koyabileceğim aşamada değilim” ifadelerini kullandı.

Mayo Clinic'te panele başkanlık eden radyolog Dr. Clifford R. Jack Jr. ise yaptığı açıklamada

Teknoloji ve internetin gelişmesiyle siber güvenlik tehditleri giderek artıyor. Son dönmede dolandırıcıların en çok kullandığı yöntem ise telefon numarası kopyalamak!

Geçtiğimiz günlerde R.Ö. (63), telefonla arayan kişilerin kendilerini banka görevlisi olarak tanıttıklarını, “hesabınızda bir karışıklık var” diyerek başka bir hesaba 100 bin lira havale yaptırdıklarını söyleyerek emniyete başvurdu.

R.Ö. daha sonra kendisini arayan telefon numarasına dönüş yaptığında karşısına Galatasaray’ın eski yöneticisi ve iş insanı Abdurrahim Albayrak'ın çıktığını söyledi. R.Ö. önce tanımadığı Abdurrahim Albayrak'a “Beni neden dolandırdınız” diye sorduğunu ancak konuşmanın ilerlemesiyle onun da olaydan haberinin olmadığını anladığını belirtti.

Konuyla ilgili Demirören Haber Ajansı mikrofonlarına konuşan Abdurrahim Albayrak, “Çok tatsız bir olay yaşadık. Dolandırıcılar numaramı kopyalamışlar. Telefonu her açtığımda inanılmaz hakaretler duydum. Ne olduğunu anlayamadım. Arayanlar beni tanımıyor. 50-60 kişiye bunun dolandırıcıların işi olduğunu anlatmaya çalıştım. Birçok insan mağdur oldu. Emniyet ekiplerimiz çok büyük bir şebekeyi benim sayemde çökerttiklerini söylediler” ifadelerini kullandı.

Peki telefon numarası kopyalama işlemi nasıl yapılıyor? Bu yönteme karşı nasıl önlemler alınmalı? Telefon numarası kopyalananlar hangi risklerle karşı karşıya kalabilir?

Bunun gibi pek çok soruya Marmara Üniversitesi İletişim Fakültesi Görsel İletişim Tasarımı Anabilim Dalı Başkanı ve Bilişim Teknolojileri Uzmanı Prof. Dr. Ali Murat Kırık ile cevap aradık.

‘SON YILLARDA DOLANDIRICILARIN EN ÇOK KULLANDIĞI YÖNTEM OLDU’

Prof. Dr. Ali Murat Kırık, dolandırıcıların son yıllarda bu yöntemi çok sık kullandığını ve dolandırılanların sayısının giderek arttığına dikkat çekti.

Topraklarının büyük bölümü fay zonları üzerinde yer alan Türkiye’nin kuzey ve güneyinde birkaç gündür sıklıkla depremler yaşanıyor.

8 Mart’ta Muğla açıklarında 4,4 büyüklüğünde bir deprem meydana geldi. Afet ve Acil Durum Yönetimi Başkanlığı’nın (AFAD), sosyal medya hesabından yaptığı paylaşımda yerin 36.05 kilometre derinliğinde yaşanan deprem, herhangi bir olumsuzluğa neden olmadı.

Bölge halkı daha bu sarsıntının etkisini atlatamamışken bu sefer de 10 Mart’ta Antalya açıklarında 4,7 büyüklüğünde deprem oldu. Antalya ve çevresinde korkuya neden olan bu depremde de herhangi bir olumsuz durum yaşanmadı.

Akdeniz’deki faylar bu kadar hareketliyken dün de Samsun’da 4 büyüklüğünde deprem meydana geldi. Merkez üssü Samsun Körfezi-Atakum ilçesine 17,48 kilometre mesafede olan depremin, 18,27 kilometre derinlikte olduğu belirlendi. Kentte sarsıntıyı hisseden bazı vatandaşlar dışarı çıkarak bekledi.Peki ülkenin kuzeyi ve güneyinde yaşanan bu depremler bize ne anlatıyor?

AKDENİZ’DEKİ DEPREMLER HELEN YAYI VE KIBRIS YAYI’NDAN KAYNAKLI OLUŞUYOR

Konuyla ilgili görüşlerine başvurduğumuz Jeoloji Mühendisleri Odası Deprem Danışma Kurulu Üyesi Prof. Dr. Süleyman Pampal, Muğla ve Antalya çevresinde yaşanan depremleri Helen Yayı ile Kıbrıs Yayı üzerinde gerçekleşen hareketliğe bağladı.

Pampal, “Ege ve Akdeniz’i bir bütün olarak düşündüğümüzde bu bölgede Helen Yayı yer alıyor. Bu yay kuzey-güney doğrultusunda gerilen ve genişleyen bir bölge olarak adlandırılıyor. Ayrıca bu yay ‘Kıbrıs Yayı’ adı verilen ikinci bir yay daha çizerek Kıbrıs’tan geçip, Antakya’ya doğru devam ediyor. Burada da Doğu Anadolu Fay Zonu ile Ölü Deniz Fayı ile kesişiyor. Yaşanan depremleri bu faydaki hareketlilik sonucu olduğunu söyleyebilirim” dedi.

TÜİK'in açıkladığı verilere göre Türkiye’de trafiğe kayıtlı motosiklet sayısı 2019'den beri sürekli artış gösteriyor. 2019'da 3 milyon 331 bin 326 olan trafiğe kayıtlı motosiklet sayısı; 2020'de 3 milyon 512 bin 576'ya, 2021'de 3 milyon 744 bin 370'e, 2022'de 4 milyon 141 bin 914'e yükseldi. 2023'te ise yıllık bazda 937 bin 482 adet artarak 5 milyon 79 bin 396'ya çıktı.ZİRVEDE İSTANBUL VARTrafiğe kayıtlı motosikletlerin illere göre dağılımına bakıldığında da İstanbul'un 641 bin 290 araçla ilk sırada yer aldığı görülüyor. Megakent’i 426 bin 590 motosikletle Antalya ve 390 bin 542 motosikletle İzmir takip ediyor. Motosiklet sayısının en az olduğu illerde ise 712 ile Ardahan, 945 ile Hakkari ve 1032 ile Tunceli yer alıyor.Artan bu ilgi ilginç veriler de ortaya çıkarıyor. Örneğin Türkiye tarihinde ilk kez 2023'te otomobilden çok motosiklet satıldı. Geçtiğimiz yıl Temmuz ayında küçük bir farkla otomobili geride bırakan motosiklet satışları eylül ayında arayı açtı. 2023’ün ilk dokuz ayında 667 bin otomobil, 732 bin motosiklet satıldı.

Peki motosiklet sayındaki bu artışı nasıl yorumlamak gerekiyor? Motosiklet artık güvenli araç olarak görülmeye mi başlandı? Motosiklet alırken nelere dikkat etmek gerekiyor? Bunun gibi pek çok soruya uzmanlarla cevap aradık.TRAFİK, PARK SORUNU VE OTOMOBİL FİYATLARINDAKİ ARTIŞ MOTOSİKLETE İLGİYİ ARTIRDI

İstanbul Ticaret Üniversitesi Ulaştırma Sistemleri Uygulama ve Araştırma Merkezi Müdürü Prof. Dr. Mustafa Ilıcalı, “Motosiklete olan eğilime dair verileri incelediğimizde pandemi döneminden sonra ciddi artışın olduğu görülüyor. Zaten veriler olmasa da büyük şehirlerde trafikte ciddi oranda motosiklet kullanıcılarının çoğaldığını gözlemek mümkün… Genel olarak bu artışın yaşanmasında büyük şehirlerdeki aşırı trafik, park sorunu ve otomobil fiyatlarındaki artışın etkili olduğunu söyleyebilirim” dedi.

Motosiklet konusunda uzman ve ileri sürüş eğitmeni olan Zafer Akçay ise bu ilgiyi beş maddede sıralayarak şu bilgilerin altını çizdi:

“Birincisi şehir içi scooter kullanımı. Bu hem kolaylık sağladı hem de özendirici oldu. İkincisi de kargo ve kuryelerinin ciddi şekilde artması... Çünkü artık her şey kargo ile gidip geliyor. Üçüncüsü ise pandemi döneminde artan yalnız seyahat etme özgürlüğü... Dördüncüsü ve en önemlisi de büyük şehirlerde motosikletin trafikte kolay ulaşım imkânı sağlıyor olması. İnsanlar son yıllarda bunun ciddi şekilde farkına vardı. Beşincisi de eğitimlerin çok yaygınlaşması. Özellikle büyük şehirlerdeki insanlar, Avrupa'daki gibi eğitime ulaşabiliyor. Böylelikle korkmadan motosiklet kullanabiliyorlar.”

Kadınların güzellik tutkularının en büyük yardımcılarından biridir takılar… Özellikle pırlanta takılar özel günlerde şık, dikkat çekici ve güzel görünmeye yardımcı olan en özel aksesuar olarak biliniyor. Son yıllarda pırlanta takılar dışında pek çok ürün de pırlantayla süsleniyor. 

Dünyada bir elin parmağını geçmeyecek kadar az sayıdaki girişimcinin bunda payı oldukça büyük… Onlardan biri de Sevgi Eren… Türkiye'de pırlanta eğitimi alan ve bir süre çalıştıktan sonra 10 yıl önce Dubai’ye yerleşen genç girişimci, kraliyet aileleri başta olmak üzere pırlanta tutkunu pek çok kişiye özel tasarımlar yapıyor.

‘HERKES PIRLANTA SATABİLİR AMA BEN HATIRA SATIYORUM’

Pırlantaya bakışının çok farklı olduğunu söyleyen Sevgi Eren, “Pırlantaya karşı hep bir ilgim vardı. 11 yıl önce Türkiye’de bu konu hakkında eğitim almaya karar verdim. O zamanlar bu eğitimler çok yaygın değildi. Daha sonra pırlanta özelinde kendimi daha da geliştirmek için Dubai’ye yerleştim. Dubai'de eğitimlerime devam ederken sektörün de içerisinde yer aldım. Şimdi ise sadece pırlanta değil sanat satıyorum diyebilirim” dedi.

Doyuruculuğu ve besleyiciliğinin yanında Ramazan ayına özgü olması nedeniyle ayrı bir önemi olan hurma, satış noktalarında kendini göstermeye başladı. Kudüs, İran ve Medine başta olmak üzere sekiz farklı çeşidi olan hurma, daha çok Ramazan’da vatandaşların oruçlarını açmak için tercih ettikleri ilk yiyecek oluyor. Piyasada en kaliteli hurma ise Kudüs hurması olarak biliniyor. Kudüs hurması ise daha tatlı ve dolgun olduğu için tercih ediliyor. Ancak uzmanlar genel olarak hurma alırken dikkat edilmesi konusunda uyarılarda bulunuyor. Çünkü Ramazan'a sayılı günler kala gıda sahtekarları hurmalara el atmış durumda...ELİNİZDE TUTTUĞUNUZDA YAPIŞKAN HALDEYSE DİKKAT!

Konuyla ilgili görüşlerine başvurduğumuz Uzman Diyetisyen Nihan Yakut, "Kuru meyvede aşırı parlaklık ve cilalanmış gibi bir görüntü olmaz. Glikoz şurubuna batırılmış hurmalar, parlak bir görünümde oluyor. Elinize aldığınızda yapışkan bir haldeyse genellikle ticari glikozla tatlandırılmış oluyor. Yapışmıyor ancak dilinize değdirdiğinizde tamamen şeker tadı veriyorsa işlemden geçirilmiş demektir” dedi.

“Hurma seçimi yaparken, dalı veya dal tepeciği olmasına dikkat edilmeli” diyen Yakut, “Genellikle bayat ve beklemiş hurmalarda dal bulunması mümkün değil. Hurma alırken mutlaka paketli ürünleri tercih etmek, etiketi olup olmadığını kontrol etmek, son tüketim tarihi olan ürünleri ve bilinen yerel markaları tercih etmek sağlık açısından daha güvenli olacaktır” ifadelerini kullandı.

Türk mutfağının vazgeçilmez lezzetlerinden biri simit… Ülkemizin dört bir yanında farklı tatlar, dokular ve yöresel dokunuşlarla karşımıza çıkıyor. Geçtiğimiz günlerde CNN Travel, pek çok kültürde yer edinmiş hamur işi lezzetlerini bir araya getirdi. Listeye Türkiye’den ise simit girmeyi başardı. CNN Travel editörlerinin ülkemizde sofraların vazgeçilmezi olan simitten övgü ile bahsettikleri seçkide “Pekmeze batırılan ve hafif yanmış bir kabuğu olan simit, harika bir lezzete sahip” ifadeleri kullanıldı. Simitçilerin sokak sokak gezerek simit satmasının giderek azaldığına da dikkat çekilirken simit tezgâhlarının popülaritesinin arttığının altı çizildi. Biz de bu güzel haber sonrası gezgin ve seyahat yazarları Didem Mutçalıoğlu, Nurgül Büyükkalay, Bahar Gündoğdu, Özlem Köseoğlu ve Erdoğan Gümüş’e ‘Simitlerin peşinde yola çıkılacak adresler nereler?’ diye sorduk. Hem kendileri için favori olan 10 simidi önerdiler hem de şehirlerde gezilecek yerler konusunda tavsiyelerde bulundular.

Dünyaca ünlü: İSTANBUL SİMİDİ

İstanbul, Türkiye’de simit denildiğinde akla gelen ilk şehir. Şehirde geleneksel simidin en iyi örnekleri ise sokak simitçileri ya da tarihi simit fırınlarında bulunuyor. İnce bir kabuk ve gevrek iç yapısıyla İstanbul simidi, susam veya çörekotu ile süsleniyor.

“Her seyahatim sonrası döndüğümde koşa koşa gidip simit almam ve özlemem benim rutinim” diyen Bahar Gündoğdu, “Semt semt bile tadının değişiklik gösterdiği İstanbul’un simidi; çıtır, kızarmış ve gevrek oluyor. Yanında çay ve peynir ile 'İstanbul kahvaltısı' diye servis edildiği yerler bile var. En sevdiğim simit manzaram Salacak'tan Kız Kulesi’ne bakmak. İstiklâl Caddesi’nden Galata’ya yürüyüp, oradan da Karaköy’e inip vapurla Üsküdar’a geçip günü bitirebilirsiniz. Özellikle Üsküdar’da tarihi taş fırınlarından alınmış İstanbul simidinin ünü ise dünyaya yayılmış durumda…” dedi.

Fahri trafik müfettişleri, 1997 yılından beri trafikte düzeni sağlamaya katkıda bulunuyor. Sürücülerin trafik kurallarına uyup uymadığını denetlemekle sorumlu olan yetkililere (polis ve jandarma) yardımcı olmak üzere İçişleri Bakanlığı’nın onayıyla uygun görülen kişilere, valiliklerce fahri trafik müfettişliği görevi veriliyor.

Fakat son zamanlarda İstanbul’da bazı vatandaşlar, sürücülere art arda ceza kesen fahri trafik müfettişlerine tepki gösteriyor. Örneğin geçtiğimiz günlerde İstanbul Esenler'de bir müfettiş iddiaya göre keyfi yazdığı cezalarla mahalleliyi canından bezdirdi. Hatta vatandaşların ifadelerine göre aynı araca bir günde dört ceza birden yazdığı bile oldu.

En son ise Maltepe’de araçlarını sokak içerisindeki ev ve iş yerlerinin önüne park eden vatandaşlara farklı gerekçelerle fahri trafik müfettişi tarafından cezalar kesildi. Belirli aralıklarla cezalar gelmeye başlayınca vatandaşlar duruma tepki gösterdi ve hazırladıkları pankartı sokağa astı.

Ceza yiyen vatandaşlar tarafından hazırlanan pankartta, “Sayın fahri trafik müfettişi, yazdığınız cezalar yetmedi mi? Dükkânımızın önüne park yapamayacaksak, park yeri gösterin oraya park edelim. Bu sokakla ilgili takıntınız nedir?” ifadelerine yer verildi. Vatandaşlardan kimisi yazılan cezaları öderken kimisi de konuyu yargıya taşıdı.Fotoğraf: iHA ve iStock‘CEZAYI YAZANIN FAHRİ TRAFİK MÜFETTİŞİ OLDUĞUNDAN EMİN OLMAK GEREKİYOR’

Konuyla ilgili görüşlerine başvurduğum Fahri Trafik Müfettişleri Derneği Başkanı Sami Güleçyüz, “Son zamanlarda bu işin sansasyonu çok yapılmaya başladı. Bu cezayı kesenler fahri trafik müfettişi olmayabilir. Buna dikkat etmek gerekiyor” dedi. Güleçyüz, şu bilgilerin altını çizdi:

“Ceza makbuzunda ‘Not-3’ bölümü yer alır. Bu bölümde kural ihlaline yönelik cezanın kolluk kuvvetleri ya da fahri trafik müfettişleri tarafından kesildiği net bir şekilde yazar. Yani cezayı kesen fahri trafik müfettişi de olmayabilir. Çünkü 2022’de duyurulan bir genelgeyle emniyetin diğer birimlerinde çalışan polislere de ceza yazma yetkisi verildi. Yani narkotik veya asayişte çalışan memurlar bile ceza yazabilir. Örneğin iki hafta önce de aynı şeyler oldu. Sonra öğrendik ki cezayı yazan fahri trafik müfettişi değilmiş.”

‘CEZA KESMEYİ TAKINTI HALİNE GETİREN GÖREVLİLER VAR’

“Eğer bir kişi, birden fazla cezayı aynı yerde aynı kişilere yazıyorsa, zaten fahri müfettişlik belgesi iptal edilir”

Birleşmiş Milletler Uluslararası Uyuşturucu Kontrol Kurulu (INCB), 1961 yılından bu yana kesintisiz olarak her yıl uyuşturucu maddeler ve bu maddelerin kullanım oranlarına dair bir rapor yayımlıyor. 

Üsküdar Üniversitesi Rektör Yardımcısı, INCB Kontrol Kurulu Üyesi ve önceki Başkanı Prof. Dr. Sevil Atasoy önderliğinde açıklanan yeni rapor ise ‘Sosyal medya da dahil olmak üzere internetin uyuşturucu kaçakçılığı ve kullanımındaki rolü’ başlığını taşıyor. 

Bu başlık altında internet çağında uyuşturucu kontrolü, önlenmesi, tedavisine yönelik zorluklar, çevrimiçi uyuşturucu kaçakçılığı ve ülkemizdeki uyuşturucu kullanım oranları ile ele geçirilen uyuşturucu miktarına dair detaylar yer alıyor.

SINIR DENETİMLERİNİN ARTMASI EROİN YAKALAMALARINDA BAŞARI SAĞLADI

Raporda dikkat çeken en önemli detay, ‘Balkan Yolu’nun ilk bölümünde yer alan İran ve Türkiye’nin önceki yıllara göre daha az eroin yakaladıklarını bildirmesi oldu.

Konut kiralarındaki artış, özellikle eski kiracılarla ev sahipleri arasında anlaşmazlıklara neden oluyor. Tarafların anlaşamadığı durumlarda konu önce arabulucuya, oradan da sonuç çıkmazsa yargıya taşınıyor. Ancak yargıdan istediği sonucu alamayan bazı ev sahipleri, kiracıları baskı yoluyla evden çıkarmaya çalışıyor.

Geçtiğimiz günlerde basında yer alan haberlere göre, İstanbul Beşiktaş'ta bir ev sahibi, 2020'den beri dairesinde oturan kiracısını tahliye etmek için dava açtı. Mahkemeden istediği sonucu alamayan mülk sahibi, kiracısına psikolojik baskı uygulayarak evden çıkarmaya çalıştı. 

Önce dairenin doğalgaz ve suyunu kesen ev sahibi, kiracının dışarıda olduğu bir gün çilingir getirerek kapı kilidini değiştirdi. Ayrıca kapıya da tahta çakarak girişi kapattı.
 
Ev sahibinin böyle bir hakkı olmadığı kanunumuzda kesin bir ifadeyle belirtiliyor. Ancak buna rağmen bu tür olaylar yaşanmaya devam ediyor.

'EV SAHİPLERİ BU DAVRANIŞLA KONUT DOKUNULMAZLIĞINI İHLAL SUÇUNU İŞLEMİŞ OLUYOR’

Çağımızın en önde gelen sağlık sorunlarından biri kanser! Çaresizlik ve belirsizlik içeren, panik ve karışıklık yaratan, ciddi ve kronik bir hastalık olarak biliniyor.

Sağlıksız beslenme alışkanlıkları, hareketsizlik, zararlı alışkanlıklar ve stres başta olmak üzere kansere davetiye çıkaran pek çok etken bulunuyor. Bazı kanser türleri ise çok hızlı yayılıyor. Onlardan biri de pankreas kanseri…

İngiltere'de yapılan bir araştırmaya göre 1990 yılından beri 0-24 yaş arası kadınlarda pankreas kanseri sayısı yüzde 200 artarken, 25-49 yaş arası kadınlarda yüzde 34’lük artış olduğu açıklandı. 0-24 yaş arası erkeklerde benzer bir artış görülmezken 25-49 yaş arası erkeklerde nüfusun geneline oranla yüzde 17'lik artış olduğunun altı çizildi.

Hafif semptomları nedeniyle ‘sessiz katil’ olarak adlandırılan pankreas kanseri, her yıl yaklaşık 10 bin İngiliz’in hayatını kaybetmesine de neden oluyor.

İspanya’da Santiago de Compostela Üniversitesi'nden bilim insanlarının yaptıkları araştırmada, 231 ailenin beslenme alışkanlıkları incelendi. 574 kişinin katıldığı çalışmada 121 aile Atlantik diyetiyle beslenirken, 110 aile ise gündelik yeme alışkanlıklarını sürdürdü.

Araştırmanın başlangıcında ve altı ay sonra katılımcıların beslenme biçimi, fiziksel aktivitesi, ilaç kullanımı ve diğer değişkenlere ilişkin veriler toplandı. Ayrıca bilim insanları katılımcıların bel çevresini, trigliserit (kanda yer alan bir tür yağ) seviyelerini, HDL kolesterol seviyelerini, kan basıncını ve açlık şekeri seviyelerini de ölçtü.

Sonuç olarak bilim insanları, Atlantik diyetinin yüksek tansiyon, yüksek trigliserit seviyeleri veya yüksek açlık şekeri düzeylerinde önemli etki yaratmadığını fakat bel çevresi ölçümlerini iyileştirdiğini, özellikle HDL kolesterol seviyesini düzelttiğini aktardı. HDL ise atardamarlarda fazla plak oluşumuna yol açan kolesterolü vücuttan uzaklaştırdığı için halk arasında iyi kolesterol olarak biliniyor.

KOLESTEROLE YARDIMCI VE GÖBEKTEKİ YAĞLANMAYI ORTADAN KALDIRIYOR

Konuyla ilgili görüşlerine başvurduğumuz Beslenme ve Diyetetik Uzmanı Diyetisyen Berna Arslan, “Ortaya çıkan sonuçlara bakıldığında şunu net bir şekilde söyleyebiliriz ki, Atlantik diyeti kolesterole yardımcı oluyor ve göbekteki yağlanmayı ortadan kaldırabiliyor” dedi.

Minimum sıcaklığın 20 dereceyi aştığı geceler, ‘tropik/tropikal gece’ ya da ‘tropikal gün’ olarak tanımlanıyor. Bu durum ülkemizde daha çok yaz aylarında yaşanırken artık sonbaharda da görülmeye başladı.

Kırşehir Ahi Evran Üniversitesi Coğrafya Bölümü Öğretim Üyesi Doç. Dr. Doğukan Doğu Yavaşlı ile Ege Üniversitesi Coğrafya Bölümü Öğretim Üyesi Prof. Dr. Ecmel Erlat yaptıkları araştırmada tropikal gecelerdeki bu değişimlere odaklandı.

1950 ile 2022 yılları arasındaki süreci inceledikleri çalışmalarında, Akdeniz’de yaşanan tropikal gecelerin ortalama sayısının yüzde 93 oranında arttığını buldular. Bu, her yıl ortalama 18 gün daha fazla tropikal gece yaşandığı anlamına geliyor.

Araştırmada tropikal gecelerin başlangıç tarihlerinin ortalama 10 gün erkene geldiği ve bitiş tarihlerinin 12 gün daha geçe kaydığı vurgulanırken, bu artışın tüm Akdeniz havzasında gözlenmekle birlikte, kıyı şeritlerinde ve kentsel alanlarda daha belirgin olduğunun altı çizildi.

Ayrıca çalışmada kullanılan tropikal gece indeksleri, tropikal gecelerin sıklığının yanı sıra şiddetinin de arttığını ortaya koyuyor. İndekslere göre, tropikal gecelerde kaydedilen en yüksek sıcaklıklarda ve tropikal gecelerin süresinde de ciddi bir artış yaşanıyor.

Türk yemek kültüründe börek çeşitlerinin ayrı bir yeri var. Kıymalısı, peynirlisi, ıspanaklısı veya patateslisiyle her öğünde sevilerek tüketiliyor.

Özellikle Ramazan ayında sahurlarda olmazsa olmaz yiyecek genelde börek oluyor. Börek sadece ülkemizde değil dünya mutfağında da çok önemli bir yerde duruyor. Öyle ki her yıl 20 Mart’ta Dünya Börek Günü kutlanıyor.
 
Biz de bu hafta gezgin ve seyahat yazarları Nurgül Büyükkalay, Didem Mutçalıoğlu, Özlem Köseoğlu, Bahar Gündoğdu ve Erdoğan Gümüş’e ‘Böreklerin peşinde yola çıkılacak adresler hangileri?’ diye sorduk.

Hem 7 şehirden birbirinden lezzetli 7 böreği önerdiler hem de bu şehirlerde gezilecek yerler konusunda önerilerde bulundular.

Teknoloji hızla gelişirken, dolandırıcılar da sürekli olarak yeni yöntemler geliştiriyor. Özellikle akıllı telefon kullanımının gün geçtikçe artması, internet sitelerinin çoğalması ve bazı popüler uygulamalarda milyonlarca kullanıcı olması siber korsanları daha da kurnazlaştırıyor. Bu durum ciddi güvenlik sorunlarını da beraberinde getiriyor.

‘SİBER SALDIRILAR 2023’TE DÜNYA GENELİNDE YÜZDE 30 TÜRKİYE’DE İSE 47 ARTTI’
Son yıllarda siber saldırılarda önemli bir artış gözlemlendiğini söyleyen Marmara Üniversitesi İletişim Fakültesi Görsel İletişim Tasarımı Anabilim Dalı Başkanı ve Bilişim Teknolojileri Uzmanı Prof. Dr. Ali Murat Kırık, “Elimizde kesin veriler olmasa da çıkan haberler ve siber güvenlik firmalarının raporları bu artışı teyit ediyor. Bazı kaynaklardan edindiğimiz bilgilere göre, 2023'te bir önceki yıla göre yüzde 30’luk artış olduğunu söyleyebilirim” ifadelerini kullandı.

Türkiye'de de 2023 yılında siber güvenlik alanında kaydedilen önemli veriler bulunduğuna dikkat çeken Prof. Dr. Kırık, “Bazı araştırmalara göre Türkiye'de 2023 yılının üçüncü çeyreğinde tespit edilen oltalama saldırıları, önceki çeyreğe kıyasla yüzde 20 arttı. 2022 yılının aynı dönemine göre ise bu saldırılar yüzde 47 oranında artış gösteriyor. Ayrıca ülkemiz 2023’te endüstriyel kontrol sistemlerine (ICS bilgisayarları) yönelik en fazla saldırı tespit edilen ülkeler arasında yer aldı” dedi.

Hazine ve Maliye Bakanı Mehmet Şimşek'in kira gelirini beyan etmeyen veya kira geliri elde etme potansiyeline sahip konutlar için çalışmalar olduğunu açıklamasının ardından, vergi dairesinden ilgili kişilere tebligatlar gitmeye başladı. 

Şu ana kadar yapılan çalışmalarda yaklaşık 4,5 milyon konutun analiz edildiği ve kiralık olarak kullanıldığı belirlenen adreslerde fiili tespitler yapılmaya başladığı bildirildi. Tapu ve Kadastro Genel Müdürlüğü; Nüfus ve Vatandaşlık İşleri Genel Müdürlüğü verileri ile TÜİK istatistiklerinden de faydalanılarak potansiyel kiracılara ait adreslerin tespitine devam ediyor.

Bu kapsamda pek çok kiracıya vergi dairesi tarafından bir görüşme yapılması için tebligatlar gönderildi. Gönderilen yazıda ‘kira ödemesi ile ilgili olarak görüşülmek istendiği’ belirtildi. Kiracılardan görüşmeye gelmeden önce kira sözleşmesi, banka ödeme dekontu, mevcut ise emlakçı bilgileri istendi.

En son Gelir İdaresi Başkanlığı sosyal medya hesabından yaptığı duyuruda ise görüşme mektubu bırakılan kiracıların kira ödemelerine ilişkin bildirimlerini vergi dairesine gitmeden Dijital Vergi Dairesi sitesinde yer alan ‘Kira Bildirim Formu’nu doldurarak da yapabileceği açıklandı.

‘BU UYGULAMA SAYESİNDE ZAMANLA KİRA FİYATLARINDA KONTROL MEKANİZMASI DEVREYE GİRECEKTİR’

Bir ev kiralamak için emlak sitelerine giriş yapan ya da mülk sahipleriyle görüşenler, bazı koşullarla karşı karşıya kalabiliyor.

Örneğin ev sahipleri, kiraya verecekleri evi bekâra ya da öğrencilere vermek istemediklerini açık bir şekilde belli ediyor. Hatta bu durum emlakçılar tarafından da dillendirilebiliyor. 

Geçtiğimiz günlerde Türkiye İnsan Hakları ve Eşitlik Kurumu, bekâra ev kiralamak istemeyen bir ev sahibine, ‘ayrımcılık yasağını’ ihlal ettiği gerekçesiyle 5.958 lira idari para cezası verdi.

TİHEK'in kararında herkesin kanunlar önünde eşit olduğu ve Anayasa'nın 10'uncu maddesinde, “Herkes; dil, ırk, renk, cinsiyet, siyasi düşünce, felsefi inanç, din, mezhep ve benzeri sebeplerle ayırım gözetilmeksizin kanun önünde eşittir” hükmünün yer aldığı anlatıldı.

‘BU DAVRANIŞ KİŞİYE, BİNAYA VE İLÇEYE GÖRE DEĞİŞİKLİK GÖSTERİYOR’

Bunun Türkiye İnsan Hakları ve Eşitlik Kurumu'nun verdiği ilk karar olmadığını söyleyen İstanbul Emlakçılar Odası Başkanı Nizameddin Aşa, “Daha önce de buna benzer iki ya da üç karar alındı. Ancak çok fazla gündemde yer almadı. İşin ucunda para cezası olması bu davranışı git gide daha da azaltacaktır” dedi.

Alışveriş merkezlerinden kafelere, otellerden turistik meydanlara kadar artık birçok yerde Wi-Fi hizmeti sunuluyor.

Bu durum, iletişimi ve erişimi kolaylaştıran olumlu bir gelişme olarak kabul edilse de halka açık Wi-Fi ağlarına bağlanmanın mutlu ettiği bir kesim daha var: Siber korsanlar!

Avrupa Birliği tarafından düzenli olarak yapılan araştırmalarda, şifrelenmiş ya da şifrelenmemiş Wi-Fi ağlarındaki yetersiz önlemlerin kötü amaçlı yazılımların daha kolay yayılmasına neden olduğu ortaya konuyor.

Uzmanlar son zamanlarda Wi-Fi ağlarında ‘evil twin attack’ veya Türkçe adıyla ‘şeytani ikiz saldırısı’ riskinin arttığını söylüyor.

Konut kiralarında yüzde 25 artışı yeterli bulmayan pek çok ev sahibi, çözümü bedelin yeniden belirlenmesi için açılan ‘kira tespit’ davasında arıyor. Ancak tespit davaları beş yılı dolduran kiracılara açılabiliyor ve mahkeme süreci de oldukça uzun sürüyor.

Bu durum ev sahiplerini kiranın güncel piyasa fiyatlarına göre ayarlanması için ‘kira uyarlama’ davalarına yönlendirdi. Son zamanlarda mahkemelerde kira tespitten çok kira uyarlama davalarında artış olduğu görülüyor.

‘BİR-İKİ YILLIK KİRACI İÇİN RAKAMIN YENİDEN BELİRLENMESİ İSTENİYOR’

Konuyla ilgili görüşlerine başvurduğumuz Gayrimenkul Hukukçusu Ümit Yasin Kısa, “Yasal artış oranının uygulanması sonrasında kira bedelinin rayiç bedelden daha düşük kalması, bazı ev sahiplerini yeni çözüm arayışına itti" dedi ve ekledi:

"Kira tespit davalarındaki beş yıl şartını aşmanın yolunu arayanlar, beş yıllık kiracı olma şartı bulunmayan uyarlama davalarına yöneldi. Bu konuda ciddi bir talep bulunuyor. Örneğin ev sahibi bir-iki yıllık kiracısı için rakamın yeniden belirlenmesini istiyor."‘OLAĞANÜSTÜ BİR NEDENE DAYANMASI GEREKİYOR’

Uyarlama davasının Türk Borçlar Kanunu’nun 138’inci maddesinde ‘aşırı ifa güçlüğü’ başlığıyla tanımlandığını ve şartlarının belirlendiğini söyleyen Kısa, “Buna göre sözleşmenin yapıldığı sırada taraflarca öngörülmeyen ve öngörülmesi de beklenmeyen olağanüstü bir durum, borçludan kaynaklanmayan bir sebeple ortaya çıkar ve sözleşmenin yapıldığı sırada mevcut olgular değerlendirilir” dedi.

Henüz bu konuda kiraya verenler lehine yüksek mahkeme içtihadı gelişmediğinin altını çizen Kısa,

Amalgam dolgu, çürük nedeniyle oluşan boşlukları doldurmak için kullanılan en yaygın malzemelerden biri. Gümüş görünümlü olduğu için ‘gümüş dolgu’ olarak da bilinen bu uygulamanın hem estetik görünümü bozması hem de cıva içermesinden dolayı yasaklanması uzun bir süredir gündemdeydi.Geçtiğimiz günlerde Avrupa Parlamentosu (AP), cıva kullanımını azaltacak yeni kurallar konusunda üye ülkelerle gerçekleştirilen müzakerelerde anlaşma sağlandığını açıkladı. Halkı ve çevreyi korumak için hazırlanan yeni kurallara göre, AB ülkelerinde 1 Ocak 2025'ten itibaren amalgam dolgu yasaklanacak. Bu dolgu sadece hastanın özel tıbbi ihtiyaçlarına dayalı olarak diş hekimi tarafından ‘kullanılması şart’ olması koşuluyla uygulanabilecek. Sağlık sistemlerini geri ödemelerde amalgam dolgunun alternatiflerini kapsayacak şekilde güncellememiş olan ülkeler ise yeni uygulamayı 30 Haziran 2026'ya kadar erteleyebilecek.İçinde cıva bulunan ve sağlığa zararlı olan amalgam dolguyu ülkemizde diş hekimlerinin yüzde 60-65'i hâlâ kullanıyor. Peki Türkiye’de de benzer bir adım atılmalı mı? Amalgam dolgunun sağlığa zararları neler? Bunun gibi pek çok soruya Diş Hekimi Lütfi Murat Mercan ile cevap aradık.‘BU KARAR DİŞ HEKİMLİĞİ UYGULAMALARINDA BİR DÖNÜM NOKTASI’

Amalgam dolguların yasaklanmasının diş hekimliği uygulamalarında dönüm noktası olduğunu söyleyen Diş Hekimi Lütfi Murat Mercan, “Amalgam uzun ömürlü olmasından dolayı yıllardır kullanılan bir dolgu malzemesi. Ancak cıva içermesi sebebiyle sağlık ve çevre üzerindeki potansiyel etkileri nedeniyle yıllarca tartışmalara konu oldu. Bu yasaklama sağlık açısından daha az riskli dolgu malzemelerine geçişi teşvik ederken, çevre için daha sürdürülebilir ürünlerin kullanılmasının önünü açacaktır” ifadelerini kullandı.

TÜRKİYE’DE HÂLÂ KULLANILIYOR!

Dünya genelinde amalgam dolgu kullanımının yaygın olduğuna ama son yıllarda azaldığına değinen Mercan, “Türkiye'de ise hâlâ kullanılıyor. Fakat sayısı 10-15 yıl öncesine göre daha az…” dedi.

Türkiye'de de benzer bir adımın atılmasının hem halk sağlığını koruma hem de çevresel sürdürülebilirliği artırma açısından olumlu bir gelişme olacağını söyleyen Mercan, “Türkiye’de de diş hekimliği uygulamaları ve malzeme kullanımı; güncel düzenlemeler, standartlar, uluslararası uygulamalar ve sağlık önerileri doğrultusunda gözden geçiriliyor” dedi ve ekledi:

“Bu nedenle amalgamın potansiyel sağlık ve çevresel riskleri göz önünde bulundurularak, alternatif dolgu malzemelerine geçiş konusunda bilinçlendirme ve teşvik edici politikaların oluşturulması gerekiyor.”

Antalya’da dün akşam saatlerinden itibaren etkisini göstermeye başlayan şiddetli fırtına, sabaha karşı sağanak yağmura döndü. Meteoroloji 4’ncü Bölge Müdürlüğü'nün 'turuncu kod' (hava durumunun tehlikeli olduğu anlamına geliyor) uyarısı verdiği şehirde, birçok noktada su baskınları meydana geldi. 

Park halindeki araçlar yollarda sürüklenirken, birçok evi de su bastı. Alt geçitlerde su seviyesi yükselirken, çok sayıda aracın mahsur kalması sonucu alt geçitler trafiğe kapatıldı. Antalya'daki vatandaşlar kuvvetli yağış ve selin görüntülerini “Durum çok ciddi, bu bir doğal afet” gibi pek çok mesajla sosyal medyada paylaştı.
'KIYAMET KOPUYOR SANIRDINIZ'

Uzun süredir Antalya’da yaşayan Hürriyet Seyahat gezgin yazarı Nurgül Büyükkalay’a dün gece yaşanan kuvvetli yağmuru sorduğumuzda, “AFAD’tan uyarı mesajı gelmişti, ben de her zamanki gibi Antalya yağmuru olur diye düşündüm. Böyle bir felaket olacağından habersiz, yağmura hasret kaldık diye yağacağına da sevinmiştim. Ancak kıyamet günü gibi bir gece yaşadık” dedi. Büyükkalay, şöyle devam etti:

Tabiat parkları; şehrin kargaşasından kaçmak, biraz enerji toplamak ve doğayla baş başa kalmak için en ideal dinlence noktaları… Özellikle çocuklu ailelerin çok sık tercih ettiği bu alanlar ziyaretçilerine pek çok seçenek sunuyor.

Tarım ve Orman Bakanlığı Doğa Koruma ve Milli Parklar Genel Müdürlüğü verilerine göre, ülkemizde 200’den fazla tabiat parkı bulunuyor. Bu tabiat parklarından bazıları ise belli kriterleri karşıladığında ‘milli park’ statüsü kazanıyor.

Geçtiğimiz günlerde Tarım ve Orman Bakanlığı’ndan yapılan açıklamada Denizli'nin Çivril ilçesi ile Afyonkarahisar'ın Sandıklı ilçesi sınırları içinde bulunan 14 bin 692 hektar büyüklüğündeki Akdağ Tabiat Parkı, Cumhurbaşkanlığı kararıyla ‘milli park’ ilân edildi. Böylece Akdağ Tabiat Parkı, Türkiye'nin Doğa Koruma ve Milli Parklar Genel Müdürlüğü’ne bağlı 49'uncu milli parkı oldu.

Biz de bu haber üzerine gezgin ve seyahat yazarları Nurgül Büyükkalay, Didem Mutçalıoğlu, Özlem Köseoğlu ve Erdoğan Gümüş’e ‘Kışın en çok yakıştığı ve milli park olmaya aday tabiat parkları hangileri?’ diye sorduk.

İşte 10 şehirden keşfedilmeyi bekleyen 10 tabiat parkı...

Şehrin nefes alanı: Polonezköy Tabiat Parkı / İSTANBUL

İstanbul’un nefes alanlarından biri olan Polonezköy Tabiat Parkı, hafta sonları şehrin griliğinden sıkılanları kuş sesleri eşliğinde huzura davet ediyor.

Lezzetli yemek yapmanın en önemli püf noktası, kullanılan malzemelerin tazeliği ve kalitesi… Ancak tencere ve tava seçiminin de lezzeti doğrudan etkilediği yadsınamaz bir gerçek. Üstelik sadece lezzet de değil! Bazı tencere ve tavaların üretildikleri malzemelerin sağlığa etkileri bulunuyor.

Uzmanlar özellikle internet ortamında, belli bir markayı temsil etmeyen ve düşük fiyatla satışa sunulan tencere ve tavalardan uzak durulması konusunda sıklıkla uyarıyor. Çünkü bu ürünlerin bir kısmı, sağlığa olumsuz etkisi bulunan malzemelerden üretiliyor.

TEFLONDAKİ MADDELERİN KANSER YAPTIĞINA DAİR ARAŞTIRMALAR BULUNUYOR

ABD'nin ve dünyanın önde gelen sağlık kuruluşlarından biri olan Cleveland Clinic'te görevli olan diyetisyen Julia Zumpano, "Cam ya da paslanmaz çelik tava ve tencere kullanmak sağlık için en doğru tercih. Uzak durulması gereken ise teflon tava ve tencereler... Çünkü bu ürünlerdeki kimyasallar çok tehlikeli ve kanser yaptığına dair pek çok araştırma bulunuyor” dedi.

Bu yıl Avrupa'da soğuk hava ve kuvvetli yağışlara neden olan Sibirya yüksek basıncı, kıtada hava sıcaklıklarında önemli düşüşe yol açtı. Özellikle Balkanlar ve Orta Avrupa'da etkili kar yağışları görüldü. Ancak kapımıza kadar gelen kar, ülkemizde özellikle de İstanbul'da beklendiği gibi yağmadı.

Meteoroloji Genel Müdürlüğü tarafından yapılan son değerlendirmelere göre, bu hafta da yurdun büyük bir bölümünün parçalı ve az bulutlu geçeceği tahmin ediliyor.

Peki neden kar ülkemizde tam anlamıyla etkili olmuyor?‘KAR YAĞIŞI İÇİN METEOROLOJİK OLARAK SİSTEM OLUŞMUYOR’Konuyla ilgili görüşlerine başvurduğumuz İstanbul Teknik Üniversitesi Uçak ve Uzay Bilimleri Fakültesi Meteoroloji Mühendisliği Bölümü Öğretim Üyesi Dr. Deniz Demirhan, “Bir bölgeye kar yağması için o bölgede yer seviyesinde bir nem ve yukarı seviyede sıcaklık farkı oluşması lazım. Özetle soğuk bir havanın oluşması gerekiyor. Bu soğuk havanın oluşabilmesi için meteorolojik koşulların ve jet akımlarının İstanbul üzerine doğru gelmesi gerekli. Yönlenmemesinin sebebi de tamamen meteorolojik olarak sistemin oluşmaması…” ifadelerini kullandı. ISI ADASI KAR YAĞIŞININ OLUŞMAMASINDA ETKEN OLABİLİR Mİ?“Balkanlar’dan gelen soğuk havanın Karadeniz üzerindeki nemi de alıp İstanbul’da kar dönüşmesi gerekirdi. Ancak kar değil karla karışık yağmur gördük. Bunun nedenlerinden biri ısı adası etkisi olabilir” diyen İstanbul Aydın Üniversitesi Öğretim Üyesi Dr. Güven Özdemir, şöyle devam etti:-- Isı adası etkisiyle kentsel alanlardaki sıcaklıklar, uzak bölgelerdeki sıcaklıklardan 2 ila 5 derece daha yüksek oluyor. Isıyı emen binaların, yolların ve diğer yapıların eşit olmayan dağılımı nedeniyle bazı alanlar diğerlerinden daha sıcak olurken, diğer alanlar ağaçlar ve yeşillikler nedeniyle daha serin kalıyor. -- 1989’da İstanbul özelinde ısı adaları ile yaptığım çalışmada ilçe bazlı veriler elde etmiştim. Ancak bugüne bakıldığında betonlaşma, çarpık kentleşme, aşırı nüfus artışı yüzünden ısı adalarının kıyas kabul etmeyecek kadar arttığı görülüyor. Isı adalarının tüm şehri sardığını ve ısı adası sınırlarını birleştirerek devasa bir ısı adası oluşturduğunu söyleyebilirim.‘DENİZ SUYU SICAKLIĞI KAR ÜRETME OLASILIĞINI AZALTIYOR’Deniz suyu sıcaklıklarının okyanuslar ile denizlerde yüksek seyrettiğini ifade eden Dr. Özdemir, bu durumun kar oluşmasını engellediğini söyledi ve şu bilgilerin altını çizdi: -- Deniz suyu sıcaklıklarının geçmiş yıllara göre mevsim normallerinin üstünde olduğu görülüyor. Suyun sıcaklığının havaya göre azalma ve artma değişim etkisi nedeniyle de denize yakın bölgeler, denizden uzak bölgelere göre daha az kar alıyor. -- Suyun özgül ısısı yüksektir. Bu nedenle sıcaklık çok fazla değişmeden büyük miktarda ısıyı emer. Bu özellik, kıyıya yakın havanın sıcaklığını azaltarak donma noktasının altına düşme olasılığını ve kar üretme sıklığını azaltır. Buna karşılık denizden uzak ve yüksek kesimlerde ise aşırı sıcaklık düşüşlerine ve soğuk hava ile kar yağışlarına yol açar. Ayrıca kıyı bölgeleri, daha ılıman sıcaklık nedeniyle kar yerine yağmur ya da karla karışık yağmur alabilir. İstanbul'da kar yağışının olması için de deniz suyu sıcaklıklarının 6-7 derecelere kadar inmesi gerekiyor. Bugünlerde İstanbul'da deniz suyu sıcaklıkları 10-11 derecede seyrediyor. 

YURDUN HANGİ BÖLGELERİNDE KAR BEKLENİYOR?Ulusal Atmosferik Araştırma Merkezi’nin (NCAR) her yıl dünyadaki tüm bölgeler için tahminlerde bulunduğunun altını çizen Dr. Deniz Demirhan, “Ülkemiz özelinde 2023-2024 kışı için paylaşılan verilere bakıldığında şu ana kadar tahminlerin doğru olduğu görülüyor. Bu tahminler çerçevesinde Marmara Bölgesi'nde çok fazla kar yağışı olmayacağı üzerinde duruluyordu. Bu tahminin bugün doğru olduğunu görüyoruz. Sadece Marmara'nın güneydoğu ucunda fazla kar yağışı bekleniyordu. Bunu da Uludağ ve çevresinde yaşamış olduk. Verilere göre İstanbul'da kar yağışı beklenmiyor” dedi.NCAR’e göre yağışın beklendiği yerlere de değinen Dr. Demirhan, “Güneydoğu Marmara'nın uç kesimleri ile Batı ve Orta Karadeniz'de yağmur görülüyor. İstanbul'da yağışların daha az olması bekleniyor. Ege ve Akdeniz kıyılarının daha az yağış alma ihtimali bulunuyor. Kar yağışının ise Doğu Anadolu'nun kuzeyinde, Doğu Karadeniz'in iç kesiminde, Güneydoğu Anadolu’nun ise güneydoğu bölümünde ortalamaların üzerinde olması bekleniyor” ifadelerini kullandı.

Fotoğraflar: iStock

Havaların soğuması, apartmanlarda 'kombi' krizini de beraberinde getirdi. Tasarruf amacıyla kombilerini düşük derecede çalıştıran ya da bazı odalardaki petekleri kapalı tutan kat malikleriyle ilgili tartışmalar, sosyal medyada ve mesaj gruplarında sık sık yaşanıyor. Bu nedenle davalık olan komşularla ilgili haberler de zaman zaman medyada karşımıza çıkıyor.

Kat Mülkiyeti Kanunu’nun 18’inci maddesinde bu konunun detaylı bir şekilde belirtildiğini söyleyen Ümit Yasin Kısa, "Kat malikleri, bağımsız bölümlerini, eklentileri ve ortak yerleri kullanırken doğruluk kaidelerine uymak, birbirini rahatsız etmemek, birbirinin haklarını çiğnememek ve yönetim planı hükümlerine uymakla karşılıklı olarak yükümlüdür” dedi.

“Bu kanundan hareketle kat malikleri komşuluk hukukuna riayet ederek, diğer komşularının zararına olacak hareketlerden kaçınmalıdır” diyen Kısa, “Bu durumda 'kötü niyetli' olarak kombisini yakmayan kişinin kurallara aykırı davrandığı söylenebilir. İlgili kişi Sulh Hukuk Mahkemesi’ne başvuru yapabilir” ifadelerini kullandı.

15 DERECE SINIR OLARAK GÖRÜLÜYORDış ortam sıcaklığının 10 derecenin altına düşmesi halinde, ısıtma sistemlerinin çalıştırılması yönünde karar olduğunu belirten Ümit Yasin Kısa, “Bu derece İl Umumi Hıfzıssıhha Kurulu tarafından 15 derece olarak belirlenmiş durumda… Mağdurlar, 15 derecenin altında yakan komşudan, zarara uğradığı şeklinde davacı olabilir" dedi.

Söz konusu kış mevsimi olduğunda Türkiye'de yapılacak pek çok aktivite, büyüleyici manzaralar ve katılacak birçok etkinlik oluyor. Ancak kış aylarını daha da özel kılan kar, bu yıl bir türlü istenen seviyede yağmadı ama bizler karı dört gözle beklerken bazı ülkeler bu heyecanı çoktan yaşamaya başladı. Üstelik bu ülkelerin çoğu Türkiye Cumhuriyeti vatandaşlarından vize istemiyor.Biz de bu hafta kış tatili seçeneklerine yurt dışını eklemek isteyenler için gezgin ve seyahat yazarları Nurgül Büyükkalay, Didem Mutçalıoğlu, Özlem Köseoğlu ve Bahar Gündoğdu’ya ‘Kışın gidilecek en güzel vizesiz ülkeler hangileri?’ diye sorduk. Bazısına kimlikle bile girilebilen üstelik birçoğu Avrupa’nın popüler adreslerine kıyasla bütçenizi de çok sarsmayacak 8 ülkeyi önerdiler.Görülecek çok yer var: GÜRCİSTAN

Gürcistan hem ülkemize çok yakın hem de keşfedilecek çok fazla zenginliğe sahip. Üstelik pasaporta bile gerek yok, sadece kimlikle ülkeye giriş yapılabiliyor. 

Nurgül Büyükkalay, “Muhteşem mimarisi ve kendine özgü havasıyla Tiflis, Gürcistan'ın gezilecek en güzel şehri. Tiflis’i, şehrin geleneksel kültürünü deneyimlemek için en turistik bölgesi olan ‘Old Tbilisi’ olarak bilinen eski şehirden başlayarak gezmelisiniz. Halıcıları ve hamamları ile kendinizi İstanbul’da hissedeceksiniz” dedi.

Otizm spektrum bozukluğu (OSB), sosyal-iletişimsel gelişimde yetersizlik ve tekrarlayıcı davranışlarla seyreden, erken çocukluk çağında başlayan bir nörogelişimsel bozukluk olarak tanımlanıyor.

Dikkat eksikliği ve hiperaktivite bozukluğu (DEHB) ise beyindeki bazı kimyasal maddelerin işleyişindeki farklılıklar nedeniyle gelişen bir hastalık olarak biliniyor.

Son yıllarda otizm ile dikkat eksikliği ve hiperaktivite bozukluğunun birlikte görüldüğü vakalarda ciddi artış yaşanıyor. Bu birliktelik için sosyal medyada ‘AuDHD’ kısaltması kullanılıyor. Hatta bu kısaltma psikiyatri alanında da kendine yer bulmaya başladı.

#AuDHD etiketi Instagram'da 70 binden fazla kez kullanılırken, TikTok'ta da 2,6 milyar görüntülenmeye sahip. Bu çevrimiçi içeriklerin çoğu AuDHD ile yaşamanın nasıl bir şey olduğuna odaklanıyor.

‘İKİ HASTALIK BİR ARAYA GELDİĞİNDE ÇOK FARKLI BİR DURUM OLUŞUYOR’

İngiltere'de yaşayan 25 yaşındaki Josephine Knechtli, uzun bir süredir OSB ve DEHB ile mücadele ediyor.

Knechtli, Metro.co’ya yaptığı açıklamada

Havaların soğumasıyla her yıl olduğu gibi grip başta olmak üzere pek çok virüs harekete geçti. Hastanelere ateş, boğaz ağrısı ve geçmeyen öksürük şikâyetiyle başvuran çocuk ve yetişkin hastaların sayısında büyük bir artış yaşanıyor.

Kimileri bu rahatsızlıkları hafif atlatırken kimileri daha ağır belirtiler gösteriyor. Hastalıkla mücadelede ilk akla gelen ise çorba, çay gibi sıcak içeceklerden yardım almak oluyor. Ancak aşırı sıcak içecekler kanser riski oluşturabiliyor.

Konuyla ilgili bilgilerine başvurduğumuz Gastroenteroloji Uzmanı Prof. Dr. Alper Yurci, “Üst solunum yolu enfeksiyonlarında yeterli sıvı alımı son derece önemli. Sıvıyla birlikte vitamin ve antioksidanlar da enfeksiyona karşı korunmada ve enfeksiyonu atlatmada çok kıymetli..." dedi. Prof. Dr. Yurci, şöyle devam etti: 

"Özellikle yeşil çay, nane, yasemin ve papatya çayı gibi bitkisel çayların sindirim sistemi üzerinde pozitif etkileri olduğu biliniyor. Bu içeceklerin sıcak olarak tüketilmesi sindirim sistemindeki damarların genişlemesine, kan akımının artmasına ve sindirim sistemi aktivitesinin hızlanmasına katkı sağlıyor. Ancak bu noktada içeceğin sıcaklık derecesi çok önemli..."

‘İÇECEĞİN 65 DERECE ÜZERİNDE OLMAMASINA DİKKAT EDİN’

Prof. Dr. Yurci, "Fazla sıcak içecekler; dudak, ağız boşluğu, boğaz ve yemek borusunda sıcağa bağlı hasar oluşturabilir. En önemli problemlerden biri de sıcak içeceklerin yemek borusunda yassı hücreli kanser riskini artırmasıdır” ifadelerini kullandı.

Sıcak içeceklerin 65 derece ve altında içilmesi gerektiğine dikkat çeken Prof. Dr. Yurci,

Çay, toplumumuzda kahveyle birlikte en çok tüketilen içecek. Sabah kahvaltısından akşam yemeği sonrasına günün hemen her vakti çay içiliyor.

Alman istatistik şirketi Statista'nın verilerine göre, en fazla çay tüketen ülkeler sıralamasında yüzde 90'lık tüketim oranıyla Türkiye başı çekiyor.

Çoğu uzman aşırı çay tüketiminin zararlı olabileceğini her fırsatta söylüyor. Ancak Çin’de yapılan yeni bir çalışma, çay tiryakilerini sevindireceğe benziyor.

ÇAY NEREDEYSE BÜTÜN ORGANLARI KORUYOR

Çin’in Sichuan Üniversitesi’nde yürütülen araştırmada, günde üç fincan çay içmenin yaşlanmayı önleyebileceği sonucuna varıldı.

The Lancet Regional Health dergisinde yayımlanan çalışmada 30 ila 79 yaşları arasındaki 7.931 Çinlinin yanı sıra yaşları 37 ila 73 arasında değişen 5.998 İngiliz ile çay içme alışkanlıklarına ilişkin anket yapıldı.

Ülkemizde tatil dendi mi akla hemen yaz mevsimi geliyor. Yıllık izinler yaz aylarına saklanıyor ve kış tatillerine pek ilgi gösterilmiyor. Halbuki Türkiye’de kış aylarında da baharı ya da yazı yaşayabileceğiniz birçok yer bulunuyor.

Seyahat acentesi On The Beach'in yıllık hazırladığı rapora göre kış güneşi arayan turistlerin yeni popüler adresi Türkiye oldu. İspanya’daki Kanarya Adaları Özerk Bölgesi’nin yedi adasından en büyüğü olan Tenerife, onlarca yılın ardından ilk kez listenin zirvesindeki konumunu Antalya'ya kaptırdı. 

Bu kış sezonunda seyahat edenlerin yaklaşık yüzde 12'si rotasını Antalya'ya çevirdi. İkinci Tenerife’yi diğer İspanyol adası Lanzarote takip ederken, dördüncü sırada yine İspanya’dan Costa Blanca, beşinci sırada ise Mısır'ın Hurgada kenti yer aldı.

On The Beach'in yöneticilerinden olan Zoe Harris, “Türkiye nihayet kış güneşinin bir numaralı adresi oldu. Son yıllarda Antalya ve Dalaman'ı ziyaret eden tatilcilerin sayısında muazzam artışlar olduğunu fark ediyoruz” ifadelerini kullandı.

Biz de bu haber üzerine gezgin ve seyahat yazarları Nurgül Büyükkalay, Didem Mutçalıoğlu, Erdoğan Gümüş ve Özlem Köseoğlu’na kışın güneşin eksik olmadığı, güzel bir hafta sonu tatili için gidilecek ılıman yerleri sorduk.

Termalleriyle ünlü: Balçova / İZMİR

Tarihi oldukça eskilere dayanan bir termal su kaynağına ve kaplıcalara ev sahipliği yapan İzmir’in güzel ilçesi Balçova’da, yürüyüş ve kamp yapabileceğiniz harika doğa alanları bulunuyor.

Türk Borçlar Kanunu’na (TBK) göre, kira sözleşmesi devam ederken ev sahibinin evi bir başkasına sattığı durumlarda, kiracının eski ev sahibiyle yapmış olduğu kira sözleşmesi geçerliliğini koruyor. Bununla birlikte, yeni ev sahibinin de birtakım hakları bulunuyor.

Örneğin, TBK'nin 351'inci maddesinde belirtildiği üzere kiralananı sonradan edinen yeni mülk sahibi; kendisi, eşi, altsoyu, üstsoyu veya kanun gereği bakmakla yükümlü olduğu diğer kişiler nedeniyle açacağı tahliye davasıyla kira sözleşmesini sonlandırabiliyor.

Ne var ki yeni ev sahiplerinin birçoğu kiracıyı çıkarmak istemiyor. Böyle durumlarda yeni kira bedelinin ne olacağı taraflar arasında tartışmalara yol açabiliyor.

Geçtiğimiz günlerde mahkemeden tam da bu konuyla ilgili dikkat çeken bir karar çıktı.

4.500 LİRA OLAN KİRA 24.000 LİRA OLARAK BELİRLENDİ

Kiracılı bir ev satın alan mülk sahibi, halihazırda 4.500 liraya oturan kiracısına noter üzerinden ihtarname göndererek, yeni kira sözleşme döneminde evin kirasının 24.000 lira olarak ödenmesini istedi.

Sözleşmesi 10 yılı geçmiş olan kiracı, yeni kira bedeli üzerinden ödeme yapmak istemeyince ev sahibi uyuşmazlık sonrası ‘kira artış’ davası açtı. Mahkeme ev sahibinin talebini yerinde buldu ve yeni kira bedelini 24.000 lira olarak belirledi.

Peki, bu kararı nasıl yorumlamak gerekiyor? Kiracılı ev satıldığında, yeni kira ücreti nasıl belirleniyor? Ev sahibi geçmiş ayların kira farkını da alabilir mi?

Mavi ışık, günlük olarak maruz kaldığımız ışık spektrumundaki renklerden sadece bir tanesi. Bilgisayar, telefon, tablet ve televizyon gibi elektronik cihazlar başta olmak üzere güneş ışığında da bulunuyor.

Uzmanlara göre güneşten gelen mavi ışık, uyku-uyanıklık döngüsünü düzenleyen melatonin hormonunu azaltarak daha uyanık kalmamızı sağlıyor.

Hatta yapılan çalışmalarda güneşten gelen mavi ışığın belirli bir süre alınmasının, çocuklarda miyopinin (yakındaki nesnelerin net, uzaktaki nesnelerin bulanık görülmesi) önlenmesinde etkili olduğunun altı çiziliyor.

Ancak teknolojik cihazlardaki mavi ışık, gözün arka kısmında bulunan retinaya doğrudan ulaşıyor ve gözdeki doğal filtrelerin yeterli koruma sağlayamaması nedeniyle retina hücrelerine zarar veriyor. Bunun için ekranlara çok fazla maruz kalan kişilerin mavi ışık filtreli gözlük kullanması öneriliyor.

Ne var ki gözlüğün hem fiziksel hem de psikolojik açıdan pek çok fayda sağladığını söyleyenler olduğu gibi para tuzağı olduğunu iddia edenler de var.

Bağışıklık sistemi; organlar, hücreler, doku ve proteinlerden oluşan, vücudu hastalıklara karşı koruyan savunma sistemi olarak tanımlanıyor. Pek çok uzman bu sistemi güçlendiren besinleri tüketmenin, sağlığımızı korumak adına atılacak en önemli adımlardan biri olduğunu söylüyor.

Peki, kış hastalıklarından korunmak için temel malzemeleri içeren hangi tariflerle hazırlanan bir beslenme şeklini uygulamak gerekiyor?

Uzman Diyetisyen Aslıhan Altuntaş ile konuyu mercek altına aldık.

‘SEBZELERİN BÜYÜK BİR ÇOĞUNLUĞU SOĞUK ALGINLIĞINA KARŞI BİRER KALKAN GÖREVİ ÜSTLENİYOR’

Her gün düzenli yürüyüş yapmanın kalp sağlığından tutun da kilo kontrolüne kadar pek çok faydasının olduğu biliniyor. Çoğu uzman, bu basit ve etkili egzersizin yaşlanmayı geciktirdiğini ve yaşam süresini uzattığını her fırsatta söylüyor.

İngiltere’de bulunan Bath Üniversitesi'ndeki araştırmacılar bu faydaları bir kez daha kanıtladı. Hakemli bilimsel dergi Mental Health and Physical Activity'de yayımlanan çalışmada, zihin sağlığını iyileştirmenin anahtarının bilinçli farkındalıkla düzenli egzersiz ve yürüyüş olduğunun altı çizildi.

Çalışmanın yazarlarından olan Masha Remskar, “2024'e daha fazla egzersiz kararıyla başlamanın, fiziksel ve zihinsel sağlığa gerçekten pozitif etkileri olabilir. Başlangıç yapmanın ve zaman geçtikçe bu rutine bağlı kalmanın zor olduğunu biliyoruz. Fakat bu zorluğu yenmek gerekiyor çünkü düzenli yürüyüşler sağlık için oldukça faydalı” dedi.

Bu yürüyüşleri yemyeşil doğanın içinde kuş sesleri arasında yapmak ise faydalarını katlıyor.

Hal böyle olunca biz de gezgin ve seyahat yazarları Nurgül Büyükkalay, Özlem Köseoğlu, Didem Mutçalıoğlu Mehmet Altay ve Erdoğan Gümüş’e ‘Kış aylarında ruhumuzu dinlendirecek en güzel yürüyüş rotaları hangileri?’ diye sorduk.

İşte 8 şehirden size iyi gelecek 10 adres…Şelaleler diyarı: Efteni Gölü / DÜZCE

Ağız ve diş sağlığı, estetik ve genel vücut sağlığı açısından büyük bir öneme sahip. Özellikle sindirim sisteminin başlangıcı ağız olduğu için dişlerin eksik, sağlıksız, hastalıklı ya da çürük olması sindirimi sekteye uğratabiliyor.

Çoğu kişinin aklına diş çürüklerinin ölümcül sonuçları olabileceği gelmiyor. Ancak İngiltere’deki diş hekimleri kötü ağız hijyeniyle bağlantılı olarak kan yoluyla bulaşan enfeksiyon veya sepsis (vücudun hücre ve dokularına zarar vermesi) vakalarının arttığını bildiriyor.
'ARKADAŞIM NEREDEYSE ÖLÜYORDU'

İngiliz Diş Hekimliği Birliği Yönetim Kurulu Üyesi Dr. Paul Woodhouse, The Telegraph’a yaptığı açıklamada “Yakın arkadaşlarımdan biri diş çürüğü nedeniyle yoğun bakıma kaldırıldı. Bir yıl önce yapması gerekenleri kendisine söylememe rağmen ciddiye almadı ve neredeyse ölüyordu. Üç dişini kaybetti ve çenesini artık eskisi gibi hareket ettiremeyecek” ifadelerini kullandı.

Son bir yılda diş sağlığına dair problemlerin daha çok arttığına dikkat çeken Dr. Woodhouse, “Araştırmalarımız, kötü ağız hijyeninin zaman içinde tehlikeli sonuçlar doğurduğunu ve bir dizi kronik hastalığa yol açtığını gösteriyor” dedi.

Beşiktaş’ta gösterdiği performansla dikkatleri üzerine çeken 18 yaşındaki genç yetenek Semih Kılıçsoy, Süper Lig’e damga vurmaya devam ediyor.

Bu sezon ligde ilk kez birinci haftada oynanan Fatih Karagümrük maçında forma giyen ve 13 dakika sahada kalabilen genç oyuncunun grafiği günden güne yükseliyor.

Ligin 17’nci haftasındaki Corendon Alanyaspor maçında ilk 11'de sahaya çıkan Semih Kılıçsoy, ardından oynanan Atakaş Hatayspor, Kasımpaşa ve Çaykur Rizespor maçlarında da aynı şansı yakaladı.

KARAGÜMRÜK MAÇINDA REKORUN SAHİBİ OLDU

Karın ve bel çevresinde oluşan yağlar, vücudumuzun diğer bölgelerinde bulunan yağlara göre daha fazla risk oluşturuyor. Çünkü karın bölgesinde meydana gelen yağlanma karaciğer, pankreas, böbrek ve kalp gibi önemli iç organların etrafını sararak ‘viseral yağlanmaya’ neden oluyor.

Cilt altında biriken yağ dokusundan farklı bir yapısı bulunan viseral yağlanma, vücutta sinsice ilerliyor ve kronik bir inflamasyonun oluşmasında oldukça etkili...

Surrey Üniversitesi'nde görevli olan metabolizma uzmanı Dr. Martin Whyte, The Telegraph’a yaptığı açıklamada, “Bu yağlanma çok tehlikeli. Kilit noktası vücuttaki en önemli metabolik organ olan karaciğerle olan ilişkisi. Bir yemek yediğinizde, içindeki yağlar karın bölgesindeki kan dolaşımına geçer. Bu kanın büyük bir kısmı da doğrudan karaciğere gider. Bu da zamanla metabolik zarara neden olur” dedi.

‘KADINLARDA BAZI KANSER TÜRLERİNİN HABERCİSİ OLABİLİR’

Konuyla ilgili görüşlerine başvurduğumuz İç Hastalıkları Uzmanı Dr. Sedat Irmak ise “Her vücudun kendine has bir yağ depolama eğilimi olmakla beraber kadınlarda daha çok kalça ve basenlerde, erkeklerde de göbek bölgesinde yağlanma olur. Viseral yağlanma ise iç organlarda ve çevresinde yağlanmanın meydana gelmesidir. Bu bölgedeki yağ dokusundan kana salınan kimyasallar ile hormonlar, inflamasyona ve diyabete yol açan reaksiyonları tetikler” dedi.

Nezle ve gribin zirve yaptığı zamanlarda ‘şifa niyetine’ sıklıkla tükettiğimiz çorbalar, sadece Türk mutfağında değil dünyanın dört bir yanında sofraların vazgeçilmezi.

CNN Travel geçtiğimiz günlerde pek çok ülkenin mutfak kültürünü değerlendirip, dünyanın en iyi çorbalarını listeledi.

Janet Clarkson'ın ‘Çorba: Küresel Bir Tarih’ isimli kitabına atıfla "Çorba, dünya toplumlarının ilk çağlardan bu yana vazgeçilmez lezzeti" denen listede, Nijerya'dan Fransa'ya Çin'den Meksika'ya kadar en lezzetli 20 çorba belirlendi.

Ukrayna’nın ‘borscht’u, Fransa'nın ‘bouillabaise’i, İspanya'nın ‘gazpacho’su gibi ünlü çorbaların yer aldığı listede ülkemizden de yayla çorbası kendine yer buldu. 

Yabancı oyuncu kuralı, Türk futbolunun yıllardır en büyük sorunlarından biri... Milli takım başarı kaygısı, altyapıdan oyuncu yetişmesi ve yerli oyuncuların pahalı olması gibi nedenlerle yabancı oyuncu kuralında her dönem değişiklik yapılıyor.

Bugüne kadar 6+2, 6+2+2, 6+0+4, 8+6 gibi varyasyonlar denendi ama bir türlü belli bir standart yakalanamadı. Son olarak  dün Türkiye Futbol Federasyonu (TFF), 2024-2025 sezonundan itibaren takip eden ilk üç sezonda A Takım listesinde yazılacak yabancı uyruklu futbolcu sayısının 14'den 12'ye, takip eden sonraki iki sezonda ise 11'e düşürüldüğünü açıkladı.

Yine aynı açıklamayla, A Milli Futbol Takımı'nda oynamaya uygun 14 futbolcudan ilk üç sezonda en az ikisinin, sonraki iki sezonda en az üçünün kulüp akademisinden yetişmiş olması zorunluluğu getirildi.

‘Yerli futbolcu teşvik fonu’ detayının da yer aldığı açıklamada; “2024-2025 sezonundan itibaren yabancı uyruklu futbolcu transferlerinden alınacak fon bedellerinin büyük bir bölümü, A Millî Futbol Takımımız'da oynama uygunluğu bulunan futbolcu oynatan kulüplere Federasyonumuzca yerli futbolcu teşvik fonu olarak ödenecektir” ifadeleri yer aldı.

Grafik: Harun Elibol

Dünyada tanımlanmış yaklaşık 11 bin kuş türünden 1500’ü küresel ölçekte tehlike altında. Bu türlerden yaklaşık 200-230’u ise soyu ‘kritik seviyede’ tehlike altında olan türler.

Birleşik Krallık Ekoloji ve Hidroloji Merkezi'nin (UKCEH) yakın tarihli araştırmasına göre ise modern insanlık tarihi boyunca ‘her dokuz kuş türünden birinin’ neslinin tükendi.

Kuş türlerinin yok oluşlarına dayalı istatistiksel modellemenin kullanıldığı çalışmada, Yeni Zelanda vaka çalışması olarak seçildi. Bunun nedeni de Yeni Zelanda’nın dünyada insan öncesi kuş faunasının tamamen bilindiğine inanılan tek yer konumunda olması…

Elde edilen bulgular sonrası çalışmanın UKCEH'de görevli başyazarı Dr. Rob Cooke, “İnsanlar, habitat kaybı, aşırı avlanma, yuvaları basan ve yiyecek için onlarla rekabet eden sıçanlar ve domuzların kuş popülasyonlarını hızla tahrip etti” dedi.

Google Chrome başta olmak üzere pek çok internet tarayıcısında, uzun süredir ‘gizli sekme/pencere’ bölümü bulunuyor. Bu pencereler kullanıcılara internette takip edilmeden dolaşma özgürlüğü sunduğunu iddia ediyor. 

Chrome'un gizli penceresinde de tarama geçmişi, çerezler ve site verileri, formlara girilen bilgiler gibi kritik verilerin kaydedilmediği vurgulanıyor. 

Google'a 2020 yılında Chrome kullanıcılarını gizli pencerede gezinirken bile takip ettiği iddiasıyla ve 5 milyar dolar tazminat istemiyle bir mahremiyet ihlali davası açılmıştı.

Boies Schiller Flexner hukuk firması tarafından açılan davada, Google'ın sosyal çevre ve alışveriş alışkanlıkları gibi kişisel verilerin yanı sıra daha özel internet hareketleri hakkında bilgi topladığı öne sürülmüştü.

Google Sözcüsü Jose Castaneda ise söz konusu iddiaları reddederek yasal yollarla kendilerini güçlü bir şekilde savunacaklarını kaydetmişti.

Google'ın Gizli Pencere'sinin açılışında bu uyarılar yer alıyor

CNN Travel, her yıl görülmesi gereken yerleri seyahat yazarları ve okuyucularının oylarıyla belirliyor. Bu yıl hazırlanan listede dünyanın dört bir yanında keşfedilmeyi bekleyen adresler ve şehirlerin gölgesinde kalmış yerler ön plana çıkarıldı.

24 yere dikkat çekilen seçkide birinci Endonezya’nın Sumba adası olurken ikinci sırada ülkemizin Karadeniz kıyısı yer aldı.

Karadeniz’in güzel kıyılarına, yemyeşil manzaralarına, lezzetli çayına, tarihî kasaba ve köyleri ile plajlarına değinen CNN Travel, “Ziyaretçiler Safranbolu'da halen demirci çekiçlerinin seslerinin yankılandığı eski sokakları keşfedebilir, Amasra'da plaj keyfi yapabilir ve Sümela'da dünyanın en eski manastırlarından birinin kayalıklara tutunduğu yere tırmanabilir” ifadesini kullandı.

Karadeniz'in her mevsim bir kaçış noktası olduğuna vurgu yapılan listede, “Heyecan arayanlar akarsu raftingi yapabilir. Kışın yoğun kar yağışıyla birlikte bölgenin doğusu harika manzaralara bürünüyor” yorumu yapıldı.

Biz de bu güzel haber sonrası gezgin ve seyahat yazarları Didem Mutçalıoğlu, Nurgül Büyükkalay, Bahar Gündoğdu, Mehmet Altay ve Erdoğan Gümüş’e 'Kışın Karadeniz’de keşfedilmesi gereken adresler nereler?' diye sorduk. İşte 8 şehirden büyüleyici 10 öneri...

Doğal güzelliğin mesken tuttuğu topraklar: Yedigöller / BOLU

Büyük şehirlerin keşmekeşinden kaçmak isteyenler için tam bir doğa harikası olan Yedigöller, kış manzarasıyla ziyaretçilerini büyülüyor. Şırıl şırıl akan dereleri, buz gibi şifalı pınarları ve birbirinden alımlı gölleriyle burası, doğal güzelliğin mesken tuttuğu topraklar.

“Ulaşımı biraz meşakkatli olsa da kış ayları Yedigöller’in en huzurlu zamanları” diyen Mehmet Altay, “Karlarla kaplı göllerin etrafında ormanın içindeki bungalov evlerde birkaç gün keyif yapmak, içinizi ısıtacak bir çay ya da kahve eşliğinde beyaza bürünen nefis manzaraları seyretmek gerçekten paha biçilemez.

Sigara ve tütün ürünleri kaynaklı hastalıklar, insan ölümlerinin en yaygın sebeplerinden. Tütün ürünlerinin içinde bulunan 7 binden fazla zararlı maddenin en tehlikelisi ise nikotin! Çünkü nikotin zamanla bağımlılığa neden oluyor.

Pek çok uzman bu bağımlılığın kalp, damar ve akciğer rahatsızlıkları dışında hızlı yaşlanma gibi birçok sağlık sorununa yol açtığını söylüyor. Tüm bunların bilincinde olan pek çok kişi, sigarayı bırakmanın yollarını arıyor.

Ancak çoğu yiyip içtikleriyle farkında olmadan bu bağımlılığı tetikliyor olabilir.

Geçtiğimiz günlerde The Mirror'da yer alan bir haberde bazı yiyeceklerin ‘nikotin iştahını’ artırdığı öne sürüldü. Haberde bazı baharatların, şeker oranı yüksek atıştırmalıkların, kızarmış yiyeceklerin, yüksek tuza sahip ürünlerin ve kahvenin sigarayı bırakmayı zorlaştırabileceği vurgulandı. 

Günümüzde futbol giderek hızlanıyor ve değişime uğruyor. Bu doğrultuda yeni kurallar üzerinde tartışılıyor ve bazıları da hayata geçiyor. Değişimin amacı oyunu daha keyifli kılmak…

Örneğin Arsenal'in efsane eski teknik direktörü Arsene Wenger’in FIFA Geliştirme Direktörü olarak hayata geçmesine liderlik ettiği yeni ofsayt yöntemi dünyada hâlâ tartışılıyor. Yeni ofsayt tanımında, bir oyuncunun ofsaytta sayılması için defans oyuncusunun tamamen önünde olması gerekiyor.

Son olarak İtalya futbolunun efsanevi kalecilerinden Gianluigi Buffon’un kale boyutları ilgili açıklaması da tartışmalara neden oldu.

'30 YIL ÖNCE HER 50 ŞUTTA 10 GOL ATILIYORDU ŞİMDİ İSE 3 BİLE ÇOK'

Buffon gündem olan açıklamasında, “Kalenin boyu 1875'te belirlenmişti ve muhtemelen o zamanın antropometrik (insan vücudunun ölçüleri ile ilgilenen bir teknik) değerlerine uygundu. Ama şimdi, bazı sporcular ve kaleciler düşünüldüğünde, bu üzerinde düşünmemiz gereken bir şey. Voleybolda bile file yüksekliği tartışılan bir şey” dedi ve ekledi:

İletişim kurmanın, finansal işlemlerin ve sosyal hayatın anahtarı olan akıllı telefonlar, son yıllarda bilgisayar korsanlarının kazanç kapısı haline geldi. Siber korsanlar; e-posta, sosyal medya, banka hesapları ve adres bilgileri gibi pek çok kişisel veriyi barındıran akıllı telefonlarımıza kolaylıkla erişebiliyor.

Ancak uzmanlara göre bu saldırıları fark etmenin bazı yolları var. Finlandiya merkezli siber güvenlik şirketi F-Secure'da 'tehdit istihbaratı araştırmacısı' olarak çalışan beyaz şapkalı hacker Ash Shatrieh, hesapların tehlikede olabileceğini gösteren sinyaller olduğuna dikkat çekti. 

Shatrieh, Daily Mail'e yaptığı açıklamada “Öncelikle bilgisayarınızda ya da telefonunuzda bir antivirüs programı olması gerekiyor. Virüs taramalarınızı da sıklıkla yapmalısınız. Fakat bir bilgisayar korsanının hesaplarınıza erişip erişmediğini anlamanın başka yolları da var. Bunun için beş temel işarete çok dikkat etmek gerekiyor” dedi.

Biz de Shatrieh’nin altını çizdiği beş temel işareti Marmara Üniversitesi İletişim Fakültesi Görsel İletişim Tasarımı Anabilim Dalı Başkanı ve Bilişim Teknolojileri Uzmanı Doç. Dr. Ali Murat Kırık ve Siber Güvenlik Uzmanı Osman Demircan ile mercek altına aldık.

1-) SOSYAL MEDYADA GÖRDÜĞÜNÜZ İÇERİKLER DEĞİŞİYORSA DİKKAT!

Taste Atlas, 2018'den bu yana her yıl gastronomi alanında ‘enler’ listesi belirliyor. Ülkemizden de pek çok lezzet bu listelerde kendine yer bulmayı başarıyor. Açıklanan son rehberde ise 2023 yılının en iyi dana eti yemekleri belirlendi. 24 lezzetin yer aldığı listede Avusturya’nın ‘Viyana şnitzeli’ birinci, İtalyan mutfağına özgü bir yemek olan ‘osso buco’ ikinci, Türk mutfağının zengin lezzetlerinden biri olan ‘Çökertme kebabı’ ise üçüncü oldu.Biz de bu haber üzerine gezgin ve seyahat yazarları Sıla Uçan, Özlem Köseoğlu, Didem Mutçalıoğlu ve Nurgül Büyükkalay’a ‘Ülkemizde kebapların peşinde yola çıkılacak adresler hangileri?’ diye sorduk. Hem 8 şehirden birbirinden lezzetli 8 kebabı önerdiler hem de bu şehirlerde gezilecek yerler konusunda önerilerde bulundular.

Bodrum’un damak çatlatanı: Çökertme kebabı / MUĞLA

Genel olarak Ege Bölgesi’nde meşhur olan kebap, Muğla’nın Bodrum-Milas bölgesine ait bir lezzet. Hatta ‘Bodrum kebabı’ olarak da biliniyor.

Özlem Köseoğlu, “Yolum Bodrum’a ne zaman düşse bu harika lezzeti tatmadan asla geri dönmem. TasteAtlas’ın listesinde olması da beni hiç şaşırtmadı. Yapılışı çok zor değil. Kızarmış kibrit inceliğinde patateslerin üzerindeki marine edilmiş şerit halindeki dana eti, sarımsaklı yoğurt ve domates sosuyla birlikte servis ediliyor. Muğla’nın diğer ilçelerinde de tatmak mümkün ama en güzeli Bodrum’da yapılıyor” dedi.


Çökertme kebabı

Son dönemin en büyük tartışma konularından biri kiralık evler.

Özellikle İstanbul gibi büyük şehirlerde pek çok daire için ederinin çok üzerinde rakamlar telaffuz ediliyor. Daha uygun fiyata ev bulamayıp yüksek kiralara 'evet' diyen ve sonrasında ödeme zorluğu çeken kiracılarla ilgili örneklere de sık sık rastlanıyor. 

Vadesinde ödenmeyen kiralar, mülk sahipleriyle kiracıları karşı karşıya getiriyor. Sözleşmede belirtilen tarihte kirasını alamayan bazı ev sahipleri, paralarını gecikme faiziyle birlikte tahsil etmek istiyor.

İstanbul Kadıköy’de 1+1 dairede iki arkadaşıyla yaşayan S.O. da ev sahibinin faiz talebiyle karşılaşanlardan…

Sağlıklı bir kiloyu tanımlamak söz konusu olduğunda, genellikle İngilizce BMI kısaltmasıyla bilinen ‘Body Mass Index’ yani ‘Vücut Kitle Endeksi’ değeri dikkate alınıyor.

Bu değer, bir kişinin birçok hastalığa yakalanma riskini belirlemek için kullanılan ağırlık ve boy oranı olarak tarif ediliyor.

Uzun zamandır en sağlıklı BMI'ın 18,5 ile 24,9 arasında olduğu; diyabet, kalp hastalığı ve bazı kanser türlerini önlemede etkili olduğu düşünülüyor. Ancak yakın dönemde yapılan pek çok araştırma, bu kabulün sorgulanmasına neden oluyor.

Son olarak geçtiğimiz günlerde İngiliz Diyetisyenler Derneği, ezberleri bozan bir açıklamaya imza attı. Dernek, Plymouth Üniversitesi'nin araştırmalarını temel alan raporunda 65 yaş üstü kişilerin ‘biraz fazla kilolu’ olmasını tavsiye etti.

İngiliz Diyetisyenler Derneği bu tavsiyeyi "Fazladan birkaç kilo kemikleri ileri yaşlarda sık görülen kırıklardan ve kırılmalardan koruyabilir, hızlı kilo vermenize neden olabilecek hastalıklara karşı koymanıza yardımcı olabilir" şeklinde açıkladı.

Daha da ilginci, fazladan birkaç kilonun sağlığa faydalarının sadece ileriki yaşlar için söz konusu olmaması. Bazı uzmanlar, özellikle kadınlar için daha fazla yağın vücutta olmasının gençken ve orta yaşta faydalı olduğunu öne sürüyor.

Peki bu tavsiyeleri nasıl yorumlamak gerekiyor? ‘Biraz fazla kilolu’ açıklamasındaki kilo miktarı tam olarak ne olmalı?

Kronik yorgunluk sendromu, kişinin sürekli olarak kendini bitkin ve mutsuz hissetmesi, dinlenmekle dahi kendini iyi hissedememesi gibi belirtilerle ortaya çıkıyor.

ABD Hastalık Kontrol ve Önleme Merkezleri (CDC), miyaljik ensefalomiyelit ya da ME/CFS olarak da bilinen kronik yorgunluk sendromunun son yıllarda arttığını açıkladı. CDC’nin yaptığı ankette, 2021 ile 2022 yılları arasında 57 bin Amerikalı yetişkine, kendilerine bir sağlık uzmanı tarafından CFS veya ME tanısı konup konulmadığı soruldu.

Raporun yazarlarından Dr. Elizabeth Unger, Associated Press'e yaptığı açıklamada, “Bulgular yetişkinlerin tahminen yüzde 1,3'ünün ME/CFS ile yaşadığını ortaya çıkardı. Bu da durumun nadir bir hastalık olmadığını gösteriyor” dedi.

Ayrıca Dr. Unger, “ME/CFS'den etkilenen bazı kişilere, teşhis için kan testi veya tarama yapılmadığından sıklıkla teşhis konulamıyor. Bu da prevalansın tahmin edilenden daha yüksek olabileceği anlamına geliyor. Hastalık her yaştan kişileri etkilese de en yaygın olarak 40-60 yaş arası kişilerde ve kadınlarda görülüyor” ifadelerini kullandı.

‘BEYİN OMURİLİK SIVISINDAKİ İLTİHAPLANMA İLE İLİŞKİLİ’

Konuyla ilgili görüşlerine başvurduğum İç Hastalıkları Uzmanı Doç. Dr. Rıdvan Sivritepe,

Teknoloji devlerinin, dijital yayıncılara telif ödemeleri, Avustralya'da 2021'den, bazı Avrupa Birliği (AB) ülkelerinde ise 2022'den bu yana uygulanan bir düzenleme.

Son olarak Google’ın 'Çevrim İçi Haber Yasası' doğrultusunda, Kanada merkezli haber kuruluşları ve şirketlerine yıllık 74 milyon dolarlık ödeme yapmayı kabul etmesi, bu konuyu bir kez daha gündeme taşıdı.

Bu gelişme sonrası Türkiye'de de gözler 'Dijital Telif Yasası'na çevrilmiş durumda… Yasa teklifi meclisten geçtiğinde Google ve Facebook gibi dijital mecralar, kullanıcılarına ulaştırdıkları haberler karşılığında yayıncılara telif ücreti ödemek zorunda kalacak.

Peki bu yasa neden önemli? Nasıl etkiler yaratabilir? Dünyada dijital geleceği şekillendirmek için atılan başka hangi adımlar var?

Mersin Üniversitesi İletişim Fakültesi Bilişim ve Enformasyon Teknolojileri Anabilim Dalı Öğretim Üyesi Doç. Dr. Ceren Yegen ile mercek altına aldık.

Dijital dünyada son yıllarda yaşanan gelişmeler, içeriğin ve içerik üreticilerinin önemini hiç olmadığı kadar artırdı. Pek çok uzmana göre bu durum dijital telif haklarının korunmasını zorunlu kılıyor.

Son olarak Google’ın 'Çevrim İçi Haber Yasası' doğrultusunda, Kanada merkezli haber kuruluşları ve şirketlerine yıllık 74 milyon dolarlık ödeme yapmayı kabul etmesi, bu zorunluluğu bir kez daha gündeme taşıdı. 

Türkiye'de de gözler Dijital Telif Yasası’na çevrilmiş durumda… Zira Google gibi birçok teknoloji devinin, ülkemizdeki medya kuruluşlarına telif ödemesi yapması için öncelikle bu yasal çerçevenin hayata geçirilmesi gerekiyor.

Peki Google ve diğer platformların telif ödemesi yapmaması medyamız için nasıl zararlara yol açıyor? Eğer yasa yürürlüğe girerse ne gibi artılar sağlayabilir?

İnternet yayıncılığı, gazetecilik ve medya çalışmaları alanında uzman akademisyen Doç. Dr. Kenan Duman, konuyla ilgili önemli açıklamalarda bulundu. 

‘GOOGLE İLE BİTMEMELİ, SIRADA META VE X GİBİ PLATFORMLAR VAR’

Öncelikle Google ile olan sürecin nasıl ilerlediğiyle ilgili detaylar paylaşan İstanbul Arel Üniversitesi Öğretim Üyesi Doç. Dr. Kenan Duman, “Yasaya baktığımızda platformların haber kuruluşlarına adil tazminat ödemesini sağlamak için bir pazarlık çerçevesi oluşturulduğu görülüyor. Platformları haber işletmeleriyle gönüllü ticari anlaşmalar yapmaya teşvik eden sistemin tarafları, bağımsız olarak adil anlaşmalara varamazlarsa, arabuluculuğun zorunlu olduğu pazarlık sürecine geçiliyor" dedi ve ekledi: 

Peynir, hem dünya hem de Türk mutfağında önemli bir yer tutuyor. Ülkemizin dört bir yanında çoğu hâlâ geleneksel yöntemler kullanılarak üretilen yüzlerce farklı peynir türü bulunuyor. 

Geçtiğimiz günlerde, Tarım ve Orman Bakanlığı ve paydaş kurumlar tarafından yürütülen çalışmalar sonucunda, Ezine peyniri Avrupa Birliği’nden (AB) coğrafi işaret tescili almayı başardı.

Bakanlıktan yapılan açıklamaya göre, Ezine peyniri, Türkiye’nin 18’inci, Çanakkale’nin ise Bayramiç beyazından (meyve) sonra ikinci AB coğrafi işaret tescilli ürünü oldu. Dahası Ezine peyniri, AB'nin tescillediği ilk peynirimiz olmasıyla ayrı bir önem taşıyor.

Biz de bu güzel gelişme sonrası gezgin ve seyahat yazarları Sıla Uçan, Nurgül Büyükkalay, Özlem Köseoğlu ve Erdoğan Gümüş’e ‘Ülkemizde peynirlerin peşinde yola çıkılacak adresler hangileri?’ diye sorduk.

Trafik, İstanbul'da yaşayanların en büyük çilelerinden biri. Pandemiden önce çoğunlukla hafta içi ‘zirve saatler’ olarak adlandırılan sabah işe gidiş ve akşam iş dönüşlerinde yaşanan trafik yoğunluğu, artık 7 gün 24 saat yaşanıyor.

Türkiye İstatistik Kurumu’nun verilerine göre 5 milyona yakın aracın olduğu İstanbul’da, özellikle yağmurlu havalarda 1 kilometrelik yol, bir saatte aşılıyor ve araç sürmek neredeyse imkânsız hale geliyor.

Bu soruna çözüm bulmak için uzun süredir projeler üretiliyor. Son olarak İstanbul Sürdürülebilir Kentsel Ulaşım Planı kapsamında (SKUP) şehrin belli bölgelerinde trafik yoğunluğunu azaltmak amacıyla araç girişlerinden ücret alınması uygulaması gündeme geldi. 

Bu uygulamanın öncelikle Eminönü’nde, devamında da Kadıköy’ün en kalabalık semti olan Moda’da hayata geçirilmesi planlanıyor. Dahası SKUP kapsamında mahallelerdeki ücretli otoparkları kullanacak İstanbullular, kendi mahallelerinde park yaptıklarında düşük ücret ödeyecek.

Bu uygulamaların trafik yükünü azaltmaya etkisi ne olur? Ücretli giriş uygulaması İstanbul’da başka hangi ilçe ya da semtlerde uygulanabilir? Yurt dışında benzer örnekler var mı?

Bunun gibi pek çok soruya uzmanlarla cevap aradık.

Galatasaray, UEFA Şampiyonlar Ligi A Grubu 6’ncı ve son maçında Danimarka ekibi Kopenhag’a deplasmanda 1-0 mağlup oldu. Bu skorla grubunu 5 puanla üçüncü sırada tamamlayan Sarı-kırmızılar, UEFA Avrupa Ligi’nde son 16 turu için play-off bileti aldı.

Ancak, bu sezon Şampiyonlar Ligi’nde Sarı-kırmızılıların oyuncu değişikliğine hazırlanırken kalesinde gol görmesi ya da değişikliklerde geç kalması sosyal medyada çok tartışıldı. Kopenhag deplasmanında da maçın devre arasında değişiklik yapmayan Okan Buruk, golü kalesinde gördükten sonra hamlelerde bulundu. Buruk, bu sezon genelde Şampiyonlar Ligi’nde oyuncu değişikliklerini de 60 ya da 65’inci dakikadan sonra yaptı.

Kopenhag mağlubiyeti sonrası basın toplantısında “Hücumda bize enerji getirecek oyuncuları almayı düşündük, tam kenara geldiklerinde golü yedik” diyen Okan Buruk, “Aslında oyun beklediğimiz gibi oldu. Maç 0-0 giderken hücuma hareketlilik getirmek istedik. Oyuncular tam kenara geldiği anda maalesef gol yedik. Sonrasında farklı bir değişikliğe gittim" ifadelerini kullandı.

Peki, Okan Buruk’un oyuncu değişikliği stratejisini nasıl yorumlamak gerekiyor?

‘ŞANSSIZLIK ŞU Kİ, GALATASARAY GOLLERİ 45 VE 60’INCI DAKİKALAR ARASI YEDİ’Spor Yazarı Engin Kehale ise genel olarak duruma daha pozitif bakanlardan.

Galatasaray’ın bu sezon Şampiyonlar Ligi’nde sadece İstanbul’da oynanan Kopenhag ve Manchester United maçlarında devre arasına yenik girdiğini hatırlatan Kehale, “Galatasaray bu yıl Şampiyonlar Ligi’nde ilk yarıları çok kötü oynayarak geçirmedi. Yani iyi oynadığı oyunların ardından 45'te değişiklik yapması gerektiren bir durum olmadı. Ama şanssızlık şu ki 45 ve 60’ıncı dakikalar arası düzenli gol yedi. Bu durum eleme turlarından, son Kopenhag maçına kadar devam etti. Burada ya soyunma odasında bir reaksiyon verilmesi gerekiyordu ya da erken değişiklikler yapılmalıydı” dedi.

Opta verilerine göre bu yıl Şampiyonlar Ligi’nde oyuncu değişikliğiyle ilgili istatistikler paylaşan Kehale, “Şampiyonlar Ligi'nde 760 değişikliğin 116 tanesi 60’ıncı dakikadan önce yapılmış. Yüzdesel olarak bu rakam yüzde 15. Okan Buruk özelinde ise yüzde 13. Yani çok fazla bir fark yok. Ortalama olarak ilk değişiklik dakikasına bakıldığında da Galatasaray 12’nci sırada yer alıyor. Kopenhag ile Bayern Münih ise bizim üzerimizdeler. Kopenhag ilk değişikliğini en geç yapan ikinci takım. Bayern Münih de çoğunlukla değişikliği 65’inci dakikada yapmış. Aslında standartlardan çok sapmış bir Galatasaray görülmüyor. Ama gol yeme dakikaları çok aynı zaman dilimine denk geldiği için gün sonunda böyle yorumlanıyor” ifadelerini kullandı.

‘TEKNİK DİREKTÖR OLARAK BAZEN KARARSIZ KALDIĞIMIZ ANLAR ÇOK OLUYOR’

Kulüpler, oyuncular ve taraftarla birlikte hakemler, futbolun en önemli unsuru… Ancak mevcut futbol iklimimiz hakemlere hata yapma şansı tanımıyor. Bu ortam da onları daha fazla hataya sürükleyen bir zincirleme reaksiyona neden oluyor. 

Bunların sonucunda da gerilim çok yükseldi ve hiç görmek istemediğimiz bir hakeme şiddet olayı ile karşı karşıya kaldık. Süper Lig'in 15’inci haftasında oynanan Ankaragücü-Rizespor karşılaşmasının bitiş düdüğüyle yaşananlar, Türk futbolunda bir ‘kare leke’ olarak tarihe geçti.

Her kesimden konuyla ilgili açıklamalar geliyor. Peki hakemler ne düşünüyor? Mikrofonumuzu eski bir hakeme yönelttik.

Bu olay bir milat olur mu? Yoksa kısa sürede unutulup eski düzenimize geri döner miyiz? Bu tip olaylar bir hakemi nasıl etkiler? MHK'nin bu yaşananlarda payı var mı?

Eski Hakem ve Spor Yazarı Murat Fevzi Tanırlı'ya sorduk.

‘FİZİKİ ŞİDDETE ÇOK ŞAHİT OLDUM’

Murat Fevzi Tanırlı’ya öncelikle hakemlik yaptığı dönemde benzer bir şiddet olayına uğrayıp uğramadığını sorduğumda “Her hakem gibi kötü söze çok maruz kalsam da hiç fiziki olarak şiddet yaşamadım. Ancak çok şahit oldum” dedi ve ekledi:

“Özellikle amatör ligden tutun da ikinci ve üçüncü lige kadar maç sonu saldırıları ne yazık ki çok fazla yaşandı. Ne acıdır ki, ülkemizde stadyumlarımızın dışı hakemleri saldırılara karşı korumak için özel önlemlerle korunur. Maça gidenler panzerleri sıklıkla görüyordur. Hep merak eder dururduk ne zaman sert önlemler alınacak kim buna dur diyecek diye… Bu son olay sonrası umarım ciddi adımlar atılır.”

Son yıllarda ATM'lerden para çekerken dolandırıcılık kurbanı olma riski giderek artmaya başladı. En sık kullanılan yöntemlerinden biri kart kopyalama... Geçtiğimiz aylarda Kocaeli'de Romanya uyruklu bir şahıs, kopyaladığı kartlarla 100 ATM'den 250 bin liranın üzerinde para çekti. Benzer bir olay Bursa’da da meydana geldi.

Bu yöntemde dolandırıcılar ATM kart giriş yuvasına, manyetik şeridi veya çipi okuyabilen kart kopyalama düzenekleri yerleştiriyor ve kullanıcıların kart bilgileri ruhları bile duymadan ele geçiriliyor.

Bankalar bu tip dolandırıcılık girişimlerinin önüne geçmek için bir süredir ATM'lerde 'QR kod ile giriş' seçeneğini sunuyor. Ancak QR kod dolandırıcılıklarının da fazlasıyla yaygınlaştığı günümüzde kullanıcılar yağmurdan kaçarken doluya tutulmaktan korkuyor. 

Peki gündelik hayatımızda sıklıkla kullandığımız ATM'lerde dolandırıcıların tuzağına düşmemek için nasıl önlemler almalıyız? QR kod ile giriş yapmak risklerin önüne geçebilir mi?

Bunun gibi pek çok soruya Marmara Üniversitesi İletişim Fakültesi Görsel İletişim Tasarımı Anabilim Dalı Başkanı ve Bilişim Teknolojileri Uzmanı Doç. Dr. Ali Murat Kırık ve Siber Güvenlik Uzmanı Osman Demircan ile cevap aradık.

BANKALARDAN UZAK OLAN ATM’LERE DİKKAT!

Doç. Dr. Ali Murat Kırık, “ATM’den para çekerken dolandırılma riski her geçen gün artmaya başladı. Dolandırıcılar, çeşitli taktikler kullanarak kullanıcıları mağdur etmeye çalışıyor. En sık kullanılan dolandırıcılık yöntemlerinden biri kart kopyalama. Bunun yanı sıra

Son yıllarda Avustralya, Fransa ve Almanya gibi birçok ülkede hayata geçirilen dijital telif yasaları doğrultusunda, Google ve Meta'nın (Facebook, Instagram ve WhatsApp'ın tepe şirketi) platformları üzerinden kullanıcılara sundukları içeriklerin karşılığı olarak yayıncılara ödeme yapması zorunluluğu doğdu.

Bu ülkelere geçtiğimiz günlerde bir yenisi eklendi. Kanada hükümeti ve teknoloji devi şirket arasında yapılan anlaşmaya göre, Google, ülkede faaliyet gösteren haber kuruluşlarına yıllık yaklaşık 74 milyon dolar ödeyecek.

İnternet devlerinin kullanıcılarına sundukları haberlerin karşılığını vermesini öngören küresel eğilimin bir parçası olan Kanada Çevrim İçi Haber Yasası, Haziran ayında kabul edildi. Kısaca C-18 olarak anılan yasa 19 Aralık tarihinde yürürlüğe girecek.

Türkiye'de ise Dijital Telif Yasası'nın henüz hayata geçmemiş olması nedeniyle Google başta olmak üzere arama motorları ve sosyal platformlar yayıncılara telif ödemesi yapmıyor.

‘BU ALANDA ÇALIŞAN HABERCİLERİN KORUNMASI GEREKİYOR’
Konuyla ilgili görüşlerine başvurduğumuz İnönü Üniversitesi İletişim Fakültesi Öğretim Üyesi Doç. Dr. Beyler Yetkiner, “Diğer ülkeler de Kanada örneğini dikkate alıp bu yasa için harekete geçmeli. 'Dijital dünya' dediğimiz olgu zamana bırakılacak bir durum değil. 65 milyona yakın kullanıcının olduğunu düşündüğümüzde bu alanda habercilik yapan insanların korunması gerekiyor” dedi.

‘BİR AN ÖNCE GOOGLE İLE ANLAŞMALIYIZ’

Ülkemizin her köşesi kendine has lezzetleriyle oldukça zengin bir mutfağa sahip. Bu zenginliğin en önemli unsurlarından birini de çeşit çeşit pidelerimiz oluşturuyor. 

Pide ilk bakışta basit bir lezzet gibi görünse de malzemeleriyle, açık ya da kapalı şekildeki sunumlarıyla pideler, yöreden yöreye farklılıklar gösteriyor.

Biz de bu hafta gezgin ve seyahat yazarları Nurgül Büyükkalay, Didem Mutçalıoğlu, Özlem Köseoğlu, Bahar Gündoğdu ve Erdoğan Gümüş’e ‘Pidelerin izinde yola çıkılacak adresler nereler?’ diye sorduk. Epey geniş olan listeden uğruna yola düşmeye değer 8 lezzetli pideyi seçtiler. 

Bildiğiniz pidelerden çok farklı: Kadınhanı tahinli pide / KONYA

6 Şubat’ta meydana gelen Kahramanmaraş merkezli iki büyük deprem, 11 ilde yıkıma yol açarken, binlerce insanın hayatını kaybetmesine neden oldu. Depremde pek çok araç da enkaz altında kalarak hasar gördü. Ağır hasarlı bu araçlar, bir süredir dolandırıcıların radarında...

Dolandırıcılar, depremde hasar gören araçları satın alıp şase numaralarını söküyor, çalıntı veya yurt dışından kaçak yollarla getirilen araçlara monte ederek birçok vatandaşı mağdur ediyor. Uzmanlar son aylarda piyasada şase numarası değiştirilmiş birçok aracın tespit edildiğini söylüyor. Bu dolandırıcılık yöntemi kısaca 'change' (İngilizce değiştirme) olarak adlandırılıyor.

Uygun fiyatla satışa sürülen bu araçları alanlar dolandırıcıların tuzağına düşmüş oluyor.

Peki 'change' yapılmış araçları satın almak ne gibi riskler taşıyor?Dolandırıcıların oyununa gelmemek için nelere dikkat etmek gerekiyor? Hasar kaydı, ağır hasar kaydı, hurda, pert gibi ifadeler ne anlama geliyor?

Bunun gibi pek çok soruyu otomobillerle ilgili çalışmalarıyla tanınan EBS Analiz ve Otomotiv Yönetim Danışmanlığı Genel Müdürü Erol Şahin'e sorduk.

‘ARAÇ ALIMLARINDA SIKLIKLA TEMEL KURALLAR İHLAL EDİLİYOR’
Erol Şahin, artan dolandırıcılıklarla ilgili, “Maalesef toplum olarak bedava peynirin fare kapanında olduğu gerçeğini, yaşadığımız yüzlerce örneğe rağmen hâlâ öğrenememiş olmamız çok üzücü…” dedi ve ekledi: 

Google, teknoloji devi şirketlerin haber içeriklerini platformlarında kullanmaları karşılığında ücret ödemelerini öngören Çevrim İçi Haberler Yasası doğrultusunda, Kanada merkezli haber kuruluşları ve şirketlerine yıllık yaklaşık 74 milyon dolarlık ödeme yapmayı kabul etti.

Haziran 2023'te kabul edilen ve kısaca C-18 olarak bilinen yasa kapsamında Facebook, WhatsApp ve Instagram uygulamalarının şemsiye kuruluşu olan Meta ile Google'ın, yayıncılara haberlerin kullanımı karşılığında ödeme yapması öngörülüyordu.

Google'ın ödeme yapmayı kabul etmesiyle yasa ilk meyvesini vermiş oldu. 

Peki Kanada’da yaşanan bu gelişmenin benzerinin Türkiye’de hayata geçmesi nasıl sonuçları beraberinde getirir? 

‘YAYINCILAR BU SAYEDE DAHA YÜKSEK KALİTELİ İÇERİKLER ÜRETEBİLİR’

Göz çevresi vücudumuzun estetik açıdan en önemli bölgelerinden biri… Bu bölgenin, parlak ve canlı görünmesi kişiye sağlıklı ve genç bir görünüm kazandırdığı gibi bireyin psikolojisini de olumlu etkiliyor. Ancak pek çok kişinin mücadele ettiği göz torbaları, göz altı morluğu ve koyu halkalar bu görüntüye engel oluyor.

Göz altı torbalarının çoğu zaman tıbben bir zararı bulunmuyor. Ancak uzmanlar, birçok kişinin göz altı torbaları ve göz etrafındaki mor halkalardan rahatsız olduğunu, bu durumun yaşam kalitesini olumsuz etkilediğini ifade ediyor.

ORTAYA ÇIKAN BU SORUNLARIN TEK NEDENİ UYKUSUZLUK DEĞİL

Dermatolog Dr. Cristina Psomadakis, Daily Mail’e yaptığı açıklamada, “Göz torbalarından ya da morluklardan bahsedildiğinde akla hemen uykusuzluk gelebilir. Uykusuzluk, göz altı torbalarının belirgin görünmesine neden olabilir ama bu durum herkes için geçerli değildir. Damar sistemi, lenfatikler, derinin kalitesi, yaşı ve pigmentasyonunu mutlaka ciddiye almak gerekir” ifadelerini kullandı.

Çevre dostu ulaşımı mümkün kılan elektrikli araçların kullanımı yaygınlaştıkça, bu yenilikçi teknolojiyle ilgili detaylar da merak ve tartışma konusu oluyor. Son zamanlarda tartışmaların ana başlığını elektrikli araçlardan kaynaklandığı iddia edilen yangınlar oluşturuyor. 

Bu bağlamda, ‘Elektrikli araçlarda yangın riski, benzinli veya dizel araçlara göre daha mı büyük?’ sorusu sık sık gündeme geliyor.

Temmuz ayında Almanya'dan Mısır'a giden ve 3.700 otomobil taşıyan bir gemi, Hollanda açıklarında yandı. Yapılan açıklamalarda yangının gemideki 500 elektrikli aracın birinden kaynaklı olabileceği ihtimali öne çıktı. Ancak bu iddia teyit edilemedi.

En son Ekim ayında İngiltere'de Luton Havalimanı'nın otoparkında patlak veren yangın, tartışmaları körükledi. 1.200 aracı kullanılmaz hale getiren yangın, görgü tanıklarının ifadelerine göre bir elektrikli araçtan kaynaklandı. Sosyal medyada da yayılan bu iddialara karşın yapılan incelemeler neticesinde yangına dizel yakıtlı bir aracın sebep olduğu anlaşıldı. Sonuçlar soruşturmayı yürüten Bedfordshire İtfaiyesi'nin resmi internet sitesi üzerinden kamuoyuna duyuruldu. 

Peki elektrikli otomobiller, kullanıcıları yangın konusunda endişelendirmeli mi?Başta bu soru olmak üzere elektrikli otomobillerle ilgili tartışmaları, elektrikli araçların onarımı ve eğitim süreçleri konusunda uzman olan RS Otomotiv Grubu İcra Kurulu Üyesi Mustafa Tütünoğlu ile mercek altına aldık.

‘HER TAŞIT YANGIN RİSKİ TAŞIR’

Mustafa Tütünoğlu’na son dönemde elektrikli otomobillerle ilişkilendirilen yangınlara dair izlenimlerini sorduğumuzda, 

Kandilli Rasathanesi ve Deprem Araştırma Enstitüsü Bölgesel Deprem-Tsunami İzleme ve Değerlendirme Merkezi Müdürü Dr. Doğan Kalafat, Marmara’nın 'güney kolu' üzerinde yaşanan orta büyüklükteki depremin, Marmara Bölgesi'nde özellikle Gemlik civarında ve İstanbul'da yani Marmara Bölgesi'nin doğusunda kuvvetli hissedildiğini söyledi.'ANA ŞOK GİBİ GÖRÜNÜYOR, ARTÇILARI VAR'

Depremin ilk bakışta ana şok gibi göründüğünü ve artçılarının olduğunu vurgulayan Kalafat, “Olumlu bir gelişme olarak yorumlayabiliriz. Artçıları var. Lokal bir deprem bu. Tali bir kırık” ifadelerini kullandı.

Kalafat “tali kırık” ifadesini şöyle açıkladı:

“Kuzey Anadolu Fayı’nın iki büyük kolu var. Bunların biri kuzeyden geçen kol, diğeri İznik Gölü’nün güneyinden Gemlik Körfezi’ne bağlanan kol. Bunların her ikisini de sismik boşluk diye tanımlıyoruz. Deprem bu sismik boşluklar üzerinde mi değil mi diye bakıyoruz. Bu deprem şu an için öyle görünmüyor.”

Depremin 4,73 metrelik derinliğini de değerlendiren Kalafat, “Sığ bir deprem olarak nitelendirebiliriz. Marmara’nın güney kolundan geçen hat üzerinde Mudanya açıklarında olan bir deprem” dedi.

KAFZ’nin bir uzantısı olan bölgede birden fazla fay olduğunu hatırlatan Kalafat, hangi fayın kırıldığının anlaşılması için mekanizma çözümlemeleri yapılacağını söyledi.

GÜNEY KOL HANGİ FAYLARI KAPSIYOR?

Kıyma, soğan, biraz bayat ekmek, yumurta, saf bir zeytinyağı, azıcık kimyon, karabiber ve tuz... Tüm bu ürünleri harmanlayınca ortaya çıkan lezzet şöleni köfteler sofralarımızın vazgeçilmezi...

Ülkemizin dört bir yanında birbirinden leziz pek çok köfte çeşidimiz bulunuyor. "Bir köfte yiyip gelelim" diye yollara düşen lezzet sevdalılarının sayısı da azımsanamayacak kadar çok.

Hal böyle olunca bu hafta gezgin ve seyahat yazarları Nurgül Büyükkalay, Didem Mutçalıoğlu, Özlem Köseoğlu, Bahar Gündoğdu ve Erdoğan Gümüş'ün desteğiyle köfte dolu bir rehber hazırlayalım dedik.

Yazarlarımıza ‘Köftelerin izinde yola çıkılacak adresler nereler?’ diye sorduk. Oldukça geniş olan listeden, hem kendileri için favori olan 10 köfteyi önerdiler hem de şehirlerde gezilecek yerler konusunda tavsiyelerde bulundular.

Bölgenin en meşhuru: Harput köftesi / ELAZIĞ

Telefon bataryalarındaki patlama haberleri son zamanlarda endişe yaratmaya başladı.

İlk örnek Artvin'in Hopa ilçesinden... Bir kafede oturan üniversite öğrencilerinden birine ait cep telefonunun bataryası, telefon masanın üzerinde dururken adeta bomba gibi patladı. Garsonun sipariş aldığı esnada meydana gelen olay sırasında kısa süreli panik yaşandı.

İkinci olayda İstanbul Sultanbeyli'de caddede yürüyen bir vatandaş, arka cebindeki telefonundan gelen sıcaklığı fark etti. Vatandaş, telefonunun kılıfını çıkarmaya çalıştığı sırada yoğun duman oluştu ve telefon bir anda patladı. İlginç olan, cihaz üç ay önce satın alınmış olmasıydı.

İstanbul Sultangazi’de bulunan bir cep telefonu teknik servisinde de patlama meydana geldi. Telefon, bataryasının değiştirilmesi için teknik servise getirilmişti. İşlem sırasında, batarya alev alarak patladı. 

Grip, her yıl 3 ila 5 milyon kişiyi etkileyen, influenza virüsünün yol açtığı bir enfeksiyon hastalığı.

Soğuk kış aylarında insanların en büyük sorunlarının başında gelen grip, solunum ve dolaşım sistemini etkilemesinin yanı sıra tüm organlarda zarara da neden olabiliyor. Özellikle ileri yaşlarda, yeni doğanlarda, bağışıklık sisteminin zayıfladığı kronik hastalıklarda, dolaşım ve solunum sistemi hastalıklarında son derece ağır sonuçlar ortaya çıkarabiliyor.

Ülkemizde de havaların bir anda soğuması şiddetli bir grip sezonunu beraberinde getirdi. Uzmanlar bu yıl gribin geçtiğimiz birkaç yıla oranla daha ağır geçtiği konusunda uyarılarda bulundu.

'GRİP VAKALARI GEÇEN YILLLARA ORANLA 2-3 KAT ARTTI'

Enfeksiyon Hastalıkları ve Klinik Mikrobiyoloji Uzmanı Dr. Mine Işık Arıgün, “Ülkemiz son üç yıldır ilk kez bu kışı koronavirüs pandemisi olmadan geçiriyor. Grip vakalarında ise önceki yıllara göre çok belirgin bir artış var. Hastalarımızı tedaviye karşı inatçı ve iyileşmesi haftalar sürebilen yeni grip salgınına karşı uyarıyoruz. Bu yılki grip vakalarının eskiye göre 2-3 kat arttığını ve hastanelerde ciddi yoğunluk yaşandığını söyleyebilirim” dedi.

Enfeksiyon Hastalıkları ve Klinik Mikrobiyoloji Uzmanı Dr. Öğr. Üyesi Meyha Şahin ise “Burun akıntısı, burun tıkanıklığı ve gözlerde yanmayla birlikte öksürük, son zamanlarda soğuk algınlığı ile başvuran hastalarda karşılaştığımız semptomlar arasında yer alıyor. Bu durum bazen çok ağır bir tabloya sebep olurken bazen de birkaç gün içerisinde geçebiliyor. Fakat her şekilde, günlük hayatta performans ve iş gücü kaybına neden olduğu için önemli bir sorun olarak toplumdaki yerini koruyor” ifadelerini kullandı.

Sonbahar ve kış mevsimi gelince dışarıda geçirilen vakit kısalır, daha çok evde olmak isteriz. Bu dönemde “Çok üşüdüm” cümlesini de sıkça söyler ya da çevremizden duyarız. Ancak havalar çok soğuk olmasa bile siz çok üşüyorsanız, altında yatan ciddi sorunlar olabilir. 

İnsanın ortalama vücut sıcaklığı 36,5 derece olarak kabul ediliyor. Pek çok araştırma bu değerin kişiden kişiye 0,5 ila 1 derece değişiklik gösterebileceğine işaret ediyor.

Vücudumuzun farklı bölümleri farklı sıcaklıklara sahip. Uzmanlara göre, vücudun en sıcak yeri yaklaşık 37 derece ile rektum (kalın bağırsağı anüse bağlayan son kısım). Rektumu kulaklar ve ağız izliyor. 

Eğer hava sıcaklığı bir günde yaklaşık 10 derece düştüğü için üşüyorsanız bu normal karşılanabilir. Çünkü vücudunuz dış ortamdaki ani değişime tepki vermektedir. Ama etrafınızdaki hiç kimse soğuktan etkilenmezken siz titriyorsanız, bu durum bir sağlık sorunun göstergesi olabilir.

Türkiye'de ve dünyanın dört bir yanında büyük ilgi gören indirim kampanyaları Kasım ayının başından bu yana artarak devam ediyor. Özellikle 24 Kasım Efsane Cuma ve 27 Kasım Siber Pazartesi günlerinde dünyanın dört bir yanında milyonlarca kişinin çevrimiçi indirimleri yakalamak için alışveriş sitelerinin başına geçeceği tahmin ediliyor.

Ancak uzmanlar dolandırıcılara karşı dikkatli olunması konusunda uyarıyor. İngiliz bankası Barclays’ın patronu Matt Hammerstein, Daily Mail’e yaptığı açıklamada bu yıl çevrimiçi ortamda alışveriş yapmak isteyenlerin benzeri görülmemiş bir dolandırıcı akınının hedefi olacağını söyledi.

Hammerstein, “Müşterilerimizi dikkatli olmaları konusunda uyarıyoruz. Verilerimiz, satın alma dolandırıcılığı nedeniyle kaybedilen paranın, geçen yıl Efsane Cuma'dan ve Siber Pazartesi'ye uzanan dört günde yüzde 22 arttığını gösteriyor. Organize suç çetelerinin eş güdümlü saldırıları nedeniyle her yıl yüz milyonlarca sterlin dolandırıcılara kaptırılıyor” dedi.

10 DOLANDIRICILIKTAN 9’U TEKNOLOJİ PLATFORMLARINDA GERÇEKLEŞİYOR

Uluslararası veri firması LexisNexis Risk Solutions'ın analistleri de her beş kişiden en az üçünün Efsane Cuma indirimlerinden yararlanmak için alışveriş yapacağının altını çizdi. 10 dolandırıcılıktan 9’unun teknoloji platformlarında gerçekleştiğine vurgu yapan analistler, tüketicilere dolandırıcıların saldırılarına karşı hazırlıklı olmaları konusunda uyarılarda bulundu.

Peki, dolandırıcılar insanları hangi yöntemlerle tuzağa düşürüyor? Tüketiciler nelere dikkat etmeli?

Mide rahatsızlıkları, günümüzde çok yaygın olarak görülüyor. En sık ortaya çıkanların başında da mide reflüsü gelyor. Her 20 kişiden iki ya da üçü mide reflüsüyle baş etmeye çalışıyor. Fakat "midedeki asidin yemek borusuna doğru kaçması" olarak tarif edilen reflünün, boğazda da meydana gelebildiğini biliyor muydunuz?

Laringofarengeal reflü (LFR) ya da yaygın bilinen adıyla ‘boğaz reflüsü’ olarak adlandırılan bu durum, ‘özofageal sfinkter’ adı verilen kasın yetersizliği veya zayıflığı sonucu ortaya çıkıyor. Bazen yemek yedikten sonra bazen de uykuya dalmadan önce belirgin hale gelebiliyor.

Dünyanın önde gelen sağlık kuruluşlarından biri olan ABD merkezli Cleveland Clinic'e göre, kulak burun boğaz (KBB) uzmanlarına başvuran her 10 kişiden üç ya da dördünde boğaz reflüsü bulunuyor. Hastalık bu kadar yaygın olmasına rağmen toplumda yeterince bilinmiyor.

Cleveland Clinic'in açıkladığı verilere göre 60 milyon ABD'li kronik asit reflüsünden şikayetçi… Bu sayının en az yarısında boğaz reflüsü olduğu tahmin ediliyor.

Ancak semptomlar başka hastalıkları taklit edebildiğinden bu reflüyü teşhis etmek bazı durumlarda zor olabiliyor. Bu nedenle hastalık ‘sessiz reflü’ olarak da adlandırılıyor.

Dünyada futbol denince akla ilk olarak erkek futbolu gelse de UEFA’nın 2000'li yılların başından itibaren kadın futboluna ilgiyi artırması, Avrupa’daki pek çok ülkede kadın futbol liglerinin kurulmasını sağladı.

Ülkemizde de Türkiye Futbol Federasyonu Gelişim Direktörlüğü tarafından yürütülen eğitim ve tanıtım çalışmaları sonucunda kısa sürede kadın futbolunda önemli atılımlar yapıldı. Kadın futbolumuzun bilinirliği, kısa bir geçmişe sahip olmasına rağmen son yıllarda artmaya başladı.

Bu durumun oluşmasında Galatasaray ve Fenerbahçe gibi köklü kulüplerin kadın takımları kurmaya başlaması ile önemli markaların takımlara ve lige sponsor olmasının payı oldukça büyük.

Ancak yine de pek çok eksik bulunuyor. Kadınlar Futbol Ligi, profesyonel bir lig olmasına rağmen amatör izlenimi veriyor. Üç büyükler de dahil pek çok takım maçlarını tesislerde oynuyor. Örneğin geçtiğimiz hafta sonu Galatasaray-Fenerbahçe derbisi Metin Oktay Tesisleri’nde oynandı. 

Avrupa'da kadınlar ortalama 20 bin, hatta önemli maçlarda 50-60 bin seyirciye oynuyorken, ligimizde bugüne kadar birkaç özel maç dışında henüz bu rakamları görebilmiş değiliz.

Son zamanlarda her zamankinden daha fazla yemek yiyor ya da yeterince hareket etmiyorsanız kilo almanız çok da şaşırtıcı değildir. Fakat her şey aynıyken kilo alıyorsanız ve kilolarınız sadece belli bir bölgede yoğunlaşıyorsa, bu durum ciddi bir rahatsızlığın habercisi olabilir.

ABD’de yaşayan Esther Hollander da bu durumu yaşayanlardan... 

Bacak bölgesinde kısa süre içinde normalden çok daha fazla yağ depolanmaya başlayan Hollander, Insider'a yaptığı açıklamada, “Hayatım boyunca kilolarımla mücadele ettim. Bir dönem 136 kiloya kadar çıkmıştım. Bu durumun sağlığıma zarar vermesi üzerine ciddi şekilde kilo verme kararı aldım. Eşimin de çok büyük desteğiyle iki yılın sonunda zor da olsa 77 kilo vermeyi başardım. Ancak 2020 baharında yeniden kilo almaya başladığımda bir şeyler ters gidiyor gibiydi. Aldığım kilolar bacaklarımda toplanıyordu. Sanki tuğla dolu torbalarla yürüyormuşum gibi hissediyordum. Enerjim yoktu ve çok acı çekiyordum. Bir şeyler endişe verici derecede yanlıştı” ifadelerini kullandı.


Esther Hollander / Çizimler: Harun Elibol‘HASTALIĞIMIN DERİNİN ALTINDA AĞRILI YAĞ BİRİKİNTİLERİNE NEDEN OLAN LİPÖDEM OLDUĞU ORTAYA ÇIKTI’

“Doktora gittiğimde ağrılarımın obeziteden kaynaklandığını öne sürdü. Bu beni çok sinirlendirdi” diyen Hollander, “Yıllarca birçok farklı kiloda oldum; kilo aldım ve verdim. Bu sefer yaşadıklarım farklıydı ama doktorum, bir şeylerin ters gitmesine karşın yaşadığım deneyimi çok fazla önemsemedi…” ifadelerini kullandı.

Hollander şöyle devam etti:

Ülkemiz, yağış rejimlerinin düzensizleştiği ve kuraklık riskinin yükseldiği sıcak bir sonbahar mevsimi geçiriyor. Bu durumdan en çok etkilenen şehirlerin başında da İstanbul geliyor.

Uzmanlar, İstanbul'daki ve çevre illerdeki kuraklığın devam etmesi halinde, 2024’ün felaket yılı olabileceğine dair uyarılarda bulunuyor. Bu süreçte özellikle İstanbul'un ihtiyacını karşılayan barajlardaki su miktarı endişe verici.

Son 10 yılın Kasım ayı verilerine bakıldığında, İstanbul’a su sağlayan barajlardaki doluluk oranı bu yıl ilk kez yüzde 20’nin altına düşerek korkutucu bir seviyeye geldi.

Hafta sonu başlayan ve pazartesi de etkili olan yağmur, aylardır devam eden düşüş trendini bir nebze olsun tersine çevirdi. İstanbul Su ve Kanalizasyon İdaresi Genel Müdürlüğü verilerine göre pazartesi yüzde 16,47 olan baraj doluluk oranı, salı günü 17,08 olarak ölçüldü. Yani yüzde 0,61’lik bir artış kaydedildi. Ancak yağışın kuvvetli olmasına rağmen barajlardaki doluluk oranındaki artışın yüzde 1'i bile bulmaması, beklentileri tam olarak karşılamadı.

Peki, neredeyse durmadan yağan yağmur sonrası bu kadarlık artış normal mi?‘MELEN-YEŞİLÇAY SİSTEMİNDEN SAĞLANAN SU OLMASAYDI BU ARTIŞI DA GÖRMEK MÜMKÜN OLMAYACAKTI’

Konuyla ilgili görüşlerine başvurduğum İstanbul Üniversitesi Su Bilimleri Fakültesi İçsu Kaynakları Yönetim Anabilim Dalı Başkanı Prof. Dr. Meriç Albay, “İki günlük yağış sonrası barajlarda ortalama doluluk oranının yüzde 0,61’lik artış göstermesi beklenen bir durumdur. Aslında Melen-Yeşilçay sisteminden sağlanan su olmasaydı bu artışı da görmek mümkün olmayacaktı” dedi ve ekledi:

“İstanbul’a her gün yaklaşık 3,1 milyon metreküp su verildiği unutulmamalıdır. 2-3 gün süren yağmurlar öncelikle toprak tarafından emilmekte, daha sonra akışa geçmektedir. İstanbul’da şehre verilen su miktarı ve su havzalarının amacına uygun olarak korunamadığı düşünülürse yüzde 0,61’lik artışın önemi daha iyi anlaşılır.”İstanbul’un önemli su kaynaklarından olan Sazlıdere Barajı’nın doluluk oranı geçtiğimiz yıl bu tarihlerde yüzde 40 iken bu yıl aynı tarihlerde yüzde 2,92’ye geriledi. Baraja İSKİ tarafından geçtiğimiz günlerde Şamlar'dan su takviye edildi / Fotoğraf: İHA

Esnemek uykusu gelen ya da uyumak isteyen insanların yaptığı istemsiz bir davranış. Araştırmalar 100 insandan 90’ının günde ortalama 5-6 kez esnediğine işaret ediyor.

Ancak uzmanlar esnemenin sayısının gün geçtikçe artmasının şüphelenilmesi gereken bir durum olabileceği konusunda uyarıyor.

İngiltere’de yaşayan Nickie Davies'in hastalığı da bir esneme sorunu olarak başladı.

Geçen yıl Ocak ayında koronavirüse yakalanan Nickie Davies, virüsü atlattıktan sonra normalden daha fazla esnemeye başladı. Bir süre sonra bu esnemeler düzenli hale geldi. 

KORONAVİRÜSÜN BİR SEMPTOMU SANDI HAYATININ ŞOKUNU YAŞADI

Vücudumuzdaki sistemlerin sorunsuz bir şekilde çalışabilmek için suya ihtiyacı var. Bu nedenle su tüketimi tüm canlı organizmalarda olduğu gibi insanlar için de büyük bir öneme sahip.

Pek çok uzman ideal miktarda su tüketiminin kabızlığın önlenmesi, vücut sıcaklığının düzenlenmesi ve sindirim sisteminin desteklenmesinde önemli görevleri olduğunu söylüyor. Su tüketiminin ideal düzeyde olmaması genellikle az su tüketmekle ilişkilendirilse de fazla su içmenin de zararları bulunuyor.

Özellikle zayıflamak için uygulanan diyetlerde su tüketiminin önemi, bazen sınırın aşılmasına neden oluyor. Oyuncu Brooke Shields de bu sınırı aşanlardan…

'ELLERİM BİR ANDA GÜÇSÜZLEŞTİ VE NÖBET GEÇİRDİM'

Geçtiğimiz günlerde bir dergiye verdiği röportajda çok fazla su içtiği için nöbet geçirdiğini açıklayan Brooke Shields,

Portfolio diyeti, bitkisel temelli beslenme yaklaşımını benimseyerek, kardiyovasküler hastalık riskini azaltmayı hedefleyen bir beslenme şekli.

İlk olarak 2011 yılında Kanada'daki Toronto Üniversitesi'nde beslenme bilimleri ve tıp bölümlerinde profesör olan David J. A. Jenkins ve arkadaşları tarafından yapılan araştırmada gündeme getirilen diyetin, kalp hastalıklarını artıran düşük yoğunluklu lipoproteini düşürdüğü ve kalp hastalıklarında risk faktörlerini azalttığı ortaya çıkarılmıştı.

Bu çalışma sonrası diyet; Kanada Kardiyovasküler Derneği, Kanada Diyabet Derneği, Avrupa Ateroskleroz (Damar sertliği) Derneği ve Birleşik Krallık Kalp Derneği gibi uluslararası düzeyde pek çok kuruluş tarafından onaylandı ve kılavuzlara eklendi.

Ancak Portfolio diyeti, hâlâ Akdeniz veya DASH (Hipertansiyonu durdurmak için diyet yaklaşımları) diyeti gibi diğer popüler diyetler kadar iyi bilinmiyor. Portfolio, bitki bazlı besinlere vurgu gibi birçok özelliğiyle adı geçen diyetlerle ortaklaşıyor.

YENİ ÇALIŞMA PEK ÇOK BOŞLUĞU DOLDURDU

Peynir, Türk mutfağında pek çok türüyle önemli bir yer tutuyor. Ülkemizin dört bir yanında çoğu hâlâ geleneksel yöntemler kullanılarak üretilen bazıları ‘coğrafi işaretli’ onlarca farklı peynir türü bulunuyor. Örneğin sadece Balıkesir’in kendine özgü 50 çeşit peyniri olduğu biliniyor.

Ancak böylesi bir çeşitliliğe sahip olduğumuz halde peynirlerimiz dünyada yeterince tanınmıyordu. Ta ki geçtiğimiz günlerde Norveç’te yapılan Dünya Peynir Ödülleri yarışmasında Balıkesir’in Kirli Hanım peyniri bronz madalya alana kadar...

Elde edilen bu başarı Türkiye'ye büyük bir mutluluk ve gurur yaşatırken, bundan sonrası için de umut verici gelişme olarak yorumlandı.

DÜNYA PEYNİR ÖDÜLLERİ 35 YILDIR DÜNYANIN FARKLI ŞEHİRLERİNDE DÜZENLENİYOR
Her yıl dünyanın en iyi peynirlerinin sahne aldığı yarışmaya bu yıl 43 ülkeden 4 bin 502 peynir katıldı.

Temel amacı; hikâyesi olan ve özenli üretilmiş karakterli peynirlerin ismini duyurmak, üretimlerinin devamlılığını sağlamak ve pazarlanmasına desteklemek olan yarışmada, ortalamanın üzerinde beğeni alan peynirler; ‘süper altın’, ‘altın’, ‘gümüş’ ve ‘bronz’ madalya kategorileriyle derecelendiriliyor ve o yılın en iyi peynirleri listesi oluşturuluyor.

35 yıldır hiçbir Türk peyniri bu listelerde yer almıyordu. Kirli Hanım bir ilk oldu ve ülkemize bronz madalyayı getirmeyi başardı.

Akciğer kanseri dünyada en çok görülen kanser türlerinden biri… Her yıl İngiltere'de 35 bin, ABD'de ise 120 bin civarında kişinin ölümüne neden olan hastalık, dünyada ve ülkemizde erkeklerde prostat, kadınlarda ise meme kanserinden sonra en yaygın kanser türü olarak nitelendiriliyor.

Massive Attack grubunun 62 yaşındaki gitaristi Angelo Bruschini de geçtiğimiz günlerde akciğer kanseri nedeniyle yaşamını yitirdi. Grubun sosyal medya hesabından yapılan duyuruda “Angelo Bruschini’nin Massive Attack'e katkısını ölçmek imkânsız. Böyle bir hayatı birlikte paylaştığımız için ne kadar şanslıyız” ifadeleri yer aldı. 

Akciğer kanseri çok yaygın olmasına rağmen, pek çok kişi hastalığın belirtilerinin farkında değil. Peki hangi belirtiler hastalığa dair güçlü işaretler veriyor? Uzmanlarla masaya yatırdık.

AMERİKAN KANSER DERNEĞİ’NİN 2023 YILI İÇİN AKCİĞER KANSERİ VE ÖLÜMLERİNE DAİR ÖNGÖRÜLERİ ENDİŞE VERİCİ

Amerikan Kanser Derneği her yıl ABD'deki yeni kanser vakaları ve ölümlerine dair tahminlerini paylaşıyor.

Bu yıl paylaşılan rakamlara dikkat çeken Onkoloji Uzmanı Dr. Öğretim Üyesi Ebru Karcı, “2023 yılında 1 milyon 958 bin 310 yeni kanser vakasının ve 609 bin 820 kanser ölümünün meydana geleceği öngörülüyor. Akciğer kanserindeki tablo ABD’de kanserden ölümlerin önde gelen nedeni. Ülkede 2023 yılında tahminen 238 bin 340 yeni akciğer kanseri vakası (117 bin 550 erkek ve 120 bin 790 kadın) teşhis edileceği ve hastalık nedeniyle 127 bin 70 ölümün (67 bin 160 erkek ve 59 bin 910 kadın) kişinin hayatını kaybedeceği öngörülüyor. Bu sayılar hepimiz için oldukça endişe verici” dedi.