Kısırlık nedeniyle tedaviye müracaat eden çiftlerde ilk yapılması istenen tetkik sperm analizidir. Sperm analizinden gelecek sonuca göre de tedavi planı yapılır. Sperm tahlilinde çok sayıda parametre incelenir. Bunlar arasında tedaviyi yönlendirmesi bakımından başlıcaları; çıkan meninin hacmi, sıvılaşma yani likefaksiyon süresi, olgun sperm hücresi olan spermatozoa sayısı, hareketli hücre yüzdesi ile morfolojisidir. Bunların dışında da değerlendirilmeye alınan başka veriler olmakla birlikte, bugün üzerinde duracağımız konu sperm sayısı.
#Sperm SayısıÇocuk sahibi olmak için erkeklerde yeterli sperm sayısının olması önemlidir. Dünya sağlık örgütünün sınıflamasına göre menide milimetrede 15 milyondan fazla spermin olması normal olarak kabul edilmektedir. Bu miktarın altındaki değerler oligospermi yani sperm azlığı olarak değerlendirilir. Erkeklerdeki tüm yaşam boyunca menideki sperm sayısı değişken olabilmektedir. Çeşitli faktörler nedeniyle sperm miktarında dönemsel farklılıklar gözlenebilir. Sperm azlığının ne kadar erkekte görüldüğü kesin olarak bilinmemektedir. Çünkü sadece çocuk sahibi olamayan çiftlerin araştırılması sırasında yapılan sperm testiyle sperm azlığı konusunda fikir sahibi olunabilir. Oligospermisi olan erkekler de çocuk sahibi olabildiği bilinmektedir yani kesin olarak sperm azlığı olan erkek çocuk sahibi olamaz denemez. Ancak çocuk sahibi olma şansının artırılması için yeterli ve sağlıklı sperm varlığı istenen bir durumdur.
#Sperm“Sperm matematiği” çiftlerin adeta korkulu rüyası! Ancak korkmaya, sıkılmaya gerek yok. Sperm matematiğini anlamanın ve problemi çözmenin yolları var. Gelin, sperm sayısını ve kalitesini artırmak için hem bireysel anlamda neler yapılabileceğini hem de tedavi yöntemlerinden bahsedelim.
#SağlıkCovid -19 pandemisi tüm şiddetiyle devam ederken en büyük endişelerden birisi de üreme fonksiyonlarında bir bozukluk yapıp yapmadığı konusu. Her viral enfeksiyonda olduğu gibi, şayet testislerde iltihaplanma yapıp orşit gelişirse, sperm üretiminde ya da kalitesinde bozulma olması beklenir. Ancak belirgin bir iltihap yapmadığında yine de kısırlık nedeni olabilir mi sorusu ne yazık ki tam açıklığa kavuşmadı. Fiziksel korunma tedbirleri yanı sıra elimizdeki tek silah ise aşı. Peki, aşı spermleri etkiler mi?
#Covid-19Geçtiğimiz ay gündemi epeyce meşgul eden konulardan biri de 2045 yılında modern dünya ülkelerinde erkeklerin sperm sayısının sıfıra ulaşacağı yönündeki tahmindi. Bu tahmin dünyanın saygın ve tanınmış epidemiyologlarından Dr. Shanna Swan’dan geldi.
#Sperm SayısıDünya genelinde bakıldığında, alkol içermeyen içecekler arasında en fazla tüketileni kahvedir. 15. yüzyılda Orta Doğu’da üretimi başlayan kahve, hemen arkasından ülkemizde de yayılmaya başlamış ve 1600’lü yıllarda sadece Londra’da 300’ün üzerinde kahve evlerinin açıldığı kaydedilmiştir. Günümüzde, petrolden sonra ikinci sırada en fazla ihracatı yapılan ürün konumundadır. Son 10 yıl içerisinde de kahve tüketiminin %15 arttığı görülmekte. Bu kadar fazla kahve alışkanlığımızın olması ister istemez bunun sağlığımız üzerine etkilerini de merak konusu haline getirmekte. Özellikle üreme fonksiyonlarını ne derece etkileyeceği, çocuk sahibi olmaya niyetlenen çiftleri sürekli meşgul etmektedir.
#SpermErkeklerde sperm, kadınlarda ise yumurtalık kalitesi üzerine etkili birçok faktör bulunuyor. Genellikle sperm kalitesi, çevresel faktörlerle etkilenen bir yapıya sahiptir. Hava kirliliği, sigara dumanı, aşırı stres gibi etkenler spermlerde hasara yol açabiliyor. Ek olarak varikosel veya hormonal bozukluklar da spermler üzerine olumsuz etki yaratabiliyor. Bunların yanı sıra doğru gıdalarla dengeli beslenme, vücut sağlığı için olduğu kadar sağlıklı nesillerin devamı için de büyük önem taşıyor.
#SpermDünyada her yıl binlerce çift çocuk sahibi olmak istiyor. Sperm sayısının üreme yeteneği üzerinde çok önemli rol oynadığı ise iyi bilinen bir gerçek. Dünya Sağlık Örgütü verilerine göre sağlıklı bir erkekte ml’de 15 milyon sperm bulunurken, bir defada atılan menide bulunan sperm sayısı 39 milyon olarak saptanmış. Bu değerlerin altında sperm sayısı sperm yetersizliği olarak değerlendiriliyor. Yapılan gözlemler ve deneyimler sonucu erkeklerde sperm sayısını artıran bazı yiyeceklerin olduğunu ifade eden Üroloji ve Androloji Uzmanı Prof. Dr. Ömer Faruk Karataş, o besinleri sıraladı.
#SpermDünya Sağlık Örgütü’nün (WHO) en son yönergelerine göre; sağlıklı bir sperm sayısı mililitre (ml) başına 15 milyon veya ejakülasyon (boşalma) başına en az 39 milyon. 15 milyonun altındaki sperm sayısı kısırlığa neden olabilir. Bazı yaşam tarzı seçimleri ve doğal ilaçların, sperm üretimini kontrol eden hormonları desteklemeye yardımcı olabileceğini belirten Kadın Hastalıkları Doğum ve Tüp Bebek Uzmanı Op. Dr. Betül Kalay, sperm sayısını artırmanın yollarını anlattı...
#Sperm SayısıErkeklerde cinsel istek neden azalır? Erkeklerin sperm kalitesini etkileyen etmenler nelerdir? Egzersiz erkeklerde sperm sayısına ve kalitesine nasıl etki eder? Kadın Hastalıkları Doğum ve Tüp Bebek Uzmanı Op. Dr. Betül Görgen, düzenli egzersiz yapan sağlıklı erkeklerin sperm kalitesi, sedanter (düzensiz fiziksel aktivitenin olduğu ya da fiziksel aktivitenin olmadığı bir yaşam tarzı) yaşayan hemcinslerine göre çok daha iyi olduğunu belirtiyor.
#Cinsel İstek“Artık bizim de çocuğumuz olsun” diyen bir çiftin aklını en çok karıştıran husus, tüp bebeğe başvurup başvurmamaları gerektiğidir. Oysa 1976 yılına kadar tüp bebek yoktu ve buna rağmen dünya nüfusu artmaya devam etti. Bugün 43 yaşında olanlardan geriye doğru gittiğimizde, herkes doğal yolla gebelik sonucu dünyaya gelmiştir. O halde doğal yolla çocuk sahibi olmak, zaman kaybı olarak görülmemeli.
#SpermÇocuk sahibi olmaya niyetlenen her 5 çiftten biri ne yazık ki bunu başaramamakta ve bir tedavi arayışı içine girmektedir. Bu çiftlerin yarısında sperm incelemelerinde de bir sorun bulunamaz ve neticede izah edilemeyen infertilite denilerek huzursuz bir bekleyiş başlar. Oysa çiftlerin yaklaşık yarısında bu durum oksidatif stresten kaynaklanmakta olup, şayet doğru tanı konulursa tedavi ile düzeltilmesi de mümkündür.
#StresDüzenli egzersiz yapmak, vücudumuzdaki tüm sistemler gibi üreme sistemi için de olumlu bir alışkanlık. Gündelik yaşamlarında daha fazla hareket eden erkeklerin genel sağlığının ve dolayısıyla sperm parametrelerinin daha iyi olduğu uzun yıllardır bilinen bir gerçek. Ancak geçtiğimiz aylarda yapılan bazı araştırmalar, daha ‘fit’ görünmek için vücut geliştirme (body building) sporu ile uğraşan erkeklerin çocuk sahibi olmada güçlük çektiklerini ortaya çıkardı.
#Sperm SayısıErkeklerde sperm sayıları sağlıksız beslenme, sigara kullanımı ve kronik stres gibi faktörlere bağlı olarak her geçen yıl azalıyor. Dünya Sağlık Örgütü’nün verilerine göre yetişkin bir erkeğin çocuk sahibi olabilmesi için sperm analizinde mililitrede en az 60 milyon sperm hücresi olması gerekiyor. Oysa artık bu rakam 15 milyonlara düşmüş durumda.
#SpermAmerika Birleşik Devletleri Harvard Üniversitesi ve Danimarka Copenhagen Üniversitesinde yapılan bir araştırma, aromalı, gazlı alkolsüz içeceklerin aşırı tüketiminin testislerin çalışmasını bozarak üreme sağlığını ciddi derecede tehdit ettiğini ortaya koydu. Yaş ortalaması 19 olan 3000 erkek üzerinde yapılan çalışmaya göre bu ürünler sperm sayısında, hareketinde ve morfolojisinde anlamlı düşüş yapmakta.
#Üreme SağlığıBirçok konuda olduğu gibi kısırlık için de toplumumuzda değişik inanışlar süre gelmiştir. Bazıları faydalı gibi görülse de bilimsel temeli olmayan duyuma dayalı çoğu uygulamalar aksine zarar da verebilir. İşte doğru olduğu sanılan yanlışlardan bazıları...
#KısırlıkÇocuklarda ve ergenlik döneminde yakalanılan kanser hastalığı, artık büyük oranda tedavi edilebilir seviyeye geldi. Yapılan bir istatistikte bu olguların yaklaşık %80’i normal yaşamlarını sürdürebilmekte. Ancak ne yazık ki kanser tedavisinde kullanılan ilaçlar ve radyasyon sperm kök hücrelerinde ciddi hasar oluşturmakta. Dolayısıyla, bir yandan kanseri tedavi etmenin sevincini yaşarken diğer taraftan erişkin dönemde kısırlık sorunu ile karşı karşıya kalmaktayız. Sadece kanser için değil, başka hastalıklarda da testislere zarar verebilecek ilaçlar kullanıyoruz, bunlar da ileride kısırlık yapabilir. Yanı sıra Klinefelter sendromu gibi genetik bozukluklarda da erken yaşlarda sperm kök hücrelerinde bozulma başlamakta.
#Kanser Tedavisi