Kemiklerdeki gizli tehlike

Osman MüftüoğluKemik yoğunluğunun ve sağlamlığının yavaş yavaş azalmasıyla ortaya çıkar, osteoporoz kemik kütlenizdeki azalma sonucu kemik kırıkları riskinizin çok arttığı bir rahatsızlıktır.Son yıllarda pek çoğunuz "osteoporoz" hastalığının kalça kırığı riskini arttırdığını, kadınlarda erkeklere göre daha sık görüldüğünü, ağrılara, yaşam kalitesinin bozulmasına, iş gücü kaybına ve ciddi sakatlıklara neden olduğunu duymuşsunuzdur. Bir kadının osteoporoz nedeniyle kalçasını kırma riski, meme, rahim ağzı ve yumurtalık kanserlerine yakalanma riskleri toplamından daha yüksektir. Kırıklar çoğunlukla omurga, kalça ve bilektedir. Özellikle ilerleyen yaşlarda görülen kalça kırıklarında, her beş hastadan biri kırığı takip eden bir yıl içinde ölmektedir. Önemli bir kısmı ise yatağa ve başkalarının yardımına bağımlı hale gelmektedir. Hemen umutsuzluğa kapılmayın. Risk faktörlerini iyi bilir ve gerekli önlemleri erken alabilirseniz osteoporozdan korunabilirsiniz.Risk faktörleri neler?Belirtilen risk faktörlerinden iki veya daha fazlası varsa en kısa zamanda doktorunuz ile konuşmanız yararlı olacaktır.45 yaşın üzerinde olmakMenopoz döneminde bulunmakRahim ve yumurtalıkların alınması nedeniyle periyotların kesilmesiPeriyotların düzensiz ve seyrek olmasıAnneanne, anne ve kız kardeş gibi yakın akrabalarda osteoporozun varlığıUzun süre emzirmiş olmakDoğum yapmamış olmak6-12 aydan fazla kortizonlu ilaç kullanımı6-12 aydan fazla yüksek doz tiroid hormonu alımıUzun süre idrar söktürücü ilaçlar kullanımıUzun süre mide asidini düzenleyici ilaçların alımıSigara içimiAşırı alkol kullanılmasıGünde 3-5 fincandan fazla kahve içilmesiFiziksel aktivitenin kısıtlandığı rahatsızlıkların (sakatlık, felç, ciddi kalp hastalığı) olmasıKüçük ve zayıf yapılı olmakTaze sebze ve süt ürünlerine az yer verilmesiDoğal güneş ışığına nadiren çıkılmasıTiroid bezinin aşırı çalışması, karaciğer hastalığı, ince bağırsak hastalığı, Cushing sendromu (böbrek üstü bezlerinin düzensiz çalışması), Anoreksia Nevroza (yeme davranışı bozukluğu) gibi sorunlarının olması.Erken işaretlerBelirtilen sorunlardan bazıları ile birlikte iseniz, bunlar osteoporoz riskiyle karşı karşıya olduğunuzu işaret ediyor olabilir.Küçük bir kaza ya da düşme sonucu özellikle kalça, omur ve el-bilek kemiğinde kırıklarınızın olması. Boyda kısalmanın belirmesi. Omurganızdaki her kırık sonrası boy yaklaşık 1 cm kadar kısalır. Omurgadaki kırıklar artınca kamburlaşma da görülür.Sırt ağrılarının mevcudiyeti. Omurga kırıklarında sırtınızda başlayan vücudun her iki yanına yayılan bir ağrı olur. Osteoporoz yıllar boyu sessizce ilerleyebilen bir hastalıktır. Bu yönüyle osteoporoz ''kemiklerin sessiz hırsızı'' olarak tanımlanır.Korunmak kolaydırOsteoporoz nedeniyle zayıflayan kemiğinizin tamamen düzelmesini sağlamak çok güç olduğundan, osteoporoz gelişmesini önlemeniz en az tedavisi kadar önemlidir.Sigarayı bırakın: Sigara içmeniz kemik kaybınızı artırır. Günde 1 paket sigara içmeniz kemik kütlenizde yüzde 5-10 kayba yol açar. Kemiklerinizin durumu ne olursa olsun, sigara içmemelisiniz.Alkolü sınırlayın: Az miktarda alkol tüketimi zarar vermeyebilir, ancak düzenli alkol kullanılması osteoporoz riskini artırır.Kafeine dikkat edin: Fazla miktarda alınan kafein kemikler için zararlıdır. Özellikle kahveyle alınan kafein miktarını azaltmanız, osteoporoz riskinizi düşürmek adına önemli bir adımdır.Düzenli egzersiz yapın: Kemikler, denge ve koordinasyon için çok yararlıdır. Yapılan çalışmalar, osteoporoz için en iyi egzersiz hangisidir ve ne kadar süre ile yapılmalıdır sorularına açık bir yanıt bulunana kadar önerilen, düzenli günlük tempolu yürüyüşlerdir. Egzersiz yaparken gözden kaçırmamanız gereken önemli bir nokta, zayıflamış olan kemiklerinizin zarar görmesine neden olabilecek ağır egzersizlerden kaçınmanızdır.Kalsiyum tüketimini artırın: Gıdalarla yeterli kalsiyum almanız kuvvetli ve sağlıklı kemiklere sahip olabilmeniz için zorunludur.D vitamininden yararlanın: Yaşlandıkça D vitamini daha çok önem kazanır. D vitaminini en iyi güneşten alabilirsiniz. Doğal güneş ışığından yeterince yararlanamazsanız, vücudunuzun ihtiyaç duyduğu D vitaminini de üretemezsiniz. D vitamini bağırsaklardan kalsiyum emilimini kolaylaştırır. D vitamini kaynakları arasında sardalya, somon, ton balığı, süt ve süt ürünleri sayılabilir.Hürriyet