İyot eksikliği IQ'yu düşürüyor

Türkiye genelinde son 3 yılda ortalama yüzde 18'den yüzde 64'e çıkan iyot kullanımını yüzde 100'e ulaştırmayı hedefleyen Sağlık Bakanlığı, bu amaç doğrultusunda çalışmalarına devam ediyor. Sağlık Bakanlığı Ana Çocuk Sağlığı ve Aile Planlaması Genel Müdürlüğü ekiplerince, iyotlu tuz kullanımının yaygınlaştırılması içinTürkiye genelinde taramalar yapılıyor. Yapılan taramalar sonunda, Türkiye'de iyotlu tuz kullanımının ortalama yüzde 64 olduğu, Türkiye'de her 3 kişiden 1'inin iyot yetersizliği ve buna bağlı sorunlardan etkilendiği belirlendi. Bakanlık verilerine göre, insan vücudunda çok az miktarda bulunan,normal büyüme ve gelişme için gerekli bir mineral olan iyotun, her gün''toplu iğne başı'' kadar alınması gerekiyor. Zeka ve büyüme geriliğine neden olan ve okul başarısını engelleyen iyot yetersizliğine bağlı hastalıkların önlenmesi için tek yol, iyotlutuz kullanılması...NELERE YOL AÇIYOR? Hamilelikte iyot yetersizliği; düşük, ölü doğum, bebek ölümlerinde artmaya neden olurken, bebeklerde zeka geriliğine, sağırlık ve cüceliğe neden oluyor. Çocuk ve gençlerde ise guatr, büyüme geriliği, zihnin yeterli çalışmaması, öğrenmede güçlük ve okul başarısızlığına neden oluyor. İyot yetersizliği tek başına IQ puanında 13.5 puan düşmeye yol açıyor. Sofra tuzlarında bulunan iyot, gün ışığında, fazla nemde ve yükseksıcaklıkta azalıyor. Bunu önlemek için, iyotlu tuzun koyu renkli kapaklı bir kapta veya dolap içinde ışık almayacak şekilde saklanması,saklandığı yerin nemli olmaması gerekiyor. Tuzda bulunan iyotun yemek pişerken kaybolmaması için, tuzun yemekateşten indirilirken veya sofrada koyulması öneriliyor. Zeka geriliği ve beyin hasarına neden olan diğer hastalıklar önlenemezken iyot yetersizliğine bağlı olan zeka geriliği ve beyin hasarı önlenebiliyor.MEME DOKUSUNDA KİST, MİDE KANSERİGebelikte annenin tiroid bezi yeteri kadar iyi çalışmazsa bebeğin anne karnında gelişmesi sağlıklı olmuyor. Bu durumdaki anne gerekli şekilde tedavi edilmezse çocuğun gelişimi ve zekası geri kalıyor. Bu durum ''Kretenizm'' olarak adlandırılıyor. İyot eksikliği ayrıca, meme yapısında bozukluk, değişiklik, memedeiyi huylu kitleler (kistik hastalıklar), mide kanseri riskinde artma, bakterilerin etkisiz hale gelmesinde lökosit aktivitesinde olumsuz etkiye neden oluyor. Verilere göre, dünyada 1.6 milyar kişi iyot yetersizliği hastalıkları riski altında... Her yıl 100 bin kretin bebek doğuyor, 750 milyon kişide endemik guatr görülüyor. Dünyada, 1.2 milyon kişi kretin ve 43 milyon kişi iyot yetersizliği nedeniyle beyin özürlü.İYOT KAYNAKLARIBesinlerdeki iyot miktarı, toprak, sulama ve gübrelemeyle etkileniyor. Deniz ürünleri, yosun, iyot yeterli toprakta yetişen bitkisel ve hayvansal kaynaklı besinler iyot kaynakları arasında sayılıyor.Balık unuyla beslenen ve dezenfektan olarak sularına ''iodoform'' katılan hayvanlardan elde edilen etler ve yumurta, yemlerine yosun katılan hayvanların süt ve ürünleri, ekmek ve ürünlerinde oksidan ve temizleme ajanı olarak iyodat kullanılması iyot miktarını artırıyor. Kişinin iyot alımı için en kolay uygulanabilen, etkisi hızlı ve enuygun yöntem tuzun iyotlanması. Uzmanlar, günlük 5-6 gram tuz tüketilmesini öneriyor.EN AZ GÜNEYDOĞU'DA KULLANILIYORSağlık Bakanlığı, UNICEF ve Ortadoğu Teknik Üniversitesi (ODTÜ) işbirliğiyle iyotlu tuz kullanım oranını belirlemek amacıyla 78 ilde 12 bin 125 hanede araştırma yaptı. ''Türkiye'de İyotlu Tuz Kullanımı'' konulu araştırmada, Marmara Bölgesi'nde hanelerin yüzde 77, Akdeniz Bölgesi'nde yüzde 61, İç Anadolu Bölgesi'nde yüzde 58 ve Ege Bölgesi'nde yüzde 75'inin iyotlu tuzu sürekli kullandığı belirlendi. Araştırmada, Güneydoğu Anadolu Bölgesi'nde hanelerin sadece yüzde 37'sinin iyotlu tuzu sürekli kullandığı ve gelişmişlik seviyesinin iyotlu tuz kullanım oranını da etkilediği vurgulandı.