Ünlü oyuncu Brooke Shields'in yaşadıkları korkuttu... Çok fazla su içmek nöbetlere neden olabilir! Kaç litreden sonrası tehlikeli?

Vücudumuzdaki sistemlerin sorunsuz bir şekilde çalışabilmek için suya ihtiyacı var. Bu nedenle su tüketimi tüm canlı organizmalarda olduğu gibi insanlar için de büyük bir öneme sahip.

Pek çok uzman ideal miktarda su tüketiminin kabızlığın önlenmesi, vücut sıcaklığının düzenlenmesi ve sindirim sisteminin desteklenmesinde önemli görevleri olduğunu söylüyor. Su tüketiminin ideal düzeyde olmaması genellikle az su tüketmekle ilişkilendirilse de fazla su içmenin de zararları bulunuyor.

Özellikle zayıflamak için uygulanan diyetlerde su tüketiminin önemi, bazen sınırın aşılmasına neden oluyor. Oyuncu Brooke Shields de bu sınırı aşanlardan…

'ELLERİM BİR ANDA GÜÇSÜZLEŞTİ VE NÖBET GEÇİRDİM'

Geçtiğimiz günlerde bir dergiye verdiği röportajda çok fazla su içtiği için nöbet geçirdiğini açıklayan Brooke Shields, “Ellerim bir anda güçsüzleşti ve gözlerim karardı. Başımı duvara vurdum. Ağzım köpürmeye başladı ve nöbet geçirdim. Dilimi yutmamam için yanımdakiler çabalıyordu. O andan itibaren hatırladığım tek şey ambulansa bindirildiğim. Hastanede gözlerimi açtığımda sorunun çok fazla su içmem olduğu söylendi. Adeta kendimi boğmuşum” ifadelerini kullandı.

Peki nasıl oluyor da aşırı su tüketimi nöbet geçirmeye yol açıyor?

Bu soruyu Gastroentoloji Uzmanı Prof. Dr. Vedat Göral yönettiğimde, “Aşırı su alımı nedeniyle vücuttaki normal elektrolit dengesinin güvenli sınırların dışına itilmesiyle, beyin fonksiyonlarında bozulmayla karakterize belirtiler oluşabilir. Her madde gibi su da kısa sürede aşırı tüketildiğinde zehir sayılabilir. Kısa sürede aşırı su tüketilmesiyle oluşan tabloyu su zehirlenmesi olarak adlandırıyoruz. Su zehirlenmesi, çoğunlukla yeterli elektrolit alımı olmadan, yüksek miktarda su tüketildiğinde ortaya çıkar. Su içme yarışlarında da su zehirlenmesi gelişebilir. Özellikle gençler eğlence amaçlı bunu çok yapar" ifadelerini kullandı.

Nefroloji Uzmanı Prof. Dr. Gökhan Temiz ise “Çok su içilen durumlarda böbreklerimiz fazla suyu idrarı seyrelterek atabilir. Ancak içilen su miktarı bu seyreltme kapasitesinin üstünde olursa, her gün belli miktarda su vücudumuzda kalır ve kanımızın seyrelmesine, kandaki tuz oranının düşmesine ve nöbetlerin oluşmasına neden olur” dedi.

‘SERUM SODYUM DÜZEYİ, 110-120 LİTRENİN ALTINDA OLANLARDA ÖLÜM RİSKİ OLDUKÇA YÜKSEKTİR’

Bu sorunu yaşayan tek ünlü Brooke Shields değil. Geçen yıl, 1973'te hayatını kaybeden efsanevi dövüş ustası ve Hollywood aktörü Bruce Lee'nin "çok fazla su içmekten" öldüğü açıklanmıştı.

Bu duruma da değinen Prof. Dr. Vedat Göral, “Bruce Lee'nin ölümüyle ilgili bilim dergisi Clinical Kidney Journal'da yer alan makalede; araştırmacılar, ünlü aktörün çok fazla su içmesinin, hücrelerde yarattığı bir dizi bozukluk ile ödem oluşumunu hızlandırdığını belirtiyordu. Bunun sebebi de hiponatermi adı verilen, kanda tuz yani sodyum eksikliği ile ilgili bir tablodur” dedi.

Prof. Dr. Göral, hiponaterminin belirtilerine dair şu bilgilerin altını çizdi:

“Kanda sodyum ile diğer elektrolitlerin değerinin düşmesi, hücrede sodyum düzeyinin düşmesi ve buna karşılık suyun hücre içine girmesiyle sorun ortaya çıkar. Beyin hücrelerinde şişme ve beyinde ödem meydana gelir. Bulantı, kusma, bilinç bozukluğu, çift görme, solunum sıkıntısı, baş ağrısı, baş dönmesi, kalp ritminde ve kas hareketlerinde bozukluk, kaslarda kramp ve ağrı dışında vücutta ödem meydana gelir. Ağır vakalarda, beyinde fıtıklaşma ve ölüm meydana gelebilir. Hasta kısa sürede en az 2 litre su içmişse ve yapılan tahlillerde serum sodyum düzeyi 135 mEq/litrenin altındaysa; bulantı, kusma ve baş ağrısı belirtilerinin olmasıyla tanı konur. Serum sodyum düzeyi, 110-120 mEq/litrenin altında olan vakalarda ise ölüm riski oldukça yüksektir.”

BİR GÜNDE KAÇ LİTRE SU İÇİLİRSE SU ZEHİRLENMESİ YAŞANIR?

Bu sorumu örneklerle detaylandıran Prof. Dr. Vedat Göral, “Geçtiğimiz aylarda ABD'de bir kadın 20 dakikada 2 litre su içince su zehirlenmesi sonucu hayatını kaybetti. 3 saatte 6 litre su içenlerde de su zehirlenmesi oluşmaktadır. Hatta 9 yaşındaki bir kız çocuğunda 1-2 saat içinde 3,6 litre su tükettikten sonra bile su zehirlenmesi gelişmiştir.”

Prof. Dr. Gökhan Temiz de “Özellikle sıvı diyeti yapılıyorsa yani örneğin gün boyu hiçbir şey yemeyip sadece su içiliyorsa 6-7 litrenin üstünde tüketilen su hiponatremiye neden olabilir. Saatte 6 bardak su gün boyunca gece su içilmediğini bile varsayarsak günde neredeyse 10-12 litreye tekabül eder ki bu oldukça tehlikeli bir durumdur” ifadelerini kullandı.

GÜNDE NE KADAR SU TÜKETİLMELİ?

Prof. Dr. Vedat Göral, “Hemen herkeste su zehirlenmesi olabilir. Suyun fazlası da toksik etkilidir. Günde mutlaka 8 bardak su içilmelidir. Suyu yudum yudum ve azar azar tüketmeliyiz. Ortalama 1 litre suyun 5 bardağa denk geldiğini düşünürsek, günde ortalama 1,5-2 litre ya da 8 bardak kadar su içmek gerekir diyebiliriz” dedi.

Prof. Dr. Gökhan Temiz de “Günlük su ihtiyacı kişinin aldığı diyet, ortam sıcaklığı, yaptığı meslek (örneğin fırıncılarda su kaybı daha fazla olduğu için daha fazla su içmeleri gerekebilir) gibi durumlara bağlı olarak kişiden kişiye değişebilse de minimum 2 litre maksimum 3 ya da 3,5 litre su vücudumuzun ihtiyacını görmek için yeterlidir” ifadelerini kullandı.

SU DIŞINDA DİĞER SIVILAR DA ETKİLİ Mİ?

ABD Hastalık Kontrol ve Önleme Merkezi ile yine ABD’nin önde gelen akademik tıp merkezlerinden Mayo Clinic'in uzmanları su dışında süt, meyve suyu ve kahve gibi içecekleri de günlük sıvı tüketimine dahil ediyor. Bu içecekler de su kadar etkili olabilir mi? 

“Sıvı gıdaların çoğunu su olarak saymak gerekir ancak çay ve kahvenin idrar söktürücü etkisi de bulunduğu için su tüketmesi gereken hastaların bunun yerine çay ya da kahve tüketmesini önermiyoruz” diyen Prof. Dr. Gökhan Temiz, “Kişide kalp yetmezliği gibi sıvı kısıtlaması gerektiren hastalıkları bulunan kişilerin su içmeyip sıvı gıdalar tüketmesi de fazla sıvı alımı olarak kabul edilmekte ve sorunlara yol açabilmektedir” dedi.

AŞIRI SIVI TÜKETİMİ BAŞKA HANGİ SORUNLARA NEDEN OLABİLİR?

“Aşırı sıvı tüketimi bir süre sonra böbreklerimizin idrarı konsantre etme yani koyulaştırma kapasitesini bozabilir” diyen Prof. Dr. Gökhan Temiz, “Yine kalp yetmezliği ya da nefrotik sendrom gibi hastalığı olan kişilerde aşırı su tüketimi vücutta istenmeyen miktarda su birikmesine ve hatta akciğerlerde ödeme yol açarak hayatı tehdit edebilmektedir. Diyet ya da zayıflama amacıyla yemek yemeden sadece su tüketmekten de ölümcül olabilecek ciddi sağlık sorunlarına yol açabileceği için uzak durulmalıdır" ifadelerini kullandı.

Fotoğraflar: iStock