DHA Kaynak Fotoğraflar: iStock

Kısırlık ve Beslenme İlişkisi: Doğru Besinlerle Kısırlık Tedavi Edilir mi?

Halk arasında 'kısırlık' olarak bilinen infertilite, 'en az 1 yıl süreyle korunmasız düzenli cinsel ilişkiye rağmen gebelik sağlanamaması durumu' olarak tanımlanıyor. Hem kadın hem de erkekten kaynaklanan bir sorun olabilen kısırlığın çiftlerin yaklaşık yüzde 15’ini etkilediğini ve bu oranın her geçen gün arttığını belirten Beslenme ve Diyet Uzmanı Dyt. Bahtınur Yılmaz, modern çağın bu önemli sorunundan korunmak için beslenme önerilerinde bulundu.

2 milyon kişi kısırlık sorunu yaşıyor

Türkiye'de yaklaşık 1.5-2 milyon kişi infertilite sorunu ile karşı karşıya. Modern yaşamın sonucu olarak gebelik yaşının ertelenmesi, obezite, elektromanyetik dalgalar, hormonlu ve genetiği değiştirilmiş gıdalar, stres, sigara ve alkol kullanımı, cinsel yolla bulaşan hastalıkların infertilite nedenleri arasında ön sıralarda geliyor.

Obezite çiftleri tehdit ediyor

Modern yaşamla birlikte fast-food beslenme arttı, insanlar evlerinde bilgisayar başında daha az sosyal, hareketsiz bir yaşam sürmeye başladı. Buna bağlı olarak kısırlığın en önemli risk faktörleri arasında sayılan obezite de yaygınlaştı.

Obezite vücutta aşırı miktarda yağ dokusunun bulunması olarak tanımlanıyor. Beden kütle indeksi (bki) 25 kg/m2 ve üzerinde olan bireyler, obezite için risk grupları olarak değerlendirilirler. Obez kadınlarda sık görülen problemler siklus bozuklukları, polikistik oversendromu, fertilitede azalma, libido ve potenste azalma olup bunlar hormonal dengelerdeki değişiklikler sonucu ortaya çıkmaktadır ve dolayısıyla infertiliteye neden olmaktadır.

Obezite, kadınlarda olduğu kadar erkeklerde de fertiliteyi azaltır. Erkeklerde obezite ile spermlerin sayısında ve kalitesinde azalma, spermlerde hareket ve fonksiyon bozukluğu, testosteron düzeyinde azalma gibi durumlar infertiliye neden olur.

Genetiği değiştirilmiş gıdalara dikkat

İnfertilitenin diğer bir nedeninin de hormonlu ve genetiği değiştirilmiş organizma (GDO) içeren gıdalardır. Hormonlu gıdalardaki östrojen hormonu; erkeklerde meme büyümesine, cinsel güç kaybına, kadınlarda da ovulasyonun baskılanmasına neden olmaktadır. Büyükbaş hayvanların hızlı bir şekilde kilo almalarını sağlamak için verilen hormonların etini yiyen kişilerde de yine fertilizasyonun azaldığı bildirilmektedir.

Yeşil yapraklı sebzeler gebelikte etkili

Folik asit progesteron seviyesini düzenliyor ve düzenli yumurtlama için önem taşıyor. Ayrıca gebeliğe başlamadan anneye yapılan folik asit takviyesi, bebekte oluşabilecek nörolojik kusurları da önlemeye yardımcı oluyor.

Yeşil yapraklı sebzeler, baklagiller, yumurta, kuşkonmaz, brokoli, lahana, Brüksel lahanası, muz, avokado gibi besinler folik asit içerir. Yeşil yapraklı sebzelerde bulunan demir, magnezyum, çinko ve kalsiyum içeriği de gebe kalma sürecine oldukça olumlu etkileri saptanmıştır.

Kısırlıktan koruyacak 10 altın öneri

Hayvansal protein yerine bitkisel protein ağırlıklı beslenilmeli.

Doymuş yağları (hayvansal yağlar) kısıtlayıp, bitkisel yağların tüketimi artırılmalı.

Kırmızı et ve işlenmiş et ürünleri (sucuk, salam, sosis gibi) kısıtlanmalı.

Rafine ve basit karbonhidratlar yerine, tam tahıllı ürünlerin tüketimi artırılmalı.

Sebze ve meyve tüketimi artırılmalı.

Vitamin ve mineral eksiklikleri göz önünde bulundurulmalı, eğer eksiklik varsa takviye alınmalı.

Alkol tüketimi kısıtlanmalı.

Koruyucu ve katkı maddesi içeren hazır paketli gıda alımı sınırlandırılmalı.

Omega-3 desteği alınmalı.

Düzenli fiziksel aktivite ve egzersiz yapılmalı.