Hangi Kahve Hastalık Riskini Artırıyor, Hangisi Azaltıyor?

Kahve, kökboyasıgiller (Rubiaceae) familyasının Coffea cinsinde yer alan ağacın meyve çekirdeklerinin kavrulup öğütülmesi ile elde edilen tozun su ya da süt ile karıştırılmasıyla yapılan içecektir. Doğru tüketildiği takdirde kahvenin insan sağlığı üzerindeki potansiyel faydaları yapılan çalışmalarla kanıtlanmıştır. Fakat şurup ve krema katılan yeni nesil kahveler, obezite ve obezite nedenli metabolik kronik hastalık (diyabet, kalp damar hastalıkları) riskini artırmaktadır.

Şurup, bol miktarda konsantre şeker içerir. Bu şekerin başlıca bileşeni ise nişasta bazlı şekerdir. Miktar olarak bir kutu tatlandırılmış içeceğin içerdiği şekerin 2-3 katı şekere eşdeğer diyebiliriz. Nişasta bazlı şurubun özelliği, karaciğerde yağa dönüşmesidir. Beyin, nişasta bazlı şurubu tüketemez, diğer organlarda da yağ olarak depolanır. Rafine şeker, işlenmiş şeker, sanayi tipi şeker, nişasta bazlı şeker, mısır şurubundan elde edilen fruktoz da (HFCS) dahil olmak üzere hepsi bu gruptadır. Diğer taraftan krema ile hazırlanmış bir kahvenin içerisine doymuş yağ katılmış demektir. Yani şurup ve krema ile hazırlanmış bir adet kahve içerek bir öğünde alabileceğiniz kalorinin tamamına ulaşmış olabilirsiniz.

Kahve doğru tüketilirse sağlık açısından oldukça faydalı bir içecektir” diyen Prof. Dr. Metin Başaranoğlu, “Kahve tüketimi üzerine yapılan çalışmalarda kahvenin toplam ölüm oranını azalttığı görülüyor, bu faydasının antioksidan ve anti-inflamatuar özelliklerinden kaynaklı olabileceği düşünülüyor. Artan kahve tüketimi ile siroz ve karaciğer kanseri arasında ters orantılı bir ilişki vardır. Kahve, yağlı karaciğeri olanlarda iyileştirici rol üstlenirken, fibroz progresyonunda ise (salgı bezlerini etkileyen hastalığın ilerlemiş hali) koruyucu bir göreve sahiptir.

Kahvenin karaciğer üzerindeki olumlu etkileri yağlı karaciğer ile sınırlı değildir. Çalışmalar, kahvenin karaciğer kanserine karşı koruyucu etkilerini de defalarca göstermiştir. Örneğin, Amerika Birleşik Devletleri’nde yapılan multi-etnik prospektif bir kohort çalışmasında incelenen 162 bin 22 hasta arasında kahve içenler ve içmeyenlerdeki Karaciğer Kanseri gelişme riskleri karşılaştırılmış. Günde 2-3 fincan kahve içenlerin, içmeyenlere oranla karaciğer kanseri geliştirme risklerinin %38 daha düşük, günde 4 fincan ölçüsünde veya daha fazla kahve içenlerin %41 daha düşük olduğu görülmüştür.

Ayrıca, kahve içmeyenlerle karşılaştırıldığında günde 2-3 fincan kahve içenlerin kronik karaciğer hastalığından ölüm riski %46 daha düşük, günde 4 fincan veya daha fazla içenlerin ise ölüm riski %71 daha düşük bulunmuştur. Epidemiyolojik çalışmalarda kahve tüketiminin düşük metabolik sendrom riski ile ilişkili olduğu bulunurken, kahvenin doz-yanıt ilişkisi için de düşük diyabet riski ile ilişkili olduğu bulunmuştur. Kahve çok güçlü bir antioksidan ve metabolizma hızlandırıcıdır.

Granül kahveler, daha ziyade kalitesi düşük Robusta türü kahve çekirdeklerinden yapılırken, Türk kahvesi ve Espresso denilen Arabika cinsi ise oldukça kaliteli kahve çekirdeklerinden üretilmektedir. Bu nedenle hem sağlık hem de lezzet açısından taze çekim, hafif ve orta kavrulmuş kahveler, katkısız hazırlanmalı ve tüketilmelidir.

Fotoğraflar: Alamy, İngimage