Rahim Sarkması veya Dönüklüğü Neden Oluyor?

Özellikle doğum sonrası karşılaşılan rahim pozisyonlarındaki bozukluklar, rahim sarkması, dönmesi gibi farklı şekillerde ortaya çıkmaktadır.

1. Rahmin Arkaya Dönük Olması

Rahim ile vagina arasındaki açısal ilişkiye versiyon denir. Klinikte en çok rastlanan pozisyon bozukluğu retroversiyon adı verilen rahmin arkaya doğru devrilmesidir. Rahim tamamen arkaya yatıp açıda da bükülme oluşabilir. Bu durum kadınların %10 'nunda görülür. Rahim arkaya dönük iken hareketli ise önemsizdir fakat arkaya yapışık olursa bu durum önem kazanır.

Doğum sırasında pelvis dokularının gevşemesi, yırtılması ile veya menapozda hormanların çekilmesi ile oluşan uterus atrofisi ve bağlarının zayıflaması sonucu uterusun restoversio- fleksio durumu ortaya çıkar.

Klinikte bazı hastalarda hiçbir şikayete yol açmadığı halde, bazılarında bel ağrısı, kabızlık, premenstruel dismenore (ağrılı adet görme) şikayetlerine neden olur.

Bu şekilde uterusu olan kadınlar, gebe kaldıkları zaman genellikle gebeliğin ikinci, üçüncü ayında bu durum kendiliğinden düzelir. Çok nadir gebelikte idrar yapmada zorluk ve düşük gibi şikayetlere neden olabilir. Eğer hastanın şikayeti yoksa tedavi gereksizdir.

2. Rahmin Vajinal Kanala Doğru İnmesi

Doğum sırasında defektleri veya hastanın yaşının ilerlemesi ile bağ dokusunun gevşemesi sonucunda rahim yer değiştirebilir. Bazen primer bağ dokusu ve kas zayıflığı hiç doğum yapmamış kadınlarda da görülebilir.

Bu sorun rahmin aşağı doğru sarkma hissi ve kasıklardaki ağrı ile fark edilir.

3. Rahmin Vajinadan Dışarı Sarkması

Rahmin serviks kısmının vajinadan dışarı çıkmasına subtotal prolupsus, rahmin tamamen vajinadan dışarı çıkmasına ve vulvada görülmesine total prolapsus denir.

Uterusun desensusu başladıktan sonra, tekrarlayan doğumlar, ıkıntı, öksürük, ağır kaldırma gibi olaylar rahim prolapsusuna zemin hazırlar. Total prolapsusta dolaşım güçlüğü olacağından özellikle servikste ülserler, çatlaklar ve enfekte akıntılar meydana gelir. Klinikte hastalar, aşağı doğru çekilme hissi, pelvik ağrı, idrar yapmakta güçlük ve kabızlıktan şikayet ederler. Tedavi ise operasyondur. Mesane ve rektumun fonksiyonlarını düzelmek amaçlanır.

4. Rahmin Ters Yüz Olması

Doğumdan sonra bir eldiven parmağı gibi rahmin iç yüzünün dışarı dönmesine inversio uterus denir. Özellikle doğumdan sonra gevşek bir rahimde, plasentayı çıkarmak için kordondan tutup çekme sırasında ortaya çıkar.

Vaginal muayenede korpus olacak yerde huni gibi bir boşluk hissedilir, vagende ise kitle vardır.
Tedavi olarak, genel anestezi altında ve steril şartlarda bu inversiyon düzeltilir, başarılamazsa operatif yol denenir.

Op. Dr. Kutlugül Yüksel
Kadın Hastalıkları ve Doğum Uzmanı