İstanbul Havalimanı’na yeni sistem

DAHA geçen hafta yazdım. İstanbul Havalimanı’nda uçakların taksi hareketleri yani yerde yol alışları kağnı hızıyla yapılıyordu. Ama artık taksi hızlanacak. En azından dur-kalklar azalacak. Ve başta THY ve birçok havayolu gerektiğinden fazla yakıt harcamayacak. Böylece çevre daha az kirlenecek.

Meğer DHMİ yeni yer kontrol sistemi için uzun zamandır çalışıyormuş. Hatta benim yazım yayınlandığı gün Genel Müdür Hüseyin Keskin sistemin tanıtımını yaptı. Bir tesadüf. Hatta birkaç hafta önce aynı uçakla Los Angeles’dan gelmiştik. İnişten sonra uçağın ne kadar ağır taksi yaptığını anlayınca birbirimize baktık. Ama işin arkasında böyle güvenlikli bir sistemin kurulmakta olduğunu tek kelimeyle çaktırmadı.

OTOMATİK CEVAP VERECEK

Toplam 14 milyon metrekarelik alanda, 370 uçak park pozisyonu olan havalimanında artık köşe başlarında sistem hareketliliğe otomatik cevap verecek. Öyle frekans değiştirme beklemeleri olmayacak. Günlük, bazı zamanlar 1.300’den fazla uçak iniş kalkışı olan İstanbul Havalimanı’nda apronlar üzerinde çalışan araçların da hepsini kontrolörler sistemden izleyebilecek. 40 bin 500 noktadaki ışıkla otomatik yönetilecek sistem sayesinde uçaklar inişten sonra ya da kalkışa giderken belirlenen hızlarla durmadan yollarına devam edebilecekler. Onlar için yanan yeşil ışık, geçişleri çok daha güvenli hale getirecek. Dijital sistem gecikmelere el koyacak.

Gelişmiş yer hareketlilik sisteminin adı A-SMGCS (Advanced Surface Movement Guidance and Control System). Yani tam açık adı: Gelişmiş Yer Nareketleri Rehberlik ve Kontrol Sistemi. Havalimanı operasyonel görüş seviyesi (AVOL) içindeki gerekli emniyet seviyesini her hava koşulunda gören, algılayan, gerektiğinde alarm veren, kılavuzluk yapan bir sistem.

Hüseyin Keskin

15 KAMERA VAR

Elbette daha bir süre sistem titizlikle kontrol edilecek. Tam olarak kusursuz biçimde devreye girmesinde gecikme olacağını sanmıyorum. Sonuçta bu sistem havalimanındaki yer hareketliliğini hatasız olarak denetleyecek ve kesintisiz hizmet sağlayacak. Günlük, bazen 1.300’den fazla uçak iniş-kalkışı olan havalimanın da 15 kameralı alarm sistemi gerektiğinde hava trafik kontrolörlerini uyaracak. 51 adet antenle donatılan sistem, tüm havalimanı sahasında kör ya da ölü nokta bırakmadan algılama yapacak. Artık 170’ten fazla taksi yolu, yerdeki 15 binden fazla rota olasılığı tam kontrol altında. Sistemin yüzde 100 garanti ile hizmet etmesi bekleniyor. Umarım bu sistemin devreye tam olarak alınması gecikse de, test süreleri uzasa da zararın dönüldüğü yer havalimanına ve yolculara kâr olarak kaydedilmeye başlanacak. Tabii yakıt tasarrufu da hem şirketlere hem de çevreye kâr sunacak.

PEGASUS’TAN 1 MİLYAR EURO CİRO

GÜLİZ Öztürk’le konuşuyorum. Pegasus Hava Yolları’nın CEO’su. Sesinden ne kadar heyecanlı olduğunu anlıyorum. Yeni rakamlar çıkmış. Sonuç mükemmel. Sanki üç gün önce işe başlamış gibi. Çalıştığı arkadaşları ile birlikte yarattığı başarı hikâyesinden çok etkilenmiş. Haklı mı? Evet sonuna kadar haklı. Çünkü zorlu bir süreç olan pandemi döneminden sonra tam 1 milyar Euro’luk ciro yakaladı. Kurtlar sofrasında yakalanan bu rakam tam anlamıyla bir başarı. Pegasus 2022 yılının 3. çeyreğinde 278 milyon Euro net kâr elde etti.

Şirket 2019 yılının üçüncü çeyreğinde 183 milyon Euro kâr elde etmişti. Böylece dokuz aylık kârı 177 milyon Euro’ya yükselmiş oldu. Şirketin gelirleri 2022 yılının üçüncü çeyreğinde 2019’un aynı dönemine göre yüzde 55 oranında artarak 1 milyar Euro’ya çıktı. Gelirin 112 milyon Euro’su iç hat tarifeli, 640 milyon Euro’su dış hat tarifeli ve 214 milyon Euro’su yan gelirlerden sağlandı. Pandemi döneminden sonra 2022’nin 2. çeyreğinde seyahat talebinde gözlemlenen hareket yüksek yaz sezonunda daha da hız kazandı. Pegasus Hava Yolları yılın üçüncü çeyreğinde iç hatlarda 3.2 milyon, dış hatlarda ise 5.3 milyon yolcu ağırladı.

‘UMUT VERİCİ’

Kapasite ve doluluk oranı trendleri 2022’nin 3. çeyreğinde kuvvetli seyrederken kış tarifesi için ilk sinyallerin olumlu geldiği bildirildi. Pegasus Hava Yolları Genel Müdürü Güliz Öztürk: “Tüm dünya ile birlikte özellikle havacılık sektörümüzü olumsuz etkileyen pandemi sonrası imza attığımız bu başarılı rakamlar, bizim için gurur verici olmasının yanı sıra turizmin geleceği ve seyahat talebinin önemli oranda artması açısından da umut verici“ dedi.

Güliz Öztürk

BOING’DEN EKİMDE 35 UÇAK TESLİMATI

2022 yılında bugüne kadar Boeing toplam 363 uçağı müşterilerine teslim etti. Ekim ayında ise teslimatlar toplam 35 uçağı buldu. Bu uçaklardan çoğunun yeni nesil 737MAX olması dikkat çekti. Ayrıca şirket üretimi kısmen ağırlaşmış olan çift koridorlu uzun menzilli 787 uçaklarından da teslim gerçekleştirdi. Ekim ayında teslim edilen uçaklardan çoğu Amerika kıtasındaki ülkelere verildi. Diğerleri ise ağırlıklı olarak Avrupa ve Asya pazarına girdi. Şirket bu arada ekim ayı içinde toplam122 uçak siparişi aldı. En büyük siparişi Alaska Hava Yolları verdi. Şirket 52 adet 737 MAX ile rekor kırdı. Adı açıklanmayan bir şirket de ekim ayında 10 adet uzun menzilli, geniş gövdeli 787-9 uçağı siparişi verdi. Bu şirketin bir uçak kiralama şirketi olması ihtimali var. Bu arada hem ekim teslimatlarında hem de siparişlerde Boeing’in büyük ticari başarı yakalayan kargo uçağı 777F için de yeni talepler geldi.