ABD seçimleri, Biden, Trump, Öz

Salı günü yapılacak seçimlerde ABD Kongresi’nin 435 sandalyesi ve 100 üyeli Senato’nun 35 sandalyesinin yeni sahipleri belirlenecek. Halihazırda Temsilciler Meclisi ve Senato’da Başkan Joe Biden’ın Demokrat Partisi çoğunlukta bulunuyor. 36 eyalette valilik seçimlerinin yanı sıra eyalet meclisi seçimleri de yapılacak.

CUMHURİYETÇİ EĞİLİM

ABD’de âdettendir, ara seçimlerde Başkan’ın partisi bir miktar sandalye kaybeder. Şimdi de anketler, Temsilciler Meclisi’ndeki çoğunluğun Cumhuriyetçi Parti’ye geçebileceğini gösteriyor. Senato ise daha belirsiz. Şu anki haliyle 50’ye 50 kalabileceği gibi, orada da Cumhuriyetçilerin üstünlüğü sağlayabileceğine dair öngörüler de söz konusu.

Ara seçimlerin gidişatı bir anlamda 2024 başkanlık seçimleri için de ipucu verici olacak. Henüz ikinci dönem için aday olup olmadığını açıklamayan Başkan Joe Biden’ın (79) akıbeti de muhtemelen buna göre şekillenecek. 

Demokrat Parti, son dönemde sık sık gafları ve şaşkın tavırlarıyla gündeme getirilmek istenen Biden ile mi yoluna devam edecek, yoksa yeni bir aday mı çıkaracak?

TRUMP İÇİN REFERANDUM

Madalyonun öbür yüzünde ise 2020 seçimlerini Biden’a karşı kaybeden eski Başkan Donald Trump (76) var. Bu nedenle seçimler Trump açısından da neredeyse bir referandum özelliği taşıyor.

Cumhuriyetçi Parti’nin önemli aktörlerinden olmayı sürdüren Trump, yaklaşık 200 adaya destek açıkladı. Trump’ın desteklediği kişilerin seçilmesi, seçmen desteğinin sürdüğü şeklinde yorumlanarak Trump’ın 2024’te yeniden aday adayı olmasının yolunu aralayabilir.

MEHMET ÖZ SEÇİLİR Mİ

Donald Trump’ın desteklediği adaylardan biri ise Cumhuriyetçi Parti’nin Pennsylvania eyaletinden ABD Senatosu’na aday olan ünlü doktor Mehmet Öz. Anketlere göre Mehmet Öz (62), Demokrat rakibi John Fetterman’a (53) karşı başa baş yarışıyor. Öz, ‘Ermeni soykırımı’ iddialarına destek vermediği gerekçesiyle lobilerin yoğun baskısı altında.

Mehmet Öz’ün rakibi Fetterman ise mayıs ayında ciddi bir beyin kanaması geçirdi. Hâlâ sesleri algılama konusunda, kelimeleri bulmada zorluk çekiyor. Nitekim Mehmet Öz ile televizyon düellosunda konuşmalar önündeki ekrana yazı olarak aktarılmış, onları okuduktan sonra yanıt verebilmişti.

TRUMP İLE ORTAK MİTİNG

Cumartesi günü Trump, Pennsylvania’da sahaya inecek. Mehmet Öz ve diğer bir adayla mitinge çıkması bekleniyor. 

Kamuoyu yoklamalarına göre eyalette Trump’ı sevmeyenler çoğunlukta. Dolayısıyla Mehmet Öz’ün şimdiye kadar mesafesini korumaya, ılımlı bir imaj vermeye çalıştığı bir dönemde Trump ile boy göstermesinin ters tepeceğini düşünenler de yok değil.

KONGRE NİYE ÖNEMLİ

ABD’nin yasama organı olan Kongre iki kanattan oluşuyor. Temsilciler Meclisi ve Senato. Burada alınan kararlar, ortak bir metin halinde Başkan’ın onayıyla yürürlüğe giriyor, yasalaşıyor.

Her ne kadar dış politikada Beyaz Saray öncü bir rol üstlense de ABD Kongresi de birçok diğer kurumsal yapıyla birlikte önemli bir siyasi güç odağı olarak öne çıkıyor.

TÜRKİYE İLE İLİŞKİLER

ABD Kongre seçimleri Türkiye’yi de yakından ilgilendiriyor. Malum, ABD’de Demokrat senatörler Bob Menendez ve Chris von Hollen’in sunduğu, Türkiye’ye F-16 satışını sınırlandırıcı koşullara bağlayan eklemeler, ABD 2023 Ulusal Savunma Yetkilendirme yasa tasarısının Senato versiyonundan çıkarılmıştı.

Türkiye, Yunanistan’ın tüm silah taleplerine olur verildiği bir dönemde ABD’den F-16 satışının sonuçlandırılmasını bekliyor. ABD ile süre giden başka dosyalar da var. Öte yandan Cumhuriyetçilerin, Demokratlara göre geleneksel olarak Türkiye’ye yönelik nispeten ılımlı bir tutum izlediklerini söylemek de mümkün.

Ayrıca seçim sonuçlarının ABD yönetiminin Ukrayna krizi ve Rusya’ya yönelik yaklaşımını etkileme potansiyeli de olabilir. Onu da buraya not düşelim.