Anadolu halıları bu köşkte korunacak

Arkas’ın ‘Geçmişimizi hatırlamak’ vizyonuyla orijinaline uygun olarak, tarihi köşkte, özellikle Batı Anadolu halıcılığının dünyaya tanıtılmasındaki katkılarını aktarmak amacıyla dünyanın sayılı koleksiyonları arasında yer alan Arkas Halı Koleksiyonu’ndan derlenen ve birbirinden değerli halılardan oluşan bir seçki sergileniyor. Seçkide, Batı ve Orta Anadolu’da, Uşak, Çanakkale, Bergama, Konya, Karapınar, Akhisar, Gördes, Kula, Milas yörelerinde 16. ve 19. yüzyıllar arasında üretilmiş Anadolu halıları bir araya geliyor.

Arkas Sanat Bornova Mattheys Köşkü’nde örnekleri görülen, Batı ve Orta Anadolu’da belirli merkezlerde üretilen el dokuması halılar, bu coğrafyada yüzyıllardır devam eden dokumacılık geleneği sayesinde dünyadaki en iyi el halılar arasında kabul ediliyor. Her odada farklı bir yöre ve konunun ele alındığı ‘16.-19. Yüzyıl Anadolu Halıları’ sergisi, bu halıların tasarımı ve motif kullanımı açısından birbirleriyle olan ilişkisini ortaya koyuyor.

Bu özel seçki, bu kıymetli kültür mirasının Arkas Halı Koleksiyonu’ndaki önemli örneklerini bir araya getirerek korumayı, tanıtmayı ve gelecek nesillere aktarmayı amaçlıyor.

İZMİR SANAT ŞEHRİ OLACAK

Mattheys Köşkü’nün ve Arkas Sanat Bornova’daki ‘Arkas Halı Koleksiyonu Sergisi’nin açılışında konuşan Arkas Holding Yönetim Kurulu Başkanı Lucien Arkas, “İzmir’in sanat şehri olmasını arzu ediyorum. 12 yıl içinde dördüncü sanat merkezimizi açıyoruz. Daha da devam eden projelerimiz var. Bu tarihi köşkler gibi halı sanatı da unutulmaya yüz tutmuş. Biz bu unutulmaya başlayan sanatı ve tarihi-kültürel değerleri yaşatmaya çalışıyoruz. Halı benim için büyük bir tutku ve bu topraklara ait çok önemli bir kültürel değer. Ailemden kalma halıları 90’lı yılların başından bu yana aldığım antika halılarla zenginleştirdim” diye konuştu.

Bizans, Selçuklu, Timur ve Safevi unsurlarının Anadolu’nun yerel gelenekleriyle eşsiz bir harmanı olan el halıları, Anadolu kültür mirasının en önemli unsurlarından biri. Özel atölyelerde dokunan bu muhteşem Anadolu halıları, Osmanlı saraylarında kullanılmış ya da ulu camiler için sipariş edilmiş, aynı zamanda Batı’da da beğeni kazanarak büyük rağbet görmüş, prestij ve zenginlik sembolü olarak Batılı sanatçıların resimlerinde yer almıştı. Özellikle Uşak ve çevresinde üretilen halılar, deniz yoluyla Smyrna (günümüzde İzmir) limanı üzerinden Avrupa’ya ulaşmıştı.

Arkas Sanat Direktörü Müjde Unustası, Arkas Sanat Bornova’da sergilenen 75 halının, Uşak bölgesinden Holbein, Bellini, Lotto, yıldızlı Uşak, madalyonlu Uşak, Transilvanya halıları olarak bilinen sütunlu ve mihraplı seccadelerin, Gördes, Bergama, Çanakkale, Konya, Milas, Akhisar yörelerine ait olduğunu söylüyor.

ÇOCUKLUĞUNUN BORNOVA’SINI CANLANDIRDI

Lucien Arkas, çocukluğunda oyun oynadığı, havuzunda yüzdüğü tarihi köşkü yeniden hayata döndürmesini ve halı koleksiyonunun önemli bir bölümünü burada sergilemesini, tarihe saygı duymak olarak nitelendiriyor. Niko Filidis tarafından aslına uygun olarak restore edilen Mattheys Köşkü’nün bahçesine, Bornova’da hayatta kalan Aliberti Köşkü, Bardisbanian Köşkü, Charlton Whittall Köşkü, Paterson Köşkü, De Andria Köşkü, Edward Whittall Köşkü, Belhomme Köşkü ve Pierre Pagy Köşkü, seramik sanatçısı Verda Sipahi’nin uzun soluklu ve detaylı çalışmasıyla oluşan Minyatür Bornova Köşkleri yerleştirildi. Bahçe, Mini Golf Sahası ile birlikte 240 yıl öncesinde olduğu gibi ihtişamlı günlerine geri dönmüş oldu.

ATATÜRK’Ü AĞIRLADI

Mattheys Köşkü, Bornova’da 1780 yılında John Maltass tarafından yazlık olarak yaptırıldı. Köşkün eski sahiplerinden kadın hakları savunucusu, şair, yazar, ressam ve bir Atatürk hayranı olan Hortense Wood, Mustafa Kemal Atatürk cephedeyken onunla mektuplaştı ve 16 Eylül 1922’de kendisini Mattheys Köşkü’nde ağırladı. Hortense Wood o günü yazdığı günlükte şöyle anlatıyordu: “Mustafa Kemal evime geldi. Yanında İsmet Paşa ve diğer generallerle meşhur Türk kadını Halide Edip vardı. Mustafa Kemal Paşa onların arasında bir başka idi. Onu tanımaktan ve karşı karşıya gelip konuşmaktan duyduğum sevinç sonsuzdu. Oturup 15 dakika kadar sohbet ettik. Mustafa Kemal sonra benden izin istedi. Ardından da ‘Fevzi, İsmet, Asım Paşa’larla Halide Edip üst kata çıktılar. Evet, şu anda İmparatorluğun kaderi evimin üst kısmında, yatak odamın önündeki piyanonun yanında, kadife koltuklarda tartışılıyor.”