Goblin modu - Vitesi boşa aldım yuvarlanıyorum

Gaslighting (psikolojik şiddet türü), Lovebombing (fazla sevgi ile bunaltma), Ghosting (her şey iyi giderken bir anda ortadan kaybolma) kelimelerini daha yeni öğrenip kullanmaya başlamıştık ki sözlüğe bir yenisi eklendi: ‘Goblin Modu.’ Dünyanın en saygın sözlüklerinden Oxford, 2022 yılının kelimesini halka sordu; 320 bine yakın kişi, ki bu çok büyük bir katılım, ‘Goblin Modu’ dedi. 2019’da pandeminin başında sıklıkla kullanılmaya başlanan Goblin modu, bir sözcükten daha çok bir ruh hali aslında. Toplumun biçtiği rolleri (sağlıklı beslen, spor yap, oku, gez, güzel giyin-süslen, pozitif ol, kadınlar özelinde; anne ol, kariyer sahibi ol, evlen gibi...) reddetme, tembel, halsiz, dağınık, umursamaz ve isteksiz olma haline deniliyor. Goblin’in tam kelime karşılığı ‘cin’. O nedenle gelin, neymiş bu ‘Cin Modu’, beraber bakalım.

Haberin Devamı

GOBLIN MODUNDA MI YOKSA DEPRESYONDA MISINIZ

SABAH uyandığımda ilk işim, telefonu elime alıp sosyal medyaya bakmak oluyor. Takip ettiğim birçok insan erkenden uyanmış; yeşil smoothie’ler (yoğurt, ıspanak, zencefil ve elmanın blender’dan geçmiş hali) içilmiş ya da böğürtlen, yabanmersini, glütensiz yulaf ile hazırlanan ‘bowl’ ile kahvaltı edilmiş, hyaluronik asitli kremlerle yüz bakımları yapılmış, kimi pilates yapıyor kimi yürüyüşe çıkmış kimi de çoktan iki dirhem bir çekirdek giyinip, süslenip işine başlamış... Ama önce ‘kapsül’ kahveyi son model (!) makinamıza atıp sert bir kahve hazırlayalım ki ayılalım, değil mi? Herkes ne kadar da mutlu. Ben, hikâyelere bakarken yatakta oluyorum çoğunlukla. Söz veriyorum kendime: ‘Ben de yarın yapacağım.’ Ama günler geçiyor, o yarın hiç gelmiyor. Siz de aynı durumda ve hatta her şeye dair üşenme, reddetme, tembel, kayıtsız, boşvermiş ve bunalmış bir halde iseniz muhtemel ‘Goblin Modu’na bağlamışsınız. Goblin modu için “Bir ruh hali demekten ise bir tür bakış açısı demek daha doğru olur” diyor Klinik Psikolog Prof. Dr. Ebru Şalcıoğlu ve şöyle özetliyor: “Depresyon ile Goblin Modu arasında incecik bir çizgi var.”

Haberin Devamı

Goblin modu - Vitesi boşa aldım yuvarlanıyorum

SOSYAL MEDYA BASKISI

“Dışarıda adı konulmayan bir üçüncü dünya savaşı var. Ayrıca pandemi sonrası tüm dünya ekonomik bir buhran içinde. Yaşam koşulları böylesine zorluyken üzerimizde bir de sosyal medya baskısı var. Sosyal medyanın sadece fotoğraf paylaşılan değil, birçok şirketin aslında ürün pazarladığı, kapitalist sisteme hizmet eden bir mecra olduğunu düşünüyorum. Mesela, estetik cerrahi ve organik pazarı bu kadar büyüdüyse sebebi sosyal medyadır. Dolayısı ile sosyal medyanın dayattığı ve giderek daha ulaşılamaz ve pahalı hale gelen ideallerine karşı bir tembellik, bir kayıtsızlık varsa buna ‘sağlıklı’ bile diyebiliriz. Çünkü pandemi ile hepimiz anladık ki pahalı kıyafetler, ayakkabılar, yemekler, standart güzellik anlayışları... Hepsi boş. Bu sebeple toplumun sosyal medya eli ile bize ulaşan ‘Sağlıklı ol, iyi giyin, sporunu aksatma, estetiği ihmal etme’ gibi baskılarına bir nevi karşı duruş olarak Goblin Modu’na geçtiysen bu durum ‘faydalı’ olabilir. ‘Ben, benim’, ‘Olduğum gibi mutluyum’, ‘Değişmeye ihtiyacım yok’, Bu halimi seviyorum’ bakış açısını yansıtıyor çünkü. Ama kayıtsızlık, boşvermişlik, tembellik, umursamazlık ‘uç’ noktalara varmışsa orada bir sorun var.” 

Haberin Devamı

HERŞEYİ BIRAKMAK ÇOK DOĞRU DEĞİL

Goblin Modu son derece rahatına düşkün, tembel, pasaklı, beklentisiz bir yaşam ile ilintili. Bu bana depresyonu çağrıştırıyor çünkü depresyonda olan insan da yataktan çıkmak istemez, tembeldir, öz bakımını yapmaz, çalışmak, sosyalleşmek istemez, pijamaları ile oturur, kendine de evine de bakmaz. İkisi bir yere kadar benzerlik gösteriyor aslında. Burada depresyonu Goblin Modu’ndan ayıran, kişinin ne kadar çökkün 

hissettiğidir. Yani depresyonda mısınız yoksa Goblin modunda mı? Dikkat edilmeli. Ayrıca sürekli Goblin Modu’nda olmak da bir süre sonra kişiyi depresyona sürükleyebilir. Çünkü bu reddetme hali, kendimizi iyileştirme, potansiyelimizin farkına varma halini de inkâr etmek anlamına geliyor. Seni iyi hissettirecek kaynaklarla karşılaşma olasılığını sıfırlarsan hayattan geriye ne kalıyor? Bu sebeple bu kadar çok ‘bırakmak’ doğru değil bana göre.” 

Haberin Devamı

Goblin modu - Vitesi boşa aldım yuvarlanıyorum

ŞALTER ATTIRAN YORGUN BİR RUH HALİ

YAPI Kredi Kurumsal İletişim Direktörü Arda Öztaşkın kendi adını taşıyan bloğunda aslında öyle iyi ifade etmiş ki Goblin Modu’nu... Zamanın ruhu denilen bu mod için bakın neler söylüyor Öztaşkın: “Kimsenin farklılıklara tahammülü yok. Farklı düşünceler, inançlar, yaşam tarzları, tercihler... Ya bizdensin ya geri kalan diğerlerinden. Öte yandan ikiyüzlülüğü ve doymak bilmez açgözlülüğü ile insan sadece tüketiyor. Daha fazla tüketmek için de hep daha fazlasını istiyor. Daha fazla para, daha fazla iktidar ve daha fazla güç. Bir yandan da aslında tükettiğinin kendisi olduğunu unutarak.”

PANDEMİ İLE BAŞLADI

“Tüm bunların sonucunda karanlık bir ruh hali ortaya çıkmış durumunda. Yılın kelimesi ‘Goblin Modu’ aslında bu ruh halini tarif ediyor. Kavramsal olarak ‘dış dünyaya iyi yüzlerini göstermek zorunda olan insanların bunalmışlık hissini ve buna verdikleri tepkiyi’ yansıtıyor. Bu ruh haline giden yol pandemi ile başladı. Hatırlayın, pandemide eve kapanan insanlık bir anda sağlıklı beceriler sergileme konusunda ekstra özenli davrandı. Sonra ne oldu? Salgının bitmek bilmez etkileri ve bu yetmezmiş gibi dünyanın uğraşmak zorunda kaldığı pek çok sorun, insanların bazı ezber ve toplumsal baskılar karşısında fişi çekmesine neden oldu. Büyük hasar vermek yerine sigortaların atarak elektriği kesmesi gibi. Onun için de belki hepimiz bugün biraz ‘Goblin Modu’ndayız’! Yine de her şeyi tercihlerimiz belirler. Ya görünmez olup akışa bırakacağız ya da mücadeleden vazgeçmeyip dünyayı değiştireceğiz. Kişisel olarak benim tercihim ilki olmayacak...”

 

Yazarın Tüm Yazıları