Somelyeler şaraptan anlar mı

Dergi, daha önce okuyucuları arasında düzenlediği bir anketle yılın en iyi şaraplarını seçmişti.
Bu defaki seçimi yapan şarap uzmanları.
Ne farkı var diyebilirsiniz.
Var...
Çoğu kez, şarap uzmanları ile piyasanın trendleri hep aynı doğrultuda gitmez.

SOMELYELER TÜKETİCİYE GÖRE DAHA ÖNYARGILI

Şarap uzmanlarının daha rafine ama aynı zamanda daha önyargılı bir beğenileri vardır.
- Mesela dünya trendleri son 30 yılda daha yüksek dereceli şaraplara doğru gitti.
Somelyeler ise hâlâ 12.5-13 derece alkollü şarapta ısrarlı.
- Şarap uzmanları “terroir”, yani üzüm bağını çok önemserler.
Bu da onları doğal olarak “cepage”, yani karma şaraplara yöneltir.
- Son 30 yılda içtiği şarabın üzümüne bakan yeni bir tüketici trendi ortaya çıktı.
- Mesela “Şiraz” büyük gelişme gösterdi.
Uzmanlar ise, “Sideways” filmindeki gibi “Merlot” adını duyunca tüyleri diken diken olan her zaman “Pinot noir”ı tercih eden bir zihniyete sahipler.
- Uzmanlar hâlâ “Bourgogne” ve “Bordeaux”ya takılı kalmış durumdalar.
Tüketici ise, çoktandır yeni dünya şaraplarını keşfetti.
Bu arada İtalya ve İspanya da tüketici gözünde epey mesafe kat etti.

* * *

Şurası kesin.
Somelyeler ve uzmanlar bundan 30 sene önce sahip oldukları kudrete artık sahip değiller.
Bunu kıran insan da Amerikalı bir şarap uzmanı olan Robert Parker oldu.
Onun başlangıçtaki felsefesi şuydu:
“En iyi uzman sizsiniz. Bir şarabı beğendiyseniz, o şarap en iyisidir”.
Doğrusu başlangıçta bu yaklaşım, çoğu insan gibi benim için de gustoda bir zihniyet devrimiydi.
Ancak aradan geçen zaman, çoğu insanda, şarap gerçeğinin, klasik uzmanla, Robert Parker arasında bir yerde olduğu düşüncesini yarattı.
Anladık ki, şarapta içen insanın damağı önemlidir. Ama iyi bir uzmanın düşüncesi de önemlidir.
“Gusto”nun bu yılki uzman seçimlerine baktığımda şunu gördüm.
Uzmanların yaklaşımı da bu doğrultuda olmuş.
Yani, piyasanın, normal tüketici insanların damak tadına bağlı performansını onlar da dikkate almışlar.
Diyebilirim ki artık “ukala olmayan somelyeler” dönemi açıldı.

En iyi şarapları seçen 6 kişi kimdir

GUSTO dergisi adına seçimi yapan uzmanlar şu kişiler:
- MEHMET YALÇIN Türkiye’nin ilk
içki yazarı. Gusto dergisinin kurucusu. Şarap kurslarında eğiticilik yapıyor. Aynı zamanda birçok şirketin içki danışmanı.
- AHMET ÖRS Gazeteci.
“Afiyet” ve “Gurme” dergilerinin kurucusu. Aynı zamanda “Şarap Dostları Derneği”nin kurucusu.
- SERDAR KÖMBE İstanbul Zuma Restoran’ın müdürü ve baş somelyesi. Birçok ülkede somelye yarışmalarına katılmış.
- ALİ DÜNDÜL Dünya Somelyeler Birliği üyesi. Türk Somelyeler Derneği’nin kurucu üyesi. Bir şarap ithalat şirketinin kurucusu.
- NİHAT AKTAN Şarapçılık alanında uzman öğretim üyesi. Almanya’da Türk üzümleriyle ilgili doktora eğitimi yapmış.
- STEPHANE VATTEPAIN 15 yıldan beri Avrupa’nın çeşitli şehirlerinde somelyelik yapıyor. 1994’te Paris’te en iyi yardımcı somelye seçilmiş. Halen İstanbul’da yaşıyor.

Ukala olmayan jürinin seçtiği şaraplar ve ben

BEYAZ ŞARAP Jüri bu yıl beyaz şarap dalında altın listeye girecek bir şarap bulamamış.
BANA GÖRE: Bu yıl özellikle “Bornova misketinin” yükseliş yılı oldu.
Gerçi, bu üzümün henüz çok iyi bir şarabı yapılamadı. Ancak önümüzdeki yıllarda geleceğini düşünüyorum.
ROZE Jüri, altın listeye tek Roze sokmuş, “Urla Serenidas 2010”.
BANA GÖRE: Bütün çabama rağmen, hâlâ Roze’yi şarap sayamadığım için, fikrim yok.
KIRMIZI ŞARAP Jürinin seçimi şöyle:
- Diren Collection Şiraz 2008
BANA GÖRE: Henüz tatmadım. Diren’in son yıllarda atılım yaptığını işitiyorum.
- Kayra İmperial Sauvignon 2008
BANA GÖRE: Kayra’nın İmperial serisi, Batılı restoranlarda bile talep edilecek bir kalitede.
2008 Kayra için değildi. Ancak İmperial serisi yine de başarılı.
Eleştirim, bu şarabın çok pahalı olması.
- Kayra Vintage Cabernet Sauvignon 2008
- Kayra Vintage Öküzgözü 2008
BANA GÖRE: Kayra’nın
Vintage serisinin 2008 rekoltesi konusunda uzmanlarla hiç aynı fikirde değilim.
Vintage serisinin 2007 ürünü harikuladeydi. Bugüne kadar Türkiye’de yapılan en iyi şaraplardan biriydi.
Ancak 2008 fazla şekerli ve fiyatını hak eden bir şarap değil.
- Turasan Cappadocia Merlot 2010
BANA GÖRE: Henüz tatmadığım için fikrim yok.
Turasan bana hep beyaz şarapta daha başarılı bir üretici olarak görünüyor.
Kırmızısını merak ediyorum.
- Selendi 2009
BANA GÖRE: Akın Öngör’ün Akhisar’da ürettiği Selendi şarabı Türkiye’nin sürprizlerinden biri.
O bölgede şaraplık üzüm yetişmez diyenleri şaşırtan bir performans gösterdi.
2008’i iyiydi. 2009 da iyi.
Onun sorunu da fiyatının yüksek oluşu.
- Sevilen Centum Şiraz 2009
BANA GÖRE: Sevilen’in Centum’u banko şaraplarımdan biri.
2007’si harikaydı. 2008 de iyi çıktı. 2009 da.
Sevenini şaşırtmayan bir şarap. Her rekoltesi belli seviyenin altına inmiyor.
Her zaman tavsiye ettiğim şaraplardan biri. Parasını, restoranda olmasa bile en azından market rafında fazlasıyla hak ediyor.
- Urla Nero d’Avola-Urla Karası 2010
BANA GÖRE: Kararsız kaldığım şaraplarından biri. Etraftan iyi şeyler işitiyorum.
Ancak hâlâ alacak mesafesi olan
bir şarap. Ama çok tutkulu üreticileri var.
Kısa zamanda bu firma hakkında iyi şeyler işiteceğiz.
Onun sorunu da yüksek fiyat.
Jüri gümüş ve bronz kategorilerindeki şarapları da belirlemiş.
O şaraplar konusunda da büyük ölçüde mutabıkım.
Özellikle, 15-20 lira kategorisindeki bazı şarapların listelere girmesi beni çok sevindirdi.
Ancak şunu da söylemeden geçemeyeceğim.
2008 benim açımdan Türk şarapçılığı için kayıp bir yıldır.