Sigara içenler dikkat

Sigaranın kalp damar hastalıklarının da en önemli faktörü olduğu kesindir. Araştırma sonuçlarına göre kalp damar hastalığı oluşturma riski bakımından kıyaslandığında sigara, kolesterol yüksekliğinden daha önemli görünüyor. Birçok çalışma sigaranın kalp krizi riskini artırdığını kesin bir şekilde ortaya koymuş. Hatta iftardan sonra içilen sigaranın kalp krizi riskini artırdığını gösteren bulgular bile var.
Sigara içmek birçok nedenle kalp hastalığına yol açıyor. En önemli faktör kalp damarlarında meydana getirdiği hasarlar. Kalp krizine yol açmasa bile kalbi erken yaşlandırdığını gösteren yüzlerce bulgu var. Şeker hastalarında, menopoz dönemindeki kadınlarda, kolesterolü ve tansiyonu yüksek olanlarda verdiği zararlar daha da artıyor.

HANGİSİ ZARARLI?

Kolesterol sorununa gelince... Zararlı LDL kolesterolün yüksekliği ve/veya faydalı HDL kolesterolün azlığının da önemli bir koroner risk faktörü olduğu doğru. Ama eğer bir mukayese yapmak gerekirse sigaranın verdiği zararlar kolesterolden çok daha fazla. Tabiî ki iki risk faktörü bir araya geldiğinde risk daha da artıyor.

Günde 1-2 paket sigara içen ve kolesterol yüksekliği olan bir kişide iki risk faktörünü birden dikkate almakta fayda var. Bu iki risk faktöründen birinin ortadan kaldırılması risk oranını düşürme bakımından son derece önemli.
Sigarayı bırakma konusunda hiçbir gayret göstermeyen ve bu alışkanlığını sürdürme uğruna ciddi paralar ödemeyi göze alan birinde kolesterol dengesizliği nedeniyle ilaç kullanmak gerektiğinde ilaç parasının tamamını sağlık sigortasına yüklemek yerine, en azından “katılım payını artırmak” o kişiye sigarayı bırakma konusunda caydırıcı bir uyarı olabilir.

NE YAPMALI?

Koroner kalp hastalığı günümüzün en önemli sağlık sorunlarından biri. Bu hastalığın oluşumunda genetik faktörlerin de rolü var ama genetik miras zannedildiği kadar önemli değil. Esas nedenler hayata ilişkin seçimlerimiz. Sigara içen, kötü beslenen (özellikle doymuş yağları fazla miktarda tüketen), kilo sorunu olan ve bu nedenle hipertansiyon, şeker hastalığı gibi problemleri bulunanlarda, hareketsiz bir yaşam tarzı olanlarda koroner kalp hastalığına yakalanma ihtimali artıyor. Bu yanlışlarını hiç dikkate almayan birinde sadece kolesterolü azaltmak için ilaç kullanmanın faydası da çok sınırlı kalabiliyor. Kalp krizi geçirmesine, by-pass operasyonu yapılmasına, stend takılmasına rağmen hala sigara içmeye devam eden, göbekli-gıdıklı, yediğine içtiğine dikkat etmeyen birçok hasta var.
Bu nedenle kolesterol dengesizliği olanlarda ilaç tedavisine başlamadan önce o kişileri sigarayı bırakma konusunda ikna etmek ve bunu başarmaları için onlara destek olmak şart gibi görünüyor. Sigara içenlere kolesterol tedavisi tabiî ki yapılmalı ama bu konuda bazı caydırıcı kurallar koymaktan da çekinmemeli. Bu kişilere uygulanacak caydırıcı önlemlerden biri kolesterollerini azaltmak için kullanacakları ilaçlara ödeyecekleri katkı paylarını artırmak olabilir.

Hipertansiyonluların sık yaptıkları bazı yanlışlar

- Sadece ilaca odaklanmak
- Fazla kilolarını vermeden, tuzu kısıtlamayı düşünmeden, yalnızca ilaçlarla sonuç almayı beklemek
- Tansiyonu düşünce ya da şikâyetleri azalınca ilacı bırakmak
- İlaçla tansiyonum ayarlandı diye düşünerek tuz kısıtlamasına son vermek
- Başkalarının ilaçlarını kullanmak
- Kullandığı ilacı doktora haber vermeden yan etki yapıyor diye düşünüp kesmek
- Egzersiz yapmamak, en azından yürümemek
- Stres, depresyon ve benzeri ruhsal problemleri çözmeyi ciddiye almamak
- Uyku problemlerini çözmemek
- Alkol kullanmaya devam etmek
Dr. Evren Altınel

Ayçiçeği ve kabak çekirdeği sağlığa yararlı mı

Ayçiçeği ve kabak çekirdeğinin çerez olarak tüketilmesi ya da simide, ekmeğe, diğer kahvaltılık gevreklere ve salatalara eklenmesi beslenme uzmanları tarafından da tavsiye ediliyor. Bana sorarsanız kırılgan bir kabuğun içinde olan, yenebilen taneye sahip her türlü kuruyemişi ve çekirdeği tüketmekte fayda var. Bunlara kavun ve karpuz çekirdeklerini de ekleyebilirsiniz. Kabak çekirdeğinin özellikle demir ve magnezyumdan zengin olduğu biliniyor. Potasyum ve çinko içeriği de oldukça yüksek. Ayrıca E vitamininden de zengin.
Ayçiçeğinin E vitamini içeriği kabak çekirdeğinden fazla. Çeyrek fincan kabak çekirdeği içi yediğiniz zaman günlük E vitamini ihtiyacınızın neredeyse tamamını karşılayabiliyorsunuz. Ayçiçeği çekirdeği de zengin bir vitamin mineral kaynağı ama özellikle selenyum ve magnezyum ön plana çıkıyor. Ayçiçeği çekirdeğinde tiyamin ve folik asit gibi B vitaminleri de bol miktarda bulunuyor. Dikkat edilmesi gereken nokta kuruyemişlerin porsiyon büyüklüğünü abartmamaktır. Bir porsiyon kuruyemiş (çekirdek, ceviz, badem, fıstık pek fark etmiyor) ortalama 150-200 kalori geliyor. Bu miktarın fazlası kilo sorunuyla mücadeleyi zorlaştırıyor. 30 gram kuruyemiş porsiyonuna 20-25 badem, 4-5 ceviz, 18-20 fındık, 25-30 yer fıstığı, 30-40 antepfıstığı sığabiliyor! Bu porsiyonlarla aldığınız kaloriyi 30-35 dakikalık ve 5-6 kilometrelik hızlı bir yürüyüşle yakabileceğinizi de unutmayın.
Diyetisyen Nilüfer Bayram

BİR DÜZELTME

Geçen Cuma keten tohumunun fazlası “kas” sorunu yapabilir şeklinde çıkan bölümde “kas” yerine “gaz” sözcüğü sehven yer almıştır. Düzeltir, özür dileriz.