DHA Kaynak Fotoğraflar: iStock
Mevsim Geçişlerinde Bu Gıdaları Sofranızdan Eksik Etmeyin!
Pandemi etkisi altındaki mevsim geçiş sürecinde bağışıklığın güçlenmesi için gıdalarla alınacak önlemler büyük önem taşıyor. Beslenme ve Diyetetik Bölümü Arş. Gör. Eda Balcı, mevsim geçişlerinde tüketilmesi gerekenleri anlatıyor.
Bağışıklık sistemini güçlendirmek, özellikle bu dönemde yapabilecek en önemli hamle. Besin değerleri yüksek, bağışıklığımızı güçlendirecek gıdalar tüketmek gerekiyor. Ama öncesinde şunu hatırlatmak gerek: Besinler mevsiminde tüketilmeli!
Balkabağı bağışıklığı güçlendiriyor
Akdeniz bölgemiz, C vitamininden zengin narenciye grubu meyvelerle, Sakarya yöresi ise potasyum, demir, C vitamini zengini bal kabağı ile bağışıklık sistemimizi güçlendirecek besinler ile zengindir. Güçlü antioksidan olan bu besinler, sonbaharda bolca tüketmemiz gereken besinlerdir. Bal kabağının alternatif kullanımları için ‘Bal kabağı çorbası’ ve ‘Bal kabaklı kek’ yapabilirsiniz.
İster çiğ ister zeytinyağıyla pişirip tüketin
Sonbahar mevsiminde tüketebileceğimiz yeşil yapraklı besinler deyince ilk akla gelenler; ıspanak, pazı, karalahana, kıvırcık salatadır. Zengin lif, vitamin ve mineral içerikleriyle bağışıklık sistemimiz üzerinde çok etkililerdir. Bu yüzden ‘yeşil’ rengini sofralarımızdan eksik etmemeliyiz. Sebzeleri etin yanında çiğ şeklinde salata gibi veya zeytinyağlı sebze yemeği olarak pişirip sofralarımızı zenginleştirip sağlıklı hale getirebiliriz.
Haftada 2-3 kez balık tüketin
Sağlığımız için olmazsa olmaz besinlerden biri balıktır. Vücudumuzda balığın iyi gelmediği şey yok gibi… Av sezonunun sonbahar mevsiminde başlamasıyla taze tüketebildiğimiz balık, içerdiği yüksek oranda protein, omega 3 yağ asitleri, D vitamini ve selenyum ile hem bağışıklığımız hem de sağlıklı beyin fonksiyonları için haftada 2-3 kez sofralarımızdan eksik etmememiz gereken besinler arasında yer almaktadır.
Tabii, besin değerlerinden en yüksek oranda faydalanmak için doğru pişirme yöntemlerini kullanmamız önemli. Daha lezzetli olması için, balığın kızartılarak pişirilmesi, sağlığımız açısından zararları da beraberinde getireceğinden, buharda, haşlama ve fırınlama yöntemiyle balık tüketimine dikkat edilmelidir. Yeterli ve dengeli beslenmenin bir koşulu olarak düzenli balık tüketimine her yaşta dikkat edilmesi, üç tarafı denizlerle çevrili ülkemizdeki balık çeşitliliğinden faydalanılması gerekmektedir.
Mucize meyve avokado
‘Mucize meyve’ olarak da tabir edilen avokadonun faydaları saymakla bitmez. İçerdiği sağlıklı yağlarla, bağışıklık sisteminden kalp sağlığına, gözlerden kemiklere kadar birçok organa yararı olan avokado, düzenli tüketildiğinde adeta koronavirüs savaşçısı olan bağışıklığımız için faydalı olacak en önemli besinlerden biri. Ülkemizde de Antalya ve çevresinde üretimi olan avokadonun, lezzeti damak tadına uymayanlar için ise ‘Avokadolu Sos’u denemelerini öneririz.
Çok eski yıllardan beri tüketilen ve sağlığa, özellikle bağışıklık sistemine faydası kanıtlanmış olan sirke, antiseptik ve antioksidan özelliğe sahiptir. Burada bahsettiğimiz özellikler, rafine edilmemiş, cam şişede organik üretilen sirke için geçerlidir. Maalesef, rafine edilmiş, plastik şişede ve berrak olan sirkeler için değil. Sirkeyi salatalarınıza ekleyerek hem daha lezzetli hem de daha sağlıklı tüketmiş olacaksınız.
Birçok sebzeden ve erik gibi meyvelerden evlerimizde yapabildiğimiz turşular, hem bağışıklık sistemi üzerinde hem de probiyotik özellik taşımaları açısından bağırsak ortamı için faydalıdır. Tabi üstünde ısrarla durduğumuz, ev yapımı olmasıdır. Hazır satılan turşular yüksek tuz içerikleriyle, hipertansiyon ve böbrek hastaları için risk teşkil etmektedir.
Bağışıklığı güçlendirecek tarifler
Avokado sos tarifi:
Malzemeler:
Bir adet soğan, limon suyu, zeytinyağı, sarımsak, bir adet köz kırmızı biber, 1 adet köz patlıcan, 3 adet olgun avokado, yarım demet kişniş, tuz, karabiber
Hazırlanışı:
Soğanı piyazlık doğrayın, sarımsağı rendeleyin. Domatesleri küp küp doğrayın, közlenmiş biber ve patlıcanı da ekleyin ve doğradığınız malzemelerle karıştırın. Diğer yanda avokadoları püre haline getirin ve krışıma ekleyip, karıştırın.
İsteğe göre zeytinyağı, limon suyu, 1 çay kaşığından az tuz ve taze çekilmiş karabiber ile lezzetlendirin. Üzerine küçük küçük doğranmış kişniş ekleyin. Ağzı kapalı kavanoza koyun, ister öğün aralarında, öğünlerde, kahvaltıda ve et yemeklerinin yanında servis edebilirsiniz.
Malzemeler:
Bir adet soğan, limon suyu, zeytinyağı, sarımsak, bir adet köz kırmızı biber, 1 adet köz patlıcan, 3 adet olgun avokado, yarım demet kişniş, tuz, karabiber
Hazırlanışı:
Soğanı piyazlık doğrayın, sarımsağı rendeleyin. Domatesleri küp küp doğrayın, közlenmiş biber ve patlıcanı da ekleyin ve doğradığınız malzemelerle karıştırın. Diğer yanda avokadoları püre haline getirin ve krışıma ekleyip, karıştırın.
İsteğe göre zeytinyağı, limon suyu, 1 çay kaşığından az tuz ve taze çekilmiş karabiber ile lezzetlendirin. Üzerine küçük küçük doğranmış kişniş ekleyin. Ağzı kapalı kavanoza koyun, ister öğün aralarında, öğünlerde, kahvaltıda ve et yemeklerinin yanında servis edebilirsiniz.
Bal kabağı çorbası tarifi
Malzemeler:
2 su bardağı bal kabağı, 2 adet küçük kuru soğan, 2 çorba kaşığı zeytinyağı, 2 diş sarımsak, bir çay kaşığından az tuz, karabiber, et veya tavuk suyu
Hazırlanışı:
Küp küp doğranmış soğanları zeytinyağı ile soteleyin. Kıvam alması ve daha sağlıklı olması için tercihen nohut ununu ve 2 diş sarımsağı ekleyin. Haşlayıp püre haline getirdiğiniz balkabaklarını ekleyin, tavuk suyu veya et suyu ekleyerek lezzetlendirin. 1 çay kaşığından az tuz ve karabiberi ilave edin. Kısık ateşte kaynayana kadar pişirin. Kaynadıktan 5-10 dakika sonra servise hazır olacaktır. Taze kişniş ile servis edebilirsiniz.
2 su bardağı bal kabağı, 2 adet küçük kuru soğan, 2 çorba kaşığı zeytinyağı, 2 diş sarımsak, bir çay kaşığından az tuz, karabiber, et veya tavuk suyu
Hazırlanışı:
Küp küp doğranmış soğanları zeytinyağı ile soteleyin. Kıvam alması ve daha sağlıklı olması için tercihen nohut ununu ve 2 diş sarımsağı ekleyin. Haşlayıp püre haline getirdiğiniz balkabaklarını ekleyin, tavuk suyu veya et suyu ekleyerek lezzetlendirin. 1 çay kaşığından az tuz ve karabiberi ilave edin. Kısık ateşte kaynayana kadar pişirin. Kaynadıktan 5-10 dakika sonra servise hazır olacaktır. Taze kişniş ile servis edebilirsiniz.
Bal kabaklı kek
Malzemeler:
Bir su bardağı rendelenmiş bal kabağı, bir su bardağı tam buğday unu, 2 yumurta, yarım çay bardağı zeytinyağı, yarım paket kabartma tozu, yarım çay kaşığı mahlep, bir çay kaşığı anason, tarçın
Hazırlanışı:
Yumurta ve sıvıyağı karıştırıp üzerine rendelenmiş balkabaklarını ve tam buğday ununu ekleyin. Bu karışıma kabartma tozu, mahlep, anason ve tarçını da ekleyerek karıştırın. Tercihen ceviz, fındık, badem ekleyebilirsiniz. Önceden ısıtılmış 180 derece fırında 45 dakika pişirin. Glütensiz olması için tam buğday unu yerine mercimek unu da tercih edebilirsiniz.
Bir su bardağı rendelenmiş bal kabağı, bir su bardağı tam buğday unu, 2 yumurta, yarım çay bardağı zeytinyağı, yarım paket kabartma tozu, yarım çay kaşığı mahlep, bir çay kaşığı anason, tarçın
Hazırlanışı:
Yumurta ve sıvıyağı karıştırıp üzerine rendelenmiş balkabaklarını ve tam buğday ununu ekleyin. Bu karışıma kabartma tozu, mahlep, anason ve tarçını da ekleyerek karıştırın. Tercihen ceviz, fındık, badem ekleyebilirsiniz. Önceden ısıtılmış 180 derece fırında 45 dakika pişirin. Glütensiz olması için tam buğday unu yerine mercimek unu da tercih edebilirsiniz.