Güncelleme Tarihi:
Akne bireylerin yüzde 85’inin yaşam boyunca az veya çok sayıda karşılaştıkları halk arasında ‘sivilce’ olarak bilinen bir cilt hastalığıdır. Akne, kıl folikülü ve buna bağlı yağ bezlerinin inflamasyonu sonucu oluşan komedon, papül, püstül, nodul ve skar (iz) bırakabilen kronik bir hastalıktır. Sıklıkla yüzde, burun kenarında, alında, çenede, yanaklarda, omuzlarda, göğüste, sırtta ve saçlı deride görülür.
Akne oluşumunun birçok sebebi vardır. Örneğin, androjen hormonlarının yüksek oluşu veya bireyin bu hormonlara aşırı duyarlılığı (reseptör fazlalığı) akne oluşumuna neden olmaktadır. Bu durum sebase yağ bezlerinde yağ salgısının artmasıyla folikülde aşırı keratin sentezi ve sebum birikmesi sonucu, folikül ağzının tıkanması ile oluşur. Klinikte açık komedon dediğimiz toplu iğne başı büyüklüğünde beyaz kabarmalar, sonrasında ise kızarıklıklar ve kabarıklıklar oluşur. Daha şiddetli akne nodül ve kistik yapılar da görülür.
Bu hastalığı kalıtsal, hormonal ve çevresel faktörler tetikliyor. Çevresel faktörler arasında beslenme, hijyen, spor, aşırı terleme, nemli ortam sayılabilir. Birçok hastalıkta olduğu gibi stres de vücutta kortizon salınımına neden olarak akne oluşumuna yol açar. Genetik olarak yağlı bir cilde sahip bir kişi, aşırı fast food tüketimiyle birlikte çikolata, cips gibi yağlı gıdalarla beslendiği takdirde sivilcelerinde artış gözlenir. Erişkin dönemlerde akne problemi yaşayan kadınlar mutlaka hormon tetkiklerini yaptırmalıdırlar çünkü bu tür aknelerin oluşumunun hormonlara bağlı olması yüksek olasılıktadır. Polikistik over sendromlu kadınlarda akne, tüylenme ile görülür. Bu tarz bir akne problemi yaşayanlar mutlaka doktor kontrolünde tedaviye başlamalıdırlar.
Akne tedavisi, bazen aylarca bazen de yıllarca sürebilir. Tedavi uzun süreceği için hasta uyumu çok önemlidir. Her hastaya, kişiye özel tedavi uygulanılmalıdır. Hafif, orta ve şiddetli sivilcelerin tedavi seçenekleri birbirinden farklıdır. Hemen hemen hepsinde de medikal ilaçların yanı sıra dermo-kozmetik ürünlerin kullanımının yeri vardır. Beraberinde kurallarına uygun yapılan cilt bakımları kimyasal ve karbon peeling gibi işlemlerle hastaların kısa sürede sivilce problemleri kontrol altına alınması mümkündür.
İHA