Kabinde ağırlık sınırı hayat kurtarır

Son günlerde çeşitli tartışmalar yaşanıyor. Öncelikle Fin Hava Yolları, uçaklarının gerçek doğru kalkış ağırlığını belirleyebilmek için yolcuları tartmaya başladı. Elbette kabine alınan el bagajları da ayrıca tartılıyor. Böylece uçağın kalkış öncesi gerçek ağırlığı tam olarak belirleniyor. Ciddi eleştiriler alınmaya başlandı. Uçak ne kadar ağırsa o kadar fazla yakıt harcanacağı, kalkış ve frenleme konusundaki önemi es geçilemeyecek bir sorundur. Havayolları tasarruf tedbirlerinin önceliklerine, el bagajı ağırlıklarını da zorunlu olarak koyuyorlar.

Bu konuda öncü bir uygulama da Pegasus Havayolları’ndan geldi. Cesur bir adım atıldı ve kabine alınacak el bagajları 3 kilo ile sınırlandırıldı. Elbette bu tür kararlardan yolcu çok da memnun olmuyor. Hatta check-in desklerinde tartışmalar da oluyor. Bazı yolcular el bagajlarını check-in öncesi bir yere bırakıp sonra işlemleri bittikten sonra gidip alıyorlar.

FAZLA AĞIRLIK ÇOK TEHLİKELİ

-Yer hizmetleri şirketleri tarafından belirlenen uçağın yolcu, kargo ve muhtemel el bagajlarının ağırlığı toplam olarak pilota veriliyor. Pilotlar ise ihtimalleri hesaplayıp genellikle bunun üzerine 1 ton ya da daha fazla ağırlık koyarak uçağın bilgisayarına giriyorlar. Çünkü kendilerine ulaşan uçağın toplam ağırlığı hiçbir zaman tam olarak gerçeği yansıtmıyor. Bu ağırlıklara göre uçağın kalkış sürati ya da iniş mesafesi hesap ediliyor.

-Hesap edilenden çok daha fazla ağırlıkla kalkan uçakların çoğu kuyruklarını vuruyor ya da inişte durmakta zorlanıyor, hatta bazıları pist dışına bile kaçıyor.

-Sonuçta pilota verilen ağırlık üzerinden kalkış sürati ortaya çıkıyor ya da inişteki duruş mesafesi bir bilgi sunuyor. Ama bunlar olmadığında yolcular ve uçaklar ciddi tehlikelerle karşılaşıyorlar. Bu yüzden pilotlar bu ağırlık meselesine çok önem verirler.

UÇAĞIN DENGESİNİ BOZAN HAREKETLER

Ayrıca uçağın Center of Gravity denilen ağırlık merkezi de önemli. Bütün yolcular önde toplanmış ya da hepsi arkada ve uçuş boyunca çok sayıda yer değiştirmeler bu dengeler sisteminin dengesini bozmaya yeter. Özellikle futbol karşılaşmalarından dönen uçaklarda futbolcular ve yöneticilerin sürekli ayağa kalkarak bir bölümde toplanması tehlikeli. Örneğin hacdan gelen 300 yolculu bir uçakta, her yolcuda 10 kilodan fazla zemzem suyu bulunması bile uçağın kontrolünde etkili oluyor. Bizde KKTC’den dönen uçaklarda da havalimanından yapılan alışverişler, çok sayıda çanta ile uçağa binilmesi hepsi bir tehlikeye de işaret ediyor.

-Uçakta çeşitli nedenlerle yer değiştirilmesine izin verilecek yolcu sayısı belirlenmiştir. Bu sayının üzerine uçuş sırasında çıkılamaz. IATA normalde ağırlık belirlenirken erkek yolcu için ortalama 85 kilo ağırlığı birim gibi kabul ediyor. Ama özellikle ABD gibi ülkelerde obezite sorunu nedeniyle bu ağırlık gerçek şablona uymuyor.

KISITLAMALARA UYULMUYOR

-THY’de elbette el bagajlarında ağırlık ve ölçü kısıtlamaları var. Ama çok da uyulmuyor. Daha doğrusu birçok havayolunda bu tür kural diretmeleri ile yolcu küskünlüklerinden kaçılıyor. Ama bu bir uçuş güvenliği meselesi. Aşırı toleransların sonu kuyruk çarpmaları, pist dışına kaçmalar vs oluyor. Özellikle gövdesi uzatılmış, yani Boeing 737-900 tipi uçaklarda kuyruk vurması sık yaşanan olaylar arasında. Böyle bir durumda uçağın fazla yakıtını harcayıp kalktığı havalimanına geri dönmesi gerekiyor. Bu uçaklarda yakıtı havada atma sistemi (Dump-kanat uçlarından yakıtı dışarı atma sistemi)) olmadığı için sürekli uçarak yakıtı harcayıp, iniş ağırlığına geldikten sonra iniş yapabiliyorlar.

-Yani biz yolcular eli kolu dolu, havalimanından kilolarca ağırlıkla kan ter içinde uçaklara giderken kendi hayatımız için de bir hata yaptığımızı düşünmeliyiz. Kabin bagajı kısıtlamalarına uymalıyız. Kuralları zorlamanın mantığı yok. Ama bunlar da yapılmalı:

-Havayolu şirketlerinin bilet satışta kullandıkları sisteme yolcuların gerçek ağırlıklarını online girebilmeleri sağlanmalı.

-Şirketlerin bilgili, ekip çalışmasına önem veren personel istihdam etmeleri, kural hatalarının nelere mal olduğu iyice anlatmaları hatta zaman zaman sınavlardan geçirmeleri gerekiyor.

-Bilet alan her yolcuya yapay zeka ile uçuş güvenliği konusunda eğitici paketler sunulmalı. Doğru veriler girilerek doğru uçuşlar yapılabilir. Kimsenin de hayatı tehlikeye girmez. 5-6 kilo fazla el bagajı için hem kendinizi hem de sorumluları huzursuz etmenin mantığı yoktur.

IATA KURALLARI NE DİYOR?

-Havayolu şirketleri kaç adet bagajla check-in yapabileceğinize ve olası ilgili ücretlere ilişkin kuralları belirler. Bu kurallar sık uçuş durumuna, satın aldığınız ürüne ve uçtuğunuz rotaya göre değişiklik gösterebilir. IATA’nın (Uluslararası Hava Taşımacılığı Birliği) yaptığı açıklamaya göre, el bagajı hakkı, havayolu şirketine, seyahat ettiğiniz kabin sınıfına ve hatta uçağın büyüklüğüne göre değişiklik gösterebilir. Genel bir kılavuz olarak, el bagajının maksimum uzunluğu 56 cm, genişliği 45 cm ve derinliği 25 cm olmalıdır. Bu boyutlara tekerlekler, tutacaklar, yan cepler vb. dahildir. Bazı şirketler ayrıca ağırlık sınırlamaları da uygular. Yolculuğunuz boyunca farklı havayollarını kullanıyorsanız, el bagajı haklarına ilişkin güncel bilgiler için o havayolu şirketinin internet sitesini kontrol etmelisiniz.