Adaletin bu mu TCK

CEZAEVLERİNİ ISLAH EVLERİNE DÖNÜŞTÜREMEDİK

İstanbul Barosu Başkanı Mehmet Durakoğlu’na göre sorun sistemin kişinin ıslah edilmesi değil de daha çok infaz yasası üzerinden yürütülmesinden kaynaklı. Durakoğlu “Kısa süre önce infaz yasasında yapılan değişiklik, hemen arkasından, salgın nedeniyle çıkarılan izinler her ne kadar sistem üzerinde yapılan iyileştirmeler gibi görünse de bunların gerçek bir iyileştirme olduğunu söylemek mümkün değildir. Cezaevlerinden yaklaşık 90 bin kişinin tahliye edilmesini sağlayan infaz düzenlemesi iyileştirmeden çok ‘örtülü af’ niteliğindedir. Ceza vermek suretiyle, cezaevinde ‘ıslah’ edilmesine yönelik bir çalışma yapmanız gereken bir mahkûmu, henüz ıslah olmadan salıveriyorsun. Sistem, böyle işlediği sürece bu örneklerle karşılaşmaya da devam edeceğiz” diyor.

Baro Başkanı Durakoğlu cezaevinden bu yolla salıverilen mahkûmların neredeyse yüzde 80’inin kısa süre sonra cezaevine döndüğünü hatırlatarak, şöyle devam ediyor: “Bakın 1 yıl değil, mahkûmların çoğu, sadece birkaç ay sonra, yeniden cezaevine dönüyor. Neden? Çünkü cezaevlerini ıslah evlerine dönüştüremedik. CHP, Anayasa Mahkemesi’ne başvuru yaparak ‘İnfaz düzenlemesi örtülü aftır’ demişti. Düzenleme elbette yanlış değildi, doğruları da vardı ancak bu değişikliğin hele de belli suçlarla ilgili son derece tehlikeli sonuçlar doğuracağını biz de öngörmüştük. Ayrıca, düzenleme mahkûmlar arası eşitlikten de kopuk. Düşünce suçluları, siyasi tutuklular düzenlemenin dışında. Bu da cezasızlık, adalete güven eksikliği gibi sonuçlar doğuruyor.”

SERBESTLİK YATTIĞINIZ SÜREYE BAĞLI

“Bugünkü düzenleme itibarıyla 4 yıl ceza alan kişi artık cezaevinde yatmıyor. Sistem buraya kadar geldi. ‘İlla yatsın’ demiyorum ancak demek istediğim adaletin tecelli etmesi yönünde cezaların ve sonrasında da cezayı çekecek kişinin, salıverilmeden önce, ıslah edilmesine yönelik çalışmaların olması. Bizde denetimli serbestlik bile içeride yattığınız süreye bağlı. Batı ülkelerinin tamamında denetimli serbestlikten yararlanmak için ne kadar ıslah olduğunuzu bir komisyona kanıtlamanız gerekiyor. Oysa bizde otomatik! ‘Bu kadar yattın, şimdi serbestsin’ denilen bir müessese var. Yani sistem herhangi bir iç denetimle yürümediği için, dışarı çıkan adam da birkaç ay sonra, bir başkasının canını yakmış olarak, kendini yeniden içeride buluveriyor.”

DEĞİŞİKLİKLER CEZASIZLIK KÜLTÜRÜNÜ BESLİYOR




Avukat Mahir Işıkay’a 24 yıl ceza alan birinin nasıl olup da 3 yıl yatıp serbest kaldığını soruyorum. Işıkay “Türk hukuk sisteminden ziyade ceza infaz kanununda yapılan değişikliklerin, ki ben buna ‘adı konmamış af’ diyorum, neticesidir bu” diyor. Nedir o değişiklikler? Şöyle anlatıyor: “Verilen cezaların caydırıcılığı ve yaptırımı zaten yoktu. Buna bir de hükümlüler lehine yapılan yeni düzenlemeler eklendi. 2016 yılında yapılan infaz kanunundaki düzenleme ile terör suçları hariç bazı suçlarda 1/2 indirime gidildi. Yani aldığınız cezanın yarısını çekmeniz halinde cezanızı çekmiş sayılıyordunuz. 24 yıl alan birinin 12 yıl yatması yeterliydi. Bu yılın nisan ayında yeni bir düzenleme daha yapıldı. Açık cezaevine geçiş, kapalı cezaevinde kalış, denetimli serbestlik süreleri değişip salgın nedeniyle yeni kararlar alınınca dışarı çıkan da bir daha geri dönmedi.”

YAPARIM, YATARIM, ÇIKARIM

“Ben size bir arkadaşımın müvekkilinden örnek vereyim. Nitelikli dolandırıcılık, resmi belgede sahtecilikten toplamda 26 yıl ceza alan kişi kapalı cezaevinde 14 ay kaldı, açık cezaevine geçmesi gerekirken de dışarı çıktı. Cezasının bir kısmı zamanaşımına uğradı, bir kısmı yeni düzenleme ile gitti. Elbette tahliye olmadı. Ama şu an dışarıda mı? Evet dışarıda. Haftada bir ‘Bakın kaçmadım’ gibilerine gider bir imza atar, hepsi bu! Peki mağdur tarafa ne olacak? Paranız çalındı diyelim. Çalan gidiyor, harcıyor, gününü gün ediyor. Siz ise daha paranızı tahsil edemeden o dışarı çıkmış oluyor. Bu adil mi? Ceza kanunlarımız son derece modern ama sanıklar için mağdurlar değil. Bu değişmeli. Çünkü bu düzenlemeler suç işlemeye teşvik eder. ‘Yaparım, yatarım, çıkarım!’ zihniyeti son derece sakıncalı. Suç, suçu işleyenin yanına kâr kalmamalı. Devlet kendine karşı işlenen suçları affedebilir ama kişiye karşı yapılan suçlar affedilmemelidir. Diyelim bir yakınımı öldürmüş! 4-5 yıl yatmış çıkmış. Suçun mağduru ne hisseder? İşte o zaman adalete inanç kalmıyor. Cezasızlık kültürü besleniyor.”

BİR SORU BİR CEVAP
6 YIL CEZA ALANA HAPİS YOK 

Soru: Örnek olsun diye değil, daha iyi kavramak adına soruyorum. Hırsızlık suçundan kesinleşmiş 6 yıl cezam var. Ne kadar hapis yatarım?

Cevap: Yatmazsınız. Ceza İnfaz Kanunu’nda yapılan değişiklik gereği cezanızda 1/2 oranında indirim yapılır. Yani cezanızın içeride yatarı 3 yıldır. Ancak bu noktada denetimli serbestlik devreye girer ki süresi 3 yıldır. Çekmeniz gereken o 3 yıl da böylelikle gider ve serbest kalırsınız. Unutmadan! Bu her iki düzenleme de 30.03.2020 tarihinden önce işlenen suçlar açısından uygulanmaktadır.