Türk şirketleri Etiyopya’ya model oluyor, yatırımları 3 milyar dolara ulaşıyor

Wirtu, Ankara’da 7.7 yıl Etiyopya Büyükelçisi olarak görev yaptığını belirtti:
- 5 Ekim’de ülkeme Cumhurbaşkanı olarak döndüm. Seyfettin Koçak, benim büyükelçi olarak Etiyopya’da yatırıma davet ettiğim 3’üncü Türk işadamıydı. Onun vesilesiyle İmam Altınbaş’ı da tanıdım. Ülkeme yatırıma geldikleri için teşekkür ediyorum.
Ardından Türkiye-Etiyopya ilişkilerine değindi:
- Son derece güzel diplomatik, siyasi ve sosyal ilişkimiz var. Ticari ilişkilerimiz biraz zayıf kalıyor. Şu anda ticaret hacmimiz 400 milyon dolar düzeyinde. Bunun en az 1 milyar dolara ulaşması gerekiyor.
Türk yatırımcıların Etiyopya için önemine işaret etti:
- Özellikle tekstil-konfeksiyonda Türk yatırımcıları bekliyoruz. Ayka Tekstil buradaki tesislerinde 10 bine yakın istihdam yaratıyor. Else’nin yatırımları giderek büyüyecek.
Seyfettin Koçak-İmam Altınbaş ikilisinin yatırımını Etiyopya için model gördüklerini vurguladı:
- Milli gelirinin büyük bölümü tarım-hayvancılıktan oluşan ülkemizin sanayileşmesini istiyoruz. İlk aşamada sanayileşmenin yolu tarıma dayalı alanlardan geçecek. O bakımdan Koçak ve Altınbaş’ın yatırımı bizim için önemli. Modern tarımla pamuk üretecekler. Çırçır fabrikasında işleyip iplik üretimine, dokumaya yönlendirecekler. Sonra konfeksiyona da girmelerini istiyoruz.
Else Addis-Omo Valley şirketlerinin yatırımlarının Etiyopya’nın “en büyüğü” olmasını beklediğini kaydetti:
- Else, burada ürettiği pamuktan elde ettiği ürünleri ihraç edecek. Yıllık ihracatı 150 milyon dolara ulaşacak. Yatırımları hedeflenen boyuta ulaştığında 10 bine yakın istihdam kapısı açmış olacaklar. Türkiye’nin çok başarılı tekstil-konfeksiyon sektörü var. Başka yatırımcıları da bekliyoruz.
- Yapı Merkezi, 390 kilometrelik Awash-Weldia-Hara Gubaya Demiryolu ihalesini 1.7 milyar dolarlık teklifi ile kazanmıştı.
- Demiryolu İdaresi’yle görüşmeleri sürüyor. Finansman işini tamamlayınca projeye başlayacaklar. Ülkemizde Türk müteahhitleri için de çok iş var.
- Türk şirketlerinin ülkenizdeki yatırımları hangi boyutta?
- 2-3 milyar dolara ulaşıyor. Daha yeni Kumtel’in temsilcileri geldi. Beyaz eşya üretimi planlıyorlar.
Türk yatırımcıların teşviklerden yararlandırıldığına vurgu yaptı:
- Bir sıkıntı yaşanırsa çözümü için hep hazır olduğumuzu bilsinler. Çin’den, Hindistan’dan ülkemize çok yatırımcı geliyor. Ben, Türkler’in daha çok gelmesini bekliyorum. Daha yeni ABD’li bir şirket 4 milyar dolarlık jeotermal yatırımı anlaşması imzaladı. Bizde yenilenebilir enerji alanında potansiyel var.
Başkenti Addis Ababa ile Afrika Birliği’nin ev sahibi konumundaki Etiyopya, büyümesinde Türk şirketlerinin öncü rol almasını istiyor.
Ayka, Else ve Yapı Merkezi’nin attığı adımlar, Etiyopya’nın önemli fırsat kapısı olduğunu işaret ediyor.

Türk Sanayi Bölgesi hazırlıkları sürüyor

ETİYOPYA Cumhurbaşkanı Mulatu Teshome Wirtu, ülkesinde Türk Sanayi Bölgesi kurulacağını vurguladı:
- İkitelli Organize Sanayi Bölgesi’nin Başkanı Yusuf Akgün, burada Türk Organize Sanayi Bölgesi kuracak. Yusuf Akgün, bizden 1500 hektar yer istedi. Şimdilik 100 hektarla başlayacaklar. Zamanla alan 1500 hektara çıkacak.
- Söz konusu bölgeyi kim yönetecek?
- Yönetimi tümüyle kendilerinde olacak. Etiyopya devleti olarak yönetime karışmayacağız.

Altınbaş’ı altın madenine çağırdı

MULATU Teshome Wirtu, İmam Altınbaş’la ilk buluşmalarının İstanbul Kuruceşme’deki Park Fora’da gerçekleştiğini belirtti:
- Altınbaş Holding’in altın-mücevherat sektöründeki yerini biliyorum. Kendilerini Etiyopya’da altın madeni işletmeye de bekliyorum.

Türkiye bizim ağabeyimiz

ADDİS Ababa’da Seyfettin Koçak ve İmam Altınbaş’la birlikte Etiyopya Başbakanı Hailemariam Desalegn’le de görüştük. Desalegn, Başbakan Tayyip Erdoğan’la en son St. Petersburg’da biraraya geldiklerini anımsattı:
-Sayın Erdoğan’la daha fazla Türk işadamının ülkemize gelmesini istediğimizi konuştuk. Altyapı ve enerjide büyük yatırımlara ihtiyacımız var.
Ülkesinin şu anda “düşük gelirliler” listesinde yer aldığını kaydetti:
- Türkiye de bir zamanlar bizim gibi düşük gelirliydi. Şimdi Avrupa Birliği (AB) ile müzakere masasında. Belki de önümüzdeki dönemde AB, Türkiye’ye “tam üye ol” diye yalvaracak.
Etiyopya’nın yatırımcılar için güvenli olduğunu vurguladı:
- Geceyarısı Addis Ababa sokaklarında dolaşın. Suç oranı çok düşüktür. Pek kap-kaç olmaz. Kimsenin tek doları bile çalınmaz.
Türkiye ile Etiyopya’nın benzeşen yönlerinin çok olduğunun altını çizdi:
- Türkiye, bizim için model ülke, bir ağabey gibi...

Otel yapmaya hazırız

İMAM Altınbaş, Etiyopya Başbakanı Hailemariam Desalegn’e daha önceki görüşmelerini anımsattı:
- Biraz kalabalık heyetle gelince Addis Ababa’da otel bulmakta zorlandık. Siz, daha önceki görüşmemizde bizi başkentte otel yatırımına çağırmıştınız. Eğer uygun arsa tahsis edebilirseniz, biz de otel yapmaya hazırız.