Seçici algılama mı dersiniz bilmem
Merhabalar sevgili okurlar. Seçici algılama mı dersiniz bilmem, ama bu aralar nereye göz atsam görme engellilere bir ucundan değen etkinlikler çıkıyor karşıma.
Önümüzdeki hafta karşıda ufak bir işim var. Karşıya geçmek benim için çok kolay değil; aslında Anadolu yakasında yaşayan hiç kimse için değil… Hazır karşıya geçmişken bir sergiye gitsem diye düşündüm. 
Galeriler değil ama, özel müzeler engellilerin ziyaretine hayli uygun. Bu müzelerden biri de Emirgân’daki Sakıp Sabancı Müzesi… Önüne kadar arabayla gidebiliyorsunuz. Gerek duyarsanız size hemen tekerlekli sandalye getiriyorlar. Bütün sergi alanları rampalar ve asansörlerle donatılmış. Engelli tuvaletleri de var.
En rahat gidebildiğim kültürel alanlardan biri olduğundan, önce, orada ne sergi var diye bakmak istedim. Sakıp Sabancı Müzesi bu aralar bienal ile eşzamanlı açılan “Son Kez, İlk Kez” adlı sergisinde, Fransız sanatçı Sophie Calle’i ağırlıyormuş. Benim pek iyi tanımadığım ama dünyaca ünlü bu sanatçı Newsweek tarafından günümüzün en önemli 10 çağdaş sanatçısı arasında gösteriliyormuş. Gitsem mi gitmesem diye düşünürken, beni çok heyecanlandıran bir bilgiye ulaştım. Meğerse Sophie Calle, SSM ile gerçekleştirdiği özel proje için merceğini milyonlarca İstanbullu arasından seçtiği bir grup insana çevirmiş. Sanatçı, görme engelli kişilerin “gördükleri” son anın yanı sıra “İstanbul’da yaşayıp denizi görmemiş insanlar” konusunu, özgün bakış açısıyla inceliyormuş.
Sophie Calle kuruluş efsanesinden esinlenerek “körlük” ve “İstanbul”u bu bağlamda bir araya getirmiş. Efsaneye göre, milattan önce 7. yüzyılda şehre liderleri Byzas’ın eşliğinde gelen Yunan kolonicileri ilk olarak antik Chalcedon kentini görmüşler, yani bugünün “Kadıköy”ünü. Karşı tarafın daha verimli toprakları yerine bu yakaya yerleştikleri için buraya Chalcedon, yani “körler şehri” adı verilmiş. Sophie Calle’in çıkış noktası da buymuş.
Serginin benim daha çok ilgimi çeken Son İmge isimli ilk bölümünde sanatçı, görme kaybıyla doğan veya görme yetisini sonradan kaybetmiş 13 kişiye hatırladıkları son görüntüyü sormuş. Onların anlattıklarını kaleme almış; anlatan kişiyi ve anlatılan olayları fotoğraflamış. Sophie Calle’e bu çalışmasında Altı Nokta Körler Vakfı ve Altı Nokta Körler Derneği İstanbul Şubesi de destek olmuş. Bir kısmı İstanbul 2010 Avrupa Kültür Başkenti etkinlikleri çerçevesinde de sergilenen projenin tamamı daha sonra Mimar Sinan Güzel Sanatlar Üniversitesi'ne bağışlanmış. Şimdi ise, üniversitenin de katkılarıyla, SSM’nde sergileniyor.
Üç bölümden oluşan “Son Kez, İlk Kez” sergisi 31 Aralık’a devam edecekmiş. Sony ve Teknosa’nın teknoloji sponsorluğuyla gerçekleştirilen bu sergiyi merak ediyorum. Bu seferki Avrupa Yakası programımda gidemesem de, bu sergi için “körler şehri”nden karşı yakaya ayrı bir tur yapabilmeyi umuyorum. Bunu yapabildiğimde, deneyimlerimi yine sizlerle paylaşacağımdan emin olabilirsiniz.
Engellerimizi hissettirmeyecek, engelsiz bir yaşam dileği ile...
