Orkide yumrularından fincana

Çocukken her çocuk gibi hastalanıp öksürdüğümde annem su bardağına doldurduğu saleple gelir ve sıcak sıcak içmem için beni zorlardı.
Biraz da hastalıktan kaynaklanan huysuzlukla itiraz ederdim anneme. “İçmeyeceğim” derdim de başka bir şey demezdim.
Salep denen içeceğin ne kadar muhteşem olduğunu anlamam pek uzun sürmedi. İlkokula gittiğim zamanlar “salep sever” bir çocuk olduğumu hatırlıyorum.
Salebin aslında bazı orkide türlerinin köklerindeki yumrulardan yapıldığını öğrenmemse çok sonraları oldu.
Köklerdeki yumrular toplanıp kurutuluyor. Sonra dövülerek toz haline getiriliyor. Toz halindeki salep sütle birlikte kaynatılıyor ve işte o muhteşem lezzet böylece ortaya çıkıyor.
Salebin öksürüğe ve soğuk algınlığına iyi geldiğini zaten biliyoruz. Ama bir başka özelliği daha var; müsilaj. Bu özelliği sayesinde hazım rahatsızlıklarına ve mideye iyi geliyor.
Ne yazık ki salebin yapıldığı orkide türleri, tükenme tehlikesiyle karşı karşıya. Çünkü yumrular aynı zamanda orkidenin üreme organları ve maalesef bilinçsizce toplanıyorlar.
Üreme organlarının tamamı toplanan orkide türleri bir daha üreyemedikleri için tükeniyor. Bir başka deyişle, doğanın bize sunduğu her şeyde olduğu gibi orkide yumrularının toplanmasında da dikkatli davranmamız gerekiyor.

TAVUK CİĞER SOTE

4 KİŞİLİK
HAZIRLAMA SÜRESİ: 10 DAKİKA
PİŞİRME SÜRESİ: 15 DAKİKA

MALZEME LİSTESİ:
* 350-400 gr tavuk ciğeri ve yüreği (Kuzu ciğeri de kullanabilirsiniz.)
* 4 yemek kaşığı zeytinyağı
* 1 adet orta boy kuru soğan
* 2-3 adet yeşil çarliston biber
* 2 adet orta boy domates
* 1 çay kaşığı tuz, karabiber, pul biber

YAPILIŞI
Tavuk ciğerlerinin (kuzu ciğeri de kullanabilirsiniz) sinir ve yağlarını temizleyin. Yıkayıp süzün ve büyük olanlarını dilimleyin. Tavla zarı formunda küp küp doğramanız yeterli olacaktır. Yürekleri ortadan ikiye yarıp içlerindeki kanlı kısımları akan suyun altında yıkayın ve süzün.
Diğer taraftan, soğanı soyup yemeklik incecik doğrayın. Yeşil biberlerin saplarını kesip tohumlarını temizleyin. Uzunlamasına ikiye bölüp incecik dilimleyin. Domatesleri soyduktan sonra tavla zarı formunda doğrayın.
Zeytinyağını orta boy bir tavada kızdırın. Doğranmış soğanları ekleyip orta ısılı ateşte, tahta bir kaşıkla sürekli karıştırarak 2-3 dakika kadar kavurun.
Hemen biberleri katıp 2-3 dakika daha kavurduktan sonra ciğerleri ilave edin. Yine tahta kaşıkla sürekli karıştırarak 5-6 dakika daha kavurun.
Tuz, karabiber ve pul biberi serpiştirip dilimlenmiş domatesleri ilave edin. Orta ısılı ateşte, arada sırada karıştırarak 7-8 dakika daha pişirdiğiniz tavuk ciğerlerini ocaktan alın. Sıcak sıcak servise sunun.
Arzu ederseniz, acı baharat miktarını daha da artırabilir ya da üzerine kuru kekik serpiştirebilirsiniz.