Kurthan Fişek: Názım'ı hatırladık Eşref'i unuttuk

Kurthan FİŞEK

Geride bıraktığımız binyılı değerlendirirken, hem kendi dallarında, hem ulusal, hem uluslararası alandaki en büyüklerimizi seçtik...

Yılın en büyük ozanının Nazım Hikmet olacağını, neredeyse oybirliğiyle seçileceğini, kendi adım gibi biliyordum...

İlk işareti, dört yıl önceki bir MHP kurultayında, başbuğluk kürsüsünden, rahmetli Alparslan Türkeş verdiydi.

‘‘Orta Asya'dan gelip Akdeniz'e bir kısrak başı gibi uzandığımızı’’ söylediğinde, bazı ülkücülerin tüyleri diken diken olmuştu.

‘‘Başbuğumuz, Nazım komünistinin şiirini okudu galiba...’’ diye şaşıranlar, hatırlayanlar olmuştu.

* * *

İkinci oy Tansu Çiller'den geldi. Beş yıl önceydi. ‘‘Hangi kitapları, hangi öykücüleri, hangi şairleri okursunuz?’’ diye sorulduydu kendisine...

‘‘Akşamları yatağıma yattığımda Nazım Hikmet'i okurum...’’ dediydi.

* * *

Ecevit sever, Kutan sever, solumsu-solumtraklar sevmek zorundadır, liboşlar rüzgára uyar. Durum böyle olunca, siyasal kamuoyunun oybirliğiyle, Nazım Hikmet binyılın şair-i muazzaması seçildi.

Bana sorsalardı Şair Eşref (1847-1912) derdim... Hep muhalifti, hep eleştirdi. Abdülhamit'i de, ittihatçıları da, İkinci Meşrutiyet'i de...

* * *

Kör topal toplandı meb'usanımız

Bir tarafta kalmadı noksanımız

Meclis'e dizdim büyük küpler gibi,

Arz-ı endam ettiler ..neler gibi.

Bazısı bağdaş kurup der ‘‘merhaba’’

Nerde kaldı kahveci Mercan ağa?

Solda bir meb'us kav çakmak çakar,

Sağda bir aza soyunmuş bit ayıklar

Bazısı kürsüde nutuk irad eder,

‘‘Handa aç kaldım’’ diye feryad eder.

Şimdi görse derdi Veysi, Nergisi:

‘‘Oldu meb'usan bir tip sergisi’’

Ey aháli yok duhuliye girin

Her vilayetten getirdim, seyr edin.

* * *

Şair Eşref bu kadarla yetinse yine de iyi...

Hep söylendi, homurdandı. Meselá...

* * *

Arkadaşlar, haydi yek-ávaz olun,

Bir sürü güya kümeste kaz olun

Bir ağızdan bağırın ‘‘millet!’’ diye,

‘‘Bin yaşa ey şanlı hürriyet’’ diye

Bin gürültü, bin şemátet eyleyin,

Cá-be-cá izhar-ı hiddet eyleyin

Eyleyin yek-diğere birden hücum

Böyle şaşkınlıklara vardır lüzûm...

Hangi bir iş olsa kavgaasız geçen,

Daima eyler aháli sû-i zan.

Haydi siz de öylece kavgaa edin,

Türklüğü lákin güzel icra edin.

Uğraşırken siz, bina sarsılmalı,

Pantolon, setre, yelek yırtılmalı

İndirin yek-diğere şaplakları,

Aşk edin enseye tá tırnakları

Defter-i yek-diğeri cebren dürün

Bazı meb'usu doğarken öldürün

İstirahat eyleyin beş altı gün,

Her zaman size hayır böyle düğün...

* * *

Eşref'in şiirselliğine, sanatsallığına karışmam, záten anlamam, ama, geçen yüzyılın, binyılın tek siyasi eleştirmenidir.

Tabii, bence...