Koronavirüs nedeniyle uçuşları iptal olan yolcular bilet iadesi alabilir mi?

Havayolu ile seyahat eden yolcuların haklarına dair yönetmeliğin 6. maddesi uçuşların iptalini düzenlemektedir. Düzenlemeye göre havayolu şirketi tarafından yolcuya, planlanan hareket zamanından en az iki hafta öncesinde uçuşun iptali haber verilmezse yolcu tazminat alma hakkına sahiptir. Yolcunun uçuşun iptali konusunda haberdar edilip edilmediği ve ne zaman haberdar edildiğine ilişkin ispat yükümlülüğü uçuşu icra eden havayolu şirketine aittir. Yolcu iletişim bilgisinin, hava taşıma işletmesince talep edilmesine karşın havayolu şirketine verilmemesi veya yanlış verilmesi durumunda, havayolu şirketi sorumluluktan kurtulur. Ancak uçuşu icra eden havayolu şirketi, tüm tedbirleri almasına rağmen olağanüstü hallerin iptale neden olduğunu kanıtlayabildiği takdirde tazminat ödemekle yükümlü olmaz.

Dünya Sağlık Örgütü (WHO) tarafından pandemi olarak sınıflandırılan salgın sebebiyle gerek devletin uçuşları iptal etmesi ve buna ilişkin alınan kararlar, gerek virüsün yayılmasının önlenmesi bakımından alınan tedbirler kapsamında uçuşların iptal edilmesi gibi mücbir sebep nedeniyle ifanın imkansızlaşması söz konusu olduğunda taraflar artık tazminat talebinde bulunamayacaklardır.  

Mücbir sebepten kaynaklı olarak uçuşun iptalinde yönetmelikte yer alan bildirim sürelerine uyma zorunluluğu ortadan kalkmakta ve uçuş iptalinde havayolu şirketinin bilet bedelini yolcuya iade etmesi gerekmektedir. Bu durumda seyahatin gerçekleştirilmeyen bölüm veya bölümleri ile yolcunun planlamış olduğu seyahatin tamamlanmasının artık herhangi bir anlamı kalmaması durumunda seyahatin gerçekleştirilen bölüm veya bölümleri için, bilet ücretinin tamamının satın alınmış olduğu fiyat üzerinden nakit olarak veya elektronik banka havalesi, banka ödeme emirleri, banka çekleri ile ödenmesi veya yolcunun imzalı mutabakatı olması durumunda seyahat fişleri ve/veya diğer hizmetler şeklinde en geç yedi gün içinde iade edilmesi; ayrıca yolcunun seyahatinin ilk başlangıç noktasına ilk fırsatta dönmesini sağlayacak bir dönüş uçuşunun ücretsiz sağlanması gerekmektedir.

Yolcuların tazminat hakkına ve havayolu şirketlerinin mücbir sebebe bağlı olarak uçuşu iptal etme hallerine ilişkin yukarıda yer verilen bilgiler normal şartlarda uygulanmakta olup; koronavirüs özelinde ayrı tedbirler alınması ve buna bağlı yeni düzenlemelerin çıkarılması gerekmiştir. 25.03.2020 tarihinde TBMM tarafından yürürlüğe giren 31079 Sayılı Yönetmelik ile Havayolu İle Seyahat Eden Yolcuların Haklarına Dair Yönetmelik’e geçici madde eklenmiştir. Bu madde ile havayolu şirketleri uçuşun iptal etmeleri halinde, uçuş yasağı kalktıktan 2 ay sonrasına kadar tazminat ödeme ve yolcunun seçimlik haklarını bağlı taleplerini yerine getirme yükümlülüğünden muaf olacaklardır. Örneğin 06.03.2020 tarihindeki bir uçuş iptal edilmiş ve uçuş yasağı 06.06.2020 tarihinde kalkmışsa hava yolu şirketi 06.08.2020 tarihine kadar bu yükümlülüklerden muaf olacaktır.