Aklımız fikrimiz yapay zekâda, robotlarda...

SCARLETT JOHANSSON’I ÇİLEDEN ÇIKARDI

ChatGPT 4-o’nun sesli asistanı Sky’ın geçen haftaki tanıtımı sırasında ilgi çeken, ‘Her’ filmindeki yapay zekâyla ses benzerliği ayrıntısını dikkatli okuyucularımız hatırlayacaktır. Başlangıçta önemsiz bir detayken filmdeki yapay zekâ karakterini oynayan Scarlett Johansson’ın tepkisiyle mesele büyük bir hadiseye dönüştü. Ünlü oyuncu yaptığı açıklamada ‘Şoke olduğunu, sinirlendiğini ve Sam Altman’a çok kızgın olduğunu’ dile getirdi. Johansson’ın avukatlarına göre; OpenAI CEO’su Sam Altman 9 ay önce oyuncuya yeni teknoloji için sesini kullanmayı teklif etmiş ancak Johansson teklifi geri çevirmişti. Fakat Sky’ın konuşmaya başlamasıyla herkesin fark ettiği benzerlik, Scarlett Johansson’ın sesinin deepfake (manipüle edilmiş video ya da ses kaydı) yardımıyla klonlanmış olma ihtimalini ortaya çıkardı. Sam Altman her ne kadar iddiaları yalanlasa da Sky’ın görücüye çıktığı gün X hesabından tek kelimelik ‘Her’ şeklinde bir paylaşım yapmış olması soru işaretlerini büyütüyor.

ÇIPLAK GÖSTEREN KAMERA ARTIK ŞEHİR EFSANESİ DEĞİL

Tam olarak düşündüğünüz şey de değil ama... Alman çağdaş sanatçı Mathias Vef ile tasarımcı Benedikt Groß tarafından geliştirilen NUCA (nü kamera) isimli cihaz, fotoğrafı çekilen herkesi birkaç saniye içinde çıplak gösterebiliyor. Kişinin gerçek vücudu yerine deepfake marifetiyle kendisine uyumlu yaratılan çıplak bir beden imajını montajlayan kamera, içine gömülü bir akıllı telefon aracılığıyla stable diffusion (fotogerçekçi görüntüler oluşturan bir yapay zekâ modeli) teknolojisinden faydalanarak görüntüyü oluşturuyor. Son tüketici ürünü olmaktan ziyade spekülatif bir sanat projesi olarak ortaya çıkan kameranın internet sitesinde projenin “beden görüntüleri ve deepfake’ler üreten yapay zekânın gidişatını sorgulamak ve kışkırtıcı olmak amacı taşıdığı” ifade ediliyor. (İnternet sitesi: nuca.rocks)

‘KAFA NAKLİ’ YAPMAYA HAZIRLANIYORLAR

Tıp dünyasının en tartışmalı konularından biri kafa nakli veya beden nakli olarak bilinir. Henüz teknolojik düzeyde gerçekleşme imkânı bulunmamakla beraber Brain-Bridge adlı Berlin menşeli yeni bir girişim, önümüzdeki 10 yıl içinde robotik cerrahi ve yapay zekâ yardımıyla kafa naklini gerçekleştirebileceğini öne sürdü. Felçli veya ölümcül hastalığa yakalanan hastaların faydalanması düşünülen teknikte, beyin ölümü gerçekleşmiş donörlerden alınacak bedenlerin nakil için kullanılması planlanıyor. İşlemin ayrıntılı ve gerçekçi bir animasyonla gösterildiği videoda robot kollar, yan yana yatan iki insanın kafalarını cerrahi müdahaleyle bedenlerinden ayırıp nakli gerçekleştiriyorlar. Beyin ölümü gerçekleşen hastalar, bitkisel hayattan farklı olarak kendi başlarına yaşamlarını sürdüremiyorlar ve yasal olarak ölmüş sayılıyorlar. Ancak organ bağışı yapılabilmesi için kısa süreliğine makinelere bağlı olarak beden fonksiyonları devam ettirilebiliyor. (YouTube’da aratın: ‘Head Transplant Machine-BrainBridge’)

ÇİN’İN KOŞAN ROBOTU İNSANLARIN ARASINDA

Boston Dynamics’in geliştirdiği, dünyanın ilk insansı robotu Atlas’ın yalnızlığı nihayet sona eriyor. Pekin’deki Humonoid Robot İnovasyon Merkezi tarafından geliştirilen ve yapay zekâ destekli işletim sistemiyle çalışan Tiangong isimli insan boyundaki hareketli robot, saatte 6 kilometre hızla koşabiliyor ve ‘kör modda’ yani kamera yardımı olmadan sadece sensörleriyle merdiven inip çıkabiliyor. Havada taklalar atacak kadar gelişen rakibi Atlas’a kıyasla yolun başında olmasına rağmen Tiangong, her şeyiyle Çin’de üretildiği için ülkesinin gurur kaynağı. Tiangong dünyanın ilk koşan robotu olarak lanse ediliyor.

ORANGUTANLARIN DA DİLİ ÇÖZÜLÜYOR

Önceki hafta yapay zekâ yardımıyla balina alfabesinin çözülmeye başladığına yer vermiştik. Şimdiyse sıra orangutanlara geldi. Cornell Üniversitesi’nden bir grup araştırmacı, yapay zekâ sayesinde orangutanların uzak mesafelerden kurdukları iletişim biçimini anlamlandırmaya başladı. Orangutanlar insan kulağıyla algılanabilen sadece dört farklı ses çıkarıyor. Ancak bu sesler arasındaki dalgalanmalar ve örüntüler yapay zekâ yardımıyla izlendiğinde sanılandan çok daha karmaşık bir dil kullandıkları ortaya çıkmış. Primatların sesli iletişim yapısını çözmeye başlamak, insan dilinin evrilerek nasıl bugünkü haline geldiğini anlamaya yarayacak.

KEDİLER NANKÖR MÜ?

Kedilerle yakınlığı olmayanların genel kanısı, üstelik bilimsel çevrelerde de yaygın olmak üzere, kedilerin insanlara sadece yemek ve barınma ihtiyaçları karşılandığı için yakınlık gösterdiği şeklindeydi. Yeni bir araştırma bunun aksini gösterdi. Üstelik kedilerin ‘bebek gibi konuşan’ insan yakınlarıyla daha iyi anlaştığı ortaya çıktı. Yapılan deneyde, 8 ay ve 2 yaş aralığındaki 16 kedinin sahiplerinden, çocuğa konuşur gibi yönelttikleri “Mama ister misin” benzeri ses kayıtları alındı. Ayrıca 16 yabancı kişiden de aynı cümleler hem normal hem bebek konuşmasıyla kaydedildi. Ev ortamlarında, sahipleri etraftayken ses kayıtları dinletilen kedilerin, yabancıların sesleriyle -bebek gibi konuşsalar bile- hiç ilgilenmedikleri gözlendi. Ancak 16 kediden 10’u, sahiplerinin bebek tonuyla kaydedilen komutlarına duyar duymaz tepki verdi. Araştırmayı yürüten Charlotte de Mouzon, The Guardian gazetesine “Kedileri hassas ve iletişim kurabilen bireyler olarak görmeye herkesi teşvik etmek için daha fazla kanıtımız oldu” açıklamasını yaptı.