Uçakta hava yastığı tutmadı

Bindiğiniz uçakta emniyet kemerinin markasına bakın. Neredeyse hepsi AmSafe markasını taşır. Bazı uçak koltuklarında emniyet kemerinin orta kısmında, karın noktasına gelen yerde ciddi bir kabarıklık, bir torba vardır. Bu orada bir hava yastığı olduğunu gösterir. Ne yazık ki, havayolları arasında çok hızlı bir yayılma göstermedi.

Bazı havayolları first, business, ekonomi sınıfının bir bölümünde hava yastıklı emniyet kemerlerini kullandı. Maliyeti normal emniyet kemerine göre daha fazla olan bu hava yastıklı kemerlerin acil durumlarda yolcu güvenliğini artırdığı görüldü. Milyar saatlik uçuşlardan elde edilen verilere bakıldığında emniyet kemeri üzerindeki hava yastıklarının özellikle acil inişte yolcunun baş, boyun ve göğüs kısmı için ciddi koruyucu olduğu ortaya çıktı. Ayrıca bilinç kayıplarını da önlediği belirlendi.

Birçok açıdan bakıldığında uçaklar tartışmasız çok güvenli ulaşım araçlar ama beklenmedik şartlarda da güvenli olması için çaba harcayan şirketlerin başında AmSafe geliyor. Emniyet kemerlerinin üzerindeki hava yastıkları çarpma anında yolcunun önündeki koltukla arasındaki boşluğu doldurarak ya da öndeki pano arasını kaplayarak güvenliği artırır. Aynı şekilde kokpitte de önemli bir görev üslenir. Yapısal hava yastığı sistemleri kafa darbesi, boyun yaralanması, kafa dönüşü, sekme, göğüs ivmesi, boyun ve sırt noktası darbesi gibi güvenlik gereksinimlerini karşılıyor.

UÇAKLAR GÜVENLİ AMA

Yolcunun bilincinin açık kalmasını sağlayan sistemin uçaktan tahliyeyi kolaylaştırdığı da iddia ediliyor. AmSafe Havacılık Ürünleri Satış ve Pazarlamadan Sorumlu Başkan Yardımcısı Chris Muklevicz’e göre, yolcu bilinçliyse ve bir çarpışmadan sonra uçağı tahliye edebiliyorsa, duman ve yangın varlığında hayatta kalma şansı önemli ölçüde artabilir.

Ekonomi sınıfı koltuklarının emniyet kemeri hava yastığı uygulanmayan bölümlerinde de koltuk sırtlıkları, darbe kuvvetlerinin bir kısmını absorbe edecek şekilde yapılıyor.

ÇOK DAYANIKLI

2000’lerin başında geliştirilen emniyet kemeri hava yastığı sistemi, çarpmayı algılayan sensörlerle donatıldı. Hava yastığı, yalnızca yer çekimi kuvvetinin 9 katına eşdeğer bir ileri çarpma kuvveti algılandığında ve 50 milisaniye sürdüğünde açılacak şekilde programlandı. Hava yastıkları yerine başka bir seçenek de  otomobillerdekine benzeyen tipik omuzdan geçen kemerler. THY’nin yeni nesil, geniş gövde uçaklarının business koltuklarında bu düzenek var. Ancak iki omuzdan geçen kemerin bel kemeri ile birleşmesi ve açılması sanıldığı kadar da pratik değil. Gözlemlediğim yolcuların yüzde 80’den fazlası bunu kullanmıyor. Kabin ekipleri sürekli yolcuyu uyarmak zorunda kalıyorlar. Bu tip kemerler dünyadaki hemen tüm havacılık otoritelerinin onayını aldı ve üzerlerinde de bu yazıyor.  Bu konuda iki soru her zaman tam da cevabını bulmuyor.

Önünüzde patlayan bir hava yastığı uçaktan tahliyeyi geciktirir mi? Diğer soru ise; omuzdan geçen emniyet kemerlerinin tahliye sırasında panikli zamanda kolayca çözülmediği iddialarının doğru olup olmadığı... 

Aslında bu iki önemli güvenlik tedbiri sanırım daha fazla inceleme ve geliştirilmeye hâlâ ihtiyacı olan konular. Havacılık güvenliği endüstrisi büyük ihtimalle yine uzay araçlarında yapılacak gelişmiş uygulamaları bir süre sonra uçaklara da taşıyacaklardır.

KATOVİCE OLMADI KRAKOV’A BUYURUN

Türk Hava Yolları aylar önce Polonya’da Varşova’dan sonra ikinci uçuş noktası olarak Katovice’yi (Katowice)  seçti. Uçuşlar planlandı, havalimanıyla anlaşmalar yapıldı. Bu uçuş hakkına THY zaten sahipti. Ama uçuşlar bilet satışına açıldıktan kısa süre sonra Polonya’nın bayrak taşıyıcı havayolu şirketi LOT itiraz etti. Görüşmeler sonuçsuz kalınca THY uçuşunu Katovice’ye 80 km, uzaklıktaki Krakov’a aldı. Krakov ( KRK) II.John Paul Uluslararası havalimanına uçuşlar 1 Mayıs’ta başlıyor. Buraya geniş gövdeli uçaklar iniş yapamıyor. THY, kış tarifeinde Katovice’ye uçmayı düşünüyor ama henüz kesin değil.

YENİ AIR FORCE ONE’LAR ÇÖLDEN GELDİ

Amerikan başkanlarının kullandığı Air Force One uçakları artık iyice yaşlandı. Çok iyi bakılmaları ve sık sık sistem güncellemelerine rağmen uçakların yenilenme ihtiyacı ortaya çıktı.

Şu anda kullanımda olan Boeing 747-200B tipi uçaklar hem fazla yakıt harcıyor hem de yeni nesillerine göre menzilleri daha kısa. Orijinal-resmi adları VC-25A olan iki uçak şimdi emekli olmayı bekliyor. Halen imalatları süren uçaklar Boeing 747-8İ uçakları. Bunların da resmi adı VC-25B olacak.

Hava Kuvvetleri 1 uçaklarının yenileri eskilerinden elbette daha donanımlı. Yeni uçakların savunma sistemleri, modern teknolojiyle güncellenerek daha güvenilir hale getirildi. Jetlerin iletişim sistemleri de geliştirildi. En yeni 747 modeli olan bu uçaklar çok daha verimli. 

YENİ İKİ UÇAK YENİ DEĞİL

Yeni Air Force One uçağında eskisine göre önemli bir eksik olacak. O da havada yakıt ikmal sistemi. Uçağın çok uzun menzilli olması nedeniyle bu sistemden vazgeçildi. Mevcut uçaklarda bu sistem test uçuşları dışında hiç kullanılmamış. Yine de bu durum eleştiriliyor. Uçağın çok uzun süre komuta merkezi olarak kullanılması durumunda havada yakıt ikmaline ihtiyaç duyulacağı belirtiliyor.

BOYAMA ÇOK AZ DEĞİŞTİ

Boeing, VC-25A’yı 747-8İ yani, en yeni modelden seçti. Yeni 747-8’ler, artık feshedilmiş Rus havayolu Transaero için inşa edildi. Ancak bu jetler teslim edilmedi, çölde beyaz kuyruklu olarak kaldılar. Sıfırdan iki özel uçak yapmaktansa onları yeniden kullanmak çok daha ucuza geldi. Yani çölden alınan iki adet 747-8İ yeni başkanlık uçakları haline getiriliyor. Görevdeyken Başkan Trump, uçağın Amerikan bayrağının renklerine dayanan radikal bir tasarım giymesine karar vermişti ancak Başkan Biden, yeni uçaklar için orijinal renkteki şemayı seçti.

Çölden alınan her iki uçağı güçlendirmenin maliyeti tahmini 3.9 milyar dolar. Projenin en erken 2025 ortasında tamamlanacağı belirtiliyor.  Gelişmiş füzesavar sistemleri de dahil olmak üzere, genel savunma yetenekleri mevcut. Ayrıca füze izleme sinyallerini bozabilen sistemler var. Nükleer patlamadan gelebilecek elektromanyetik darbeye  (EMP) karşı korumalı.

AIR FORCE ONE 1943’TE DOĞDU

1943’TE ABD Başkanı Franklin D. Roosevelt görevdeyken uçan ilk başkan oldu. Başkan belirlenmiş bir uçak olmadığı için bir Boeing 314 Clipper ile Atlantik Okyanusu’nu geçerek Kazablanka’ya indi. Yıllar geçtikçe hava yolculuğu başkanlar için standart ulaşım aracı haline geldi. Uçakların resmi adı da Air Force One oldu. Başkan Roosevelt’in görevdeki ilk uçuşundan bu yana Air Force One çağrı işareti seçildi. Ancak bugün çoğu insan Air Force One’ı düşündüğünde dev bir Boeing 747 hayal ediyor. Son 33 yıldır bu çağrı işaretini taşıyan ilk özel uçak tipi Boeing 747 Jumbo oldu.