Yangın tedbiri için bu yasal boşluk acilen giderilmeli

Bolu Kartalkaya’daki Grand Kartal Otel’de çıkan yangında 78 kişi yaşamını yitirdi. Yangın sonrasında adli süreç devam ederken bir taraftan da yangın tedbirleri konusunda denetim, izin yetkisi tartışmaları sürdü gitti. Kabul edelim bu tartışmaların en büyük sebebi yürürlükteki düzenlemelerin yangın tedbirlerine yönelik yetkinin tam olarak kimde olduğunu net bir şekilde tarif etmemesinden kaynaklandı. Bu tarif net olmadığı gibi yangın denetiminin hangi koşullarda, hangi periyotta yapıldığı da net değildi. Yangın gibi insan hayatını tehdit eden bir konuda ‘zorunluluk’tan uzak, düzenlemelerin kurumların ‘insafına’ ve ‘keyfiyetine’ bırakılmış olması ciddi bir eksiklikti.

Hatırlarsanız, Bolu Belediye Başkanı Tanju Özcan Sözcü TV’de  katıldığı bir yayında ‘itfaiye yetkililerinin otelin gerekli koşulları sağlamadığını neden şikayet etmediği’ ile ilgili bir soruyu şöyle yanıtlamıştı:

“İtfaiye müdürü korkmuş olabilir. Ben böyle bir otelle ilgili eksiklikleri bildirirsem savcılığa, işletme yarın beni karalıyorsun diye dava açabilir korkusu yaşamış olabilir.”

ZORUNLULUK YOK

Bu açıklamalardan da net bir şekilde anlaşıldı ki Türkiye’de herhangi bir turizm tesisi yangınla ilgili zorunlu yeterlilik belgesini sadece açılış ve işletme izni aşamasında alıyor. Sonrasında belirli bir periyotta ‘zorunlu’ bir denetim mekanizması bulunmuyor. Ancak işletme herhangi bir tadilat veya yeni bir bölümle ilgili düzenleme yaparsa hangi belediye sınırındaysa ona bağlı itfaiye ekipleri tarafından tekrar bir denetime tabi oluyor.

Geçtiğimiz hafta yayın yönetmenimiz Ahmet Hakan, CNN Türk’te Kültür ve Turizm Bakanı Mehmet Nuri Ersoy’a canlı yayında şu soruyu sormuştu:

“Turizm tesisi 90’lı yıllarda açılmış. İş yeri açılış çalışma ruhsatı o zaman alınmışsa 20-30 yıl boyunca yangın denetimi yapılmaz mı, yapılıyorsa kim yapar. Otel açıldıktan sonra yıllarca ZORUNLU yangın denetimi olmaması yasal bir eksiklik değil mi?”

ZORUNLULUK GETİRİLEBİLİR

Bakan Ersoy, “İlk belgeyi kim veriyorsa (açılışta gereken yangın yeterlilik belgesi) yetki onda, ‘istediği’ periyotta denetler” cevabını verdi ve sanki sonrasında önümüzdeki dönemde önemli bir yasal boşluğun daha net ifadelerle giderileceğinin sinyali verdi:

“Bu olay sonunda, itfaiyenin bunu keyfi bir şekilde uygulamadığı görülüyorsa ki görülüyor, o zaman belki buna genel bir minimum bir süre getirilecek. Tabii bu itfaiye kapasiteleri vesaireleriyle de alakalı. İtfaiye yeterlilik raporlarında yetki yeterli olmuyorsa bir zorunluk getirilecek belki sonrasında yapılacak çalışmada.”

Özetlersek, şu anda turizm tesisleri yani otellerde yangın denetimi ancak açılışta yapılıyor. Sonrasında otelde tadilat vs düzenlemeler varsa zorunlu bir denetim söz konusu. Aksi halde tadilat vs yoksa yıllarca hatta 30-40 yıl boyunca zorunlu bir denetim yok. Yangına uygun teknolojilerin her geçen gün geliştiği bir ortamda denetim işi yetkiliydi değildi tartışmalarının odağındaki belediye itfaiyelerinin insafına kalmış durumda. İşte acilen ihtiyaç duyulan yeni bir düzenleme bu belirsizliği ortadan kaldıracak. Yeni yasal düzenlemede olasılıkla denilecek ki, “Turizm tesislerinin yangın denetimi şu kadar yıl aralıklarla turizm tesisinin sınırları içinde bulunduğu belediyeye ait itfaiye teşkilatı tarafından yapılır. Tesis, denetim sonucunda yangın yeterlilik belgesi alamazsa şöyle bir yol izlenir...” Belki de denetimden geçemeyen işletmeler güncel mevzuata uygun yangın yeterlilik belgesi alana kadar kapatılacak.

Yapılacak düzenlemede işletmelere ‘Bu işletmenin yangın denetimi şu tarihte şu kurum tarafından yapılmıştır’ ibaresini içeren bir belgeyi herkesin görebileceği bir yere asma zorunluluğu da getirilebilir.

İnşallah, sadece yangın değil, yeme içme, her konuda acil müdahale, deprem vs kritik konular da gözden geçirilir denetim işinde yetkiler, sorumluluklar endişeye yer olmayacak şekilde yeniden tanımlanır.

Giden canlar geri gelmeyecek ama yangın ve diğer konularda eksiklik görülen yasal düzenlemelerin netlikle yapılması belki de bundan sonraki kayıpları önleyecek. İnşallah benzer acıları bir daha yaşamayız.