Ege’nin diğer yakasından tanıdık bir şehir

Bizans zamanında İstanbul’dan sonra gelen en önemli ikinci şehir olan Selanik ‘Thermaikos Körfezi’nin Gelini’ diye tanımlanıyordu. Günümüzde Yunanistan sınırları içinde adını Bilgelik Tanrıçası Athena’dan alan Atina’nın ardından ikinciliğini koruyor. Makedonya bölgesinden dünyaya yayılan, fetihleri esnasında 35 bin kilometrenin üzerinde yol kat eden Büyük İskender bölgenin kaderini değiştiren kişi. Selanik de adını Büyük İskender’in üvey kız kardeşi olan Thessalonica’dan alıyor.

Küllerinden doğmuş

Selanik ticaret yolları üzerinde olduğundan, Roma döneminde de önemini sürdürüyor. Hıristiyanlığın simge isimlerinden Tarsuslu Paul, ciddi bir Yahudi nüfusa sahip bu şehrin merkez sinagogunda yeni din hakkında vaaz vererek ilk kilisenin temellerini atıyor. 1492’deyse İspanyol zulmünden kaçıp soluğu Osmanlı’da alan Sefarad Yahudileri için Selanik bir sığınak oluyor... Şehir bu nedenle ‘ikinci Kudüs’ olarak adlandırılıyor kimi tarihçilerin yorumlarında. Kentin kimliğine önemli katkılar sunan Yahudiler, yeniçerilerin kumaş ihtiyacı için kullanılan ‘Selanik çuhası’nın üreticilerinden.

Nüfusun yaklaşık yüzde 40’ını oluşturan Yahudiler maalesef 2. Dünya Savaşı esnasında yaşanan Nazi işgalinin kurbanı oluyor...
Şehir 20’nci yüzyılın başlarında Jön Türklerin ana karargâhı. Bugün Makedonya Valiliği olarak kullanılan bina, 2. Meşrutiyet’in ilanına şahitlik etmiş. 1430’dan 1912’ye kadar Osmanlı’nın kontrolündeki kent, Balkan Savaşları’ndan sonra Yunanistan’a veriliyor. 1917’deki büyük yangın kentin yüzde 80’ini yok edince Selanik, Anka misali küllerinden yeniden doğuyor. 1923’te Türkiye ile Yunanistan arasında yapılan nüfus değişimi neticesinde bugün Selanik’te yaşayan insanların bir kısmı Anadolu kökenli.Beyaz KuleŞehrin sahili tıpkı İzmir’i hatırlatıyor.Ayasofya Kilisesi

Dünyaca ünlü Princeton Üniversitesi’nde Osmanlı tarihi üzerine dersler vermiş olan Prof. Dr. Heath W. Lowry, Selanik’i “Türkiye dışındaki son Osmanlı şehri” diye tanımlıyor. Kentin eski bölümü, surların olduğu kısım ‘Yedi Kule’ olarak adlandırılıyor ve eski İstanbul’u anımsatıyor. Fazla izi kalmamış olsa da 1430’lardan günümüze gelen Bey Hamamı gibi yapılar sizi tarihte bir yolculuğa davet ediyor. Bazı Osmanlı gelenekleri de hâlâ devam ediyor. Selanik’in belli bölümlerinde Beyoğlu’nun eski havası var. Sahilse aynı İzmir. Tek farkı Paralia olarak adlandırılan Kordon’un sonundaki Beyaz Kule. Eski bir Bizans kulesi üzerine Mimar Sinan tarafından inşa edilen bu yapı Selanik’in görülmesi gereken önemli yerlerinden biri. 306 yılında İmparator Galerius’un mozolesi olarak inşaatına başlanan rotunda (yuvarlak planlı Roma yapısı) sonradan kilise haline getirilmiş. Aya Yorgi’ye adanan kiliseye Osmanlılar bir minare ekleyerek 1590’da camiye çevirmişler. ‘Kutsal Bilgelik’ anlamını taşıyan Ayasofya Kilisesi’yse 7. yüzyılda inşa edilmiş. İçinde çok güzel mozaik ve freskler var. Rotunda gibi kiliseden camiye ve tekrar kiliseye çevrilmiş.Aristotelous Meydanı

Görülmesi gerekenler

◊ Gerçek Selanik’i deneyimlemek için Ladadika bölgesini gezmenizi öneririm. Bu bölge, şehir Osmanlı egemenliğindeyken bir pazar olarak kullanılıyordu.
◊ Şehrin kalbi olan Aristotelous Meydanı, bizim Taksim Meydanı gibi. Ünlü filozof Aristo’nun adını taşıyor ve yakınındaki Tsimiski Caddesi alışveriş için ideal.
◊ 1922’den beri kurulan gastronomi pazarı Modiano’yu ve Kadıköy ile Eminönü’nden izler bulacağınız
The Kapani’yi (Vlali) ziyaret edin.
◊ Tatlılara düşkünseniz Terkenlis, Elenidis ve Sokolata Agapitos pastanelerini deneyin. Mon Frere ve Albeta Bakery’de şık bir kahve molası verebilirsiniz.
◊ Deniz ürünleri restoranları için önerilerim: Full tou Meze, The Rouga, Omilos, Miami. 7 Thalasses ise başarılı
bir füzyon mutfağı sunuyor.
◊ Gece hayatına meraklı olanlar için Shark, Thermaikos, Olympion ve Casablanca eğlenceli adresler.
◊ Konaklamada Dom Otel Les Lazaristes, City Otel, Daios Luxury Living, Makedonia Palace, Electra Palace ve Hyatt Regency tercih edilebilir.
◊ Şehirde toplam 29 adet müze ve kültür merkezi var. Sanata ve tarihe meraklı olanlar Arkeoloji ve Çağdaş Sanatlar müzelerini kaçırmasınlar. Eski limanın renove edilerek bir sanat kompleksine dönüştürüldüğü alanın içindeki Contemporary Art Center’da iki büyük koleksiyon sergileniyor. Aynı kompleks içindeki Fotoğraf ve Sinema Müzesi kesinlikle görülmeye değer. Ayrıca şehirde olağanüstü bir Bizans Müzesi var. İçinde de Trabzon İncilleri gibi Anadolu kökenli çok sayıda güzel obje mevcut.
Ulu önderin doğduğu ev

Atatürk’ün ve Nâzım Hikmet’in doğum yeri olan Selanik’teki Atatürk Evi’nin bahçesinde aynı zamanda Başkonsolosluğumuz var. Üç katlı ahşap yapı Selanik Belediyesi tarafından satın alınıp 1937’de Atatürk’e hediye edilmiş. 1953’teyse müze olarak ziyarete açılmış. Anne ve babası 1878’de evlenen Atatürk, 1881’de bu evde doğmuş. 1907’de önemli siyasi toplantıları burada yapmış. 1911’de Trablusgarb’a giden Atatürk, Selanik’e bir daha hiç dönmemiş.