Hücremizdeki hazine egsozomlar

Üzülmeyin, sadece sizin değil sağlık ordumuzun çoğunun bile bu muazzam “biyolojik hazine”den yeterince haberi olmadığına eminim. Oysa görünen o ki sahip oldukları olağanüstü biyolojik güçlerin anlamı tam olarak çözülebilirse egsozomlar sadece bizi hastalıklardan koruyan doğal moleküller değil, hastalıkların teşhis ve tedavisinde kullanılan “doğal biyolojik araçlar ve ilaçlar” olarak da yaşamımızı değiştirebilecekler. Peki, nedir, neyin nesidir egsozomlar? Ne iş yaparlar? Neye yararlar? Merak ediyor ve hazırsanız buyurun...

EGSOZOM MUAZZAM BİRER BİYOLOJİK GÜÇTÜR

İYİ BİLGİ 

 Egsozomlar hemen her hücre tarafından hücre dışı ortama salınan/bırakılan, boyutları oldukça küçük (40-100 nanometre arasında değişen), içleri olağanüstü güçlü “doğal şifacılarla!” dolu biyolojik keseciklerdir. Bu kesecikler fosfolipid yapıda özel -hücre zarına benzeyen- bir zar ile sarılıp sarmalanmış korunmaya alınmıştır. Keselerin içindeki hazinelere gelince.... Bu çift katlı fosfolipid zarla çevrili keseciklerin içi tıka basa nükleik asit -özellikle mRNA ve miRNA parçacıkları-, farklı protein yapıları ve yağlarla doludur. Şimdi hemen çok iyi biliyorum ki “Bu kesecikler nasıl oluşuyor hocam?” diye soracaksınız, haklısınız. Özetlemeye çalışayım...

KISA BİLGİ

EGSOZOMLAR NASIL OLUŞUR

Bir hücrede egsozom oluşturulurken ilk aşamada hücre zarının bir bölümü hücre içine alınır. Bu zar tekrar kendi içine kıvrılır ve hücre içinde minik ve çok sayıda yeni mikro kesecikler oluşur. Bilimsel lügatte “Multi Veziküler Cisimcikler (MVC)” olarak adlandırılan ve içinde ayrıca yeniden ve çok sayıda minik kesecikler barındıran farklı ve çok özel bir yapılanma meydana gelir. Bu MVC’lerden bir kısmı daha sonra hücrenin dışına atılacak bağımsız keseciklere dönüşür. İşte tam da bunlara EGSOZOM adı verilir. Peki, hücrelerimiz neden sürekli egsozom üretiyor? Amaçları ne? Üretmeseler olmaz mı?

ÖNEMLİ SORU

HÜCRELER NEDEN EGSOZOM ÜRETİR

Konu egsozom olunca yukarıdaki soru otomatik olarak en önemli ayrıntılardan biri haline geliyor. Elimizdeki verilere bakılırsa sorunun net ve açık yanıtı şimdilik şu: “Hücrelerimiz;

BİR: BİRBİRLERİYLE HABERLEŞEBİLMEK

İKİ: KENDİLERİNİ İÇ VE DIŞ STRESLERDEN KORUYABİLMEK

ÜÇ: GENETİK BİLGİLERİNİ BİRBİRLERİYLE PAYLAŞABİLMEK” amacıyla egsozomlar salgılıyor. Bu sayede birbirleriyle haberleşerek, birbirleriyle adeta konuşarak, birbirlerine bilgi aktararak, kendi aralarında sinyalizasyon sistemleri oluşturarak, biyolojik açıdan uyumlu ve etkin bir çalışma imkânı ve ortamı oluşturabiliyor. Hücrelerimiz aralarındaki bu bilgi alışverişini de içlerindeki haberci “RNA/mRNA” ve bunların alt türevleri olan “mikroRNA/miRNA” gibi moleküller aracılığıyla başarıyor. Bu arada her hücre için yaşamsal olan “korunma” ve “genetik bilginin paylaşımı” gibi süreçleri de aksatmadan yürütebilme imkânı buluyorlar. Bitmedi! Egsozomların marifetleri sadece bu üçlü başarı ile de sınırlı değil. Hücreler egsozomlar sayesinde “sürdürülebilir bir atık yönetimi”ni rahatlıkla yürütebiliyor. Hücresel faaliyetler sırasında oluşan gereksiz ve toksik ürünleri/çöpleri egsozomlara yükleyerek hücre dışına atıyor ve bu sayede kendilerini iç ve dış streslere karşı koruma, temizlik yapma imkânı da buluyorlar. Özetle hücrelerimizi birer “UÇAK GEMİSİNE” benzetirsek onları o gemiden havalanan birer “KARGO UÇAĞI” olarak tanımlayabiliriz.

ÖNEMLİ SORU 

EGSOZOM KARGOSUNDAN NASIL FAYDALANABİLİRİZ

Egsozomların sahip olduğu muazzam hücresel şifreleri, fizyolojik özellikleri, biyolojik güçleri sağlıkta ve hastalıkta kullanabileceğimizi öğrenmemiz son yılların en önemli tıbbi buluşlarından biridir. Egsozomlar sayesinde “REJENERATİF TIP YAKLAŞIMLARI” daha önemli hale gelmiş ve daha farklı anlamlar kazanmıştır. Farklı egsozomların farklı marifetlerinin olduğunun öğrenilmesi ise bana göre çok daha önemli ve etkileyici, oldukça yeni bir bilgidir. Egsozomlar sahip oldukları çok özel “kargo içerikler” sayesinde bir başka hücrenin “sağlığına olumlu yönde müdahale edebilmek”te, hatta “o hücrenin gen ifadelerini bile yeniden düzenleyebilmek”tedir. Diğer taraftan kargoların içindeki sinyal moleküllerini komşu/farklı hücrelere aktararak “hücreler arası sinyal yolaklarının da yeniden düzenlemesine katkı sağlayabilmek”tedir. Yine egsozomların sahip oldukları “protein ve yağ alışverişi yapabilme özelliği” sayesinde hücrelerimizin birbirlerini korumak amacıyla “muazzam bir yardımlaşma ağı” oluşturabilecekleri de anlaşılmaktadır. Bitmedi, dahası var! Egsozomların bu farklı ve mükemmel özellikleri “bağışıklık sistemi”ni yeniden tanımlamamızdan daha da güçlendirmemize hatta “kanserlere karşı verdiğimiz mücadele”de de bize yeni ufuklar açabilecektir. Egsozom mucizesinin diğer detaylarına bir sonraki yazımızda değineceğiz...