ABD ile arka kapı diplomasisi

SURİYE krizi nedeniyle bir dargın bir barışık dönemler geçirdiğimiz Amerika ile Türkiye arasında son günlerde sıcak rüzgarlar esiyor. İran ve Rusya ile bu hafta Suriye konusunda bir zirvede buluşan Türkiye ile ABD arasında ilişkiler gerçekten düzeliyor mu? Son zamanlarda kamuoyunda en merak edilen konulardan biri bu. Görünen o ki Suriye’den kesin olarak çıkmak isteyen Donald Trump’la Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan arasında ana sorun olan Suriye konusunda önemli yol katedilmiş gibi. Yeni bir dönemin başladığını gösteren başka bir gelişme ise geçen hafta yaşandı. Uzun bir süredir ilk kez ekonomi gündeme geldi. Türkiye ile ABD arasındaki dış ticaret hacmi 20 milyar dolar. İki ülke arasında son derece kısıtlı bir ekonomik ilişki var. Türkiye’de 1800’e yakın ABD’li şirket var. ABD’den gelen turist sayısı ise sadece 450 bin. İki başkan Trump ve Erdoğan yakın zamanda yaptıkları bir telefon konuşmasında ticaret hacminin 75 milyar dolara çıkarılmasını hedef olarak açıkladı. İşte bu hedef iki ülke iş dünyasını harekete geçirdi. Geçen hafta Ankara, Apple, Dow, Cargill, Facebook, Amazon, GE, Citibank gibi 52 büyük şirketin CEO’sunu ağırladı. Amerikan Türk Konseyi’nin (ATC) liderliğinde Türkiye’ye gelen CEO’lar sadece Ankara değil, İstanbul ve Eskişehir’de ziyaretler yaptı. Türkiye-ABD İş Konseyi’nin (TAİK) karşı kanat kuruluşu ATC Başkanı General James Jones başkanlığındaki heyetin ziyaretlerine Türkiye Odalar ve Borsalar Birliği (TOBB) Başkanı Rifat Hisarciklıoğlu, Dış Ekonomik İlişkiler Kurulu (DEİK) Başkanı Nail Olpak da katıldı.

WASHINGTON’DA ZİRVE

Bu önemli ziyarette neler oldu, bu ziyaret ne anlama geliyor? Dış Ekonomik İlişkiler Kurulu (DEİK) Türk Amerikan İş Konseyi Başkanı Mehmet Ali Yalçındağ’a sordum. ATC ile TAİK’in her yıl nisan ayında Washington’da bir toplantı düzenlediğini hatırlatan Yalçındağ, bu yıl da 14-16 Nisan’da 37’ncisi yapılacağını söylüyor. Bu yıl yapılacak toplantının çok önemli olduğunu ve bu ziyaretlerin de bir anlamda o toplantıya hazırlık olduğunu ekliyor. “İki ülkenin uzun zaman sonra ilk defa ekonomiyi gündeme alması çok önemli” diyen Yalçındağ, şunları söylüyor: “6 ay önce ABD’liler Türkiye’ye seyahat etmekten çekiniyorlardı. Oysa bugün bu kadar üst düzey heyet gelebildi. Dünyayı değiştiren şirketler bunlar. Ankara’da bir haftaya yakın süre geçirdiler. Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan ve eşi Emine Erdoğan ve bakanlarla görüştüler.”

Nisan ayında yapılacak toplantı öncesinde yeni yol haritası için masaya oturulacağını ekleyen Yalçındağ, çalışma grupları oluşturacaklarını anlatıyor. Ve çıkacak yol haritasının iki başkana sunulacağını ekliyor. Bu toplantının iki tarafın önemli bakanlarının katılacağı bir zirveye dönüşeceğini anlatan Yalçındağ, “Serbest ticaret anlaşması toplantının gündemi olacak” diyor. Bu arada Yalçındağ’ın bir de serzenişi var. “Başkan Trump Türkiye ekonomisine zarar verecek tweetler attığında piyasalar olumsuz etkilenirken, neredeyse son 10 yılda gerçekleşen ihracat artışına denk gelen yeni bir pazar teklifi var neden olumlu algılanmıyor... Şimdi bunun altını doldurma zamanı” diyor. DEİK Başkanı Nail Olpak’ın önerisi ATC ve TAİK’in iş birliklerini daha proje odaklı bir noktaya taşıyarak, arka kapı diplomasisiyle ilişkilerin güçlendirilmesine katkı sağlamak.

Ortadoğu’da gerçekten savaşların geride kalması planlanıyorsa Irak, Suriye gibi ülkelerin yeniden yapılanması gerek. Bu da milyarlarca dolarlık yatırım. Türkiye ise en kilit ülke. ABD’li iş dünyasının heyecanı boş değil. Önemli olan birlikte doğru stratejileri oluşturmak.

Bakalım bu diplomasi ne kadar etkili olacak!

5 EYALETTE KOMİSYON KURULUYOR

DEİK Türk Amerikan İş Konseyi Başkanı Mehmet Ali Yalçındağ, ATC ve TAİK’in iki devlet başkanına öneriler geliştiren bir platform olarak hareket etme arzusunda olduğunu söylüyor. Toplantılarda ATC Başkanı General James Jones iki ülke halklarının birbirlerini iyi tanıması için ABD’nin farklı eyaletlerine tanıtım turları düzenlenmesini önermiş. Düzenli olarak yılda 4 farklı eyalete heyet ziyareti gerçekleştirilmesi hedefleniyormuş. Yalçındağ ise TAİK altında 5 eyalet komitesi kurduklarını ve Türk iş dünyasından buralarda görev almayı beklediklerini söylüyor.  Yalçındağ ve Jones’n geliştirdikleri bir başka öneri ise artık ilişkilerin siyaset ve savunma odağından çıkması, kültür, sanat ve akademiye yönelik etkinliklere ağırlık verilmesi olmuş. Bunun için de 2011’de İngiltere ile ilişkilerin gelişmesi için oluşturulan Tatlı Dil Forumu gibi bir forum öneriliyor.

TÜSİAD’IN YENİ BAŞKANI KASLOWSKI OLUYOR

TÜRK Sanayici ve İşinsanları Derneği (TÜSİAD) 20 Şubat’ta yapılacak genel kurula hazırlanıyor. Başkan ve yönetim kurulu üyeleri de yeniden belirlenecek. Geçen haftalarda bir dönem başkanlık yapan Erol Bilecik’in ayrılma ihtimali olduğunu yazmış muhtemel başkan adayının da Simone Kaslowski olacağını yazmıştım. Öğrendiğime göre Bilecik kendi isteğiyle ayrılıyor, bir dönem daha başkanlık yapmak istememiş.

Yerine de başkan yardımcılarından Simone Kaslowski’nin gelmesi kesinleşti. Kaslowski, TÜSİAD’daki geleneğe uygun olarak kendi yönetim kurulunu da belirlemek için görüşmelerini sürdürüyor. Öğrendiğime göre yönetim kurulunun yarısı değişecekmiş. Bugünkü yönetim şu isimlerden oluşuyor: “Ali Koç, Simone Kaslowski, Murat Özyeğin, Serra Akçaoğlu, Metin Akman, Batu Aksoy, Esin Güral Argat, Bahadır Balkır, Barış Oran, Agah Mehmet Tara, İdil Yiğitbaşı.” Yüksek İstişare Konseyi Başkanlığı konusunda ise başkan Tuncay Özilhan bu dönemde görevini sürdürecek. Ancak gelecek seçimde başkanlık eski başkanlardan Arzuhan Doğan Yalçındağ’a geçecek. Bu arada daha önce yazdığım kulis haberi Özilhan’ı üzmüş... Aradı ve yazıda kendisinin sanki Simone Kaslowski ve Erol Bilecik’e karşı olduğu gibi bir yorum çıktığını söyledi. Bilecik de Kaslowski de TÜSİAD’ın önemli isimleri. Amacım tabii ki böyle bir yoruma neden olmak değildi. Bilecik, söylemleriyle başarılı bir başkanlık dönemini geride bırakıyor. Kaslowski ise uluslararası ilişkileri güçlü bir isim.