İrem Kalkavan

Merhaba sevgili anneler, yeni doğan bebeğinizle ilk masaj belki de ilk banyo deneyiminiz. Sizi biraz korkutabilir ama alıştıktan sonra siz ve bebeğiniz için çok güzel iki aktivite olacak. Şimdi ilk süreçte bizi neler bekliyor biraz ondan bahsetmek istiyorum size.

Yeni doğan bebekler hayattaki ilk günlerini çok yoğun bir gelişme süreci ile geçirirler. Bu gelişmelerden bir tanesi de sindirim sistemidir. Siz bebeğinizi emzirmeye başladığınızda yaptığı emme hareketi ile tüm sindirim yoğun bir şekilde çalışmaya başlar ve gaz sorunları da ortaya çıkar.

İlk haftada çok sık yaşanmasa da takip eden haftalarda bebeğimizde gaz sancıları ve ağlama seansları başlar. Ağlama krizleri çok sıklaştığı durumlarda bebeğinize doktorunuz tarafından kolik tanısı konabilir. Her üç bebekten birinin kolik olduğunu kendinize hatırlatarak bu süreci kararlı bir şekilde atlatabilirsiniz.

Bebeğinize ılık bir banyo yaptırmak her zaman ona iyi gelecektir. Banyo yaptırırken çok aç olmamasına, gazı olduğu zaman banyo yaptırmamaya, uykusu varken ya da hemen yeni kalktığında banyo yaptırmamaya dikkat edin.

Gaz sancısı (kolik) olsun ya da olmasın beslenme sonrasında her bebeğin karşılaşabileceği bir durumdur. Henüz sindirim organları gelişmekte olan bebeğimiz hareketsiz bir şekilde yattığı ve sıvı beslendiği için oluşan gazı kendi çabası ile çıkarmakta zorlanacaktır. Bu durumda minik yeni doğan bebeğimize gaz masajı uygulayarak gazını çıkarmasına ve çok daha huzurlu bir hale gelmesine yardımcı olabiliriz.

Masaj öncesi hazırlık

Bebeğinize sevgi dolu bir masaja başlamadan önce rahat ve huzurlu olduğunuzdan emin olmalısınız. Ilık bir duş aldırabilir onu ilk önce rahatlatabilirsiniz. Annenin ruh halini bebekler çok rahat bir şekilde hissederek bundan etkilenebilirler.

Ellerinizi yıkadıktan sonra iyice kurulayın ve bebeğinizi rahatsız etmeyecek bir ısıya ulaşana dek birbirine hızlıca sürtün. Bu işlem sırasında yeni doğan bebeğinizin hassas cildine uygun bir yağ kullanıp, kullanmamak tamamen sizin inisiyatifinizde.

Gaz masajı

Bu dönemde, bebeğiniz daha aktif olacak, hareketlenecek, oturacak, emekleyecek ve ayakta durmaya çalışacaktır. Aktif bir bebeğin hareket etmek istemesinin normal olduğunu unutmayın, siz de ona uyum sağlayın. Örneğin o sırada bebeğinizin elinde bir oyuncak varsa, bacaklarına masaj yapmayı tercih etmelisiniz.

Bu dönemde masaj rutininize, bebeğinize şarkılar, tekerlemeler ve oyunlar da katabilirsiniz. Masaj hareketlerinizi, bebeğinizin artık daha aktif olduğu bu gelişim evresine göre değiştirin.

Masaj, bebeğinizin özgüvenini ve diğerleriyle iletişim kurma becerisini geliştirmeye ve ayrıca vücut koordinasyonunu sağlamasına ve güçlenerek yürümeye hazırlanmasına yardımcı olacaktır.

Bacak masajı

Bacak masajı, bebeğinizin vücut farkındalığını artıran eğlenceli bir aktivitedir. Bebeğiniz de bu hareketten keyif almaya başladığında, harekete bir şarkı ile siz de eşlik edebilirsiniz. Bebeğinizin de katılabilmesi için, şarkıyı daha yavaş söylemeyi unutmayın.

Ellerinizle, bebeğinizin bacağına, üst bacaktan ayak bileğine doğru masaj yapın. Bebeğinizin bacakları uzunsa, dizlerinden ayak bileklerine doğru da yuvarlayabilirsiniz.

Sırt

Doğduğunda küçücük olan bebeğiniz, bir süre sonra büyümeye, başını kaldırmaya, oturmaya, emeklemeye ve yürümeye başlıyor. Zaman zaman büyüyeceğine dahi inanamadığınız bu süreç göz açıp kapayıncaya kadar geçiyor. İşte bu süreçte ve ileride bebeğinizin sağlıklı bir duruşa ve ruh sağlığına sahip olabilmesinin bir yolu da düzenli yapılan masaj ve egzersizlerden geçiyor.

Altı ay iki yaş arası bebeklerin aylık gelişim süreci içerisinde egzersiz hareketleri uygulamaları hem fiziksel hem de ruhsal anlamda oldukça önemlidir. Bu nedenle anne ve babalar, bebeklerine dönem özelliklerine uygun egzersizler yaptırmalılardır.

Bebek egzersizinin faydaları nelerdir? Nasıl uygulanır?  

Egzersiz yapan bebeklerde, bebeğin bedensel ve zihinsel gelişimi hızlanıyor; bebeğin eklem ve kasları gelişiyor. Bebeklerin vücut yapıları daha sağlam ve şekilli oluyor. Bebeklikte ve ileride oturma bozukluğu olmuyor. Bebeklik döneminde başlanan egzersizler, kasları güçlendirdiği ve kas gelişimi sağladığı için çocukluk çağında spora yöneliş ve sporu yaşam biçimi olarak benimseyen bireyler yetişiyor. Ayrıca bu çocuklarda, omurga şekil bozuklukları ya da eklem deformeleri daha az görülüyor.

Egzersiz, bebeğin cesaretlenmesine ve sosyal gelişiminin ilerlemesine de yardımcı oluyor. Spor ya da egzersiz yapan çocukların okul döneminde kendine güvenleri ve okul başarıları artıyor.

Yapılan bazı araştırmalarda egzersiz yapan bebeklerin iştahlarında artış görülmüştür. Egzersiz yalnız vücudu geliştirmekle kalmaz, uyku saati geldiğinde uyumayan ve huysuzluk eden bebekler için de çok etkili bir yöntemdir.

2-6 ay bebek egzersizleri

2-6 aylık bebeği sırt üstü yatırıp, elleriyle başparmağınızı tutmasını sağlayın. Kendi parmaklarınızı da onun bileklerini kavrayacak şekilde tutun ve bebeğin kollarını önce sağ sonra sol kol olmak üzere tek tek, yavaş yavaş geriye, yukarı kaldırın. Kollar karşılıklı uyum içinde olmazsa, bu hareket biraz zorlayıcı olabilir.

Bebeği yüzükoyun yatırıp baş kısmı size dönük ve başparmağınız bebeğin avucunun içinde olacak şekilde bileklerinden kavrayın. Yavaş yavaş, çok az olmak üzere ilk kaldırışı yapın.

Bebeklerin uzun süren ağlama krizlerine ‘kolik’ adı verilir. Kolik bir hastalık veya tanı değil, sağlıklı bebeklerdeki şiddetli ve uzun süreli ağlama problemi için kullanılan bir terimdir. Nedeni henüz bilinmemekle beraber; sindirim sisteminin tam olgunlaşmamış olması, artmış bağırsak gazı, bebeğin günlük rutinindeki değişiklikler gibi etkenlerle ilişkili olabileceği düşünülmektedir.

Her 5 bebekten 1’inde görülen kolik aniden başlayabilir ve belirgin bir çözümü yoktur. Kolik bebek için gaz sancısı, daha zorlu bir süreç olarak karşımıza çıkar.

Bebek 2-3 haftalık olduğunda başlar, 4.-6. haftalar arasında en yoğun döneme ulaşır, çoğunlukla da 3 ayda sona erer. Kolik durumunun en önemli belirtisi, uzun süren ağlama nöbetleridir. Bunun dışında kolik belirtileri arasında;

Ağrılı yüz ifadesi,

Yüzde kızarma,

Elleri yumruk yapma ve sırtı geriye atma,

Şiş ve gergin karın,

Gaz çıkarma gibi durumlar bulunabilir.

Bebeğin her gün belirli saatlerde ağlama nöbetlerine tutulması, kolik belirtisi olabilir. Yine de bebeği doktora götürmek ve başka bir sorun olmadığından emin olmak için onu muayene ettirmek gereklidir. Bebeklerde fıtık, bağırsak düğümlenmesi, orta kulak iltihabı, idrar yolu enfeksiyonu gibi problemler de çok ağlamaya yol açar ve bu tip durumlarda bebeğin kolik sorunu olduğu sanılabilir. Bunun için sık ağlama nöbetlerinde doktor kontrolü gerekebilir.

Heyecanla beklediğiniz bebeğinize kavuştunuz. Peki, şimdi ne olacak? Endişelenmenize hiç gerek yok. Çoğu yeni anne, bebek bakımı hakkında hiçbir şey bilmediğini düşünür ve panikler. Fakat sakin olmalısınız. Bu dönemde birlikte ne kadar ten teması yaparsanız o kadar iyi.

Elbette birbirinize alışmak biraz zaman alacak. Kendinize güvenin ve “Bu bebeği ben büyüteceğim’’ deyin.  Bu dönemde bebek bakımı hakkında merak ettiklerinizi yazılarımda bulabilirsiniz.

Hayatınızda daha önce hiçbir bebeği beslememiş, altını temizlememiş, yıkamamış olabilirsiniz. O size ne yapmanız gerektiğini sözleriyle değil, tepkileriyle gösterecek. Bu süreçte bebeğinizi iyi tanımalı, davranışlarının ne anlama geldiğini iyi anlamalısınız. Tabii ki bu zaman ile olacak bir şeydir. Önemli olan, sizin lohusalık sürecini sağlıklı geçirmeniz ve çevrenizden küçük de olsa yardım talep etmenizdir.

Bebek bezi değiştirmek

Yeni doğan bebeklerin bağırsak hareketleri olgunlaşmaya başladığı için daha sık olmaktadır. Bu da sizin maalesef sürekli bez değiştireceğiniz anlamına gelir.  Burada önemli noktalardan biri bezin dokusudur. Seçeceğiniz bez bebeğinizi akşam uzun saatler uyurken rahatsız etmemeli ve hassas cildine pişik yapmamalıdır. Bunun için pamuklu bezleri seçmeye özen göstermelisiniz.

İkince en önemli noktalardan biri ise bez değişiminde hızlanmanızdır. Aslında bez değişimi hem bebeğiniz hem de sizin için çok güzel bir yakınlaşma noktasıdır. Göz göze gelip ona şefkatle dokunduğunuz zamanlardır. Ve genelde bebeğinizin uyanık olduğu zamanlardır bez değişimi zamanları. Burada yapmanız gereken, size en kolay gelen yöntemi deneyerek bulmanızdır. Eğer bebeğiniz elinde oyuncağı kavrama dönemindeyse oyuncakla oyalanırken bezi rahatlıkla değiştirebilirsiniz.

Yeni doğan bebeğe banyo yaptırmak

Birçok yeni annenin en tedirgin anı bebeğine ilk banyo yaptıracağı zamandır. Bebekle ilk banyo her zaman bir anne için stresli ve heyecanlı olmuştur. Bebeğinin ilk banyosu doğumundan kısa bir süre sonra bir hemşire tarafından yapılmış olabilir. Onu ilk defa doktor ya da hemşire yardımı olmadan yıkayacağınız zaman hem bebeği tutup hem de yıkamaya çalışmak biraz sinir bozucu bir deneyim olabilir. İşinizi kolaylaştırmak için birkaç öneriyi sizler için yazıyorum.

Yeni doğanlar için banyo, bebeğin uyumadan önce gevşemesi ve rahatlaması için mükemmel bir yoldur. Birçok yeni doğan, ılık bir banyoda bulunma hissine bayılır. Bir kısmının ise banyoya alışması biraz zaman alabilir. Hatta ılık bir banyodan sonra üşürlerse irkilebilirler. Yeni doğanları havlunun içinde sıcak tutmaya dikkat etmelisiniz. Banyodan sonra hafif bir masaj yapılabilir. Bebeğinize masaj yapmak, onunla aranızda harika bir bağ kurar. Günlük masaj, onun beyin gelişimine ve sağlığına yararlıdır.

Anne babaların korkulu rüyasıdır gaz problemi… Bebeğinize ne yaparsanız yapın, hangi gaz damlasını verirseniz verin bir türlü çıkmaz bazen o gaz. Bebek masajının en etkili tekniklerinden biri de gaz masajı ve kolik sancılarını en aza indiren bu masaj tekniğidir.

Bebeğinizin her gün gazı olduğunu ve çıkaramadığını görmek biz anneleri çok üzüyor. İşte bu bebek masajı tekniği tam bebeğinize göre. Öncelikle işe karın bölgesine masaj yaparak başlamalısınız.

Masajı uygularken…

Masajda bebeğin sakinlik durumu çok önemlidir, bebeğin keyifli olması ve çok tok olmaması gerekir. Bebeğinizin masaj yaptırmak isteyeceği bir zaman dilimi belirlemelisiniz. Örneğin sabah uykusundan kalktığı zaman en ideal zamanlardan birisidir. Bebeğinizi sırt üstü gelecek şekilde düz bir zemine yatırarak…

-Hangi elinizi kullanıyorsanız o el ile göbek deliğinin bir parmak üzerinden işaret ve orta parmağınızla saat yönünde daireler çizerek başlayabilirsiniz.

-Daha sonra saat yönünde daireleri tam saat başlarında parmağınızı o yönde durdurarak devam edin.

-Yani göbek deliğinden başladınız, saat 9’da durun, ovmaya devam edin. Saat 12’ de durun. Devam edin saat 15’te durun, derken bir tam günü bitirin.

- Bu masajı gazının çok olduğu dönemde her gün tekrarlayabilirsiniz.

Bebeğinize masaj ile enerji verin

Bağışıklık sistemini güçlendirmek için bebeğinize dokunmanın gücü ile yapacağınız doğru teknikteki masaj sayesinde bebeğinizin rahatlamasına yardımcı olabilirsiniz. Bebekler daha anne karnında masaj ile buluşurlar. Evet bu bir gerçek, şaşırmayın.

Tüm hamile anneler istemsizce elini karnına götürür ve dairesel hareketler yapar. Bu hareketler bebeğiniz ile sizin ilk buluşmanızdır aslında. Bebekler bu hareketlere, sizin enerjinize ve sıcaklığınıza daha anne karnında alışır. Doğumdan sonraki süreçte haliyle sizden masaj beklerler aslında.

Bebeğinize düzenli olarak yaptığınız dairesel hareketler, bebeğinizin sağlıklı gelişimine yardımcı olacaktır. En özeli ise onunla olan bağınızın kuvvetlenmesine ‘masaj mucizesi’ olanak sağlayacaktır.

Bebeğinize masaj yaparken karnının tok olduğuna, gaz sancısının olmadığına, keyfinin yerinde olduğuna emin olun. Eğer bunlardan herhangi biri olursa bebeğiniz masajı reddecektir.

Masaja başlayacağınız yer ve saat de bebeğiniz için çok çok önemli. Havasız ve karanlık bir odada kim masaj ister ki? Önemli olan bebeğinizi rahatlatmak… Bunun için bebeğinize güzel, temiz, loş bir ortam hazırlayarak bebek masajının ilk prensibini uygulamış olursunuz.

Bebeğimin bağışıklığını nasıl güçlendiririm?

Masajın bağışıklık ve sindirim sistemine olan pozitif yanıtları sayesinde bebeğinize en güzel şeyi yapıyorsunuz aslında.

Örneğin; bebeklerde balgamı en aza indirecek bir öneri de bebeğinizin sırtına yaptığınız dairesel hareketlerdir. Bebeğiniz de siz de hırıltı ve balgamdan şikayetçiyseniz bu teknik tam size göre.

-Bebeğinizi yumuşak bir zemine ya da dizinizin üzerine yüz üstü duracak şekilde yatırın.

Biliyorsunuz evde olduğumuz bu günlerde hepimiz sıkıldık. Bebeklerimiz ile yaptığımız aktiviteler kısıtlandı. Sürekli yaptığımız şeyler ise bebeklerimize tatmin edici gelmedi. Ama işin aslı, uzmanların da söylediği gibi bebekleriniz ile ev ortamında ne kadar vakit geçirirseniz, gelişimi için o kadar önemli. Özellikle çocuk gelişiminin 0-1 yaş dönemi çok önemlidir. Hayatının ilk yılıdır, öğrendiği, pekiştirdiği, geliştirdiği her şey ona altın değerindedir.

Yeni doğmuş bir bebek, kendisine dair hiçbir şey bilmez ve yaşamını devam ettirebilmesi için tamamen çevresine ve reflekslerine bağımlıdır. Bilindiği üzere bebeklerin ilk 1 yılı gelişimi açısından çok önemlidir. Bebek masajının eşsiz faydalarıyla bebeğinizin duyularına katkı sağlayabilir, ona vücudunu keşfetmesi için olanak tanıyabilirsiniz. Son zamanlarda çocuklardaki duyusal uyarılmanın önemi, uyarılma eksikliğinin gelişimi engelleyebileceği, çocuğun zihinsel, fiziksel ve duyusal gelişiminin bebeklikten itibaren desteklenmesi gerektiğini söylemiştir.

Ebeveyn olarak bizlerin de bebeğimizin bu gelişimine katkı sağlamamız için köşemde bazı uygulamalara yer vermek istedim.

Bebeklerimizin kişisel bakımlarında ve gelişimlerinde bebek masajı ne kadar önemliyse, oyun ve aktivite de o kadar önemlidir. Bebeğinizin sakin, karnı tok ve çok yorgun olmadığı bir saat diliminde anlatacağım aktiviteleri yaptırabilirsiniz.

1- Emeklemek için oyuncağa uzan aktivitesi

Pek çok bebek bilinenin aksine siz destek vermedikçe emekleme eylemini gerçekleştirmez. Bu da demek oluyor ki anne olarak bizlerin üzerine düşen çok fazla şey var.