Günümüzün baÅŸ belası, Mobbing! 

Mobbing nedir?  
Bir iş yeri veya iş ortamında çalışana karşı aynı iş yerindeki bir veya birden çok kişi tarafından yansıtılan psikolojik taciz, şiddet, düşmanca tutum ve ötekileştirme benzeri davranışlardır diyebiliriz. 
* 
İşçinin azarlanması, sebepsiz yere yazılı savunma istenmesi, beceriksizlikle suçlanması, işçinin kendine ve arkadaşlarına karşı küçük düşürülmesi gibi davranışlar mobbingdir. 
İş yerinde istenmeyen kişilere karşı yıldırma, bezdirme, iş yerinden soğutma, yalnızlaştırma, yok sayma gibi davranış ve fiillerle, işçinin kendisi istiyormuş gibi istifa etmesini sağlamak amacı da taşıyabilir. 
Bu davranışlar kişi veya kişilere yönelik olarak ‘süreklilik’ arz eder. 
Bu kasıtlı ya da kötü niyetli davranışlar çalışanı psikososyal olarak yıprattığı gibi değersiz hale getirerek motivasyonunu da bozar. 
* 
Kavram olarak mobbing yeni olmasına rağmen İş Kanunu, Borçlar Kanunu ve Ceza Kanunlarında konunun karşılıkları bulunmaktadır. 

ÇALIŞANLARI BEZDİRİYOR MU? 

Mobbingi Türk Dil Kurumu ‘bezdiri’ olarak tanımlamıştır. 
* 
Çeşitli uygulamaları var. 
Ast, üst ilişkisiyle çalışılan düzende yukarıdan aşağıya veya aşağıdan yukarıya doğru gerçekleşebilir. 
Müdür, amir, şef, ustabaşı, kaptan vb. gibi üst pozisyonlarda bulunanların görevinin yetki gücüyle ‘alttakiler’e kötü davranması en sık karşılaşılandır. 
* 
Hiyerarşik olarak eşit ve denk statüde bulunanların rekabeti de mobbing oluşturduğu gibi ‘alttakiler’ de ‘üstekiler’e ters mobbing yapabilir. 
Üstekiler’in yani amirlerin talimatları yerine getirilmez, haklarında asılsız söylentiler çıkarılır. Üsttekilerin daha üst yönetime başarısız gösterilme çabası da olabilir. 
* 
Bir kurumda mobbing varsa,  saldırıya uğrayana; mağdur,  eylemi uygulayana saldırgan ve zorba, görüp, şahit olmasına rağmen ses çıkartmayana da izleyici denir.  

MOBBING UYGULAMALARI 

Maalesef iş dünyasında sıkça meydana gelen bu durumda zorbalar, mağdurun özgüvenini ve çalışma isteğini yıpratırlar. Kişinin; 
Yaptığı işin devamlı eleştirilmesi, azarlanması, özel yaşamının eleştirilmesi, sözlü ve yazılı tehdit edilmesi, telefonla rahatsız edilmesi, sözlerinin devamlı kesilmesi, yüzüne karşı yüksek sesle konuşulması, kendisini göstermesi ve ifade etmesinin kısıtlanması veya engellenmesi, ima, mimik, bakış, tavır ve jest yoluyla ilişkilerin reddedilmesi, sosyal ilişkilerinin engellemesi, orada yokmuş gibi davranılması, iğer kişilerin onunla konuşmaması, izole edilmesi, çalışma ortamının, çalışma arkadaşlarından ayrı tutulması, arkasından kötü konuşularak kişinin itibarının zedelenmesi, kişisel bütünlüğün bozulması, siyasi, dini ve sosyal görüşleri sebebiyle dışlanması, gülünç durumlara düşürülüp dalga geçilmesi, özel yaşamı, bir kusuru veya fiziksel özelliğiyle alay edilmesi, yürüyüş tarzı, sesi, hareketlerinin taklit edilmesi, akıl hastası gibi davranılması, alçaltıcı isimler, lakaplarla hitap edilmesi, cinsel imalarda bulunulması, milliyeti veya bölgesiyle alay edilmesi, kararlarının sürekli sorgulaması, mesleki konuma saldırılması, başarısının engellemesi, maddi kayba uğratılması, işteki konumunun devamlı değiştirilmesi, özgüvenini kırıcı işler yükletilmesi, kapasitesinin altında işler verilmesi, asli işi olmayan görevler verilmesi, verilen işlerin geri alınması, yerine iş verilmemesi, yapması için anlamsız işler verilmesi, işten çıkarmaya zorlamak, tatil, bayram ve özel günlerde sürekli nöbete ve vardiyaya verilmesi, doğrudan veya dolaylı cinsel tacizde bulunmak, fiziksel olarak ağır işler yapmaya zorlanması, fiziksel şiddet tehditleri yapılması, fiziksel zarar verilmesi. 

İŞVEREN ÇALIŞANI KORUMALI 

İşveren işçisini bedenen, ruhen ve sosyal yönden korumalı, ırk, din, dil ve cinsiyet açısından da eşit davranmalı, ayırımcılık yapmamalıdır. 
* 
Mobbing sadece iş dünyasında değil spor ve sanat dünyasında da karşımıza çıkar.  
Ülkemizde de, dünyada da yaygın durumdadır. 
* 
İş sağlığı açısından kişiyi ruhsal ve bedensel çöküntüye uğratarak kendine zarar vermesine yol açar. 
Ceza kanunu mobbingi, kasten yaralama suçu olarak değerlendirir. İnsan onuruyla bağdaşmayan ve bedensel veya ruhsal yönden acı çekmesine, aşağılanmasına yol açacak davranışlar ve eziyet suçu olarak görür.  
Cinsel saldırı, cinsel taciz, hakaret, cebir ve şiddet, kişilerin huzur ve sükununu bozma suçları gibi durumlar mobbing davranışları arasında sıklıkla yer alır. 

MOBBING İSPATLANIR MI? 

Kişi, mobbinge uğradığına dair emareleri sunması gerekir. 
Tanık beyanları, sağlık raporları, bilirkişi raporu, kamera kayıtları ve diğer tüm deliller birlikte değerlendirilir. Davalı kurum mobbingin gerçekleşmediğini ispat etmelidir.  
Aslında mobbing ispat edilebilir bir durumdur. 
* 
Kötü davranışların mobbing sayılabilmesi için söz konusu davranışların sürekliliği olmalı, ayda birkaç kez tekrarlanmalı ve 6 aydan daha uzun sürede devam etmeli. Sağlığa etkileri ise iki, üç yıl sonra bile devam edebilir.  
* 
Mobbing mağduru işçi durumu işverene bildirmesine rağmen işveren herhangi bir önlem almıyorsa, iş sürdürülemez bir hale geliyorsa çalışan iş sözleşmesini iş kanununa göre haklı nedenle feshedebilir. Bu yola başvurmadan önce mutlaka kanıtlarını derlemeli, konunun uzmanı bir avukata danışmalıdır.