Norovirüs her yerde karşınıza çıkabilir

Biz adını yeni yeni duyuyoruz ama salgın hastalığın etkeni olan Norovirüs aslında önceden bilinen ve tanınan bir virüs. Sadece ismi farklıydı, "Norwalk like virüs" deniyordu. Virüs insanlarda, sindirim sistemini (mide ve bağırsaklar) etkileyen, bulantı, kusma, ishal ateş ve baş ağrısı şikayetlerine yol açan bir enfeksiyon hastalığına sebep oluyor.

Memorial Hastanesi Enfeksiyon Hastalıkları ve Klinik Mikrobiyoloji Laboratuvarlar Koordinatörü Doç. Dr. Kenan Keskin’in verdiği bilgiye göre, dünyanın farklı ülkeleri ve bölgelerinde bu etkenle olduğu kanıtlanmış, kayıtlara geçmiş pek çok salgın bildirilmiş. Bu salgınların büyük kısmı lüks restoranlar, oteller ve eğlence yerlerinde meydana gelmiş. Hatta yüksek fiyatlarla hizmet veren bir tur gemisinin yolcuları arasında da bu etkenle bir salgın meydana geldiği yolunda haberler basında yer aldı.

RİSK GRUBUNDA ŞİDDETLİ SEYREDİYOR

Norovirüsü alanlarda 24-48 saat sonra şiddetli bulantı, kusma, ishal, kimi zaman baş ağrısı ve ateş gibi belirtiler meydana geliyor. Hastalık 2-3 gün içerisinde kendiliğinden geçiyor. Fakat özellikle küçük çocuklarda, yaşlılarda, düşkünlerde ve vücut direncinin düşük olduğu kalp, akciğer, şeker, kronik böbrek hastalıkları bulunanlarda şiddetli seyrediyor.

Hastalık sağlıklı bireylerde özel bir tedavi gerektirmiyor. Kaybedilen sıvı ve tuzun ağız yoluyla alınmasıyla kendiliğinde iyileşme oluyor. Ancak yukarıda belirtilen, hastalığı ağır seyredenlerde hastanede yatarak destek tedavisi uygulanması gerekebiliyor.

AĞIZ YOLUYLA GİRİYOR

Hastalık, sağlıklı insanlara, etkenin ağız yoluyla alınmasıyla bulaşıyor. Daha çok gıda hazırlayıcıları ve sunucularından (restoran, cafe, tabldot yemekhanesi, otel, hastane mutfak ve yemekhanelerinde çalışanlar) yayılıyor. Kişilerin gıdaya bulaştırdığı virüs, bunları tüketenlere geçiyor. Hastalarla direkt temas da bulaşma nedeni.

Deniz ürünleri tüketimiyle virüs arasında bağlantı var. Etken virüs soğukta canlılığını koruduğundan, dondurulmuş besinlerden kaynaklanan salgınlar da biliniyor. Bir gıda maddesine Norovirüs karıştığı biliniyorsa bunun tüketilmemesi ve imha edilmesi önem taşıyor. Ayrıca lağım suları ile kirlenme ihtimali olan çiğ sebze ve salata melzemelerinin çok iyi yıkanması ve bunlardan arta kalan çöplerin ortada bırakılmayıp, hemen çöpe atılması gerekiyor.

Çok az miktarda virüs alınması, hastalık oluşumu için yeterli olduğu için hastalık, hızla yayılma ve salgın oluşturma eğilimi gösteriyor.

Elinizi yıkamadan sofraya oturmayın

Hastalıktan korunmada en etkili yol yemek yemeden önce ve sonra el yıkamak. Özellikle gıda hazırlayan ve sunanların tuvaletten çıktıklarında mutlaka ellerini yıkamaları, sık sık banyo yapmaları, kısacası kişisel hijyen kurallarına uymaları büyük önem taşıyor. Hastaların kullandığı çamaşır, masa örtüsü ve benzeri tekstil ürünlerinin ise yüksek sıcaklıkta yıkanması gerekiyor. Bundan başka hasta olanların uygun süre (Norovirüs enfeksiyonu tanısı konulan gıda hazırlayıcı ve sunucularında iki hafta) işlerine ara vermeleri, diğer bireylerin ise hastalık süresince evde dinlenmeleri gerekir.

Bir kişi bu hastalığa birden çok kez yakalanabilir. Çünkü virüsün farklı antijen yapısına sahip tipleri bulunuyor. Bunlardan birisiyle hastalanan kişilerde, o tipe karşı oluşan antikorlar, diğer tiplere karşı koruyuculuk sağlamıyor. Virüsün koruyucu aşısı bulunmuyor.

Türkiye’de 1998’den beri var

Sağlık Bakanlığı Müsteşar Yardımcısı Turan Buzgan, Aksaray’daki salgından sonra yaptığı açıklamada, suyun mutlaka kaynatıldıktan sonra içilmesi uyarısında bulundu. Buzgan, "Norovirüs, diğer virüs ya da bakterilerden farklı olarak klora karşı dayanıklı. Dolayısıyla klorla onu sistemden uzaklaştırmak ya da yok etmek çok zor" dedi. Buzgan, 1998’den beri bilinen ancak ilk kez salgın yapan virüsün havlu, masa ve sandalye gibi ortak kullanılan birçok eşyada canlı kalması nedeniyle insandan insana kolay geçebildiğini de vurguladı.

Turizm ödülleri

İstanbul Turizm Ödülleri sahiplerini buldu. Fotoğrafçı Ara Güler özel ödül, TÜRSAB Başkanı Başaran Ulusoy onur ödülü, işadamı Serdar Bilgili yaratıcı proje ödülünü kazanırken Hıdırellez Şenlikleri nedeniyle Kasım Zoto’ya ve İstanbul’daki Tarihi Yarımada’da düzenlediği yürüyüş turları nedeniyle Fest Travel’den Faruk Pekin’e etkinlik ödülleri verildi.