Jean’de yeni trend: İyi pamuk

Artık “ekoloji” sözcüğü her alanda karşımıza çıkıyor. Jean’le ilgili mesela, şu an dünyada en çok üzerinde durulan konu sürdürülebilir olup olmadığı.
Bu sürdürülebilirlik tanımı jean kumaşının pamuğundan başlıyor.
Pamuk, küresel tarımın can damarlarından biri.
Dünyadaki 35 milyon hektar ekilebilir arazinin yüzde 2.5’unda, 80 farklı ülkede yılda 300 milyon insana istihdam sağlıyor. Milyonlarca insan için geçim kaynağı olan beyaz altının küresel ekonomiye katma değeri gözardı edilemez.
Ne yazık ki diğer birçok sektörde olduğu gibi, pamuk ekiminde de birçok farklı sosyal ve çevresel sebebin etkisiyle sürdürülebilirlik sağlamakta güçlük çekiliyor.
Kontrolsüz yapılan pamuk üretiminin insanlık ve çevre üzerinde ciddi etkileri olmasını engellemek için, daha üretimin erken evrelerindeyken kontrol altına alınması gerekiyor.
Verimsiz sulama teknikleri, kötü yetiştirme uygulamaları, ilaçların ve gübrelerin yanlış kullanımı üretim kalitesini düşürüyor. Temiz su, toprak verimliliği, insan sağlığı ve biyolojik çeşitliliğin varlığı tehdit ediliyor. Düşen üretim kalitesi hasat kaybına yol açabileceği için ekonomik anlamda da olumsuz etkiyle sonuçlanabiliyor.
Tam da bu noktada, dünyada “better cotton” (iyi pamuk) diye bir şey çıktı.

MARKALAR VİCDAN TEMİZLİYOR

Sektörün geleceğini garanti altına almak için 2005’te “Better Cotton Initiative” (BCI) adlı ısveç kökenli ticari amaç gütmeyen bir konsey kuruldu.
Konsey, pamuk tedarik zinciri ve ilgili paydaşlarla işbirliği yaparak küresel pamuk üretimini çevresel, sosyal ve ekonomik anlamda sürdürülebilir kılmayı ve uzun vadede bu üretim kalitesinin tüm dünyaya yayılmasını sağlamayı ilke edindi.
Levi’s, H&M, Adidas, Nike ve Ikea gibi markaların sponsorluk vermek istemeleri bu süreci daha da hızlandırıp konseyin tanınırlığını artırdı.
Aslında onlarınki bir vicdan temizliği. Diyorlar ki: “Tedarik zincirim o kadar kötü ki ben ne yaparsam yapayım tüketicim artık affetmiyor. Tedarik zincirimi adam etmem lazım.”
İletişim artık o kadar hızlı ki çocuk işçi çalıştırıldığında dünya ertesi gün öğreniyor mesela.
“Better cotton” uygulamasına başlangıç aşamasında BCI dört pilot bölge seçti (Brezilya, Hindistan, Pakistan ile Batı ve Orta Afrika) ve bölgelere yeni ekim şekli hakkında eğitimler verdi. Çin’de “better cotton” sistemi başlatmak için girişimlerde bulundu. Bazı bağımsız kuruluşlar da Orta Asya (Tacikistan), Güney ve Doğu Afrika, Türkiye ve ABD’de “better cotton” üretimi için kolları sıvadı.

LOKAL KONSEY ŞART

BCI, gerekli koordinasyonun sağlanması için ülkelerdeki üretimi yakın takibe alacak bir konseyin de lokal olarak kurulmuş olmasını istiyor. Henüz Türkiye’de bu bağlamda bir oluşum yok.
Jean kumaşı dendiğinde ülkemizde ve dünyada ilk akla gelen markalardan Ortaanadolu, mayısta Cenevre’ye giderek bu konuda girişimde bulundu.
Ama bu işin altından Ortaanadolu tek başına kalkamaz. Türkiye Pamuk Konseyi de işin içinde olmalı, devlet de, özel sektör de.
Dünya markaları bu konuda konsorsiyuma gittiler, çünkü biliyorlar ki bu işi düzeltmezlerse 20-30 yıl sonra pamuk kalmayacak.
Bütün mesele işimizi dünyaya saygılı bir şekilde nasıl halledebiliriz... Sadece pamukta değil, her şeyde.