Hadi Uluengin: Yeni nikah

Hadi ULUENGİN

Önce 350 dendi sonra iskonto yapılarak 280'e indirildi ama ne değişir ki, her halükarda rakamı desturla telaffuz etmek gerekiyor:

Breh, breh, breh, tam iki yüz seksen milyar dolar !

Dikkatinizi çekerim, ondalıklar hanesinde dokuz tane sıfır var.

Ve, para enflasyon lirasından değil halis Amerikan mangırı cinsinden...

Düşünürken bile insanın nutku tutuluyor !

Evet, dünkü gazetelerde de okudunuz, yukarıdaki meblağ internet ejderhası ‘American Online’ (AOL) ile medya devi ‘Time Warner’in önceki gün nikahlanması ertesinde ortaya çıkan yeni çiftin mali portresine tekabül ediyor.

Biri şu kadar çeyiz getirmiş, diğeri şu kadar drahoma ödemiş ve bu izdivaç uluslarası petrol kumpanyalarıyla, muazzam uçak firmalarının birleşmesini bile sollayarak dünya borsa tarihinin en büyük şirket evliliğini oluşturmuş.

Eh, Allah bahtiyar etsin ve aynı yastıkta ihtiyarlatsın...

* * *

HENÜZ kırk bir yaşındaki ‘AOL’ patronu Steve Case'nin işe pizza satarak sıfırdan başlamış bir ‘genç kurt’ olmasını ve öteki ortaklardan Ted Turner'ın ‘poligam’ evliliği redderek canım karısı Jane Fonda'yı boşamasını bir kenara bırakırsak, ABD'de gerçekleşen ve bütün dünyayı etkileyecek olan bu şirket birleşmesi ekonomik, sosyolojik ve etik sorunları da beraberinde getiriyor.

İlkinden başlayalım, Seattle fiyaskosuna rağmen küreselleşme sürmektedir!

İster Çin'de, ister Maçin'de yaşayalım, internet kodunu tuşladığımızda bilgisayara ‘AOL’ dağıtıcısı, televizyon aparatını zapladığınızda ekrana ‘CNN’ kanalı, sinemaya gittiğimizde de beyaz perdeye ‘Warner’ yazısı gelmektedir.

Bunların birleşmesi ise hem sanal alemde daha hızlı iletişim sağlamak için telefon hatlarından tv kablo sistemlerine doğru yoğun kayış olacağından ileri teknoloji branşlarına ivme kazandıracaktır; hem de bigudili ev kadınlarının pembe dizilerinden ‘teenager’ çocukların ‘top’ cd'lerine kadar sonsuz geniş bir alana hükmeden devasa firma başka iktisadi parametreler yaratacaktır.

Yukarıdaki sektörün katlanarak gelişeceği göz önüne alınırsa da, tüm bunların inanılmaz mali hacimlerle ölçüleceğini söylemek yanlış olmayacaktır.

* * *

DİYELİM ki, yukarıdaki ekonomik gelişmeyi nesnel bir vakıa olarak saptadık ve küreselleşmenin karşılıklı bağımlılık içeren çok girift bir yapı arzettiğini bildiğimizden ‘AOL - Time - Warner’in yankee kimliğini ikinci plana attık...

Peki, aynı hoşgörüyü sosyolojik açıdan da tekrarlayabilir miyiz ?

Bana kalırsa hayır !

Çünkü, özel bir ABD karşıtlığım yok ve ‘liberal’ kategoride addediliyorum ama, doğrusu böylesine bir ‘Amerikan sargısı’ beni fazlasıyla rahatsız ediyor.

Hele hele, yeni firmanın insani hal ve oluş tarzından zevk ve düşünce sistematiğine kadar uzanan bütün modern toplumsal altyapıyı denetleyebilir bir konum kazanması, bu rahatsızlığı sosyolojik bağlamda kaygıya dönüştürüyor.

Burada, son tahlilde Birleşik Devletler'in hayat biçimi ve değerler manzumesiyle özdeşleşecek bir tek boyutluluk tehlikesi beliriyor.

Daha önemlisi, bilişim; artı televizyon; artı yazılı basın, dev şirketin muazzam geniş bir medyayı kapsaması aynı tehlikeye bir de etik veçhe katıyor.

Tekelleşen enformasyonun ‘üniformasyon’a dönüşmeyeceğinin hiç bir garantisi olmadığı gibi, ‘AOL’in ‘Time Warner’le nikahlanması, sonsuz ifade özgürlüğüne forum olarak sunulan internetin de sınırını çiziyor.

Ve bütün bunlar, küreselleşmeye ne ahmak taraftar, ne de yeminli düşman olmadan, yaşadığımız muazzam çetrefil dünyada her olguyu ayrı ayrı ve kılı kırk yararak düşünmemiz gerektiğini ortaya koyuyor.

‘AOL’ ve ‘Time Warner’ tarihin en büyük borsa evliliğini yapmışlar, eh Allah onları mesud etsin ama benim nikah çiçeği yollamak niyetim yok...