Çocuklar ne zaman vitamin ve mineral kullanabilir?

Peki, çocuklar ne zaman vitamin ve mineral takviyeleri kullanabilir?

Sağlıklı büyümede beslenmenin yeri ve önemi

Çocuklar 1 yaşından ergenliğe kadar her yıl, tipik olarak 5 ila 7 cm daha uzar. Ağırlık olarak ise 5 kilo daha ortalama yıllık ağırlaşır. Bu süre zarfında çocuklar besin alımlarını büyüme hızlarına göre kendiliğinden değiştirirler; hızlı büyüme dönemlerinde fazla yiyecek isterken yavaş büyüme dönemlerde daha az yiyecek talep ederler. Bazen çok iştahlıyken, bazen de yemeğe hiç ilgi göstermedikleri dönemler olur. Genelde bu dönemde yapılacak yanlış uygulamalar büyüme ve gelişmeyi olumsuz etkiler. Bu nedenle çocuğumuz gelişim süresince devamlı veya aralıklı olarak kontrollerden geçirilmeli ve ihtiyacı olan vitamin ve mineraller desteklenmelidir.

Çocukluk döneminde istikrarlı bir şekilde devam eden büyüme, tüm vitamin ve mineral ihtiyacının giderek artması anlamına gelir. Ne yazık ki, çocukların diyetlerinin besinsel nitelikleri ve zenginliği her zaman tutarlı ve dengeli değildir. Bu genel olarak tüm çocuklar için risk oluşturmaktadır. Özellikle birkaç temel besin maddesi söz konusu olduğunda özellikle kritiktir ve dikkatli olunmalıdır.

Çocuklarda büyüme ve gelişme için hangi vitaminler gerekli?

Çocukların sağlıklı bir şekilde büyüyüp, gelişebilmesi için bazı vitamin ve mineraller hakkında kısaca bilgi vermek gerekirse şöyle sıralayabiliriz;

Demir

Demir eksikliği anemisi, büyüyen çocuklar arasında en yaygın görülen besin eksikliğidir. Büyüme için gerekli yüksek demir ihtiyacı tipik olarak düşük demir alımı ile birleştiğinde, birçok çocukta yetersiz demir seviyeleri oluşur. Demir eksikliğinin çocukların davranışları üzerinde iyi bilinen ve yaygın olumsuz etkileri vardır. Demir vücutta oksijen taşınması ve hücrelerde enerji üretimi için önemlidir.

Demir eksikliği sadece bir enerji krizine neden olmaz.  Aynı zamanda ruh halini, dikkat süresini ve öğrenme yeteneğini doğrudan etkiler. Demir eksikliğini önlemek için çocuklar günde 10 mg demir almalıdır. Özellikle mikroenkapsüle demir formları tadı güzel olup, çocukların tat konusundaki sorunlarını çözmektedir.

Kalsiyum

Kalsiyum vücutta en bol bulunan mineraldir. Ergenlikten önce çocuklar kalsiyum biriktirirler. Daha sonra ergenlik dönemindeki büyüme hamlesine başladıklarında ve kalsiyum alımları hızlı büyümenin taleplerini karşılayamadığında, bu önceki stoklarından harcarlar. Çocuklukta kemikler ne kadar yoğun büyürse ve kalsiyumla dolgunsa büyüme devam edip gençlik dönemindeki gelişimi iyi destekleyebilir ve daha sonraki yaşamın kaçınılmaz kemik kayıplarına karşı koyabilirler. Eğer iyi kalsiyum desteği olmazsa eksik kalan depolardan dolayı çocuklarda ve erşkinlik döneminde  osteomalazi ve osteoporoz olarak karşımıza çıkmaktadır.

Magnezyum

Yapılan araştırmalarda; hiperaktif çocuklar arasında magnezyum da dahil olmak üzere çeşitli minerallerin daha düşük seviyelerde olduğunu bulunmuştur. Diğer taraftan magnezyum eksikliğinin dikkat eksikliği ve hiperaktivite bozukluğu olan çocuklar arasında çok daha sık meydana geldiği saptanmıştır. Ayrıca; DEHB'li çocuklara bir magnezyum takviyesi verildiğinde hiperaktivitede bir azalma olurken, magnezyum takviyesi almayan DEHB'li çocuklar hiperaktivite davranışında bir değişiklik saptanmamıştır.

Çinko

Magnezyumda olduğu gibi araştırmacılar ayrıca hiperaktif ve DEHB'li çocuklar arasında daha düşük çinko seviyeleri bulmuşlar ve çinko eksikliğinin DEHB gelişiminde rol oynayabileceğini öne sürmüşlerdir. Sonuç olarak, bu araştırmacılardan bazıları tarafından çinko (ve diğer iz minerallerin) takviyesi önerilmektedir.

C vitamini

C vitamini, bağışıklıktaki rolü ile bilinir. C vitamini eksikliği durumunda bağışıklık yanıtı azalır ve sık enfeksiyon olasılığı artar. C vitamini desteği genelde bağışıklık için önerilmektedir.

A vitamini

A vitamini, sağlıklı epitel dokusunun korunmasında rol oynar ve bu da bakteri veya virüs istilasını önleyerek, enfeksiyonla savaşmaya yardımcı olur. Ayrıca, hayvanlarda ve çocuklarda A vitamini eksikliği ile önemli ölçüde artan kulak enfeksiyonu oranı arasında bir ilişki gözlenmiştir. Başka çalışmalarda da kulak enfeksiyonu olan çocuklar A vitamini, C vitamini ve E vitamini ile takviye edildiğinde enfeksiyonun azaltılmasında yüksek bir yanıt elde edildiği bulunmuştur.

D vitamini

Kemik ve pek çok işlevde görevli D vitamini alımı doğumdan itibaren başlanır. Bu şekilde çocukların hedef boy ve nörolojik gelişimine katkı sağlanır.

Sonuç olarak; besinsel açlık ve vitamin gerekliliği çok karmaşık aynı zamanda da çocuk için hayatidir. Piyasada pek çok gıda takviye ürünleri ve bazı sıvı ürünler bulunmaktadır. İşin püf noktası; çocuğunuzla savaşmadan, onun sevebileceği bir ürün bulmaktır. En iyi seçeneğiniz çoklu vitamin, C vitamini, kalsiyum, kalsiyum (tercihen diğer minerallerle birlikte) fosfalipit ve demir içeren şeklinde içeriğe sahip olup olmadığınıza bakmaktır. Bu süreçte eczacınız ve doktorunuz mutlaka danışmanınız olmalıdır.

Referanslar;

1. Whitney E, Cataldo C, Rolfes S. Understanding Normal and Clinical Nutrition, Fifth Edition (1998) Wadworth Publishing Company, Belmont, California. pp. 641.
2. Whitney E, Cataldo C, Rolfes S. Understanding Normal and Clinical Nutrition, Fifth Edition (1998) Wadworth Publishing Company, Belmont, California. pp. 426, 639
3. Kozielec T, Starobrat-Hermelin B, Kotkowiak L, Psychiatr Pol (1994) 28(3):345-53.
4. Starobrat-Hermelin B, Ann Acad Med Stetin (1998) 44:297-314.
5. Starobrat-Hermelin B, Ann Acad Med Stetin (1998) 44:297-314.
6. Kozielec T, Starobrat-Hermelin B, Kotkowiak L, Psychiatr Pol (1994) 28(3):345-53.
7. Bekaroglu M, et al, J Child Psychol Psychiatry (1996) 37(2):225-7.
8. Kozielec T, Starobrat-Hermelin B, Kotkowiak L, Psychiatr Pol (1994) 28(3):345-53.
9. Arnold LE, Int J Neurosci (1990) 50(1-2):103-7.
10. Whitney E, Cataldo C, Rolfes S, p. 356-63.
11. Hemila H, Med Hypotheses (1999) 52(2):171-8.
12. Whitney E, Cataldo C, Rolfes S, Understanding Normal and Clinical Nutrition, Fifth Edition (1998) West/Wadsworth, Belmont, California, p. 379.
13. Chole RA, Otolaryngol Head Neck Surg (1979) 87(6):837-44.
14. Manning SC, Wright CG, Otolaryngol Head Neck Surg (1992) 107(5):701-6.
15. Ogaro FO, et al, Trop Geogr Med (1993) 45(6):283-6.
16. Karabaev KE,; Antoniv VF, Bekmuradov RU, Vestn Otorinolaringol (1997) (1):5-7.