Mirasçı başına 68 milyar vergi dışı

Buna göre, evli iki çocuklu olan birisi öldüğünde, bıraktığı mirasın değeri 160 milyar lira ise, mirasçılar sadece beyanname verecekler ancak her biri 68 milyar liralık istisnadan yararlandığı için, vergi ödemeyecekler.

Verginin Oranı: Ölüm halinde, mirasçıların ödeyeceği vergi, intikal eden mallardan, ölen kişinin borçları düşüldükten sonra, kalan tutar üzerinden hesaplanacak. Eş ve çocuklar, 68 milyar 093 milyon liralık istisnadan ayrı ayrı yararlanırlar. İstisna tutarı da düştükten sonra, her bir mirasçının vergisi, aşağıdaki tarifeye göre, ayrı ayrı hesaplanır. Evlatlıklar da, 68 milyar 093 milyon liralık istisna tutarından, çocuklar gibi aynen yararlanırlar. Füruğ (yani ölen kişinin çocuğu ya da torunu) bulunmaması halinde, eşe isabet eden miras hissesinin 136 milyar 265 milyon lirası, veraset ve intikal vergisinden müstesna tutulur.

Beyanname Ve Ödeme: Ölüm halinde, mirasçıların ölüm tarihinden itibaren 4 ay içinde ‘‘veraset ilamı’’ alıp, yine bu süre içinde veraset ve intikal vergisi beyannamesi vermeleri gerekiyor. Bu süre; mirasçıların yabancı bir ülkede olmaları yada ölüm yabancı ülkede olmuşsa, dört aydan altı aya çıkıyor. Hem ölenin hem de mirasçıların ayrı ayrı yabancı ülkelerde olduğu durumlarda, beyanname verme süresi sekiz aydır.

Mirasçılar adına, ayrı ayrı tahakkuk eden vergiler, tahakkukundan itibaren üç yılda ve her yıl mayıs ve haziran aylarında olmak üzere, iki eşit taksitte ödeniyor.

Vergi oranlarıyla ilgili bir terslik var, sürüp gidiyor...

2003 yılı başlarında sayın Başbakanın ‘‘vergi oranlarını tatlı tatlı indireceğiz’’ dediğinde, Kurumlar Vergisi mükelleflerinin geçici vergi oranı yüzde 25 idi...

‘‘Tatlı tatlı indirim’’ vaadi ile birlikte ‘‘bu oran herhalde yüzde 20'ye inecek’’ diye düşünürken, 4842 sayılı Kanun'la 24 Nisan 2003 tarihinden itibaren, geçici vergi oranı yüzde 30'a yükseltildi.

Gelir Vergisi mükelleflerinde de, yine aynı yasa ile, o ana kadar yüzde 15 olan geçici vergi oranınında, bırakınız indirimi 5 puanlık bir ‘‘bindirim’’ yapıldı.

2004'de Oranlar Yine Arttı: Bir süre önce, 5035 sayılı yasa ile vergi yasalarında bir dizi değişiklik yapıldı. Bunlardan biri de, ‘‘geçici vergi oranları’’ ile ilgiliydi... Buna göre; Kurumlar Vergisi mükelleflerinin, yüzde 30 olan geçici kurumlar vergisi oranı, 2004 yılı için, yüzde 33'e yükseltildi. (KVK Geçici Md. 32). Ancak, henüz beyannamesi verilmemiş olan 2003/4. dönem kurum geçici vergisinde, oran yüzde 30 olacak.

Şirketten Para Çekişi Kolaylaşmalı: Aslında, geçici vergi oranlarında ‘‘tatlı tatlı indirim’’ denilip de, ‘‘tatlı tatlı bindirim’’ yapılmasıyla ilgili yazacak çok şey var. Ancak, çıplak gözle bakıldığında, herkes anlayacağını zaten net olarak anlıyor. Bu nedenle, o tartışmaya girmiyoruz.

Ortağa kára mahsuben avans verilsin

MEVCUT yasalarımıza göre, bir anonim ya da limited şirket, yıl için de ortaklarına kár dağıtımı yapamıyor ya da kár paylarına mahsuben, borç para veremiyor. Vermesi halinde, olay ‘‘örtülü kazanç dağıtımı’’ olarak nitelendiriliyor ve şirketten cezalı kurumlar vergisi isteniliyor. İşte burada ince bir nokta var. Yeni orana göre, bir anonim ya da limited şirket yüzde 33 geçici vergi ödeyecek. Başka bir anlatımla, şirket her üç ayda bir vergisini peşin peşin ödeyecek. O halde, üç aylık bu kazanç, vergisi ödendikten sonra, ortaklara dağıtılabilmeli ya da ortaklara kár payına mahsuben avans verilebilmeli.

Yükseltilen geçici vergi oranlarıyla, olay bu noktaya gelmiştir. Kaldı ki, üç ayda bir kár dağıtımına ya da kára mahsuben ortağa avans verilmesine olanak sağlanması halinde, Maliye'nin ‘‘kár dağıtımı stopajı’’ nedeniyle de ayrı bir geliri olacak.

Fatura kesme süresi 10 günden 7 güne indi

1 OCAK 2004'ten itibaren, fatura düzenleme süresi, 10 günden 7 güne indirildi. Buna göre, bir malın teslimi ya da hizmetin yapılmasından itibaren, 7 gün içinde mutlaka fatura düzenlenmesi gerekiyor. Bu süre içinde faturanın düzenlenmemesi halinde, fatura hiç düzenlenmemiş sayılacak (VUK Md. 231).

Bu durumda, faturaya yazılması gereken tutarın yüzde 10'u oranında ‘‘özel usulsüzlük cezası’’ kesilecek. Ancak bu şekilde kesilecek olan cezanın tutarı, düzenlenmeyen her bir fatura için 107 milyon liradan aşağı olamayacak.