Sabırlı finansman ve makro kaldıraçlar

Fizik kuralları bize serbest hareket halinde denge ararken büyük bir sıçrama hareketi oluşturmanın mümkün olmadığını, ancak yaylanmanın mümkün olabileceğini söyler.

Yüksek sıçrama kararlı ve giderek yükselen ivmeye sahip olan 2-3 anahtar adım gerektirir.

***

Devlet sadece gerektiğinde pazarı düzeltme iç güdüsüyle hareket ettiğinde, dönüşümü gerçekleştirecek sıçrama gücü oluşturmakta zorlanır.

Birbiri ardına gelen destekler, krediler duyurulur.

Piyasanın kendi sorunlarını bu desteklerle çözmesi ve ekonominin önünü açması beklenir.

Piyasanın inovasyon yaratması ve bir yön belirlemesi beklenir.

Ama olmaz!

Sebep basit.

Derin teknoloji yani ekonominin dönüşümünü gerçekleştirecek stratejik projeler sabırlı finansman gerektirir.

Nasıl projeler mi?

Örneğin milli 5G projesi. Bu proje milli teknoloji hamlemizin yeni jenerasyon altyapısıdır ve en önemli ayaklarından biridir.

Sabırlı finansman ne özel kurumlar da ne de özel yatırımcılarda vardır.

Sabırlı finansmanın kaynağı devlettir.

Dönüşümde finans kapital önemlidir ancak onun kadar önemli bir baÅŸka konu organizasyondur.ÂDönüşümü gerçekleÅŸtirecek kuvvetli kaldıraçlar gerekir.

Kaldıraçlar inovasyon meşalelerini taşıyan vizyoner kurumlardır. Eskinin uyuşukluğu bu kurumlarda yoktur.

Sabırlı finansman ve kaldıraçlar sıçrama için gerekli önemli iki araçtır.

Devletin ve teknolojik becerileri oldukça gelişmekte olan savunma sanayimizin kapsayıcı, yenilikçi, pazara destek olan değil pazar yaratan, proaktif bir sistemi hayata geçirmesi kritik.

Şu anda dünyadaki dönüşümün ivmesi yüksek. Sadece dijital ekonomi devrimini değil, sonraki teknoloji devrimlerini de çevik bir ivme ile karşılayabilmeli Türk devleti. Bunun için inovasyona odaklı bir ekonomiye dönüşmek gerekiyor.

Bence gözümüz işte bu listede olmalı. Hatta bu liste takıntı haline gelmeli bizim için.

 

Kaynak: Statista

Var olan kurumların yenilikleri hayata geçirmesini beklediğimizde bugün karşılaştığımız durum önümüze çıkar.

Nasıl mı?

Çünkü var olan kurumların kültürü var olan sistem ve teknolojiye alışıktır.

Yeni teknolojiler onlar için risktir.

Üzerlerindeki uyuşukluğu atmaları neredeyse imkansızdır.

Bu insan doğasıdır.

Sorgulayamayız.

Ama önlem alabiliriz.

Makro kaldıraçlar işte yeni teknolojilerin var olan kurumlar tarafından sahiplenilmesinde, yeni büyük fırsat alanlarının belirlenmesi ve değerlendirilmesinde büyük rol oynar.

Yarının teknolojik altyapısını oluşturan derin teknolojiyi devletten başkası ortaya koyamaz.

Çünkü sabırlı finansman ve makro kaldıraçları ortaya koyabilen sadece devlettir.

Şimdi bu konuyu daha net anlatmak için size birkaç basit örnek vereceğim.

Google’ın arama algoritmalarının geliştirme süreci ABD Ulusal Bilim Konseyi tarafından finanse edildi.

Tesla hiçbir yerden yatırım bulamazken, ABD Enerji Bakanlığı 465M dolarlık ucuz kredi verdi.

Elon Musk’ın sahip olduğu yarının teknolojilerini geliştiren Tesla, SolarCity ve SpaceX devlet kaynaklarından bugüne kadar 4.9 Milyar dolar destek aldı.

Peki bugün dünyada 1 milyardan fazla satmış olan iPhone’un en kritik teknolojilerinin geliştirilmesini Apple mı yaptı?

HTTP protokolü İngiliz bilim adamı Tim Berners-Lee tarafından geliştirildi. CERN’deki bilgisayarlarda ilk kez kullanılmaya başlandı.

İnternet 1960lı yıllarda ABD Savunma Bakanlığı’nın finanse ettiği Arpanet projesinde hayata geçti.

1970li yıllarda yine ABD Savunma Bakanlığı askeri alanda kullanmak üzere GPS teknolojisinin geliştirilmesini sağladı.

Sabit disk, mikroişlemci, LCD ekranlar, hafıza devreleri de ABD Savunma Bakanlığı projelerinde geliştirilen teknolojilerdi.

iPhone’nun Siri’si Stanford Araştırma Enstitüsü’nün yine ABD Savunma Bakanlığına bağlı DARPA’nın finanse ettiği bir projede askerlerin aralarında haberleşmesi için geliştirilen bir projeydi.

Dokunmatik ekran Delaware Üniversitesi’nde ABD Ulusal Bilim Konseyi’nin finanse ettiği bir doktora çalışmasının neticesinde ortaya çıkmıştı.

Steve Jobs en yaratıcı girişimcilerden biriydi çünkü tüm bu teknolojileri harika bir şekilde bir iş modeli ile paketledi.

Peki devletin vizyonu ve finansmanı ile ortaya konmuş bunca derin teknoloji olmasa Steve Jobs başarılı olabilir miydi? 

O derin teknolojilerin Jobs’a kazandırdığı momentum olmasa, iPhone’un nasıl bir ivmesi olurdu?

Bu soruların cevabını siz biliyorsunuz…

***

Fiziksel olarak da bakidir ki serbestken sıçramak zordur – ancak yaylanma hareketi oluşur. 

İnovasyonda iddialı bir ekonomiye dönüşmek için doğru sosyal ve ekonomik misyonların ve kaldıraçların belirlenmesi ve sabırlı finansmanın sağlanması önemli.

Devletlerin bu iki kritik aracı kullanarak milli sosyal ve ekonomik misyonları başarma ve toplumları kalkındırma ve sıçratma gücü vardır.

Bu gücü kullanalım.