İsrail-BAE hamlesinin şifreleri

Peki bu adım ne anlama geliyor, Türkiye için niye dikkat çekici?

ZATEN İLİŞKİ VARDI

BİRLEŞİK Arap Emirlikleri, Mısır ve Ürdün’den sonra İsrail ile ilişkileri normalleştirecek üçüncü Arap ülkesi olmaya hazırlanıyor. Önümüzdeki haftalarda iki tarafın liderlerinin ABD’de Beyaz Saray’da bir araya gelip ilişkileri resmileştirmesi bekleniyor.

Baştan söyleyelim herhangi bir ülkenin başka bir ülke ile diplomatik ilişki kurma kararı almasında elbette olumsuz bir taraf yoktur. Nitekim Türkiye, İsrail’i ilk tanıyan Müslüman çoğunlukta ülke olmuştur. Ancak tuhaf olan, BAE ile İsrail’in anlaşması sayesinde İsrail’in Filistin’i kısmen ilhak etme planının önüne geçildiğinin söylenmesidir.

İSRAİL’DEN TEKNOLOJİ

İŞTE tam da İsrail’in Filistin’e karşı nasıl bir adım atacağının beklendiği bir dönemde BAE ile normalleşmeye yönelik açıklamanın denk getirilmesi zamanlama açısından dikkat çekicidir.

İsrail ile BAE arasındaki perde arkasındaki ilişkiler, 2010 yılında Filistinli Hamas örgütünün liderlerinden Mahmud el Mabhuh’un Dubai’de bir otel odasında öldürülmesiyle dibe vurmuştu. Baş şüpheli de İsrail’in gizli servisi Mossad idi.

İsrail basınına konuşan Amerikalı yetkililere göre, BAE, ilişkilerin suikast öncesine dönmesi için İsrail’den o döneme kadar reddettiği bazı teknoloji transferi taleplerinde bulundu. Amerikalı yetkili, bunların neler olduğu konusunda bilgi vermezken, İsrail’in İHA, füze, tarım ve sağlık sektöründe etkili olduğunu hatırlamakta fayda var.

SUUDİLER NE YAPACAK

İSRAİL-BAE işbirliğinin hem turizm, sivil havacılık gibi ekonomik konularda hem de jeopolitik iz düşümleri olacağını öngörmek mümkün.

Malum, Trump yönetimi bir süredir İran’a karşı İsrail ve Arap ülkelerini yakınlaştırmaya çalışıyordu. BAE’nin İsrail ile ilişkileri normalleştirmesinin Bahreyn, Umman, Sudan, Fas, hatta Katar gibi diğer Arap ülkeleri için de bir emsal teşkil edebileceği konuşuluyor.

Nitekim, Türkiye ve İran dışında Filistin pahasına yapılan İsrail-BAE yakınlaşmasına Ortadoğu’dan güçlü bir tepki gelmemesi bu manada kayda değer. Sadece Suudi Arabistan, Arap İnisiyatifi çerçevesinde Filistin devleti kurulmadıkça İsrail ile ilişkiye geçmeyeceğini açıklayarak şimdilik bu yakınlaşmaya mesafe koydu.

YENİ SİLAH MÜŞTERİSİ

KÖRFEZ ülkesi BAE, bir süredir siyasi nüfuz alanını genişletmeye çalışan hamleleriyle dikkat çekiyor. Özellikle Arap Baharı’ndaki halk hareketlerini iktidara karşı bir tehdit olarak algılayan Birleşik Arap Emirlikleri, bu bağlamda demokratik adımlara destek veren Türkiye ile de ters düşüyor.

Son olarak BAE, Libya’da darbeci Halife Hafter’e silah yardımı yaparak BM’nin tanıdığı meşru hükümeti destekleyen Türkiye’nin karşısında yer alıyor.

Veliaht Prens Muhammed bin Zayed yönetimindeki BAE, İsrail ile uzlaşarak ABD nezdinde bir adım öne geçiyor. Bu hamle BAE’nin ABD silah sektörüne ulaşımını kolaylaştırabilir. İsrail her ne kadar karşı çıksa da ABD Başkanı Donald Trump, BAE’ye F-35 savaş uçağı satmayı planladıklarını söyledi.

Şu haliyle İsrail-BAE yakınlaşması hem bu iki ülkenin, hem de ABD’nin işine geliyor.

Maalesef olan da yine Filistin ve Filistinlilere oluyor.