Sonbaharda grip aşısı mevsimindeyiz

2019 yılının sonunda başlayıp, küresel bir salgınla devam eden, ölümlere, hastalıklara neden olan ve ilk başlarda Çin gribi olarak nitelendirilen COVİD-19 hastalığı, bireylerin yaşam biçimlerinde önemli değişiklikler oluşturdu. Ülkelerin ticaret ve ekonomilerinde de onarılmaz zararlara yol açarak büyük bir durgunluk ve zayıflamalara neden oldu.
*
Büyük acılar ve yıkımlar yaşandı. Atık salgın, küresel ölçekte altına alındı.
Bilim insanlarının, ilk başlarda önlemlerle, yaşam biçimi düzenlemeleriyle ve aşılarla salgının iki yılın sonunda kontrol altına alınabileceğini söylediklerin hatırlayalım...
COVID-19 salgını ülkemizde de baş edilebilir seviyelere geldi.

GRİP AŞISI MEVSİMİ

Sonbahar mevsimine girilirken, hipertansiyon, kalp, kanser, diyabet, koah, böbrek yetmezliği, metabolik ve kronik hastalıklar ile 65 yaş üzeri ve direnci düşük kişiler yıllardır, sağlıklarını korumak için aşı yaptırırlar.
Hatta COVID-19 salgınının en kritik aşamasında Sağlık Bakanlığı’nın, risk altındaki yurttaşlara E-nabız üzerinden grip aşısı tanımladığı hafızalarımızdadır. O günlerde aşı stoku yetersiz ve sınırlıydı. Tedarikinde güçlükler yaşanıyordu. Bu yüzden eczanelerde serbest olan satışı yasaklanmış, hekimlerin reçeteleri de kısıtlanmıştı.
O kötü günler geride kaldı, normalleşme başladı.
* 
Madem grip aşısı mevsimindeyiz, durumumuz ne haldedir görelim...
Bir aydan beri milyonlarca doz grip aşısı ecza depolarında, satış ve reçete izni için Sağlık Bakanlığı’nın talimatını bekliyordu.
Önceki gün beklenen açıklama Sağlık Bakanı Fahrettin Koca’dan geldi. Koca, “65 yaş üstü ve yüksek riskli kronik hastalığı olan vatandaşlarımızın grip aşıları E-nabız’a tanımlandı. Grip aşıları sisteme tanımlanmış vatandaşlarımız, aşılarını doktor reçetesi ile eczanelerden alabilir” dedi.
*
Bu durumda aşı kimlere yapılacak?
Sadece 65 yaşa üstü ve yüksek riskli kronik hastalara yapılacak.
Bakanlık, bu kişilere E-nabız üzerinden tanımlama yapacak, hekimler reçete yazacak, aşılar eczanelerden alıp, yapılacak.
Şimdilik sistem bu...
 

VATANDAŞ, ECZACI VE HEKİM NE BEKLİYORDU

Aşı depolara geldi ama bakanlığın açıklamasına göre herkes eczaneye gidip serbestçe alamayacak, hekimler de endikasyon oluşturdukları hastalara aşı yazamayacaklar.
Reçetesiz aşı yaptırılamayacak...

GRİP AŞISI KİMLERE YAPILMALI

Grip aşıları, mevsimsel grip etkeni olan Hemofilus İnfluenza virüsünün bir önceki yıl görülen suşları dikkate alınarak, her yıl geliştirilir ve bu şekilde piyasaya sürülür.
Aşı, eylül ve ekim aylarında yapılırsa daha etkin korunma sağlar.
Aşılar, ağır seyreden griple oluşacak ölümleri önlerler, hastane yatışlarının önüne geçerler.
Unutmayalım ki grip, dünyada her yıl 700 bin civarında insanın ölümüne neden oluyor.

Grip aşısı kime yapılmalı;

  6 aydan büyük, bağışıklığı gelişmemiş çocuklara.
  65 yaş üstü yetişkinlere.
  Diyabet (şeker) hastalarına.
  Astım, KOAH, diğer akciğer ve solunum yolu hastalıkları olanlara.
  Hipertansiyon, kalp yetmezliği, diğer damar ve dolaşım sistemi hastalıkları olanlara.
  Kanser hastalarına.
  Bağışıklığı düşük hastalara.
  Hastane, klinik, diyaliz merkezi ve laboratuvar çalışanlarına, hekimlere, eczacılara, hemşirelere ve diğer tüm sağlık personellerine.
  Kreş ve anaokulu görevlilerine.
  Askerlere, polislere, zabıtalara ve güvenlik görevlilerine.
  Huzurevleri, yaşlı yurtları, bakımevleri, yurt ve pansiyon personelleri ile buralarda kalanlara.
  Hamilelere.
 *
Grip aşısı mevsimsel hastalıklardan koruduğu gibi ucuz bir şekilde, yaşam kalitesini de yükseltir.

SATIŞI ENGEL OLMAMALI

4 milyon dozun üzerinde aşı stoku ve bağlantısı olan bir ülkede tüm grip aşıları eczanelerde serbestçe satılabilmeli. İthalatı yapılan, depolarda bulunan, yıllardır güvenle kullanılan bir aşının dahi satışına engel getirilmemeli.
Çünkü depoda kalan ve imha olan aşılar, ülke için ekonomik bir kayıp oluşturmasının yanında gelecek yıllarda da ürün tedarikinde kısıtlamalara ve sorunların yaşanmasına neden olabilir.
 

VATANDAŞ AŞIYA ERİŞEBİLMELİ

COVID-19 döneminde aşıya kısıtlama getirildi. Ama şimdi vatandaşın aşıya erişiminin önünde engel kalmamalı.
Aşı önerilen tüm gruplar serbestçe aşısını alıp, yaptırmalı.
E-nabız tanımlaması yapılan yaşlıların ne kadarı internet kullanıcısıdır?
Ne kadarı, E-nabız’da tanımlamam var mı diye kontrol edebiliyor?
Sadece bir aşının E-nabız‘da tanımlanması da o ürünün eczanelerde serbestçe satışına mani olur.
Bu yüzden E-nabız uygulaması kaldırılmalı.
 *
Aşıların tüketilememesi, israf olması gibi bir sorunla karşı karşıya kalınabilir. Örneğin, 3 milyon 100 bin doz Vaxigrip tetra, 1 milyon 500 bin doz İnfluac tetra, 150 bin doz Fluarix tetra aşısı getirildi. Sanırım, devlet ihaleyle bir miktar Fluarix tetra aşısı aldı.
*
Görüldüğü gibi 4 milyon 750 bin doz aşıdan, bir aydan beri ecza depolarda bekleyen veya bağlantısı yapılmış grip aşısından bahsediyoruz.
Yılda, 2.5-3 milyon doz aşı uygulanıyor.
Bakanlık, aldığı kararı revize etmezse, tüm aşıların kullanımını serbest bırakmazsa milyonlarca doz aşı çöp olur.
 
AŞILAR DEVLETİ, FİRMALARI VE VATANDAŞI KORUR

Vatandaşlarımızın korunma bilinci arttı.
Salgınla birlikte aşı bilincinin artması, talebin de artmasına yol açacak. Bu durum vatandaşlarımız ve ülkemiz için hayırlı olacak. Çünkü kişiler daha az hastalanacaklar, daha az hastanelerde yatacaklar, birçokları hayatlarını kaybetmeyecek, ilaç ve tedavi giderleri ile iş ve çalışma gücünde ki kayıplar daha az olacak...
Demek ki aşılar vatandaşı, firmaları ve devleti de korur...
 
KARAR DÜZELTİLMELİ

Sonbaharda, grip aşısı mevsimindeyiz.
Bir hekim olarak hastalarımıza, profilaktik olarak iş sağlığı bağlamında koruyucu olarak işçilere, riskli grup çalışanlarına aşı yaptırabilmeliyiz...
 *
COVID-19 pandemisi kontrol altına alındığı ve E-nabız aşı tanımlamasına gerek kalmadığı için son verilmeli, tüm aşılar eczanelerde serbestçe satılabilmeli.
Bakanlık, kararını bu günlerde düzelterek, hekimlerin uygun aşıyı yazabilmesinin önünü açmalı, vatandaşların taleplerini karşılamalı.