Limitleri aştık! Gelecekten çalıyoruz
Karar vericilere, insan ekonomisinin dünyanın ekolojik sınırları içinde çalışmasına yardımcı olmasını sağlamak için Uluslararası araştırma kuruluşu Global Footprint Network (Küresel Ayakizi Ağı), Dünya Limit Aşımı Günü hesaplaması yapıyor. Limit Aşım Günü’nün denk geldiği tarih, o yıl içinde dünyanın biyolojik kapasitesinin insanlığın ekolojik ayakizini karşılamak için yeterli olduğu gün sayısını, yılın geri kalanı ise limitin aşıldığı günleri belirtiyor.
Bu yıl Dünya Limit Aşım Günü, 2 Ağustos gününe denk geliyor. Ancak Türkiye için aşım günü ise 22 Haziran olarak hesaplandı. Tüm ülkeler aynı kaynakları kullanmıyor, aynı miktarda kaynak tüketmiyor. Bu nedenle her ülkenin farklı bir aşım günü var. Limit Aşım Günü, 2022 yılında 28 Temmuz’da gerçekleşmişti ki, bu da kaynakları bu yıl daha hızlı tükettiğimiz anlamına geliyor.
*
Global Footprint Network’un hesaplarına göre, tüm ülkeler, dünyanın kaynaklarını Türkiye gibi tüketseydi 2.1 dünyaya ihtiyacımız olacaktı. Bu sayı ABD için 5.1 dünya olarak hesaplanırken Çin için 2.4, Hindistan için ise 0.8 olarak hesaplanıyor. Küresel olarak ise 1.75 dünyaya ihtiyacımız var. WWF’ye göre Limit Aşım Günü’nü her yıl altı gün geciktirebilseydik 2050 yılına kadar tek bir gezegenin kaynaklarının yeterli olabileceği noktaya gelebilirdik. IPCC’ye göre ise küresel ısınmayı 1.5 derece ile sınırlamak için limit aşım tarihini 10 gün ileri almamız gerekiyor.
BİR DÜNYA YETMİYOR
Yapılan bilimsel hesaplamalara göre, insanlığın, mevcut yaşam tarzını sürdürebilmek için 1,7 gezegene ihtiyacı var. Yalnızca Almanya özelinde ise tam üç gezegene ihtiyaç olması dikkat çekiyor. Almanya’nın dünyadaki en büyük beşinci hammadde tüketicisi olduğu, mineral ve metallerinin yüzde 99’a yakınını Küresel Güney ülkelerinden ithal ettiği belirtiliyor. Fransa söz konusu sınırı Almanya’dan bir gün sonra aşarken Yunanistan, Birleşik Krallık ve Japonya ise kaynaklarını gelecek haftalarda tüketmiş olacak. 2023 yılında yeryüzünün kaynaklarını en hızlı tüketen ülke Katar. Katar, yenilenebilir kaynaklarının tamamını 10 Şubat itibarıyla tüketmiş bulunuyor.
*
Özetle şunu söylemek gerekir ki, şu an 2024 yılının kaynaklarından tüketiyoruz. Doğal kaynakları bu hızla tüketmeye devam edersek birkaç yıl içinde gezegene borçlandığımız zaman aylarla değil, yıllarla ölçülmeye başlanacak. Ekolojik kaynakları aşırı kullanarak limit aşımına yol açmanın sonucunda ormanlarımız yok oluyor, biyolojik çeşitlilik kayboluyor, balık stokları azalıyor, tatlı su kaynakları tükeniyor, topraklarımız erozyona uğruyor, havamız kirleniyor. Atmosferde artan karbondioksitin tetiklediği iklim değişikliği, kuraklıklar, orman yangınları, aşırı yağışlar ve benzeri olaylarla kendini giderek daha belirgin bir şekilde hissettiriyor.
*
Mevcut binaları daha verimli hale getirmenin ve enerjiyi karbondan arındırmanın, Dünya Limit Aşım Günü’nü 21 gün, gıda israfını yarı yarıya azaltılırsak 10 gün, küresel karbondioksit salımını yarıya indirerek 93 gün, et tüketimini azaltarak 17 gün, motorlu araç kaynaklı karbon ayak izi yüzde 50 azaltılıp, otomobillerle kat edilen mesafenin üçte biri toplu taşıma araçlarıyla ve kalanı yürüyerek veya bisikletle kat edilirse Aşım Günü 13 gün ötelenebilir.
Sürdürülebilir bir ekosistem için tüketim alışkanlıklarımızı gözden geçirmemiz gerektiğini bir kez daha hatırlamış olalım. Dünyamıza olan borcumuz sürekli artıyor ve gelecek nesillerin kaynaklarını tüketiyoruz. Unutmayalım ki başka bir dünya yok...
