Yeni yılda ruh ve beden sağlığı /2

BAĞIŞIKLIĞI BOZAR
“Sindirim sistemi rahatsızlıkları olumsuz duygu hali, özellikle bağırsaklarda düzensizliklere zemin hazırlar. Ülseratif kolit, crohn hastalığı, huzursuz bağırsak sendromu (IBS) gibi iltihabı bağırsak hastalıklarına yatkınlık oluşturur. Aynı zamanda yoğun stres etkisiyle mide asiditesinin bozulmasına bağlı gastrit, ülser, reflü gibi durumlar çok daha sık karşımıza çıkar. Bunlara ek olarak yoğun anksiyete ve çökkün duygu durumu ile diyabet, inme, kronik obstrüktif akciğer hastalığı (KOAH), bazı kanser türlerinin (meme, kolon, akciğer) birlikteliğinin daha sık görüldüğü bir çok araştırmada ortaya çıkmıştır. Bir çok dermatolojik hastalık da bireyin psikolojik sağlığı ile ilişkilidir. Bu sistemik hastalıklarla ruh sağlığının sebep-sonuç ilişkisi bozulmuş merkezi sinir sisteminin başlattığı çok sayıda mekanizma ile ilişkili olabilir. Vücutta ortaya çıkan özyıkım biyokimyasal dengeyi (homoestazis) bozarak bağışıklık sisteminin kötü işlemesine yol açmaktadır.

ALKOL, MADDE, DAVRANIŞ
Bağımlılıklar hem kendi başına hem de altta yatan fark edilmemiş psikiyatrik rahatsızlıkların etkisinde ortaya çıkabilir. Kendini iyi hissetmeyen bireyler bağımlılık yapıcı kısa dönemde kendilerini iyi hissettiren, ama orta ve uzun dönemde bedensel olarak çok ağır bedel ödedikleri madde kullanımına ya da davranışlara yönelir. Sadece yeryüzünde 2 milyar insanın sigara kullandığını, milyonlarca insanın alkole bağlı hastalıklardan ağır tıbbi sorunlar yaşadığını düşünürseniz, tablonun ciddiyetini fark edeceksiniz.

KENDİNİ İHMAL ETMEK
Son olarak bahsetmemiz gereken boyut ise psikiyatrik rahatsızlığı olan insanların sağlık desteği almaktan uzak kaldığı gerçeğidir. Özellikle şizofreni, gelişimsel bozukluklar ve ağır bipolar hastalıkları olan insanlar koruyucu ve tedavi edici sağlık hizmetlerine ulaşmakta zorluk çekmektedirler. Tüm rahatsızlıklar ve erken ölüm olguları bu grup insanlarda ne yazık ki çok daha sık karşımıza çıkmaktadır. Unutmamak gerekir ki biz psikiyatrlar tıp doktorlarıyız. Yapılan araştırmalar göstermektedir ki tedavi ile yardımcı olabileceğimiz insanların sadece yüzde 20’sine ulaşabiliyoruz. Birçok insan ruh sağlığı sorunları için ilaç kullanmaya, psikiyatrik destek almaya direnç göstermektedir. Çok ciddi düzeylere gelmeden uzman yardımı almayı gerekli görmez çoğumuz. Çoğunluk psikiyatrik sorunları sadece kişisel sorunları gibi algılamaktadırlar. Oysa bozulmuş dengede sürgit kalan beyin kimyası ciddi fiziksel sağlık sorunlarına maruz bırakmaktadır.Bilinenin aksine birçok psikiyatrik rahatsızlık tedavilere çok yüz güldürücü yanıtlar verebilmektedir. Bu direncin arkasında damgalanma korkusu ve aynı zamanda ruh ve beden sağlığının ayrılmaz bir bütün olduğunu görememek yatmaktadır.
Sağlık bedensel, ruhsal ve sosyal anlamda bir bütündür. Herkese sağlıklı bir yıl dilerim.”