Sağlık

Gündüz Tezmen

Sık çekilen röntgenin zararı var mı?

Zehra A. / Almanya

Röntgen ışını da iyonizan ışınlar olarak adlandırılan, sağlığa zararlı ışınlar arasında yer alır. Benzer etkiyi, radyasyon olarak bilinen ışınlar yaratmaktadır.

Bu ışınlar, özellikle metabolizması hızlı hücrelerde zararlı etkilerini gösterir. Metabolizması en hızlı hücreler, anne karnındaki bebeğin (cenin) hücreleridir. Bu nedenle, hamile kadınlarda röntgen çekilmemesine gayret gösterilir. Çekilmek zorunluğu olursa da, kadının karnı ışın geçirmez maddelerle örtülerek ışınların bebeğe ulaşması önlenmeye çalışılır.

Erişkin kişilerde de en kolay etkilenen kan hücreleridir. Zararlı ışınların belirli bir sınırına kadar, kan hücresi üretimi sorunları görülürken, daha yüksek dozlarda kan kanserine varıncaya kadar bazı sorunlar ortaya çıkabilir.

Diğer dokuların hücreleri de, doza bağlı olarak değişik derecelerde etkilenir.

Bunları belirtirken, sizi de korkutmak istemiyorum. Özellikle gelişen teknoloji, daha duyarlı filmler ve daha az ışınla görüntü veren cihazlara kavuşmamızı sağladı. Hele son yıllarda geliştirilen, doğrudan bilgisayara kayıt yapan dijital teknoloji ile hastanın aldığı ışın dozu iyice azaltılmış oldu.

Mektubunuzda sorduğunuz şekilde, bir diyet uygulayarak zararları uzaklaştırmak mümkün olmadığı gibi, her röntgen çekiminde hastanın maruz kaldığı doz farklı olabildiği gibi, herkesien bünyesi de diğerinden farklı olduğu için, hangi sıklıkta ve kaç tane röntgen çekiminden sonra zarar ortaya çıkabileceğini belirlemek de mümkün değildir.

İlaçların yan etkisi konusunda da belirttiğim gibi, bir ilacı almakla beklediğiniz fayda, üstlendiğiniz yan etki riskine göre çok fazla ise bu ilacı kullanırsınız. Bu prensibi röntgene uygularsak, röntgen çekilmesi ile doğru teşhise ulaşmak şeklinde, hastanın sağlığı açısından elde edeceğimiz fayda, röntgen ışını ile üstlendiğimiz riske göre çok fazla ise burada hastanın kazancı var demektir. Bu demek oluyor ki, sadece merakımızı gidermek açısından röntgen çektirmek akıllıca bir uygulama değil. Olayı meslektaşlarım açısından ele alırsak, hastanın ayrıntılı muayenesini yapmadan, tarama yapar gibi röntgen çektirmek, doğru bir davranış değildir. Hekim önce hastasını ayrıntılı olarak muayene etmeli, eğer bir organla ilgili şüpheli bulguları varsa, teşhisini kesinleştirmek için sadece o organın röntgenini çektirmelidir.

---