MİT'in başına yine sivil müsteşar

Sedat ERGİN

Susurluk soruşturmasını yürüten Başbakanlık Teftiş Kurulu Başkanı Kutlu Savaş, MİT Müsteşarlığı'na getirileceği yolundaki haber ve yorumlardan rahatsız gözüküyor.

Savaş dün, ‘‘Ne bana böyle bir teklif geldi; ne de benim böyle bir talebim oldu... Ben de gazetelerden öğrendim. Basında sürüp giden haber ve yorumlardan rahatsız olmadım diyemem...’’ diyerek, rahatsızlığını dışa vurdu.

Başbakan Yılmaz'ın, diplomat kökenli MİT Müsteşarı Sönmez Köksal'ın aralık ayı sonunda Paris Büyükelçiliği'ne atanacağını açıklayıp, ‘‘MİT ile ilgili olarak çok şaşıracağınız bir şey yapacağım’’ demesiyle birlikte, Ankara'nın gündemindeki en önemli sorulardan biri, yeni MİT müsteşarının kim olacağı sorusu üzerinde düğümleniyor.

Yılmaz'ın bir sürprizden söz etmesi, siyasi çevrelerde akla ilk olarak Kutlu Savaş'ın ismini getiriyor.

Bunda Savaş'ın Başbakan'ın tam güvenine sahip bir isim olmasının yanı sıra, 1987 yılında yine Teftiş Kurulu Başkanı sıfatıyla teşkilatta önemli bir tasfiyeyle sonuçlanan ünlü MİT raporunu kaleme alması ve son olarak da Susurluk soruşturmasını yürütmesi rol oynuyor.

Ancak Kutlu Savaş, kendisine böyle bir öneri gelmediğini, kendisinin de bir talepte bulunmadığını belirtiyor.

İsim belli olmasa da, yapılacak atamanın parametreleri konusunda tahminler yapmak mümkün.

Şurası az çok kesin gözüküyor: Yeni MİT müsteşarı büyük bir olasılıkla yine sivil kesimden bir isim olacak.

Sönmez Köksal'ın 1992 yılında dönemin Başbakanı Süleyman Demirel ile Cumhurbaşkanı Turgut Özal arasında kurulan ittifakla MİT 'in başına getirilmesi, sivil nitelikli bu kurumun asker kökenli müsteşarlar tarafından yönetilmesi geleneğine son vermişti.

* * *

Yeni müsteşar atamasında, 1992'de başlayan sivil çizginin korunacağı anlaşılıyor.

Sivil kesimden bir atama söz konusu olduğunda akla gelen olasılıklardan biri, aslında ‘‘olması gereken’’ bir durum, yani MİT'in kendi içinden bir atama yapılması.

Ancak Ankara'da, teşkilat dışından bir isme yönelme eğiliminin yine ağırlık taşıdığı, şimdilik bu seçeneğe dönük çekincelerin sürdüğü hissediliyor.

Bu durumda, üzerinde konuşulan formüllerden biri, bir kez daha Dışişleri Bakanlığı kadrolarına itibar edilmesi. Daha şimdiden bazı diplomatların isimleri Ankara kulislerinde sıkça işitiliyor.

Bu atamada göz önünde bulundurulması gereken önemli bir nokta daha var:

‘‘Devlet İstihbarat Hizmetleri ve Milli İstihbarat Teşkilatı Kanunu’’, MİT müsteşarının atanmasına ilişkin esasları diğer bürokratik makamlara kıyasla oldukça farklı bir şekilde düzenliyor.

Yasa, atamanın ‘‘Milli Güvenlik Kurulu'nda görüşülmesinden’’ sonra ‘‘başbakanın inhası ve cumhurbaşkanının onayı ile yapılacağını’’ hükme bağlıyor.

Asker kesimin de söz sahibi olduğu bu atamada, yine de başbakan ile cumhurbaşkanı arasında varılacak bir uzlaşının belirleyici olacağı söylenebilir.