Karikatür hayatın metronomudur

Doğan HIZLAN

On dört yıldır Türkiye, Karikatürün Başkenti bayrağını göndere çekiyor.

Aydın Doğan Vakfı Hürriyet Uluslararası Karikatür Yarışması, bir yarışma klasiği olma özelliğini taşıyor.

Dünyanın en seçkin, ünlü karikatürcülerinden oluşan bir jüri, bütün dünyanın bir yıllık karikatür borsasını tayin ediyor.

Ünlenen bütün karikatürcülerin biyografilerinde bu yarışma yer alıyor. Belki de editörler, karikatürcü seçerlerken, ‘‘Hürriyet Uluslararası Karikatür Yarışması'nı kazandı’’, cümlesini referans için yeterli buluyorlar.

Karikatür, benim için çizgiyle düşünme sanatıdır. Çizgiyle düşünme, aynı zamanda bir deformasyonu da içerir. Deformasyon, kimi zaman objeyi trajik, çoğu zaman da gülünç kılar.

Diktatörlerin fotoğrafı irkiltici değildir, fotoğraf zalimliği yansıtmaz, oysa karikatür, gayrıinsani deformasyonu, özellikleri bütün dehşetiyle verir.

Karikatür, bir özetleme sanatıdır. Bir sayfaya, bütün eleştiriler, bütün övgüler, kahredici yergiler sığar.

Dünya ahvalini gülümseyerek fırçalarlar. Güncelliğin ritmi, akıp giden zaman içinde, zorunlu molalar dışında hayatın metronomu gibidir.

İşte güncellikle kalıcılığın birbirine sırt verdiği çizgi ülkesinin egemenliği burada başlar.

***

KARİKATÜR tarihimizi gözden geçirenler, istibdattan cumhuriyete, askeri rejimlerden iade edilen demokrasilere kadar, çorak siyasal tarihimiz hakkında en doğru bilgiyi edinirler.

Albümün girişinde Vakıf Başkanı Aydın Doğan, karikatürün ve mizahın konumunu şöyle özetliyor:

‘‘Şiddet olgusunun giderek tırmandığı dünyamızda, hoşgörünün önemi giderek artıyor.

Hoşgörüyü toplumlara yaymak, insanların eğitimlerinin ilk aşamasından başlayarak, birbirlerini seven ve karşılıklı saygıya önem veren bireyler olarak yetişmelerini sağlamak, hepimizin sorumluluğu altında olmalıdır. Ben bu bakımdan, karikatür ve gülmece sanatının yaygınlaşmasını her zamandan daha gerekli görüyorum.’’

Gerçekten de dünyaya nizamat verenler, karikatüre baksalar, gerçek kimliklerini öğrenebilirler.

***

ANKARA Resim ve Heykel Müzesi'ndeki sergiyi gezerken, tanıdıklarınızla karşılaşacaksınız; belki bir yakınınızla, belki bir politikacıyla, belki de kendinizle.

Karikatürden korkmayın.