Gezgin yemekler

Ünlü mutfak kültür araştırmacısı Perry’nin kitaplarını okudukça bazı yemeklerin diyar diyar dolaşıp biraz da şekil değiştirerek bazı topraklara kök saldığını ve yerleştiğini öğrendim.

Bizim meşhur mercimekli pirinç pilavı (müceddere olarak da bilinir) Mısır’da kuşuri adıyla yapılıyor. Üstelik bizde nasıl seyyar nohut-pilav arabaları varsa, o da sokaklarda satılıyor. Bu pilav Hindistan’da ise kiçri adıyla sofraları süslüyor.
Yemeğe doyamadığımız etli ya da sebzeli-etli güveçler ıran’da hores adıyla anılırken, ta Kuzey Afrika’da, Fas’ta tacin olarak biliniyor. ısveç’te yediğim etli lahana dolmasının bizimkinden tek farkının krema ile pişiriliyor olmasını da belirtmeden edemeyeceğim. Avusturya’nın en meşhur ve geleneksel tatlarından biri olan knodel ise bizim Batı Karadeniz’in çimdik aşının biraz daha iri olanıdır.
ıranlılar’ın meşhur fesencan (fesencun da denir) yemekleri tavuk, ceviz ve nar suyuyla pişirilir. Bizim meşhur çerkez tavuğuna ne kadar da benziyor değil mi? Zaten çerkez tavuğunun da Kafkasya kökenli olduğu, hatta Hazar Denizi’nin güneybatısında da yaban ördeğiyle yapıldığı söylenir.
Haydi, şimdi bir de Güney Amerika’ya, Meksika’ya uzanalım. Onların mısır unuyla yaptıkları tortillaları da tıpkı bizim gözlememize benziyor. Meksika’da beni en çok şaşırtan yemek ise chili concorne adıyla andıkları kıymalı kuru fasulyeleri oldu. ıki kuru fasulyenin farkı ise onlarınkinin siyah, bizimkinin beyaz oluşu.
Yemek benzerliği konusunda en son şaşkınlığımı ise Norveç’te yaşadım. Orada, yüzyıllardır Anadolu’da kışa hazırlanılırken yapılan fırında kurutulmuş kemik ve kurutulmuş sac yufkasını görünce gözlerime inanamamıştım. Sizce Vikingler mi bizden aldı götürdü, yoksa biz mi onlardan aldık ve aynısını kendi topraklarımızda uyguladık. Zor hava şartları ve çetin coğrafi koşulların birbirinden pek çok bakımdan farklı bu iki toplumda benzer yemekler ortaya çıkarması ne kadar ilginç değil mi?

Pazılı soğuk büfe dolması

10 kişilik
Hazırlama süresi: 20 dakika
Pişme süresi: 40 dakika

MALZEME LİSTESİ
* Yarım kg. pazı
İç malzemesi;
* 1 su bardağı ince köftelik bulgur
* 1 su bardağı ılık su
* 1 su bardağı tuzsuz çökelek (lor peyniri de kullanabilirsiniz)
* 1 adet orta boy haşlanmış patates
* 1 adet orta boy kuru soğan
* 1 çay kaşığı tuz, karabiber
* 2 çay kaşığı kuru nane, kuru fesleğen
* 1 su bardağı su (et ya da tavuk suyu kullanmanızı öneririm)
* 6 yemek kaşığı sıvıyağ
* 2-3 adet orta boy rendelenmiş domates

YAPILIŞI
Pazıların saplarını kesip başka bir yemekte kullanmak üzere saklayın. Orta boy bir tencereye 6 su bardağı kaynar su koyun. Pazı yapraklarını üçlü gruplar halinde sıcak suya sokun. ıçinizden 30’a kadar saydıktan sonra yaprakları el süzgeci yardımıyla sudan çıkarın. Süzerek çıkardığınız yaprakları geniş bir tabağa düzgün bir şekilde yayın. Diğer taraftan, iç harcını hazırlamak için; bulguru derin bir cam kaba koyup üzerine ılık suyu gezdirin. Bulgur kabarıp yumuşayıncaya kadar, 10 dakika bekletin. Üzerine tuzsuz çökelek ya da lor peynirini ekleyin. Haşlanmış patatesi ve kuru soğanı rendeleyip üzerine tuz ve karabiberi serpin. Kuru nane ve fesleğeni ilave edip yoğurun. Pazı yapraklarını ortalarındaki damardan kesip ikiye bölün. Parçaların kısa kenarına bulgurlu peynirli harçtan yarım yemek kaşığı kadar koyun. Yaprakların kenarlarını içe doğru kıvırarak, muska yani üçgen biçiminde sarın. Diğer taraftan, sıvıyağın yarısını fırına dayanıklı büyük boy bir kaba kaşıkla yayın. Sardığınız dolmaları bu kaba yan yana yerleştirin. Üzerine kalan sıvıyağı ve 1 su bardağı suyu ya da et suyunu gezdirin. En üste rendelenmiş domatesleri dağıtın. Dolmaları 5 dakika önceden ısıtıp 175 dereceye ve alt-üst konuma ayarladığınız fırında 35-40 dakika kadar pişirip çıkarın. Soğumasını bekleyip geniş bir servis tabağına dizin. ısterseniz üzerlerine kürdan takarak tek tek ikram edin.
Yazarın Tüm Yazıları