’Füruzan Diye Bir Öykü’

Elbet tiyatroya, sinemaya verdiği emekler uzun uzun yazılacak.

Onunla birlikte yaşadığımız, bir şiir gösterisi belleğimin unutulmazları arasında.

Nedret Güvenç, Şehir Tiyatroları’nda bir ‘Teatral Şiir Gösterisi’ düzenlemek istedi, bunu da birlikte hazırlamamızı önerdi. Bu zevkli işi hemen kabul ettim.

Evinde günlerce çeşitli antolojileri tarayarak, tartışarak, görüşerek bir liste hazırladık.

Gecede 50 tiyatro oyuncusu yer aldı.

Muhsin Ertuğrul Tiyatrosu’nda gerçekleştirilen geceye ilgi büyüktü. Şiirleri okunacak bazı şairler de katılmışlardı.

Daha sonra program kaldırıldı.

Türk edebiyatının aslarından Füruzan’ın ‘Parasız Yatılı’sı, 50’nci yılında özel ciltli olarak yeniden basıldı, yeniden gündeme geldi. Onun edebiyatımızdaki yeri üzerine incelemeler, eleştiriler yayımlandı.

Yıldönümlerinin, yazarların yeniden okunması, yeniden değerlendirilmesi için güzel bir girişim olduğunu hepimiz kabul ederiz.

Yazarların ve akademisyenlerin hazırladığı bir kitap, biz okurları Füruzan’ı ayrıntılı okumaya yöneltiyor, bu açıdan güzel bir olanak sunuyor: ‘Bahçelerinde Yaz - Füruzan Edebiyatı Üzerine’. Hazırlayanlar, Hilmi Tezgör ve Aslan Erdem.

Sunuş’ta Tezgör ve Erdem şöyle diyor: “Bu kitabı hazırlayanlar olarak Füruzan edebiyatı içinden ikimizin de ilk okuduğu ve hemen sevdiği kitabın ‘Gül Mevsimidir’ olmasını güzel bir tesadüf olarak görüyoruz ve bu bizi mutlu ediyor. ‘Hayatın özeti midir aşk? Nelere egemen olabilir; nelere karşı durabilir? Ne kadar sürebilir ki?’ Füruzan’ın dünyası, hepimizi ilgilendiren ve hâlâ cevaplayamadığımız bu gibi sorularla dolu bir dünya.”

Bu arada, kitabın arka kapağında da, Füruzan’ın ilk hikâyesini Yeni Gazete’de yayımlayan biri olarak benden bir alıntı konmuş: “Genellikle öykü karakterleri fazla anımsandığı gibi edebiyat tarihinde tipler arasında ya anılır ya anılmaz. Füruzan’ın tipleri birer roman kahramanı düzeyine yükselmiştir ve hiçbir zaman akıldan çıkmaz.”

‘Bahçelerinde Yaz-Füruzan Edebiyatı Üzerine’ Hazırlayanlar: Hilmi Tezgör-Aslan Erdem Yapı Kredi Yayınları

‘ZAMAN ELİMİZDEN ALINDI’  

Müzayedede hangi sanatçıların eserleri sunuluyor: Bedri Rahmi Eyüboğlu, Sabri Berkel, Füreya Koral... Mustafa Kemal’in, İsmet İnönü’nün fotoğrafları...

Müzayedede 4 Ağustos’ta ölüm yıldönümü olan Sabri Berkel’e ait fotoğraflar, sanatçının sergilerine dair davetiyeler da satışa sunuluyor.

1 Ağustos 2021 Pazar günü saat 13.02’de müzayede canlı olarak gerçekleştirilecek.

Geçen dönem müzayedeler, festivaller, bütün güçlerini sergileyemediler.

*

MURAT Yeşilyurt aşağıdaki adlara bazı sorular yöneltti. Geçen mevsimin bir grafiğini verilen yanıtlardan çıkarmamızı sağladı.

Onun sorularına yanıtlardan yalnız geçen mevsimi değil gelecek mevsimin gündemini de öğreniyoruz.

Kimlerle konuştu:

Ateş Ailesi’nin çalışmalarını bilirdim, sevgili Toktamış Ateş yakın arkadaşımızdı.

Bayram günlerinde okuduğum, Ahmet Emre Ateş’in kaleme aldığı bir kitap:

‘Her Sayfası Altın Değerinde: Ahmed Ateş - Ailesi: Hatıralar, Belgeler, Resimler.’

Ömrünü bilime adamış Ahmed Ateş’in eşi Fikret Ateş’in ekseninde, bu anılardan bilim dünyasını, dönemin önemli kişilerini de tanıyoruz.

Yaşadıkları sur içindeki evi ve kütüphaneyi Toktamış’tan dinlerdik.

Tanıtım cümlesi, etkili bir tasvir özelliği taşıyor:

“İstanbul’da güngörmüş ahşap mobilyaların kitap kokusuyla karıştığı hatıralarla dolu bir ev. Prof. Dr. Ahmed Ateş ve ailesinin evi. Türkiye’de kültür, bilim ve siyaset üçgeninde yaşananların kısa tarihini anlamak açısından önemli bir kesişim noktası...”

Torun

Kapaktaki yazılar:

Cumhuriyetimizin 75. Yılı Kutlama Konseri

Cumhurbaşkanlığı Senfoni Orkestrası

Şef:

Tadeusz Strugala

Solist:

Hüseyin Sermet (Piyano)

Seslendirilen besteciler:

Başlıktaki sorunun cevabını tahmin ediyorum: “Yahu komşuluk, mahalle kültürü kaldı mı?” Değerli araştırmacı Artun Ünsal’ın ‘Boğaz’ın İnsanları’ (Boğaziçi’nde Tanıdık Yüzler) kitabını okuduğunuzda semtinizdeki, yakınınızdaki kişilerin anlatacak çok şeyleri olduğunu, insan öykülerinin derinliğini, içtenliğini fark edeceksiniz.

Kitap Ara Güler’in bir sözünün gerçekliğini vurguluyor: “Hayat dediğin, küçük adamların hikâyesidir.” Gerçekten de büyük edebiyat yapıtları küçük insanların hikâyeleri üzerine kurulmuştur. ‘Görünüşte sıradan’ insanların içindeki cevheri keşfetmekte usta bir yazardır Artun Ünsal. Çeyrek asırdan fazla Çengelköy’de yaşıyor. Hangi semtlerin gezginidir Ünsal? Üsküdar, Beşiktaş, Paşabahçe...

‘Önsöz’de ne diyor? “TV ekranına çıkanlar, stadyum ve arenalarda boy gösterenler, maddi varlıkları ile size ‘çene yorduran’ kişileri ister istemez önemsersiniz. ‘Vitrindekiler’dir çoğu zaman ilginizi odakladıklarınız. Tesadüfen karşılaştığınız ve görünüşleriyle sıradan saydığınız kişilerin, bir bakıma ‘sessiz çoğunluğun’ üyelerini sıklıkla önemsemez, onları yakından tanımaya ve sevmeye pek meraklanmazsınız. Güzel insanları tanımaktan sizler de mutlu olacaksınız.”

Boğaz’ın İnsanları
Artun Ünsal
Kırmızı Kedi Yayınevi

BİR BOĞAZİÇİ MOZAİĞİ

Okurken güleceksiniz, hüzünleneceksiniz, insan dayanışmasının örneklerine rastlayacaksınız, bir semtin insan haritasının zenginliğini göreceksiniz. Kitaptan bazı seçmeler:

Mustafa Koç’un hazırladığı iki ciltlik kitaba bir göz atın, kendinizi okumaya kaptıracaksınız:

‘Revnakoğlu’nun İstanbul’u - İstanbul’un İç Tarihi: Fatih.’

Kitabın başında Fatih Belediye Başkanı M. Ergün Turan’ın ‘Takdim’ yazısı var.

Mustafa Koç’un ‘Revnakoğlu Dosyaları ve Bu Eser’ yazısı, hem yazarı hakkında bilgi veriyor hem de ortada kalan telifler sorununa değiniyor: “Revnakoğlu’nun 1968’de vefatının ardından terekesi mahkemece kayıt altına alınmış, ömrünce biriktirdiği ve evini müzeye dönüştüren eşyası yok pahasına elden çıkarılmış, ancak 400 dosya kadar tutan arşivi, müsvedde halindeki notları, Abdülbâki Gölpınarlı ve Halil Can’ın teşebbüsleriyle Galata Mevlevihanesi’ne aktarılmıştı.

Evlenmemiş ve akrabaları tespit edilememiş olduğundan İstanbul’un meçhulünü malum eden bu kalemden çıkanlar, yıllarca orada birkaç tecessüs sahibine yüzünü gösterdi.”

Bu yazı mirasçısı tespit edilemeyen nice değerli belgenin, kitabın yayınlanmasını nasıl engellediğini gösteriyor.

Üzerinde durulacak bir konu.

İlk yazı; ‘Revnakoğlu’nun Biyografiler İçinde Biyografisi.’

Her bayram tatilinde bunu düşünürüm, bizden kaç kişi bu tür kitapları alıp okuyarak gezer?

Canlı rehberler var ama bilgiler ancak kitap sayesinde kalıcılık kazanır.

Yazlık yörelerde, vatandaşlarımıza, yabancı turistlere kendimizi nasıl tanıtacağız? Sadece doğadan, yenilen yemeklerden mi söz edeceğiz? Beni hiç ilgilendirmiyor.

Bütün dünyada yazlık yörelerde müzeler açılıyor, gelenler ülkenin sanatını, edebiyatını tanıyorlar, yoksa yenilen lahmacun ile yeni açılan beach’lerin hiçbir faydası yok.

Bir ülkenin yabancılar tarafından tanınmasını nasıl sağlayabiliriz?

Geçici resim sergilerinin Bodrum’da açıldığını okuyorum, bakıyorum yabancı bir yazar, sanat tarihçisi yok, biz bize fotoğraflar bunu gösteriyor, rahmetli Çetin Altan’ın dediği gibi bizi bize övüyoruz. Kış geliyor, onlar da bitiyor.

Yabancı ülkelerde, oranın mimarisine uygun müzeler yapılıyor, hatıra kartları basılıyor. Müze katalogları satılıyor.

Kitap Fuarı için Gaziantep’e gittim, Zeugma Müzesi’ni gezdim.

Elbet de bu müzikler yavaş yavaş anılara eşlik eder.

Bu hafta bayram tatiline gidenlere geçmişte çok dinlenen parçaları hatırlattım, genç kuşak da ilgilenir umarım. Çünkü müzik tarihi bir toplumun yaşamının, zevkinin tarihidir.

LP modası başladığı için onları pikabımda dinliyorum.

Tanburi Cemil Bey’in bestelerini çaldım, icralarını da dinledim. Beyazıt’ta üniversiteden çıktığımda Şamlı İskender’in nota mağazasına gider, notaları alırdım. Eski yazı ve Fransızca’ydı.

Bugün tanıtacağım iki LP’nin kapağında şu yazılı:“Külliyat’ta Yer Almayan 2 Eser

Doğumunun 150. yılında Tanburi Cemil Bey Külliyatı’ndan Seçmeler.

Tanburi Cemil Bey

Sevgili dostum Atillâ Dorsay’ın ‘Hayatımızı Aydınlatan Muhteşem Kadın Dostlarım’ kitabını okurken tanıdıklarımla ilgili anılarım da canlandı. Bu tür kitapların benimsediğim işlevleri vardır. Özellikle sinemamızın ünlü oyuncularının filmlerini seyrederken onlarla ilgili sayfaları açıp okuma isteği uyanır bende.

Türk filmlerini televizyonda seyrederken onların gümüş ekran dışındaki hayatlarını, konuşmalarını öğreniyoruz. Bir anlamda sinema tarihimizdeki ünlü kadınları da daha yakından, iyi bir sinema eleştirmeninin kaleminden tanıyoruz. Benim için kitap ithafları önemlidir, yazıya ondan başlayacağım: “Bu kitabı hayatımın önde gelen kadınları olan eşim Leman Dorsay, kardeşlerim Ayla Sevand ve Ayşe Kapancı, gelinim Ezgi Dorsay ve de büyük dostum Türkân Şoray’a adıyorum.”

Muhteşem kadınların içinde en yakından Türkân Şoray’ı tanıdım. Beni onunla rahmetli gazeteci arkadaşım Hulki İlgün tanıştırdı, sinemadan, romancılardan konuştuk. Daha sonra da görüşmelerimiz oldu. Sevgili dostum Selim İleri’nin senaryosunu yazdığı bir filmin çekimi Pera Palas Oteli’nde yapılıyordu. Beni de çekime çağırmışlardı. Çekim öncesi sohbetlere ara verildi, çekim başladı. Birlikte oturup konuştuğumuz Türkân Şoray, “Motor” denilince olağanüstü bir aktris, sanki bir mitoloji kahramanına dönüşmüştü. O çekimi hiç unutmadım.

Kitap beş bölümden oluşuyor: Sahnenin Divaları, Sinemanın İdolleri, Kaleminden Kan Damlayanlar, Kulaklarımızın Pasını Silenler, Değişik Alanların Öncüleri.

Bu kitabı severek, anılara gömülerek okumamın başlıca nedeni, çoğunu tanımam, onlarla dostluk kurmuş olmam. Sanki onlarla bir dost meclisinde buluşmuşuz, Atillâ da not alıyor... ‘Sunuş’ta ‘isim seçme zorluğu’ndan söz ediyor. Gerçekten de yazan herkesin başına gelen bir husus...

Dorsay, tanıdıklarını yazarken, onlarla ilgili toplantıları, anmaları da yazısına katıyor. Böylece zaman zaman bir roman üslubu ortaya çakıyor. Yakından tanıdıklarımı okurken, dünden bugüne ben de notlarımı gözden geçiriyorum. Onları anlatırken, birbirleriyle de kurdukları dostlukları, aralarında geçen olayları da yazının içine ustalıkla yediriyor. Yazılarında kullandığı arabaşlıklar, okumayı kolaylaştırıyor.

Hayatımızı Aydınlatan Muhteşem Kadın Dostlarım

Serginin adı, ‘Tanzimat’tan Cumhuriyet’e Ressam Hocaların Ressam Öğrencileri’.

500 parçalık müze koleksiyonundan seçilen 115 başyapıt bir arada.

SSM Müdürü Dr. Nazan Ölçer, Milliyet Sanat’ta Seray Şahinler’in sorularını yanıtlıyor:

“Uzun zamandır sergilenmemiş bu eserleri gündeme almaya karar verdik. İnsan elindekinin kıymetini sonra anlıyor. İzleyiciler kendi sanatçılarına daha farklı bakacak.”

Dergideki diğer konulardan seçmeler:

‘Yeni sezonda neler var’ bölümünde seyredeceğimiz filmlerin değerlendirmesi yapılmış. Burçin S. Yalçın hazırlamış.

Naim Dilmener’in kısa bir süre önce kaybettiğimiz Hasan Saltık üzerine yazısı: ‘Hasan olmasa bu albüm çıkmazdı.’

Seray Şahinler, Ahmet Ümit

Yazlık mekânlardaki trafik sıkışıklığını anlamam mümkün değil.

Ünlü bir Fransız sanatçının tatilciler için görüşünü çok severim. “İnsanlar tatile çıkınca kendilerini eğlenmek zorunda hissederler”diyor.

Yazın tek sevdiğim etkinlik açık hava konserleridir. Seslerin yankılanması bana ayrı bir zevk verir.

Yazları ailem yazlığa gittiğinde benim mekânım Beyazıt Devlet Kütüphanesi olurdu. Rahmetli kütüphanenin müdürü Muzaffer Gökman bana özel bir yer verir orada çalışırdım.

İstanbul Müzik Festivali başladığından beri yazları seviyorum. Eskiden bahçe sinemaları, Türk müziğinin icra edildiği bahçeler vardı. Onlara giderdik.

Dergilerde, kitap eklerinde neleri okumalıyız diye öneriler var.

Elbette çoğu yeni çıkan kitaplar.

Bir okur klasikleri okumadıysa, yeni kitapları anlayacağına inanamıyorum.

İlki 1989 yılında kaset olarak çıkan albümün LP olarak yayınlanması, 2 Haziran’da kaybettiğimiz Hasan Saltık’ın hazırladığı son projeydi.

Sözleri Fikret Kızılok’a ait dokuz eserin yer aldığı albümün renkli parçalarından ‘Why High One Why’ın toplu vokalinde kimler vardı?

Bedri Baykam

Ferhan Şensoy

Esin Afşar

Sadun Boro

Dr. Memduh Eren

İlhan Koman’la tanışmış, birkaç kez de sohbet etmiştim. Necmi Sönmez’in hazırladığı ‘İlhan Koman Sözlüğü’ sadece bir büyük heykeltraşın değil, Türkiye’de heykelin, heykeltıraşın da seyir defterini veriyor. Sönmez, Koman’ın Türkiye’de başlayıp Stockholm’de noktalanan yaşamını, sanatını ayrıntılarıyla bize sözlük düzeninde aktarıyor. Kitapta Türkiye’den Stockholm’e gidişin bütün aşamalarını okuyabilirsiniz. Ünlü ‘Akdeniz’ heykelini Yapı Kredi Kültür Merkezi’nin Galatasaray’daki binasında, rölyeflerini de Anıtkabir’de görebilirsiniz.

Sönmez, sanatçıyı şöyle tanıtıyor:

“17 Haziran 2021’de 100. doğum gününü kutladığımız İlhan Koman, geliştirdiği deneyleriyle, heykel, matematik, statik, alternatif enerji üretimi gibi alanlarda ‘değiştirilemez ya da tartışılamaz gibi görünen kuramlara meydan okuyarak’ çağdaş Türk ve İsveç sanatında eşi benzeri görülmemiş eserler üretti. Onun yeni, farklı ve beklenmeyecek kadar cesaretli çalışmaları Edirne, İstanbul, Paris, Brüksel ve Stockholm kentlerinde geçen yaşamıyla birleştiğinde sanatsal ve bilimsel açıdan örnek bir hayat ortaya çıkmaktadır.”

Kitaptaki önemli bölümlerden biri de ‘Akdeniz’ heykelinin yapılış ve yerleştirme öyküsü. Bakın nasıl anlatıyor: “Ben de o heykelde (Akdeniz) böyle bir sinetik yanılgıdan istifade ederek, dalgalardan teşekkül eden, dalgaların meydana getirmeye çalıştığı bir ilaheyi, mabudeyi sembol olarak aldım.”

İlhan Koman Sözlüğü
Necmi Sönmez
Doğan Kitap

‘SANAT NEDİR’ DERSENİZ...

Yazının başlığı beni tedirgin etti:

‘Afyon’a caz değil sucuk ve kaymak heykeli mi yakışır?’

Afyonkarahisar Kent Konseyi Başkanı Şemsettin Yasan, caz festivaline halkın ilgi göstermediğini, Afyon’a yakışmadığını söylemiş. İhsan Yılmaz soruyor:

“Afyon’un orta yerine kaymak ve sucuk heykeli mi dikilmeli?”

Ben artık belediyelerin, özellikle şahıs heykelleri yapmasına karşıyım. Modern heykeller meydanları, parkları, büyük binaların girişlerini süsler. Bunu yapacak çok iyi heykeltıraşlarımız var.

Daha geçenlerde karpuz heykeli tartışması yaşandı. Polemikleri sevmem, bir sonuç çıkmaz, herkes fikrini söylemenin rahatlığına kavuşur sadece.

Sayın Yasan halkı öne sürüyor. Yeniliklerin yapılmaması, çoğunluğa tabi olunması için öne sürülen ve doğru olmayan bir gerekçe.

Afyon’daki müzik festivalini ilk ben yazdım. Anımsatayım:

Piyano Anasanat Dalı öğretim üyesi Dr. Lütfiye Ayşen Kâtipoğlu’nun kaleme aldığı bir mektuptu bana ilettiği. Kamuoyunun yakından takip ettiği durumu içeriden anlatan mektubu paylaşıyorum sizlerle:

“İstanbul Üniversitesi Devlet Konservatuvarı’nın Kadıköy İskele Caddesi’ndeki binamızda 1984 yılından bu yana eğitim vermekteyiz. Aynı binanın kara tarafında Haldun Taner Sahnesi faaliyet göstermekteydi. Bir süre önce Haldun Taner Sahnesi tadilat yapılacağı için boşaltıldı.

Maalesef, bu güne kadar konservatuvar yönetim kadrosu gerekli duyarlılığı göstermedikleri için, bize ait bir binaya sahip olamadık. Bunda bizim ihmal veya duyarsızlığımız söz konusu değildir.

Şu anda İBB tarafından dev bir sahne yapılacağı gerekçe gösterilerek binayı tahliye etmemiz istenmektedir. Buradan çıktığımızda, gideceğimiz bu büyüklükte bir bina bulmamızın mümkün olmadığı bilgisini edindik. 52 konsol ve konser piyanolarımıza ek olarak çok değerli, tarihi yaylı ve nefesli sazlarımız ve yüz elli yıllık geçmişe dayanan arşivimiz bulunmaktadır.

Bizim bu kapsamda bir bina bulma olasılığımız olmadığı için, şu anki binamızdan taşındığımızda enstrümanlarımız kiralık depoya kaldırılacak ve tabii eğitim yapılamayacağı gibi; kısa zamanda, depolanan enstrümanlarımız hurdaya çıkacak ve kurumun işlevi son bulacaktır.

Yeni yönetim her alanda olduğu gibi, kültür ve sanata bakışı ile de bizi çok umutlandırmıştı.

Ne yazık ki, yeni İBB Başkanı binamızdan okulumuzu atmak için temeldeki beton zayıflığını gerekçe göstererek, büyük restorasyon ve tiyatroya dev sahne inşa etme çalışması başlattı. Araştırmalarımıza göre, 1927 yılında inşa edilmiş olan binamızın İstanbul’daki birçok binadan çok daha dayanıklı olduğu bilgisini inşaat mühendisi statik uzmanlarından edindik. Ayrıca, gerekiyorsa temel veya diğer bölümlerde güçlendirme çalışması yapılabileceği mümkündür. Ayasofya’nın yüzlerce yıldır ayakta kalabilmesi, Edirne’deki Selimiye Camii’nin aynı şekilde sağlam yapı tekniğinin, yirmi birinci yüzyılda gerisinde olunamayacağı açıktır.

Çağdaş ve uygar ülkelere bakıldığında konservatuvar binaları hem tarihi, hem de şehrin kalbinde, halkla kültür, sanat iletişimi gerçekleştirebilecek konumdadırlar. Bu bakımdan da, binamızın Anadolu yakasındaki tek konservatuvar olması, öğrencilerimizin en yakın sanat kurumlarına kolaylıkla ulaşım sağlayabilmeleri, birikimlerini halkla paylaşabildikleri bir lokasyonda olması bakımından da ideal konumdadır.

Bazı adlar var, ölümleriyle sizden bir parçayı da alıp götürüyorlar. Ölümünü öğrenir öğrenmez, Fatih’ten Yenikapı’daki Kemal Bey’in kahvesine kadar anılar sökün edip geliyor.

Abdülbâki Gölpınarlı ile İsmet Sungurbey’in hazırladığı, Konur Ertop’la birlikte yayımladımız Şeyh Bedreddin kitabının Sunuş’unda, Sungurbey, genç araştırmacı Turgut Kut’a da teşekkürlerini yazmıştı.

Kimi dostluklar öylesine derindir ki, yıllarca görüşmeseniz de ilk karşılaştığınızda sanki dün ayrılmış gibi hissedersiniz.

Bildiklerini, okuduklarını, incelediklerini ne kadar yazsalar, kâğıda dökseler azdır. Çünkü söylediklerinden, yazdıklarından öte binlerce sayfa hafızalarındadır.

Mobilya sizin için ne derece önem taşır? Evinizin dekorasyonu yaşamınızda önemli bir yer kapsar mı? Sık sık mobilya değiştirir misiniz? Benim hiç mobilya merakım yoktur. Çünkü benim için bir evin süsü kitaplar, plaklar, CD’ler ve kırtasiye malzemesidir. Dekoratörlere ev düzenini bırakanları pek anlamıyorum.

Bu konuda kendimi böylesine dışta tutuyorum ama aileden kalma bazı eşyalar anılarımın düğümüyle bağlanmış olarak karşımda duruyor.

Frederick Litchfield’ın ‘Eşyanın Resimli Tarihi: En Eski Zamanlardan Günümüze’ kitabı sizi eşya konusunda düşünmeye davet ediyor.

Tanıtımı özetleyebilirim: Frederick Litchfield’in ilk kez 1892’de yayımlanan ikonik kitabı ‘Eşyanın Resimli Tarihi’ kutsal kitaplardan, medeniyetin en eski zamanlarından Roma’ya, oradan Asya ve Uzakdoğu’ya, Rönesans’a ve Fransız Devrimi’ne kadar uzanan baş döndürücü bir tarih boyunca sizi mobilyalar arasında yolculuğa çıkarıyor.

Eşyanın Resimli Tarihi: En Eski Zamanlardan Günümüze Frederick Litchfield
Çeviri: Seda Ateş

Yemek ve Kültür dergisinin yeni sayısında Enis Batur’un ‘Foto–yemek’ yazısını okurken, elimin altında bulundurduğum yemek kitaplarının fotoğraflarına baktım.

Biri ‘Adım Adım 62 Çorba’ diğeri de ‘Adım Adım 62 Salata’ (YKY). Salata kitabının ilk sayfasında ‘Mustafa V. Koç’un anısına’ yazılı.

Üçüncü kitap ise ‘Makarna’, İtalyanca’dan çevrilmiş. Tariflerini okurken, fotoğraflara bakmak iştah açıyor. Yazarın verdiği bilgiye göre,“2020’de 11’incisi yapılan Uluslararası Mutfak Festivali’nin ana teması ‘Güney’ olmuştu. Akdeniz yemek kültürünün kuşatıldığı etkinliğin ‘veli’si Marsilyalı ünlü aşçı Passedat idi.

Lou Manna–Bill Mos ikilisinin 2005’te yayımladıkları ‘Dijital Yemek Fotoğrafçılığı’ hâlâ temel başvuru kitapları arasında.

Nemika Tuğcu’nun ‘Bir Sonbahar Sofrası’ gözlemle masalsılık arasında gidip gelen çok sevdiğim bir yazı.

Muhammet Şengöz’ün resimlediği Nisa Leyla’nın şiirinin adı ‘Sylvia Plath’.

‘Geçmişin Tadı’ bölümünde, bir yemek için malzemenin alımından yapılışına kadar geçen bir süreyi okursanız, lezzetli yemekler pişirebilirsiniz, ama un kurabiyesini de unutmayın.

Ciğer tava tarifi doğrusu çok hoşuma gitti: “Sizinle bir de tava yemeklerinden birisini yapalım. Mesela çok sevdiğiniz ciğer tavasını. Buna Arnavut ciğeri derler. Piyaz satan Arnavut ahçılar bunu çok güzel yaparlar. En büyük lokantalarda bile onların yaptığı kadar güzeline güç rastlanır.

İkisi de aynı noktada birleştiler. “Bizi dinleyen öğrencilerin yüz ifadesini, tepkisini göremiyoruz. Onlar bizi tartamıyor, biz de onları.”

Gerçekten de açılan okullardaki çocukların sevinçlerini görünce bu yakınmalara daha çok hak verdim.

Öğretim üyelerinin öğrenci hoca ilişkisi sadece verdiği dersle sınırlı değildir. Vücut dili denilen önemli bir unsuru da unutmayalım.

Birtakım okullarda, üniversitelerde ders sırasında, ders sonrasında öğrencinin aklına gelen sorular vardır, sorar merakını giderir.

Ben birçok kuşaktaşımın davranışlarını, konuşmalarını, tiklerini merakla izlerdim, hiç kuşkusuz onlar da beni.

Öğretmenlerin kalem tutuşları –bilgisayar kalemin yerini tutamaz– not alışları, elyazıları birer kişilik ipuçlarıdır.

Ayrıca önemli bilgiler, çoğu zaman ders sonrası öğrenilir, dersin dipnotu özelliği taşır.

Kitap seçiminde de aynı durum söz konusu. Fuarların özel bir yeri olduğunu düşünürüm.