Doğan Hızlan: Takma yazarlar deşifre oldu

Doğan HIZLAN

HEPİMİZ bu cümleyi, bilinçaltımızın dürtüsüyle söylemişizdir:

Adımı verme.

Gizliliğin çekiciliğine kapılmanın dışında, insanın adına verdiği önemin de teşhirciliğidir aynı zamanda.

Yazarlar neden takma ad kullanırlar?

Gerçek adlarını öğrenmeleri için okurlarını tahrik etmeyi amaçladıkları düşünülebilir mi?

Ki-taplık dergisinin Takma Adlar, Sanal Kimlikler bölümünü okurken, bir kez daha bu maskeli balodan yazarların her zaman hoşlanmadığını farkettim.

Sürgündeyken, hapishanedeyken, adınız siyaseten lánetlenmişken, kendi adınıza hasret kalırsınız káğıt üzerinde, sadece bir kaç dost, bir de sizin háminiz yayıncı bilir gerçek kimliğinizi.

İsteyerek takma ad kullananlara, ad çekme oyunu oynayanlara başka türlü bakarım.

Okurların başlattığı kim kimdir oyunu eğlencelidir. Çünkü saklanan kimliklerin peşine düşülür. Edebiyatçıların da en az onlar kadar merak ettiğinin tanığıyım ama çoğunlukla belli etmezler.

Hani, bizi metin ilgilendirir, sözü var ya... İşitin de inanmayın. Gerçek ad konusunda hemen dedikodular başlar:

Sadede gel diyeceksiniz... Ben de merak ederim doğrusu.

* * *

YILLAR önce Hürriyet Gösteri'de Gündüz Artam'ın hazırladığı Takma Adlar Sözlüğü (1980 yılında) yayınlandığında, merakın derecesini öğrenmiş oldum.

Takma adlar yüzünden garip durumlara düşenler yok mu ?

Asrın edebi tartışması Rábia Hatun'un şiirleriydi.

Bir divan şairinin edasını taşıyan şiirlerin çağdaş bir hanımın şiirleri olduğunu, İsmáil Hámi Danişmend, şiirlerin eşi Názan Danişmend'e (1911-1947) ait olduğunu açıklar. Enis Batur yazmış.

O küçük şiir kitabını bugün de anımsarım.

O zamanlar çok söylenen dizesi şuydu: Ben ta senin yanında bile hasretem sana.

Seláhattin Özpalabıyıklar'ın yazısında işin bir de tersi var:

İlhan Berk'in gerçek adı Emrullah İlhan Birsen.

Hikmet Celál, Ahmed Celál ve Hakkı Náşir'in Celál Sahir Erozan olduğunu öğrenebilirsiniz.

O Celál Sahir Erozan ki, kadınlar olmasa şiirlerim öksüz kalırdı, demişti. Hikmet Feridun Es, onu kadın sanıp röportaj talebinde bile bulunmuş.

Romain Gary, basını Emile Ajar olarak az mı peşinden koşturmuştu.

Nihal Yeğinobalı, telif romanını bastıramayınca Genç Kızlar, Vincent Ewing adıyla yayınlanabilmişti.

Aziz Nesin kızının ve oğlunun adlarından oluşan Oya Ateş takma adıyla yazılar yazmış, üstelik bunlar da antolojilere geçmiş.

* * *

ŞİMDİ bir yazıyı okurken acaba kim yazdı sorusu zihnimizi kurcalayacak.

İşin hoş yanı bu olsa gerek.

İşte diğer takma adlar

Adalet Ağaoğlu

Adalet Sümer, Adalet Sümer Ağaoğlu, Parker Quinck, Remüs Telada

Ahmet Rasim Leyla Feride

Çetin Altan

Hadi Borazan, Hüseyin Erenköy, Hüseyin Zurna

Sermet Muhtar Alus

El Üfürük, Necdet

Melih Cevdet Anday

H. Mecdi Velet, Murat Tek, Yaşar Tellidere

Oğuz Aral Öfkeli Ömer

Nurullah Ataç

Ahfeş, Ali Gümrükçü, Alkan, Kavafoğlu, Sabiha Yağızlar

Yusuf Atılgan

Nevzat Çorum, Ziya Atılgan

Ataol Behramoğlu

Ata Haydar, Aykut Baykal, Ataol Gürus

Murat Belge

Ahmet Kemal, Ahmet Samim, Sadık Özben

Yahya Kemal Beyatlı

Agáh Kemal, Esrar, Mehmet Agáh, Süleyman Sadi

Asım Bezirci

A. Toplumcu, Bülent Arıel, Fikret Arıel, Halis Acarı

Saláh Birsel

A. Suluklupaşalar

Tarık Buğra

Mehmet Nazım, Süleyman Yücel, Tarık Emin, Mehmet Tarık

Cemal Süreya

Adil Fırat, Ahmet Gürsu, Ali Fakir, Birsen Sağanak, Cemasef, Charles Suarez, Dr. Ali Hakir, Dr. Suat Hüseyin, Hasan Basri, Hüseyin Karayazı, Genco Gümrah, Osman Mazlum, Suna Gün, Yürüyen Adam

Faruk Nafiz Çamlıbel

Akıllı Ozan, Çamdeviren, Deli Ozan, İğne ile Kuyu kazan,İsmail Vecih, Kalender, Kazan, tatlı Sert, Yamak

Arif Damar

Arif Barikat, Arif Hüsnü, Arif İbrahim, Ece Ovalı

Ahmet Muhip Dranas

Muhip Atalay

Refik Durbaş

Fikret Kaynakçı, Sıtkı Sipahioğlu

Orhan Duru Cüneyt Gabran

Metin Eloğlu

Ali Haziranlı, Etem Olgunil, Mehmet Emin, Nil Meteoğlu

Haydar Ergülen

Erkan Güçlü, Hafız, Lina La Salamandre

Fethi Naci Oktay Deniz

Reşat Nuri Güntekin

Ağustos Böceği, Ateş Böceği, Cemil Nimet, Hayreddin Rüştü, Mehmet Ferit, Mizah Yazarı, Sermet Ferit, Yıldız Böceği

Doğan Hızlan Osman Giritli

Rıfat Ilgaz Mehmet Rıfat, Stepne, Remzi Işık

Selim İleri Eylül Sarmaşığı

Attila İlhan

Abbas Yolcu, Ali kaptanoğlu, Beteroğlu, Nevin Yıldız, Ömer Haybo, Tila Han

Orhan Veli Kanık

Adil Hanlı, Mehmet Ali Sel

Kemal Tahir

Ali Gıcırlı, Bedri Eser, Celal Dağlar, Cemalettin Mahir, F. M. İkinci, Körduman, Murat Aşkın, Nurettin Demir, Samim Aşkın

Necip Fazıl Kısakürek

Adı Değmez, Ahmet Abdülbaki, Bankacı, Be-De, dedektif X Bir, Ha-A-Ka, Neslihan Kısakürek, Tanrı Kulu, Ozan

Nazım Hikmet

Adsız Yazıcı, Ahmet Cevat, Ahmet Oğuz Saruhan, Ben, Bendeniz, Ercüment Er, Fıkracı, İbrahim Sabri, İhsan Koza, İmzasız Adam, Kartal, Kemal Ahmet, M. İhsan, Mazhar Lütfi, Mümtaz Osman, Orhan Selim, Osman Cemal, Sarı Murat, Süleyman Sabur Ran

Aziz Nesin

Alişan Konuşkan, Ateş Sin, Ayşegül, Bahri Filbahri, Bahri Filefil, Battal Bataner, Bedri Birdirbir, Daver Devletlü, Dr. Daim Derer, Falan Filan, Hakkı Haklar, Hakkı Hukuki, Hasan Dene Gör, Hikayeci, İsmail Ateş, İzzet İzinde, Kasım Kahkah, Kerim Kihkih, Kerami Pestenkerani, Levazımcı Kazım, Naneyedibaşı, Nuri Hayat, Öküz Aleyhisselam, Prof. Tosun Okuyanlar Sağolsun, Recep Kinayi, Sıtkı Sırılsıklam, Sülüman Gider, Şaban Şabaner, Şakir Şıkırşıkır, Taki Zoraki

Peyami Safa

Çömez, Safiye Peyman, Serazad, Server Bedi

Tevfik Fikret

Esat Necip, Mehmet Nazmi, Mehmet Sait, Nazmi, Tevfik Nazmi

Hilmi Yavuz

Ali Hikmet, İrfan Külyutmaz, Osman Şirvan, Yavuz Ömercanoğlu

Rahmi Turan

Rahmi Muratoğlu, Osman Ferit, Diken