Doğan Hızlan: Marşlar ihtilálsiz de dinlenir

Doğan HIZLAN

Jandarma Genel Komutanlığı Bandosu'nun çaldığı marşları CD'den dinledim.

Bandonun şefi Suat Yılmaz (J.Ban.Bnb.)

Marşları severim, beni bir başka atmosfere götürür.

Yürüyüşümün ritmi değişir, kendimi birdenbire bir kalabalığın içinde bulurum.

Marşın, kalabalıklara eşlik eden müzik tanımı demek ki benim için geçerli.

Dinlediğim CD'de; İstiklál Marşı, Jandarma Marşı, Harp Okulu Marşı, Mecidiye Marşı, Hamidiye Marşı, Borulu Marş, Plevne Göçmenleri, Karadeniz Boğazı (Kavak), Bursa Işıklar Marşı, Alay Marşı, Sakarya Marşı, Trakya Marşı çalınmış.

CD'leşmemiş kayıtlarından birinde 10.Yıl Marşı'nı icra etmişler.

Gençliğimizde Kızıl Ordu Korosu'nu ayrı bir kulak dikkatiyle dinlerdik, sanırım o sesin görkeminin ardına hiç kuşkusuz siyasal senaryolar eklerdik. Belki de o devrimin melodik mesajıydı bizim kuşak için.

Şimdi eskisi gibi dinlendiğini sanmıyorum.

Nedense bizde marş formu ile askeri ihtilál birbirleriyle birlikte anılır. Kaçamayacağımız tarihi bir saplantı.

Çünkü, ihtilaller dışında, marşı müzik olarak dinlemiş bir toplum değiliz.

Marşı duyduğumuz anda, marş marş sokağa fırlarız.

Jandarma Genel Komutanlığı'nın marş CD'sinin özel bir firma tarafından çoğaltılmasını, satılmasını isterim.

En azından bir çoğumuz sevdiğimiz bir çok marşın doğru söylenişini buradan öğrenir, ses talimi yaparız.

Yalnız CD açısından düşünmedim. Türkiye'de gerçekleştirilen festivallere de bu Bando'nun çağrılması düşünülebilir.

Repertuarlarını festival dinleyicileri için zenginleştirebilirler, hatta zaman zaman konserler bile verebilirler.

* * *

MARŞ formunda bildiklerimiz üç dört taneyi geçmez:

İstiklál Marşı, 10.Yıl Marşı, Harbiye Marşı, Sakarya Marşı. Listeye bir iki tane daha eklenebilir.

Mozart'ın Türk Marşı ile cenazelerde çalınan Chopin'in bestesi.

Demek ki bizim için marş, ihtilal ve ölüm demek. Bence bu baykuş yorumunu kafalarımızdan atalım.

Mehter Marşları'nı yazımın dışında tutuyorum.

Batı müziğine marş formu Couperin ve Lully ile girdi. Mozart'ın Saraydan Kız Kaçırma, Figaronun Düğünü, Cosi fan tutte ve Sihirli Flüt'ünde operaya yerleşti.

Schubert, Askeri Marşlar yazdı. Beethoven'ın Eroica Senfonisi'nde bir cenaze marşı bölümü vardır. Meyerbeer, Wagner, Verdi, operaları için marşlar bestelediler.

Marş formunu, Berlioz, Mahler, Çaykovski ve Elgar geliştirdi.

Elgar'ın konser performansları, Pomp and Circumstances'i de unutmayalım.

Johann Strauss I'in Radetzky Marşı'nı dinleyenlerimizin sayısı epey yüksektir.

* * *

JANDARMA Genel Komutanlığı Bandosu, repertuarını yukarda saydığımız eserlerle zenginleştirirse, bence festivallere katılabilir ve ilgi de görebilir.