Yalçın Bayer

Türkiye onları ‘üç Doğanlar’ olarak biliyor: Doğan Kuban, Doğan Tekeli ve Doğan Hasol... Doğan Kuban’ı önceki gün kaybettik. Türkiye’nin kültür ve mimarlık hayatını uzun yıllara yayılan üretimleri ve benzersiz katkıları ile zenginleştiren bu isimlerden merhum Doğan Kuban’ı bize en çok tanıtan ve sevdiren de Orhan Bursalı oldu. (‘Mimar Doğan’lar-Üç Doğan - Doğan Kuban, Doğan Tekeli, Doğan Hasol’ kitabı Doğan Kuban tarafından kaleme alınarak, Kırmızı Kedi Yayınevi tarafından yayımlandı.)

Biz de Orhan Bursalı’nın Cumhuriyet’te dün kullandığı başlığı kullandık. Hocamızın yazılarından bazı sözlerine, özellikle ‘Günün Sözü’ köşesinde yer vermiştik. Bursalı’nın yazısından bazı seçmeler onun nasıl bir aydın olduğunu gösteriyor:

“Çok iyi bir mimarlık ve İslam tarihçisi, çok iyi bir düşün adamı, Türkiye Cumhuriyeti’nin yetiştirdiği büyük bir Rönesans insanı. Tam anlamıyla: İtalya’da Rönesans mimarlığını en iyi bilenlerden.

Neredeyse Cumhuriyet yaşında, 1926 doğumlu. Yüreği hep ülkesi için çarptı. Bir Atatürk ve devrimleri sevdalısı.

Bir hezarfen, çok yönlü bilge. Bitmez bir merak, araştırma, öğrenme tutkusu. Müzikten tutun sinemaya kadar...

Çağdaşı üreteceğiz, dedi. Bilim ve teknoloji üretimi, dedi. Aydınları düşünmeye çağırdı. Politikacı, ülke adamı olmalı dedi.

Ülke mimari değerlerinin korunmasına, kurtarılmasına bir ömür verdi.

Selimiye Camisi’ne yeni bir ruh verdi. Divriği Ulu Camisi’nin şaheserliğini en iyi o gördü, kurtarılması için projeler üretti, sergiler düzenledi. Devlet, bu sergileri çeşitli ülkelere taşıdı. Safranbolu dahil, her yerde imzası var. Bir İstanbul düşünürü, hayranı. İstanbul’un tarihi eserlerinin kurtarıcılarından. İstanbul’un Bizans’tan bugüne tarihini ve yaşamını en iyi o yazdı ve anlattı. 50’yi aşkın değerli kitap, binlerce değerli makale, derin bir bilgi hazinesi bıraktı, emanet etti bizlere. Varlığı için, tanıdığım için kendisine çok teşekkür ederim.”

GÜNÜN SÖZÜ

‘Çaylar Şirketten’ kitabının yazarı Av. Remzi Kazmaz, çay üreticilerine bir çağrı yaparak “Çayın uluslararası pazarda milli bir marka olması için senin de desteğine ihtiyacımız var. 23 Eylül’de (Bugün) Rize’de Ramada Otel’de yapılacak toplantıda görüşlerini söylemeni, çözümü birlikte üretmeyi, çayı ve geleceğimizi hep beraber konuşmayı istiyoruz.

Çay vatandaşındır, satılamaz, özelleştirilemez” dedi.

1921 nisanında Zihni Derin’in Meclis’te bir komisyona katılarak ortaya attığı çay ekiminden bugünlere gelinen sürece kadar bölgenin çay sanayiindeki gelişimini anlatan Kazmaz şöyle konuşuyor:

“Geriye dönüp baktığımda 100 yıllık bir tarihe sahip olan Türk Çayı, içinde bulunduğu birçok sorun karşısında çaresiz kalmış, ne çay üreticisinin ne de çay fabrikalarında çalışan işçilerin geleceğe dair hiçbir güvencesi kalmamıştır. ÇAYKUR üzerinde karabulutlar dolaşmaktadır. Çay üreticisinin ve işçisinin hamisi konumunda olan ÇAYKUR her an devredilerek, tarihe karışabilir. Milli bir ürün olmasına rağmen tam 100 yıldır markalaşamayan çayın engelleri birer birer kaldırılabilir.”

Kapalı kapılar arkasında oluşturulan “Çay Kanunu”nun hiçbir surette kabul edilemeyeceğini bildiren çay üreticisi ve çay işçileri, kendilerini ilgilendiren bir konuda hiçbir şekilde görüş ve önerilerine önem verilmediğini dile getiriyor.

YEŞİL ALTIN

İnönü ve arkadaşları tarafından hazırlanan ve CHP tarafından milli bir ürün olarak ilan edilen çay, sonraki dönemlerde önemsenmemiş, özel sektörün eline bırakılmasıyla da içinden çıkılmaz sorunlar yumağı ile karşı karşıya kalınmıştır. Bu durumdan en çok zarar gören çay üreticisi ve çay işçisi olmuştur.

CHP Rize milletvekili adayı olan Remzi Kazmaz, daha sonra şöyle diyor:

“Ne yazık ki Türk çayının marka değeri geliştirilmemiştir. Önümüzdeki yıllarda yapacağımız en büyük projelerden biri

Yurt sıkıntısının en önemli nedeninin pandemi dolayısıyla öğrenci kapasitelerinin düşürülmesi olduğu belirtiliyor. Bir başka nedenin de yurt yapma yetkisinin YURTKUR’dan alınarak Spor Bakanlığı Yatırım İşletmeleri Genel Müdürlüğü’ne devredilmesi olduğu söyleniyor. Onun da yeni yurt yapmak yerine ‘kiralama’ yöntemini tercih etmesi sorunu büyütüyor.

Bir yetkili “Her şey hesapsız kitapsız yapıldığı için büyük sıkıntı yaşanıyor. Bakanlık hiç yaşananları görmez mi, ille de Tayyip Erdoğan’ın birkaç laf etmesi mi gerekiyor? Yeni yurt yapmak insanın aklına hiç gelmez mi?” diyor.

Bakanlığın, üniversiteler ve belediyeler ile işbirliği yapması gerekir. Aksi koordinasyonsuzluktur.

Yoksa bu ihmallerin arkasında tarikat-cemaat dengelerini düşünmek yatıyorsa bu gençlere yazıktır. Bazı üniversiteler, Spor Bakanlığı’nın arsa talebine nasıl olumsuz yanıt verir, anlaşılmıyor emin olun.

Bu da sorgulanması gereken ayrı bir zafiyettir. Eğitimde din tacirliğinin hesabı bir gün sorulur. Özetle bu politika yanlışlığı nedeniyle en az 200 bin öğrencinin sefillik yaşaması hiç kimseyi rahatsız etmiyor.

Cumhurbaşkanı, ABD dönüşünde, bu mağduriyetin giderilmesi için ciddi bir program uygulamasına geçecek.

CHP Lideri Kılıçdaroğlu’nun da belediyeler kanalıyla, bir süre önce CHP’nin başlattığı ‘Cumhuriyet Yurtları’nın yaygınlaştırılması için 30 Eylül’de İstanbul’da toplanacak belediye başkanlarına yeni hedefler göstereceği kulislerde dolaşıyor. İstanbul’da Büyükşehir, öğrenciler için 5 bin kapasiteli yurt yaparken, Ankara’da kapasitenin her geçen gün artarak binleri bulduğu belirtiliyor. CHP’li belediyeler yurtların denetimini YURTKUR’a yani devlete veriyor, dinci vakıfları işletmelerden uzak tutuyor.

LÜLEBURGAZ’A BALKAN GÖÇ ANITI

ATATÜRK

IC İçtaş İnşaat ve Amerikalı inşaat şirketi Tishman ortaklığında, New York’ta inşa edilen Türkevi’nin açılışı, Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan tarafından gerçekleştirildi. Açılış törenine Dışişleri Bakanı Mevlüt Çavuşoğlu da katıldı.

Çeçen grubu yöneticilerine göre, ‘Zarif ve simgesel bir yapı olarak, modern görünümü ile New York gökdelenleri arasına katılan Türkevi, Manhattan’ın ikonik binaları arasında yerini aldı’.

Titiz bir çalışma gerektiren son derece önemli bir projeyi tamamlamanın gururunu yaşadıklarını belirten IC İçtaş İnşaat Yönetim Kurulu Başkanı Fırat Çeçen, “Projenin Birleşmiş Milletler binasının karşısında yer alması, şehrin en yoğun bölgesinde inşaat yapmanın zorluğu ve sınırlı bir çalışma alanımızın bulunmasının yanında inşaat sürecinde bir de pandemi ile karşılaştık. Buna rağmen disiplinli ve planlı bir çalışma ile inşaatı tamamladık ve açıldığını, kullanılmaya başlayarak içinde bir hayat olduğunu görmekten mutluluk duyuyoruz. New York’un kalbinde, ülkemizin prestijine uygun bir şekilde gökyüzüne yükselen Türkevimiz şehrin birçok yerinden görülecek şekilde ikonik binalar arasında yerini aldı. Bu da bize ayrıca gurur veriyor” dedi.

New York’taki Birleşmiş Milletler binasının karşısına, 20 bin metrekarelik bir alana inşa edilen Türkevi, 36 katlı bir bina ve 171 metre yüksekliğinde. New York’un gökyüzüne lale formunda yükselen Türkevi ayrıca Selçuklu ve Osmanlı mimarisinden esintiler taşıyor.

Türkevi’nde, Türkiye New York Başkonsolosluğu, Türk Ataşelikler, BM Türkiye Daimi Temsilciliği, KKTC Temsilciliği ve T.C. Merkez Bankası New York Temsilciliği bulunuyor.

IC İÇTAŞ İNŞAAT

50 yılı aşkın bir tecrübeye sahip global bir marka olan IC İÇTAŞ İnşaat, imza attığı ses getiren ileri mühendislik projeleri ile Türkiye’de ve dünyada lider şirketler arasında yer alarak ülkemizi uluslararası arenada gururla temsil etmektedir.

Fizibilite çalışmalarından yüksek teknoloji gerektiren anahtar teslim projelere kadar her türlü taahhüt işini mutlak başarı hedefiyle yürüten IC İçtaş İnşaat, Türkiye, Rusya, Amerika, Ortadoğu, Orta Asya ve Avrupa’da faaliyet göstermektedir. Kurulduğu günden bu yana, güçlü finansal yapısı ve hem kamudan hem özel sektörden kurumlarla gerçekleştirdiği güçlü ortaklıklar ile havalimanı, liman ve marina gibi inşaatlardan yüksek hızlı tren projelerine, yol ve köprü inşaatlarından yüksek kapasiteli enerji santralleri ve turizm tesislerine kadar pek çok başarılı projeye imza atmıştır.

FERİKÖY’DE MEZARLIK AĞALARI VAR

Türkiye’deki emeklilerin dünyanın en yoksul kesimi arasında yer aldığı uluslararası rapor ile belgelendi.

Uluslararası Çalışma Örgütü’nün (ILO) sosyal güvenlik raporuna göre emeklisi en yoksul birkaç ülkeden biri Türkiye. Dünyada 4.1 milyar kişi sosyal güvenlik şemsiyesinden yoksun ve ciddi yoksulluk tehlikesiyle karşı karşıya. Türkiye’de nüfusun yüzde 79.8’i en az bir sosyal güvenlik koruması altında bulunurken, geriye kalan yüzde 20.2’si hiçbir güvenceye sahip değil ve korunaksız.

ILO’nun raporu, Türkiye’de emeklilerin yoksulluk göstergesi olarak belirlenen yüzde 50’lik sınırın çok altında olduğunu da ortaya koydu.

Uganda’da emeklilik aylığı ülkenin yoksulluk sınırının yüzde 43.5’ine denk geliyor. Bu oran Mısır’da yüzde 91.2, Endonezya’da yüzde 56.1, Azerbaycan’da yüzde 46.6, Mozambik’te yüzde 32.7 ve Türkiye’de yüzde 21.17. Türk-İş’in araştırmasına göre yoksulluk sınırı 9 bin 533, açlık sınırı ise 2 bin 926 lira.

13 milyonu aşkın emekli, dul ve yetimin yarıdan fazlası eline geçen 1.500 ile 2.500 lira arasındaki aylıkla geçinmeye çalışıyor. Asgari ücretin net 2 bin 825 lira, açlık sınırının 3 bin liraya yaklaştığı günümüzde aşırı hayat pahalılığı karşısında son derece düşük aylıkla geçinmek için mucize gerekmiyor mu? Bir umut var: Eğer yeni intibak yasası çıkarsa ILO’nun raporuna göre, dünyanın en yoksul kesimi arasında yer alan emeklilerimizin aylığında hatırı sayılır düzeyde artış olacak. Şükrü KARAMAN

GÜNÜN SÖZÜLİBERALLER KEMALİST OLUYOR

“DÜNYA hem emperyalistlerden hem de Taliban gibi terör örgütlerinden yeterince büyüktür ve var olabilmek için yeni bir dünya savaşını önleyecek güce sahiptir. Gelinen aşamada Atatürk’ün ve Kemalizm’in önemini yeni anlayan Liberallerin artık İngiliz, Amerikan ve İsrail muhipliğini bir yana bırakarak antiemperyalizm çizgisinde Türkiye’nin ulusal çıkarlarından yana yeni bir Kuvayımilliye savunmasına yönelmeleri gerekmektedir.” Prof.Dr. Anıl ÇEÇEN

ÖĞRENCİLERİN YURT SORUNU CİDDİ BOYUTLARA ULAŞTI

GEÇEN

Geçtiğimiz aylarda üç Namık Kemal Üniversitesi hocasının ÇED dosyasındaki görüşleri sosyal medyada paylaşılınca gündeme yerleşen plastik sanayi sitesinde yeni gelişmeler var.

Tekirdağ’ın Ergene ilçesi, Karamehmet Mahallesi’nde (tarihi eski köy) bulunan 2.530 dekar tarım arazisi üzerinde PAKOP Sanayi Sitesi arazisinin tarım dışı kullanımı için verilen izin TMMOB ZMO tarafından Tekirdağ 1. İdare Mahkemesi 1 Nisan 2021 tarihinde iptal ettirilmişti.

Daha önce aynı tarım arazisi için açtığımız davada 9 Mayıs 2014 tarihinde iptal kararı verilmesine ve karar kesinleşmesine rağmen, aynı işlemin tekrarı için kamu yararı kararı alınarak davalı idare tarafından yeniden işlem tesis edilmesi yoluna gidilmiş, bu hususlar çerçevesinde yürütmeyi durdurma kararı alınmıştı.

Çevre ve Şehircilik Bakanlığı tarafından 10 Eylül 2021 tarihinde ilan edilen ÇED ‘olumlu’ kararının iptali için yargıya gitmekten başka bir seçenek kalmıyor.

Yani, sanayici çiftçiyi yendi!

Avrupa Serbest Bölgesi’nin bitişiğindeki bu tarlalarda/parsellerde artık buğday-ayçiçeği yerine plastik üretimi yapılacak!

Buradaki soru şu:

Çevre ve Şehircilik Bakanı Murat Kurum, ÇED dosyasını yeterince inceledi mi, verimli tarım arazilerinin kıyılmasına vicdanı sızlamayacak mı?

Murat SEVGİ-Trakya Platformu Yürütme Kurulu Üyesi

İzmir’den notlarımızı sürdürüyoruz. 1.5 yıl önce Aydın’dan İzmir’e gelen Vali Yavuz Selim Köşger’in, o kadar yoğun bir programın içinde bizlere İzmir’i anlatma fırsatını bulmasına sevindik. Biz de kendisine yaşadığımız kenti, İstanbul’u ne kadar olduysa anlatabildik.

İstanbul’un İzmir’e göre her türlü göç nedeniyle biraz ‘yoz ve kaba’ olduğunu söyledik. Vali Köşger, bizim tabirimize “Daha Anadoluludur” diye bir
saptamada bulundu. “İzmir’de oturanlar ise ayrım yapmaz, aidiyet duyguları kuvvetli.”

Tecrübeli bir bürokrat olduğu dikkat çeken Vali Yardımcısı Hulusi Doğan (Kendisini Çorlu, Alanya, Avcılar ve Milas kaymakamlıklarından biliriz) “‘Herkesin memleketi doğduğu yerdir’ daha doğru bir anlatım olabilir belki” dedi.

AYDIN PROJELERİ

Konyalı olan ve SBF’yi bitiren Yavuz Selim Köşger, İngiltere Oxford’da master yapmış, Fransa’da yerel yönetimler konusunda ihtisasını tamamlamış, Ankara’ya dönüşünde Tarım Kredi Kooperatifleri Kooperatifler Genel Müdürlüğü’nde bulunmuş. Daha sonra İçişleri Bakanlığı kararnamesiyle Sinop, Bingöl, Aydın’dan sonra İzmir’e atanmış (4 çocuğu var). “Torunlarıma bu şerefli görevi gururla anlatabileceğim” diyor.

- Aydın’ı çok sevdiğini bildiren Köşger, Aydın’da neler yapmış! ‘Aydın Beyliği’nin kurucusu Aydın Bey’in mezarını buldurmuş. İzmir’e gelmeden önce başlanan çalışmanın düzenlemesi sürüyormuş, İzmir’den gelişmeleri izliyormuş. Adnan Menderes’in dedesi Hacı Ali Paşa’nın Çakırbey’deki evinin fotoğraflarını Mutlu Menderes’ten bulmuş. Dede Menderes’in 1929’da Çakırbeyli Çiftliği’nde Macar mimarlara yaptırdığı konağın replikasını inşa ettirmiş. Menderes Müzesi de Çine Çayı’nın kenarında yapılıyor.

- Aydın’daki jeotermal yataklarının incir ağaçlarına olumsuz etkisi çevreciler tarafından sık sık gündeme getiriliyor. Ancak Vali Köşger, bize enerji lazım diyerek jeotarmale dönük eleştirileri reddediyor. Jeotermalin kıymetini bilmediğimizi söylüyor.

ÖNÜ MIAMI, ARKASI BANGLADEŞ

İzmir’de 8,9 ve 10 Eylül günleri yoğun bir etkinlik içinde bulduk kendimizi. Vali ve Belediye Başkanlarının, İzmir’in Kurtuluşu ve İzmir Enternasyonal Fuarı’ndan başka İzmir UCLG Kültür Zirvesi’nde dünya kentlerinin İzmir’de buluşması etkinlikleri hayli yoğundu.

Basın Konseyi de Çeşme’de toplanmıştı. İzmirlilerin de kent konserleri nedeniyle Alsancak’ı ve kıyıları doldurması ile ‘keyif’ verici bir gün oldu 9 Eylül... İzmir’in kurtuluşunun 99. yılı nedeniyle bu yıl başka bir ‘coşku’ ile kutlandığını söylemek gerekiyor. Valilik ve Büyükşehir’in konukları nedeniyle de ayrı bir yoğunluk içindeydi İzmir. Ne yazık ki bu vesile ile bir çok etkinliğin gözden kaçtığı, medyanın yoğunluk nedeniyle bir çok programa yetişemediği anlaşıldı. İki özel konuk da vardı; KKTC Başbakanı Ersin Tatar ve tarihçi-yazar İlber Ortaylı. Ayrıca bakanlar ve yardımcılarına yetişmek de mümkün değildi. Milli Savunma Bakanı ile Genelkurmay Başkanı ve Kuvvet Komutanları’nın 9 Eylül’de İzmir’de olmaları da ayrı bir ‘yorum’ gerektiriyordu. Çünkü Milli Savunma Bakanı Hulusi Akar’ın, 9 Eylül Üniversitesi tarafından Sabancı Kültür Merkezi’nde düzenlenen ‘Adalar Denizi ve Yunanistan ile Komşuluk İlişkileri Sorunları Sempozyumu’nda konuşması önemli bir gündem yarattı. Akar’ın, Yunanistan’ı son yıllarda olmadığı kadar bir ‘hayalciliğine’ dayalı hedefe koyması dikkat çekti. Buna bir anlamda ‘ültimatom’ da denilebilirdi. Çünkü Yunanistan’ın bütün rekabet ve tehdit unsuru çıkışlarının dayanak noktasının arkasında ‘kuzu postuna bürünmüşlüğü’ olduğunu da gösteriyordu.

Bakan Akar, Atina’nın oyunlarını sergilerken, bunların ‘akıl, mantık ve hukuk dışı’ olduğunu ilan ediyordu. (Bu konuşmayı Genelkurmay’ın sitesinde bulabilirsiniz.)

Sempozyuma KKTC Cumhurbaşkanı Ersin Tatar ve Genelkurmay Başkanı Org. Yaşar Güler, Kara Kuvvetleri Komutanı Org. Musa Avsever, Deniz Kuvvetleri Komutanı Ora. Adnan Özbal ve Hava Kuvvetleri Komutanı Org. Hasan Küçükakyüz de katıldı. Sözlerine İzmir’in düşman işgalinden kurtuluşunun yıldönümünü kutlayarak başlayan Bakan Akar’ın, NATO müttefiki komşumuz Yunanistan’da yaşanan sorunları anlattığı konuşması şöyle özetlenebilir:

AKIL, MANTIK VE HUKUK DIŞI

“Yunanistan ile kıta sahanlığı, karasularının genişliği, hava sahası, FIR hattı, arama kurtarma sahasına yönelik ihtilaflar, Gayri Askeri Statüdeki Adalar’ın (GASA) silahsızlık statüsünün ihlali, Egemenliği Anlaşmalarla Yunanistan’a Devredilmemiş Ada, Adacık ve Kayalıklar (EGAYDAAK), Doğu Akdeniz’de ülkemizin ve KKTC’nin hak ve menfaatlerini göz ardı eden iddialar, provokatif silahlanma girişimleri ve diğer provokatif faaliyetler, Batı Trakya Türkleri’nin haklarını kısıtlayıcı uygulamalar ve terör örgütlerine verdikleri destek konularında sorunlar yaşıyoruz. Bu sorunlara düzensiz göçten kaynaklı anlaşmazlıklar ve “FRONTEX” meselesi de eklenmiş durumda.

Yunanistan’ın karasularını 12 mile çıkarması Ege’nin tamamının Yunanistan’ın hâkimiyetine geçmesi, Ege’nin Yunan gölü haline gelmesi demektir. Böyle bir durumda Deniz Kuvvetlerimizin uluslararası sulardan geçerek Akdeniz’e ulaşması neredeyse imkânsız hâle gelecektir. Türkiye’nin bunu kabul etmesi asla mümkün değildir.

Hava sahasının sınırı karasuları sınırlarını aşamaz. Ancak Yunanistan, karasuları genişliği 6 mil olmasına karşın 10 mil hava sahası olduğunu iddia etmektedir. Bu akıl, mantık ve hukuk dışı garip iddia boş hayallerdir.”

HUKUK TANIMAZ TAVIR